រដ្ឋសភាឯកបក្ស បានអនុម័តទាំងស្រុងលើសេចក្ដីព្រាងច្បាប់ថវិកាជាតិ ឆ្នាំ២០២០ នៅព្រឹកថ្ងៃទី២៦ វិច្ឆិកា ដោយបានបង្កើនទំហំចំណាយ និងអនុញ្ញាតឲ្យរបបក្រុងភ្នំពេញ បង្កើនការខ្ចីលុយបរទេស ដើម្បីបំពេញក្នុងទំហំចំណាយនោះ។ សមាជិករដ្ឋសភានៃគណបក្សប្រឆាំង និងអ្នកឃ្លាំមើលសង្គម ព្រួយបារម្ភ ការបង្កើនការចំណាយ មិនចំគោលដៅប្រយោជន៍ជាតិ គឺជាគ្រោះថ្នាក់សម្រាប់កូនខ្មែរជំនាន់ក្រោយ ក្នុងការជំពាក់បំណុលបរទេសវ័ណ្ឌក។
រដ្ឋសភាឯកបក្សរបបក្រុងភ្នំពេញបានប្រើពេលមិនដល់មួយព្រឹកផង ដើម្បីអនុម័តសេចក្តីព្រាងច្បាប់ថវិកាជាតិឆ្នាំ២០២០ និងច្បាប់មួយចំនួនទៀត។ អ្នកនាំពាក្យរដ្ឋសភា លោក ឡេង ប៉េងឡុង ប្រាប់អាស៊ីសេរីថា សេចក្ដីព្រាងច្បាប់ស្ដីពីថវិកាជាតិ ឆ្នាំ២០២០ ត្រូវបានសមាជិករដ្ឋសភាយល់ព្រមអនុម័តទាំងស្រុងតាមសំណើរបស់រដ្ឋាភិបាល ដោយគ្មានការកែប្រែការចំណាយ និងខ្ទង់កម្ចីបរទេសឡើយ ក្រោយពេលរដ្ឋសភា បានស្ដាប់សេចក្ដីថ្លែងហេតុ របស់គណៈកម្មការ ជំនាញហិរញ្ញវត្ថុ និងការបកស្រាយរបស់រដ្ឋមន្ត្រីក្រសួងសេដ្ឋកិច្ច និងហិរញ្ញវត្ថុ លោក អូន ព័ន្ធមុនីរត្ន។ អ្នកនាំពាក្យរូបនេះ ឲ្យដឹងថា រដ្ឋសភា នឹងបញ្ជូនសេចក្ដីព្រាងច្បាប់នេះ ទៅព្រឹទ្ធសភា បន្តទៀត៖ « បាទ ជាផ្លូវការហើយ។ រដ្ឋសភាអនុម័តជាផ្លូវការហើយ នៅតែព្រឹទ្ធសភា។ ព្រឹទ្ធសភារួច ទើបបានស្នើសុំទៅព្រះករុណា ប្រកាសឲ្យប្រើតែម្ដង។ មិនមានសំណួរច្រើនទេ មានអ្នកធ្វើអន្តរាគមន៍៣រូប ប៉ុន្តែឧបនាយករដ្ឋមន្ត្រី រដ្ឋមន្ត្រីក្រសួងសេដ្ឋកិច្ច និងហិរញ្ញវត្ថុ លោកបានធ្វើបទបង្ហាញហ្នឹងវាលំអិតហើយ។ មានសេចក្ដីថ្លែងហេតុ ធ្វើមកជាង៤០ទំព័រឯណោះ។ អ៊ីចឹងហើយតំណាងរាស្ត្រគាត់ពិនិត្យមើល ហើយមានសេចក្ដីសព្វគ្រប់ហើយ។ អ៊ីចឹងហើយ មិនសូវមានអ្នកមានយោបល់។ បាទ ! អត់មានកែប្រែទេបាទ។ អត់មានកែប្រែទេ ដាក់ប៉ិនណា យើងអនុម័តហ្មង»។
របបក្រុងភ្នំពេញ បានដាក់ខ្ទង់ចំណាយសម្រាប់ការគ្រប់គ្រងរដ្ឋនៅឆ្នាំ២០២០ ចំនួនជាង ៨ពាន់ (៨.២២៣) លានដុល្លារសហរដ្ឋអាមេរិក។ ចំណែកគម្រោងខ្ចីបុលបរទេសបន្ថែម ដើម្បីបំពេញគម្រោងចំណាយនេះ គឺ ១ពាន់ ៤រយ (១.៤០០)លានSDR ឬប្រមាណ ជិត២ពាន់(១.៩២៤)លានដុល្លារអាមេរិក។ គម្រោងចំណាយសម្រាប់ឆ្នាំ២០២០ កើនឡើងជាង ២ពាន់លានដុល្លារអាមេរិក ឬជាង ២២ភាគរយ (២២,៧%) បើធៀបនឹងគម្រោងចំណាយឆ្នាំ២០១៩ កន្លងទៅ។ គម្រោងថវិកាជាតិឆ្នាំ២០២០នេះ នឹងធ្វើឲ្យកញ្ចប់ថវិកានៅថ្នាក់ជាតិ និងថ្នាក់ក្រោមជាតិ ទទួលបានថវិកាកើនឡើងជាងមុន។ នៅថ្នាក់ក្រោមជាតិ របបក្រុងភ្នំពេញ បានសម្រេចបង្កើនកញ្ចប់ថវិកាជាតិទ្វេដងពីជាង ៣ម៉ឺន ៥ពាន់ (៣៥.០០០) ដុល្លារ ទៅជាង ៧ម៉ឺន (៧០.០០០) ដុល្លារអាមេរិក សម្រាប់ចំណាយក្នុងមួយឃុំ សង្កាត់ នៅឆ្នាំ២០២០។
របបក្រុងភ្នំពេញ អះអាងថា ទំហំចំណាយជាង៨ពាន់លានដុល្លារ សម្រាប់ការគ្រប់គ្រងរដ្ឋនៅឆ្នាំ២០២០ ជាការធានា ទ្រទ្រង់ដល់និរន្តរភាព នៃប្រតិបត្តិការរបស់ប្រទេស និងសម្រាប់ធ្វើការកែទម្រង់ស៊ីជម្រៅ ដើម្បីពង្រឹងប្រព័ន្ធផ្ទៃក្នុងប្រទេសកម្ពុជា សំដៅពង្រឹងភាព ជាម្ចាស់ទៅថ្ងៃអនាគត។ របបក្រុងភ្នំពេញរំពឹងថា ពង្រាងច្បាប់នេះ នឹងធ្វើឲ្យសម្រេចបាននូវគោលដៅយុទ្ធសាស្ត្រចតុកោណ ដំណាក់កាលទី៤ ដែលដាក់ចេញដោយមេដឹកនាំរបបឯកបក្សផងដែរ។
សមាជិករដ្ឋសភាជាប់ឆ្នោតមណ្ឌលខេត្តពោធិ៍សាត់ នៃគណបក្សសង្គ្រោះជាតិ លោក ងឹម ញ៉េង មិនគាំទ្រលើការអនុម័តច្បាប់ថវិកាជាតិឆ្នាំ២០២០ របស់រដ្ឋសភាឯកបក្សនេះឡើយ ព្រោះលោកថា ការអនុម័តនេះមិនចំគោលដៅ មិនបម្រើប្រយោជន៍ជាតិ តែជាការធ្វើតាមបញ្ជានៃរបប លោក ហ៊ុន សែន។ ថ្លែងប្រាប់អាស៊ីសេរី ពីប្រទេសអូស្ត្រាលី លោក ងឹម ញ៉េង ថា ការអនុម័តច្បាប់ថវិកាជាតិ គ្មានតម្លាភាពបែបនេះ នឹងក្លាយជាគ្រោះថ្នាក់សម្រាប់ជាតិ ហើយបន្ទុកសម្រាប់ការសងបំណុលបរទេសវ័ណ្ឌក ត្រូវធ្លាក់លើអ្នកជំនាន់ក្រោយ។
លោក សង្កេតឃើញថា ទំហំថវិកាជាតិ ដែលកើនការចំណាយរាល់ឆ្នាំ មិនសមមូល និងមិនបម្រើប្រយោជន៍ជាតិ និងពលរដ្ឋ ចំគោលដៅទេ។ លោក អះអាងថា ប្រយោជន៍នៃការបង្កើនថវិកាជាតិ ឬប្រយោជន៍នៃកម្ចីបរទេស គឺធ្លាក់តែលើបក្ខពួករបបក្រុងភ្នំពេញប៉ុណ្ណោះ តាមរយៈការយកឈ្មោះពលរដ្ឋទៅខ្ចី ការចាយលុយខ្ជះខ្ជាយ និងអំពើពុករលួយលួចលុយជាតិ។ លោកថា រដ្ឋសភា ដែលបម្រើប្រយោជន៍ឲ្យពលរដ្ឋ និងប្រយោជន៍ជាតិ ត្រូវសួរដេញដោល និងមិនត្រូវអនុម័ត ដោយខ្វះការពិចារណា តាមបញ្ជារបបក្រុងភ្នំពេញឡើយ៖ « ការបង្កើនថវិកាជាតិសម្រាប់ចំណាយក្នុងឆ្នាំនីមួយៗ ហ្នឹង គ្រាន់តែបង្កើនតួលេខ ដើម្បីផ្ដល់ឱកាសឲ្យជនពុករលួយ លួចចែកគ្នាធ្វើមានធ្វើបានហ្នឹង រួចដល់ពេលចំណូលជាតិអត់គ្រប់គ្រាន់ មានតែឲ្យខ្ចីគេ។ រួចខ្ចីគេ យកមកលួចចែកគ្នាដដែលហ្នឹង។ អ៊ីចឹង សម្រាប់ជាតិខ្មែរ នៅតែពិបាក នៅតែវេទនា ប្រជារាស្ត្រជំនាន់ក្រោយអ្នកសង លុយហ្នឹង។ សម្រាប់ខ្ញុំ ខ្ញុំគឺអត់គាំទ្រទេ។ ខ្ញុំយល់ថា រដ្ឋសភាមិនគួរបណ្ដោយឲ្យរដ្ឋាភិបាលធ្វើអ្វីស្រេចតែចិត្តអ៊ីចឹងទេ។ រដ្ឋសភាត្រូវតែមានភាពម្ចាស់ការ មានភាពឯករាជ្យ ហើយគិតអំពីផលប្រយោជន៍ជាតិជាធំ។ បើយើងបណ្ដោយឲ្យរដ្ឋាភិបាល ចេះតែខ្ចីលុយគេ យកមកអ៊ីចឹង ហើយកូនចៅខ្មែរជំនាន់ក្រោយអ្នកសង អត់គិតអំពីជោគវាសនាគ្នាមនុស្សជំនាន់ក្រោយរបស់យើង»។
របបក្រុងភ្នំពេញ បានបង្កើនកញ្ចប់ថវិកាសម្រាប់គ្រប់គ្រងរដ្ឋរាល់ឆ្នាំ តែមិនបានបង្ហាញថា កម្ពុជាមានថវិកានៅក្នុងដៃចំនួនប៉ុន្មានឡើយ។ មេដឹកនាំរបបនេះ គឺ លោក ហ៊ុន សែន អះអាងថា របបលោកមានសមត្ថភាពគ្រប់គ្រង និងសល់ថវិកានៅក្នុងដៃ ព្រោះចំណូលពន្ធគយ និងពន្ធដារ ទទួលលើសផែនការ ហើយលោកថា កម្ពុជាមានមាសចំនួន៣០តោន ដោយទុកនៅប្រទេសស្វីស ១២តោន ចក្រភពអង់គ្លេស១៥តោន និងនៅធនាគារជាតិនៃកម្ពុជា ចំនួន៣តោន។ ទោះជាយ៉ាងណា ក្រសួងសេដ្ឋកិច្ច និងហិរញ្ញវត្ថុ បង្ហាញនៅក្នុងរបាយការណ៍សេចក្ដីព្រាងច្បាប់ថវិកាជាតិឆ្នាំ២០២០ថា បច្ចុប្បន្ន កម្ពុជាកំពុងជំពាក់បំណុលបរទេសសរុបជាង ៧ពាន់លានដុល្លារអាមេរិក។
អ្នកតាមដានឃ្លាំមើលសង្គម និងនយោបាយ អ្នកស្រី ធីតា ឃឹះ សង្កេតឃើញថា រដ្ឋសភា គ្មានលទ្ធភាពជជែកពីទំហំថវិកាជាតិឡើយ ទើបអនុម័តភ្លាមៗ ដោយយកតួលេខតាមរដ្ឋាភិបាលទាំងស្រុង និងមិនខ្វាយខ្វល់ពីវិបត្តិ នៅពេលក្រោយ។ អ្នកស្រី យល់ថា ការខ្វះប្រសិទ្ធិភាព នៃតួនាទីរដ្ឋសភា ក្នុងការសួរដេញដោលថវិកាជាតិ ជាក្ដីព្រួយបារម្ភ ថា កម្ពុជា នឹងជំពាក់បំណុលបរទេសកាន់តែច្រើន ហើយការចំណាយថវិកាជាតិ នឹងធ្វើឡើងមិនចំគោលដៅ។
អ្នកឃ្លាំមើលសង្គមរូបនេះ បន្តទៀតថា រដ្ឋាភិបាល និងរដ្ឋសភា ខ្វះតម្លាភាព ក្នុងការឲ្យភាគីពាក់ព័ន្ធ ចូលរួម ឬទទួលបានព័ត៌មានស្តីពីសវនកម្មថវិកាជាតិ ដូច្នេះ ពលរដ្ឋពិបាកនឹងជឿជាក់លើប្រសិទ្ធិភាព នៃការចំណាយថវិកាជាតិ ចំគោលដៅខ្លាំងណាស់។ អ្នកស្រី ធីតា ឃឹះ ថា ទោះជា រដ្ឋសភា បានបង្កើនទំហំចំណាយសម្រាប់ ថវិកាជាតិរាល់ឆ្នាំ តែ ផលប្រយោជន៍ ដែលត្រូវពលរដ្ឋ នៅតែមានស្ថានភាពលំបាក៖ « មានកម្រិតណា ខ្ញុំថាមើលទៅពិបាកហ្នឹងនិយាយណាស់ ពីព្រោះនៅពេលដែលធ្វើសវនកម្មជាតិកន្លងមក ក្រសួង ឬក៏អង្គការសង្គមស៊ីវិលពិបាកទទួលបានព័ត៌មានអស់ហ្នឹងណាស់។ អ៊ីចឹង ការវាយតម្លៃមានការលំបាក។ ប៉ុន្តែពីរឿងថវិកាធ្លាក់ទៅដល់ប្រជាពលរដ្ឋ ជាពិសេសនៅក្នុងករណីសុខាភិបាល យើងឃើញមានករណីលំបាកច្រើន»។
ថវិកាជាតិ ត្រូវបានរបបក្រុងភ្នំពេញ បង្កើន និងគ្រប់គ្រងទាំងស្រុង ដោយគ្មានការសួរដេញដោល ចាប់តាំងពីចុងឆ្នាំ២០១៧ មក។ កាលឆ្នាំ២០១៥ តំណាងរាស្ត្រជាប់ឆ្នោតគណបក្សសង្គ្រោះជាតិ រកឃើញថា ការចំណាយថវិកាជាតិក្នុងឆ្នាំ២០១៤ មានបញ្ហាសង្ស័យក្នុងទំហំចំណាយជាង ១១លានដុល្លារ ក្នុងនោះ គ្រាន់តែបង្គោលដងទង់ជាតិក្នុងរដ្ឋសភា មួយបង្គោល មានតម្លៃ ៣ម៉ឺន ៥ពាន់ ( ៣៥.០០០)ដុល្លារ។ ក្រៅពីនេះ កញ្ចប់ថវិកាជាតិ បានចំណាយខុសគោលដៅ ដោយសារបក្ខពួក គ្រួសារនិយម ក្នុងស្ថាប័នរដ្ឋ និងការចំណាយខុសទៅលើមន្ត្រីមានតែឈ្មោះ មិនទៅធ្វើការងារជាដើម៕
កំណត់ចំណាំចំពោះអ្នកបញ្ចូលមតិនៅក្នុងអត្ថបទនេះ៖ ដើម្បីរក្សាសេចក្ដីថ្លៃថ្នូរ យើងខ្ញុំនឹងផ្សាយតែមតិណា ដែលមិនជេរប្រមាថដល់អ្នកដទៃប៉ុណ្ណោះ។