អ្នកវិភាគ​ថា ប្រទេស​លោក​សេរី​នៅតែ​សង្ស័យ​វត្តមាន​មូលដ្ឋាន​យោធា​ចិន​នៅ​កម្ពុជា

ដោយ ជាតិ ចំណាន
2023.04.01
អ្នកវិភាគ​ថា ប្រទេស​លោក​សេរី​នៅតែ​សង្ស័យ​វត្តមាន​មូលដ្ឋាន​យោធា​ចិន​នៅ​កម្ពុជា (ពីឆ្វេងទី៣) ឯកអគ្គរាជទូត​ចក្រភព​អង់គ្លេស​ប្រចាំ​កម្ពុជា​លោក ដូមីនិច វីល្លាម (Dominic Williams) ជួប​ជាមួយ​អគ្គមេបញ្ជាការ​រង​នៃ​កងយោធពល​ខេមរភូមិន្ទ​លោក ហ៊ុន ម៉ាណែត កាលពីថ្ងៃទី៣១ មីនា ២០២៣។
រូប៖ ហ្វេសប៊ុក​ស្ថានទូត​ចក្រភព​អង់គ្លេសប្រចាំ​កម្ពុជា

អ្នកវិភាគ និង​មន្ត្រី​សង្គម​ស៊ីវិល​លើកឡើង​ថា នាវា​យោធា​ប្រទេស​លោក​សេរី​មក​ទស្សនកិច្ច​នៅ​កំពង់ផែ​ស្វយ័ត​ក្រុងព្រះសីហនុ ជា​បន្តបន្ទាប់​នៅពេល​នេះ បង្ហាញថា ប្រទេស​លោក​សេរី​នៅតែ​សង្ស័យ​ករណី​វត្តមាន​មូលដ្ឋាន​យោធា​កងទ័ព​ចិន​នៅ​កម្ពុជា​ដដែល​។ ទោះ​យ៉ាងណា មន្ត្រី​បក្ស​កាន់អំណាច​នៅតែ​អះអាង​ថា រដ្ឋាភិបាល​មិន​អនុញ្ញាត​ឱ្យ​មាន​មូលដ្ឋាន​កងទ័ព​ចិន​នៅ​កម្ពុជា​ឡើយ។

រយៈពេល​ពីរ​ខែ​នេះ យ៉ាងហោចណាស់​នាវា​យោធា​ប្រទេស​មហាអំណាច​និង​ប្រទេស​សេរី​ចំនួន​០៣​បាន​បណ្ដាក់​គ្នា​ចូល​ចត​នៅ​កំពង់ផែ​ស្វយ័ត​ក្រុងព្រះសីហនុ ក្នុង​នោះ​រួមមាន​៖ នាវា​យោធា​អង់គ្លេស នាវា​បារាំង និង​នាវា​យោធា​របស់​ជប៉ុន​។ ដំណើរ​ទស្សនកិច្ច របស់​នាវា​ប្រទេស​សេរី​នៅ​ពេល​នេះ ធ្វើឡើង​ខណៈ​ដែល​ភាគី​កម្ពុជា​នៅតែ​អនុញ្ញាត​ឱ្យ​យោធា​កុម្មុយនីស្ត​ចិន​ធ្វើ​ទំនើបកម្ម​កំពង់ផែ​កងទ័ពជើងទឹក​រាម ខេត្ត​ព្រះសីហនុ​ជាង​៨​ខែ​មក​ហើយ។

អ្នកវិភាគ​នយោបាយ លោក គឹម សុខ យល់​ថា ដំណើរ​ទស្សនកិច្ច​របស់​នាវា​ប្រទេស​លោក​សេរី​ពេល​នេះ បើ​មើល​រូបភាព​ធម្មតា ជា​ការ​បង្ហាញ​ពី​ជា​កិច្ច​សហប្រតិបត្តិការ​យោធា ប៉ុន្តែ​បើ​មើល​ឱ្យ​ស៊ី​ជម្រៅ គឺ​ក្រុម​ប្រទេស​លោក​សេរី​នៅតែ​សង្ស័យ​ពី​វត្តមាន​មូលដ្ឋាន​យោធា​ចិន​នៅ​កម្ពុជា​ដដែល។ លោក​បន្តទៀត​ថា នេះ​ជា​សញ្ញា​របស់​ប្រទេស​លោក​សេរី​ចង់​រំលឹក​ទៅ​រដ្ឋាភិបាល​លោក ហ៊ុន សែន​ថា កុំ​ចង់​ធ្វើ​អ្វី​ផ្ដេសផ្ដាស ឬ​លួច​ផ្ដល់​មូលដ្ឋាន​កងទ័ព​ចិន​នៅ​កម្ពុជា ព្រោះ​នាវា​យោធា​របស់​ពួកគេ​អាច​ចូល​មក​សមុទ្រ​កម្ពុជា​បាន​គ្រប់ពេល។

លោក គឹម សុខ៖ «ជា​ការ​ពញ្ញាក់​ស្មារតី​លោកនាយក​រដ្ឋមន្ត្រី​ថា មិន​អាច​ធ្វើតាម​ចិត្ត​បាន​ទេ បញ្ហា​ធំ​នឹង​កើតឡើង ប្រសិនបើ​ភាព​សម្ងាត់​នៃ​កិច្ច​សហប្រតិបត្តិការ​កង​ទ័ពជើងទឹក​នៃ​រដ្ឋាភិបាល​លោក ហ៊ុន សែន និង​កងទ័ពជើងទឹក​ចិន​ហ្នឹង​កាន់តែ​បង្កើត​កម្ដៅ​ដល់​តំបន់​ទាំងមូល»

អ្នកវិភាគ​លើកឡើង​ដូច្នេះ​ក្រោយ​ពេល​សហរដ្ឋអាមេរិក​បាន​បញ្ចេញ​ព័ត៌មាន​ជា​បន្ត​បន្ទាប់ពី​ការ​វិវឌ្ឍន៍​កំពង់ផែ​យោធា​សមុទ្រ​រាម​ខេត្ត​ព្រះសីហនុ។ ចំណែក​នាវា​យោធា​នៃ​ប្រទេស​លោក​សេរីភាព​ក៏​ចូល​មក​សំចត​នៅ​កំពង់ផែ​ស្វយ័ត​ក្រុងព្រះសីហនុ ជា​បន្តកន្ទុយ​នា​រយៈពេល​ចុងក្រោយ​នេះ។

កាលពី​ថ្ងៃទី​២៤​ខែមីនា នាវា​ល្បាត​បារាំង​ឈ្មោះ Prairial បាន​ចូល​មក​សំចត​នៅ​កំពង់ផែ​ស្វយ័ត​ក្រុងព្រះសីហនុ រយៈពេល​៤​ថ្ងៃ និង​ទើប​ចាក​ចេញពី​កម្ពុជា​កាលពី​ថ្ងៃទី​២៨ ខែ​មីនា​។ ស្ថានទូត​បារាំង​ប្រចាំ​កម្ពុជា ឱ្យដឹង​ថា នេះ​ក៏​ជា​ឱកាស​ដើម្បី​រំលឹក​ឡើងវិញ​ពី​បំណងប្រាថ្នា​របស់​បារាំង​ក្នុង​ការ​ពង្រឹង​ទំនាក់ទំនង ជាមួយ​កម្ពុជា​នៅក្នុង​យុទ្ធសាស្ត្រ​ឥណ្ឌូ​ប៉ាស៊ីហ្វិក​មួយ​ដែល​លើក​កម្ពស់​ការគោរព​អធិបតេយ្យភាព។

ស្ថានទូត​បារាំង​លើកឡើង​ទៀត​ថា ការ​សំចត​នៅ​កំពង់ផែ​កម្ពុជា​ពេល​នេះ ដើម្បី​បន្ត​បេសកកម្ម​របស់​ខ្លួន​នៅ​តំបន់​អាស៊ី ក្នុង​គោលដៅ​គូសបញ្ជាក់​សាជាថ្មី​នូវ​ការ​ប្រកាន់​ខ្ជាប់​របស់​បារាំង​ចំពោះ​សេរីភាព​នៃ​ការ​​​​​ធ្វើ​នាវាចរណ៍​នៅ​ក្នុង​តំបន់​រួម ឆ្ពោះ​ទៅ​កាន់​ការ​ចូល​សំចត​នៅ​តាម​បណ្តា​ប្រទេស​ជា​ដៃគូ​នៃ​លំហ​ឥណ្ឌូ​ប៉ាស៊ីហ្វិក​។ នៅ​ថ្ងៃ​ដដែល​នាវា​បារាំង​ចាក​ចេញ​ពី​កំពង់​កម្ពុជា នាវា​ស្វ័យការពារ​កងទ័ព​ជើងទឹក​ជប៉ុន ឈ្មោះ​JS KIRISAME ក៏​ចូល​មក​ម្ដង​។ នាវា​នេះ ជានា​វា​មេបញ្ជាការ​កងពលធំ​កង​ស្វ័យការពារ​ដែនសមុទ្រ​ជប៉ុន​ទី​៤ បាន​ចូល​ចត​នៅ​កំពង់ផែ​ស្វយ័ត​ក្រុងព្រះសីហនុ រយៈពេល​៣​ថ្ងៃ ចាប់ពី​ថ្ងៃទី​២៨ ដល់​ថ្ងៃ​៣០ ខែ​មីនា។ ទំព័រ​ហ្វេសប៊ុក​ក្រសួង​ការពារជាតិ​កម្ពុជា​ឱ្យ​ដឹង​ថា ការ​សំចត​នេះ ក្នុង​បំណង​ដំណើរ​ទស្សនកិច្ច​ជា​ផ្លូវការ​នៅ​កម្ពុជា ក្នុង​នោះ​ក៏​មាន​ការចូលរួម​ហ្វឹកហ្វឺន​រវាង​នាយ​នាវី​មូលដ្ឋាន​សមុទ្រ កងទ័ពជើងទឹក​កម្ពុជា ជាមួយ​កង​ស្វ័យការពារ​កងទ័ពជើងទឹក​ជប៉ុន និង​ទស្សនកិច្ច​សិក្សា​ស្វែងយល់​នៅ​លើ​នាវា​កងទ័ពជើងទឹក​ជប៉ុន​ផង​ដែរ។

ចំណែក​ទំព័រ​ហ្វេសប៊ុក​ស្ថានទូត​ជប៉ុន​ប្រចាំ​កម្ពុជា ឱ្យ​ដឹង​ដែរ​ថា ការ​ចូល​ចត​នៅ​កំពង់ផែ​កម្ពុជា​ពេល​នេះ កងកម្លាំង​ស្វ័យការពារ​ជើង​ទឹក​ជប៉ុន និង​កងទ័ពជើងទឹក​កម្ពុជា​នឹង​ធ្វើ​សមយុទ្ធ​សុច្ឆន្ទៈ​មួយ​ចំនួន​ដើម្បី​បង្កើន​ទំនុកចិត្ត និង​មិត្តភាព​នៃ​ភាគី​ទាំងពីរ​ឱ្យ​កាន់តែ​ស៊ីជម្រៅ។

ទាក់ទង​រឿង​នេះ​ដែរ ឯកអគ្គរាជទូត​ចក្រភព​អង់គ្លេស​ប្រចាំ​កម្ពុជា​លោក ដូមីនិច វីល្លាម (Dominic Williams) បាន​ជួប​ជាមួយ​អគ្គមេបញ្ជាការ​រង​នៃ​កងយោធពល​ខេមរភូមិន្ទ​លោក ហ៊ុន ម៉ាណែត។ ស្ថានទូត​អង់គ្លេស​ប្រចាំ​កម្ពុជា ឱ្យ​ដឹង​នៅ​ថ្ងៃទី​៣១ ខែ​មីនា​ថា កាល​ពី​ខែ​កុម្ភៈ នាវា​កងទ័ពជើងទឹក​អង់គ្លេស​បាន​មក​ធ្វើដំណើរ​ទស្សនកិច្ច​នៅ​កម្ពុជា​ដើម្បី​បង្ហាញ​ទំនាក់ទំនង​ទ្វេភាគី​នៃ​ប្រទេស​ទាំងពីរ។

ចំណែក​លោក ហ៊ុន ម៉ាណែត មិនបាន​បង្ហាញ​ព័ត៌មាន​ជាក់លាក់​នៃ​ជំនួប​រវាង​លោក​ជាមួយ​ឯកអគ្គរាជទូត​ប្រទេស​អង់គ្លេស​នេះ​ទេ។

ទាក់ទង​រឿង​នេះ​វិទ្យុ​អាស៊ីសេរី​មិនអាច​សុំ​ការ​បញ្ជាក់​បន្ថែម​ពី​អ្នកនាំពាក្យ​ក្រសួង​ការពារជាតិ លោក ឈុំ សុជាត បានទេ​នៅ​ថ្ងៃទី​៣១ ខែមីនា។

ចំណែក​អ្នកនាំពាក្យ​គណបក្ស​ប្រជាជន​កម្ពុជា លោក សុខ ឥសាន ឱ្យដឹង​ថា កម្ពុជា​មិន​កំណាញ់ ឬ​ចិត្ត​ចង្អៀតចង្អល់​មិន​ឱ្យ​នាវា​យោធា​ប្រទេស​ណាមួយ​ចង់​មក​បំពេញ​ទស្សនកិច្ច​នៅ​កំពង់ផែ​យោធា​របស់​កម្ពុជា​ឡើយ​។ លោក​លើកឡើង​ទៀត​ថា ការ​បំពេញ​ទស្សនកិច្ច​របស់​នាវា​យោធា​ប្រទេស​លោក​សេរី​ទាំងនោះ ជា​ការ​បង្ហាញ​ថា ពួកគេ​ជឿ​ថា គ្មាន​វត្តមាន​មូលដ្ឋាន​កងទ័ព​ចិន​នៅ​កម្ពុជា ទើប​ប្រទេស​សេរី​ទាំងនោះ​បញ្ជូន​នាវា​របស់​ខ្លួន​មក​ទស្សនកិច្ច​នៅ​កំពង់ផែ​កម្ពុជា​ជា​បន្តបន្ទាប់​ដូច្នេះ។

លោក សុខ ឥសាន៖ «ព័ត៌មាន​ហ្នឹង​មិន​ដល់​អ្នក​ដែល​គេ​មក​ជាន់​ឃើញ​នៅ​កំពង់ផែ​រាម​ហ្នឹង​ទេ ព័ត៌មាន​ហ្នឹង​នៅ​អន់​ជាងគេ មកដល់​ជាន់​ជើង​ទឹកដី​កំពង់ផែ​រាម​របស់​កងទ័ព​កម្ពុជា​ហ្នឹង​អ៊ីចឹង បើ​សង្ស័យ​ទេ​មិនបាច់​ថា ពី​ចម្ងាយ​ទេ ណា​មិនបាច់​ថា ពី​វ៉ាស៊ីនតោន ឌីស៊ី​ឬក៏​កំពង់ផែ​នៅឯណា​?​ឱ្យ​គាត់​អញ្ជើញ​មក បើ​ថា​កម្ពុជា​មិន​ស្វាគមន៍​ចាំ​ថា»

ដោយឡែក​ប្រធាន​អង្គការ​សម្ព័ន្ធភាព​ការពារ​សិទ្ធិមនុស្ស​កម្ពុជា ហៅ​កាត់​ថា ច្រាក់ (CHRAC) លោក រស់ សុដ្ឋា យល់​ថា បើ​គិត​តាម​យុទ្ធសាស្ត្រ​យោធា ជា​ការ​បង្ហាញ​ពី​កង្វល់ របស់​ប្រទេស​លោក​សេរី​ពាក់ព័ន្ធ​នៃ​វត្តមាន​មូលដ្ឋាន​យោធា​ចិន​នៅ​កម្ពុជា និង​ជា​ការ​បង្ហាញ​បំណង​ចង់​ទប់ស្កាត់​បញ្ហា​នេះ​របស់​ក្រុម​ប្រទេស​លោក​សេរី​។ លោក​បន្ត​ទៀត​ថា ក្រុម​ប្រទេស​លោក​សេរី​ធ្វើ​ដូច្នេះ ជា​ការ​បង្ហាញ​ថា ពួកគេ​នៅតែ​ចង់​រាប់អាន​កម្ពុជា​ដដែល និង​ចង់ឱ្យ​កម្ពុជា​គោរព​ច្បាប់​ជាតិ និង​ច្បាប់​អន្តរជាតិ​ដើម្បី​រក្សា​អព្យាក្រឹត្យ​របស់​ខ្លួន។ លោក​បន្ត​ទៀត​ថា បញ្ហា​ដែល​ប្រទេស​លោក​សេរី​មិនទាន់​ជឿ​ការ​អះអាង​របស់​ភាគី​រដ្ឋាភិបាល​ថា កម្ពុជា​មិន​អនុញ្ញាត​ឱ្យ​មាន​មូលដ្ឋាន​យោធា​ចិន​នៅ​កម្ពុជា ព្រោះ​រដ្ឋាភិបាល​មិន​ទាន់​បង្ហាញ​ព័ត៌មាន និង​តម្លាភាព​ពី​ការ​សាងសង់​កំពង់ផែ​យោធា​រាម​ឱ្យ​បាន​ទូលំទូលាយ​នៅ​ឡើយ។

លោក រស់ សុដ្ឋា៖ «តម្លាភាព​ជា​ការ​ល្អ​ដែរ​យើង​មើលទៅ​តើ​កន្លែង​ណាខ្លះ​យើង​មិនទាន់​បាន​បើក​ឱ្យ​ទូលំទូលាយ យើង​អាច​បើក​ទូលំទូលាយ​ឱ្យ​គេ​ជ្រាប​ច្បាស់​ជា​លក្ខណៈ​តម្លាភាព​បាន​ឬទេ បើសិន​ជា​កិច្ចការ​នោះ​មិន​ពាក់ព័ន្ធ​អ្វី​ដែល​ជា​គ្រោះថ្នាក់​សម្រាប់​ប្រទេស​ជាតិ​កម្ពុជា»

ទាក់ទង​រឿង​នេះ​ដែរ របាយការណ៍​ការិយាល័យ​របស់​ប្រធាន​កិច្ចការ​សម្ងាត់​អាមេរិកាំង (ODNI) ដែល​ជា​បណ្ដុំ​ភ្នាក់ងារ​កិច្ចការ​សម្ងាត់​អាមេរិកាំង​ចំនួន ១៧​ស្ថាប័ន ក្នុង​នោះ​រួម​ទាំង​ភ្នាក់ងារ ស៊ី​.​អាយ​.​អេ (CIA) បាន​ចេញ​ផ្សាយ​ក្នុង​ខែ​មីនា​នេះ ដោយ​បាន​វាយតម្លៃ​ថា កងទ័ព​រំដោះប្រជាជន​ចិន (PLA) នឹង​បន្ត​មហិច្ឆតា​បង្កើត​មូលដ្ឋានទ័ព​នៅ​ក្រៅ​ប្រទេស​របស់​ខ្លួន និង​សម្រេច​បាន​នូវ​កិច្ចព្រមព្រៀង​ផ្តល់​លទ្ធភាព​ឱ្យ​យោធា​របស់​ខ្លួន​អាច​ចេញចូល​តាម​កំពង់ផែ​បរទេស​នានា។ របាយការណ៍​ដដែល​លើកឡើង​ទៀត​ថា ការ​ធ្វើ​ដូច្នេះ​គឺ​ដើម្បី​ពង្រីក​អំណាច និង​ការពារ​ផលប្រយោជន៍​របស់​ចិន​នៅ​ក្រៅ​ប្រទេស៕

កំណត់​ចំណាំ​ចំពោះ​អ្នក​បញ្ចូល​មតិ​នៅ​ក្នុង​អត្ថបទ​នេះ៖ ដើម្បី​រក្សា​សេចក្ដី​ថ្លៃថ្នូរ យើង​ខ្ញុំ​នឹង​ផ្សាយ​តែ​មតិ​ណា ដែល​មិន​ជេរ​ប្រមាថ​ដល់​អ្នក​ដទៃ​ប៉ុណ្ណោះ។

អត្ថបទពេញនិយម
RFA
សុន្ទរកថា លោក ហ៊ុន ម៉ាណែត គ្រោង​ថ្លែង​នៅ​អ.ស.ប ​គ្មាន​ទេ​ការ​លើកកម្ពស់​សិទ្ធិមនុស្ស និង​ប្រជាធិបតេយ្យ
បញ្ចេញ​មតិយោបល់៖

បញ្ចូលមតិរបស់អ្នកដោយបំពេញទម្រង់ខាងក្រោមជាអក្សរសុទ្ធ។ មតិនឹងត្រូវសម្រេចដោយអ្នកសម្របសម្រួល និងអាចពិនិត្យកែប្រែឲ្យស្របតាម លក្ខខណ្ឌនៃការប្រើប្រាស់ របស់វិទ្យុអាស៊ីសេរី។ មតិនឹងមិនអាចមើលឃើញភ្លាមៗទេ។ វិទ្យុអាស៊ីសេរី មិនទទួលខុសត្រូវចំពោះខ្លឹមសារនៃមតិដែលបានចុះផ្សាយឡើយ។ សូមគោរពមតិរបស់អ្នកដទៃ ហើយប្រកាន់ខ្ជាប់នូវការពិត។