សកម្មជនដីធ្លីម្នាក់នៅខេត្តបាត់ដំបងភៀសខ្លួនទៅប្រទេសថៃក្រោយរងបណ្ដឹងតុលាការ
2023.09.22
សកម្មជនដីធ្លី នយោបាយ និងសិទ្ធិមនុស្ស អ្នកស្រី នួន នឿន (ឆ្វេង) ដែលរត់ភៀសខ្លួនទៅប្រទេសថៃ ជាមួយកូនស្រី។
Photo Provided
ស្ត្រីដែលជាសកម្មជនដីធ្លី មួយរូបនៅខេត្តបាត់ដំបង បានបង្ខំចិត្តចាកចេញពីគ្រួសារភៀសខ្លួនទៅប្រទេសថៃ ក្រោយរងពាក្យបណ្ដឹងរបស់តុលាការ និងការគំរាមកំហែងធ្វើទុក្ខបុកម្នេញពីអាជ្ញាធរនៅក្នុងមូលដ្ឋាន។ មន្ត្រីសង្គមស៊ីវិល ស្នើឱ្យអាជ្ញាធរពន្លឿនការដោះស្រាយវិវាទដីធ្លីតាមផ្លូវច្បាប់ប្រកបដោយភាពយុត្តិធម៌ ចៀសវាងការគំរាមកំហែងធ្វើឱ្យពលរដ្ឋភ័យខ្លាចរហូតដល់រត់ចោលស្រុក។
ការមិនទុកចិត្ត ភាពយឺតយ៉ាវរបស់ប្រព័ន្ធតុលាការ និងការគំរាមកំហែងតាមគ្រប់រូបភាព បានរុញច្រានឱ្យស្ត្រីម្នាក់ដែលជាសកម្មជនដីធ្លី ជាអ្នកតស៊ូមតិដើម្បីសេរីភាព និងជាអ្នកគាំទ្រគណបក្សប្រឆាំង ភៀសខ្លួនទៅក្រៅប្រទេស ដើម្បីគេចចេញពីការកាត់ទោសដោយភាពអយុត្តិធម៌។
សកម្មជនដីធ្លី នៅឃុំបឹងប្រាំ ស្រុកបវេល អ្នកស្រី នួន នឿន ប្រាប់វិទ្យុអាស៊ីសេរីនៅថ្ងៃទី២១ កញ្ញា ថា អ្នកស្រីចាកចេញពីស្រុកកំណើតទាំងក្ដីឈឺចាប់ ដោយសារមិនអាចទ្រាំនឹងការគំរាមកំហែង ការដៀលត្មះ ការបញ្ចុះបញ្ចូលឱ្យចូលបក្សកាន់អំណាច និងការតាមដានពីមនុស្សប្លែកមុខជាប្រចាំ។ អ្នកស្រីថា ប្រសិនបើលោកស្រីបន្តរស់នៅក្នុងប្រទេស អ្នកស្រីអាចប្រឈមនឹងការជាប់ពន្ធនាគារ ឬគ្រោះថ្នាក់ដល់អាយុជីវិត ខណៈអ្នកស្រីសង្កេតឃើញថា តុលាការតែងរុញសំណុំរឿងអ្នកស្រីទៅវិញទៅមក គ្មានការកាត់ក្ដីឱ្យជាក់លាក់និងប្រកបដោយយុត្តិធម៌នោះឡើយ។
អ្នកស្រី នួន នឿន៖ «នៅបន្ទប់តូច ហើយជួលគេនេះ មិនទាន់មានលុយឱ្យគេទេ ព្រោះអីប្រជាជនខ្មែរយើងដែលមកដែរហ្នឹង ក៏គេចេះថៃខ្លះគេជួយនិយាយទៅម្ចាស់ផ្ទះៗក៏គេអនុគ្រោះ ហើយក៏គេឱ្យម្ហូបឱ្យអីហូបខ្លះទៅ។ ខ្ញុំរាល់ថ្ងៃរស់ដោយសារថៃ ហើយនិងបងប្អូនខ្មែរយើងអ្នកមកមុនហ្នឹង គេចេះតែជួយអាណិតចែករំលែកឱ្យហូប។ ហើយកូនខ្ញុំក៏អត់បានរៀនដែរ រាល់ថ្ងៃពីរនាក់ម៉ែកូននៅតែក្នុងបន្ទប់»។
អ្នកស្រី នួន នឿន គឺជាសកម្មជនដីធ្លីតំណាងឱ្យពលរដ្ឋជិត២០០ (១៩៤) គ្រួសារ ដែលមានទំនាស់ដីធ្លីក្នុងឃុំបឹងប្រាំ ជាមួយដើមបណ្ដឹងឈ្មោះ ថោង ឆោម ដែលសហគមន៍អះអាងថា បុគ្គលរូបនេះមានអាជ្ញាធរធ្វើជាខ្នងបង្អែក។ អ្នកស្រីក៏ធ្លាប់ជាសមាជិកក្រុមប្រឹក្សាឃុំ មកពីគណបក្សភ្លើងទៀន និងជាសមាជិកស្ត្រីថ្ងៃសុក្រ ដែលចេញតវ៉ាទាមទារឱ្យដោះលែងអ្នកទោសនយោបាយផងដែរ។ នៅអំឡុងពេលនោះ អ្នកស្រីបានទទួលរងអំពើហិង្សាដោយការអូសចេញយ៉ាងកម្រោលក្នុងពេលតវ៉ា និងការប្រើពាក្យមើលងាយពីមន្ត្រីបក្សកាន់អំណាចក្នុងមូលដ្ឋានទៅលើគោលជំហររបស់គាត់ដែលគាំទ្រគណបក្សប្រឆាំង ចាប់តាំងពីគណបក្សសង្គ្រោះជាតិ រហូតមកដល់គណបក្សភ្លើងទៀន។
អ្នកស្រី នួន នឿន ព្រមទាំងសកម្មជនដីធ្លីនៅសហគមន៍បឹងប្រាំ ៩នាក់ផ្សេងទៀត បានរងការចោទប្រកាន់ ពីបទប៉ះពាល់កម្មសិទ្ធិឯកជន តាមមាត្រា២៤៨ និង២៥៣ នៃច្បាប់ភូមិបាល តាំងពីឆ្នាំ២០១៥ ដោយមានឈ្មោះ ថោង ឆោម ជាដើមបណ្ដឹង បន្ទាប់ពីអ្នកស្រីចេញមុខទាមទារតវ៉ាជាមួយពលរដ្ឋជាង ១៩០គ្រួសារផ្សេងទៀត លើបញ្ហាទំនាស់ដីធ្លីនៅស្រុកបវេល ខេត្តបាត់ដំបង។
អ្នកស្រីបានភៀសខ្លួនទៅប្រទេសថៃជាមួយកូនស្រីម្នាក់ កាលពីថ្ងៃទី០៩ ខែកក្កដា ឆ្នាំ២០២៣ បន្ទាប់ពីតុលាការកំពូល រុញបណ្ដឹងអ្នកស្រីមកសាលាឧទ្ធរណ៍វិញ ដោយកន្លងមកសាលាឧទ្ធរណ៍បានតម្កល់សេចក្ដីសម្រេចរបស់សាលាដំបូងខេត្តបាត់ដំបង ដែលសម្រេចផ្ដន្ទាទោសអ្នកស្រីដាក់ពន្ធនាគារ ១ឆ្នាំ។
អ្នកស្រី នួន នឿន៖ «តាំងពីឆ្នាំ២០១៤ ២០១៥ អារឿងដីធ្លីហ្នឹង។ តែអត់ដែលមានការដោះស្រាយទេ មានតែដីកាកោះហៅខ្ញុំឡើង(សវនាការ) ជាហូរហែ។ អ៊ីចឹងខ្លួនខ្ញុំមួយនេះ គ្រាន់តែទោស២ករណី ហើយដីកាកោះហៅខ្ញុំវាច្រើន។ អាគេកាត់ទោសកំបាំងមុខផង សវនាការផង។ រឿងខ្ញុំមួយដល់តុលាការកំពូល តែគេត្រឡប់មកឧទ្ធរណ៍វិញ»។
វិទ្យុអាស៊ីសេរី មិនអាចទាក់ទងអ្នកនាំពាក្យសាលាឧទ្ធរណ៍ភ្នំពេញ លោក ប្លង់ សំណាង និងអ្នកនាំពាក្យសាលាដំបូងខេត្តបាត់ដំបង លោកស្រី ជា ច័ន្ទរស្មី ដើម្បីសុំការបកស្រាយជុំវិញរឿងនេះបានទេ នៅថ្ងៃទី២១ កញ្ញា។
ជុំវិញរឿងនេះ អ្នកសម្របសម្រួលនៃអង្គការលីកាដូ (Licadho) ប្រចាំខេត្តបាត់ដំបង លោក អ៊ិន គង់ជិត យល់ឃើញថា វិវាទដីធ្លីរបស់សហគមន៍ដីធ្លីនៅឃុំបឹងប្រាំ បានអូសបន្លាយអស់រយៈពេលជាច្រើនឆ្នាំមកហើយ ក្នុងនោះមានពលរដ្ឋជាច្រើននាក់ជាប់បណ្ដឹងនៅតុលាការ។ លោកបញ្ជាក់ថា អ្នកស្រី នួន នឿន ពិតជាបានរងការធ្វើទុក្ខបុកម្នេញផ្នែកនយោបាយ។
លោក អ៊ិន គង់ជិត៖ «កាលមុនបោះឆ្នោតហ្នឹង គឺមានក្រុមមន្ត្រីអាជ្ញាធរនៅបឹងប្រាំហ្នឹង បានទៅបញ្ចុះបញ្ចូលលួងលោមគាត់ ឱ្យចុះចូលជាមួយគណបក្សប្រជាជន ទៅគំរាមកំហែងគាត់អ៊ីចឹងជាដើម»។
លោក អ៊ិន គង់ជិត ទទូចឱ្យអាជ្ញាធរ ដោះស្រាយវិវាទដីធ្លីរ៉ាំរ៉ៃនេះ ដោយតម្កល់ផលប្រយោជន៍ពលរដ្ឋជាធំ ជាជាងប្រើប្រាស់ប្រព័ន្ធតុលាការ ដើម្បីគំរាមកំហែង រហូតដល់ពួកគាត់បង្ខំចិត្តភៀសខ្លួនទៅក្រៅប្រទេស។
លោក អ៊ិន គង់ជិត៖ «រាជរដ្ឋាភិបាល ឬអាជ្ញាធរដែនដី សមត្ថកិច្ច ដែលមានសមត្ថកិច្ចដោះស្រាយដីធ្លីហ្នឹង គួររួសរាន់ដើម្បីព្យាយាមដោះស្រាយបញ្ចប់បញ្ហាពួកគាត់ទៅ។ កាលណាពួកគាត់ទទួលបានផល គាត់មិនធ្វើការទាមទារអ្វីទៀតទេ»។
បើទោះបីនៅប្រទេសថៃអាចជាកន្លែងមានសុវត្ថិភាពសម្រាប់អ្នកស្រី នួន នឿន តែកូនអ្នកស្រីដែលមានអាយុទើបតែ១៤ឆ្នាំ កំពុងរៀនក្នុងថ្នាក់អនុវិទ្យាល័យ បានបោះបង់ការសិក្សា ដើម្បីរត់ទៅជាមួយម្ដាយ។ ជាមួយគ្នានេះ ស្ត្រីវ័យ៤៩ឆ្នាំរូបនេះ ក៏កំពុងជួបប្រទះនូវបញ្ហាថ្មី គឺជីវភាពរស់នៅក្រៅប្រទេសដែលគ្មានមុខរបរច្បាស់លាស់ គ្មានប្រាក់កាសបង់ថ្លៃបន្ទប់ស្នាក់នៅ អាហារហូបចុកប្រចាំថ្ងៃ ស្របពេលដែលអ្នកស្រីមានជំងឺ និងមិនចេះនិយាយភាសាថៃដែរនោះ។
អ្នកស្រី នួន នឿន អះអាងថា អ្នកស្រីនឹងមិនព្រមចុះចូលជាមួយគណបក្សកាន់អំណាចនោះទេ បើទោះជាអ្នកស្រី និងគ្រួសារទទួលរងនូវការធ្វើទុក្ខបុកម្នេញដូចពេលបច្ចុប្បន្ននេះក្អី៕
កំណត់ចំណាំចំពោះអ្នកបញ្ចូលមតិនៅក្នុងអត្ថបទនេះ៖ ដើម្បីរក្សាសេចក្ដីថ្លៃថ្នូរ យើងខ្ញុំនឹងផ្សាយតែមតិណា ដែលមិនជេរប្រមាថដល់អ្នកដទៃប៉ុណ្ណោះ។
អត្ថបទពេញនិយម
RFA
- សភាអឺរ៉ុប ជំរុញឱ្យសើរើប្រព័ន្ធអនុគ្រោះពន្ធ EBA នៅសល់៨០% និងដាក់ទណ្ឌកម្មជាក់លាក់លើរដ្ឋាភិបាលកម្ពុជា
- UNHCR អំពាវនាវដល់កម្ពុជា និងថៃ ឱ្យគោរពតាមច្បាប់ស្ដីពីការមិនចាប់បញ្ជូនជនភៀសខ្លួនត្រឡប់ទៅឱ្យរងទុក្ខបុកម្នេញនៅប្រទេសកំណើត
- បទសម្ភាសន៍លោក សុខ ឥសាន ស្ដីពីគម្រោងរដ្ឋាភិបាលបង្កើតច្បាប់ប្រឆាំងភេរវកម្ម ដើម្បីទប់ទល់លោក សម រង្ស៊ី
- ជនភៀសខ្លួនខ្មែរ ៦នាក់ ដែលបញ្ជូនពីថៃ ត្រូវបានឃុំខ្លួននៅពន្ធនាគារផ្សេងគ្នា អំពីបទក្បត់ជាតិ
- ពលរដ្ឋខ្មែរនៅកូរ៉េគ្រោងធ្វើបាតុកម្មជំរុញឱ្យរដ្ឋាភិបាលប្ដឹងទាមទារកោះគជ់ទៅតុលាការអន្តរជាតិ
អត្ថបទពេញនិយម
នយោបាយ
- លោក ហ៊ុន សែន ប្ដេជ្ញាបន្តប្រកាន់ជំហរគោលនយោបាយចិនតែមួយ និងថា ប្រទេសចិនបានជួយនយោបាយកម្ពុជាឱ្យមានឯករាជ្យ
- កម្ពុជា និងចិនប្ដេជ្ញាបន្តរឹតចំណងមិត្តភាពដើម្បីកសាងជោគវាសនាប្រទេសជាតិរួមគ្នា
- អ្នកឃ្លាំមើលចាត់ទុកដំណើរទស្សនកិច្ចលោក ហ៊ុន សែន ទៅចិន គឺជាការពង្រឹងអំណាច និងស្វែងរកកម្ចីពីចិនបន្ថែម
- ពលរដ្ឋ និងឥស្សរជននយោបាយថៃទាមទារឱ្យរដ្ឋាភិបាលរបស់ខ្លួនលុបចោល «MOU44» លើតំបន់ត្រួតស៊ីគ្នាជាមួយកម្ពុជា
- ពលរដ្ឋមួយចំនួនចាប់ផ្តើមធ្វើយុទ្ធនាការទាមទារឲ្យរដ្ឋាភិបាលប្តឹងរឿងកោះគជ់ទៅតុលាការអន្តរជាតិ