អ្នកឃ្លាំមើល និងមន្ត្រីសង្គមស៊ីវិលជំរុញឱ្យរដ្ឋាភិបាលលុបបំបាត់អំពើពុករលួយ និងធ្វើកំណែទម្រង់ស្ដារនីតិរដ្ឋ នៅក្នុងរដ្ឋបាលថ្នាក់ជាតិជាមុនសិន ដើម្បីបង្ហាញគំរូដល់មន្ត្រីថ្នាក់ក្រោម ឱ្យពង្រឹងភាពស្អាតស្អំក្នុងរដ្ឋបាលសាធារណៈ តាមគោលនយោបាយរបស់រដ្ឋាភិបាល។ ការលើកឡើងបែបនេះ បន្ទាប់ពីពួកគាត់សង្កេតឃើញថា អំពើពុករលួយដែលរារាំងតម្លាភាពនៃក្នុងរដ្ឋបាលសាធារណៈគឺមានឫសគល់ ចេញពីមន្ត្រីនៃក្រសួងស្ថាប័នថ្នាក់ជាតិ។
អ្នកឃ្លាំមើលលើកឡើងថា ការដាក់ចេញនូវគោលនយោបាយ លើកកម្ពស់ និងពង្រឹងរដ្ឋបាលសាធារណៈ របស់លោកនាយករដ្ឋមន្ត្រី ហ៊ុន ម៉ាណែត នៅមិនទាន់មានលក្ខណៈពេញលេញ ព្រោះក្បាលម៉ាស៊ីនដឹកនាំប្រទេសមួយនេះ នៅពោរពេញដោយអំពើពុករលួយនៅឡើយ។
អ្នកសិក្សាកិច្ចការសង្គម និងនយោបាយ លោក ប៉ោ មករា ប្រាប់វិទ្យុអាស៊ីសេរីនៅថ្ងៃទី៦ ធ្នូ ថា ការកែទម្រង់ និងពង្រឹងភាពស្អាតស្អំនេះ គួរចាប់ផ្ដើមធ្វើចេញពីអង្គភាពប្រឆាំងអំពើពុករលួយ និងស្ថាប័នកំពូលជាមុនសិន ព្រោះក្នុងស្ថាប័នទាំងនេះ ពោរពេញដោយសាច់ញាតិ បក្ខពួកនិយម និងសែស្រឡាយ។ លោកយល់ឃើញថា ដើម្បីឱ្យការអនុវត្តនូវគោលការណ៍ពង្រឹងភាពស្អាតស្អំក្នុងរដ្ឋបាលសាធារណៈ ឱ្យមានប្រសិទ្ធភាព លុះត្រាតែមន្ត្រីស្ថាប័នថ្នាក់ជាតិ មានដូចជាតំណាងរាស្ត្រ និងមន្ត្រីតាមក្រសួង មានភាពឯករាជ្យ ក្នុងការបំពេញភារកិច្ច និងសកម្មក្នុងការដោះស្រាយបញ្ហាដោយភាពអព្យាក្រឹត្យ ដោយមិនត្រូវគិតពីសែស្រឡាយ ឬបក្ខពួកនិយមនោះឡើយ។
លោក ប៉ោ មករា៖ «ក្នុងកាលៈទេសៈនេះ ដែលជាជំនាន់ថ្មី គួរតែចាប់ផ្ដើមអនុវត្ត។ ព្រោះជំនាន់មុន មិនសូវហ៊ានអនុវត្តប៉ុន្មានទេ សម្រាប់មន្ត្រីរបស់ខ្លួន ដែលពាក់ព័ន្ធនឹងអំពើពុករលួយ រំលោភសិទ្ធិមនុស្ស កេងប្រវ័ញ្ចដីធ្លីរបស់ប្រជាពលរដ្ឋមួយចំនួនហ្នឹង គឺពីមុនមិនសូវឃើញអនុវត្តជាដុំកំភួនអ្វីប៉ុន្មាននោះទេ។ ប៉ុន្តែនៅក្នុងកាលៈទេសៈនេះ លោកនាយករដ្ឋមន្ត្រី ហ៊ុន ម៉ាណែត គួរហ៊ាន កាត់សាច់កន្លែងណាស្អុយចេញ បក្ខពួកបងប្អូន ក្រុមរបស់ខ្លួនហ្នឹង គឺត្រូវតែហ៊ានកាត់ចេញ ទើបប្រសិទ្ធភាពរដ្ឋបាលសាធារណៈហ្នឹង មានភាពស្អាតស្អំ»។
ការលើកឡើងរបស់អ្នកវិភាគនេះ គឺបន្ទាប់ពីលោក ហ៊ុន ម៉ាណែត បានសរសេរសារលិខិតអបអរសាទរដល់ ទិវាជាតិ និងអន្តរជាតិប្រឆាំងអំពើពុករលួយ៩ ធ្នូ និងបង្ហាញពីការងារអាទិភាព ៥ចំណុច របស់រាជរដ្ឋាភិបាល អាណត្តិទី៧ ក្នុងការជំរុញការកែទម្រង់ ការពង្រឹងអភិបាលកិច្ច ដោយផ្ដោតលើការលើកកម្ពស់ និងការពង្រឹងភាពស្អាតស្អំក្នុងរដ្ឋបាលសាធារណៈ។ ក្នុងនោះលោក ហ៊ុន ម៉ាណែត លើកឡើងពីការផ្ដោតអាទិភាពលើការងារ ៥ចំណុច មានដូចជា ការរៀបចំ និងការដាក់ឱ្យអនុវត្តក្រមសីលធម៌វិជ្ជាជីវៈ ក្នុងមុខងារសាធារណៈ ការពង្រឹងប្រសិទ្ធភាព នៃការធ្វើអធិការកិច្ច និងសវនកម្ម ការពង្រឹងយន្តការគ្រប់គ្រង និងផ្ដល់សេវាសាធារណៈ ការចាត់វិធានការម៉ឺងម៉ាត់តាមច្បាប់ ក្នុងការអនុវត្តតួនាទី និងភារកិច្ច ការអនុវត្តច្បាប់យ៉ាងម៉ឺងម៉ាត់ ដើម្បីបង្ក្រាបបទល្មើសអំពើពុករលួយ និងការពង្រឹងកិច្ចសហប្រតិបត្តិការរវាងអង្គភាពប្រឆាំងអំពើពុករលួយ និងស្ថាប័នសាធារណៈ។
ទោះជាបែបនេះក្ដី គោលការណ៍អាទិភាពទាំង ៥ចំណុច ដែលលោក ហ៊ុន ម៉ាណែត អះអាងថា ដើម្បីពង្រឹងភាពស្អាតស្អំក្នុងរដ្ឋបាលសាធារណៈនោះ ហាក់ពិបាកនឹងអាចធ្វើទៅរួច ព្រោះមន្ត្រីគ្រាក់ៗ នៅតាមក្រសួងស្ថាប័នធំៗ នៅតែបន្តវប្បធម៌ចូលតាមខ្សែ ឬស្គាល់អ្នកធំ ដែលបង្កឱ្យមានគំរូភាពអាក្រក់ដល់រដ្ឋបាលថ្នាក់ក្រោមជាតិ។ ជាក់ស្ដែង សមាជិកគ្រួសាររបស់លោកនាយករដ្ឋមន្ត្រី ហ៊ុន ម៉ាណែត ខ្លួនលោកផ្ទាល់ បានក្រសោបយកតំណែង និងតួនាទីសំខាន់ៗ ក្នុងស្ថាប័នរដ្ឋ ដោយមិនបានឆ្លងកាត់ការប្រកួតប្រជែងនោះទេ។
វិទ្យុអាស៊ីសេរី មិនអាចទាក់ទងអ្នកនាំពាក្យក្រសួងមុខងារសាធារណៈ លោក យក់ ប៊ុនណា និងប្រធានអង្គភាពអ្នកនាំពាក្យរដ្ឋាភិបាល លោក ប៉ែន បូណា ដើម្បីសុំការបកស្រាយបានទេ នៅថ្ងៃទី៦ ធ្នូ។
ទាក់ទិនរឿងនេះ ប្រធានអង្គការតម្លាភាពកម្ពុជា លោក ប៉ិច ពិសី យល់ឃើញថា ដើម្បីពង្រឹងរដ្ឋបាលសាធារណៈ រដ្ឋាភិបាលគួរកែលម្អនូវចន្លោះខ្វះខាតមួយចំនួន ពីថ្នាក់ជាតិ ដល់ថ្នាក់ក្រោមជាតិ មានដូចជា លុបបំបាត់អំពើពុករលួយ ស្ដារនីតិរដ្ឋ និងការពង្រឹងសេវាសាធារណៈ។
លោក ប៉ិច ពិសី៖ «ខ្ញុំក៏ឯកភាពដែរ ចំពោះការពង្រឹងអំណាចរបស់អង្គភាពប្រឆាំងអំពើពុករលួយ នៅក្នុងការធ្វើការលើគ្រប់វិស័យ។ ដែលយើងឃើញជាទូទៅហ្នឹង គឺកម្ពុជាយើងមានបញ្ហាទាក់ទងទៅនឹងអំពើពុករលួយខ្នាតធំ ពិបាកដោះ។ ដូច្នេះប្រសិនបើរដ្ឋាភិបាល មានគោលដៅពង្រឹងស្ថិរភាពនយោបាយ ពង្រឹងសេដ្ឋកិច្ចជាតិ គឺចៀសមិនផុតពីការដោះឧបសគ្គចម្បង ជាពិសេសគឺការកាត់បន្ថយនូវអំពើពុករលួយខ្នាតធំ និងការជំរុញ នូវការអនុវត្តច្បាប់ ហើយនិងនីតិរដ្ឋទេ»។
សង្គមស៊ីវិលលើកឡើងថា ដើម្បីពង្រឹងភាពស្អាតស្អំក្នុងរដ្ឋបាលសាធារណៈ លុះត្រាតែថ្នាក់ដឹកនាំហ៊ានធ្វើជាគំរូ ឱ្យដូចទៅនឹងគោលការណ៍ដែលបានដាក់ចេញ ប្រកបដោយការទទួលខុសត្រូវ ដើម្បីធានាបាននូវភាពស្អាតស្អំក្នុងរដ្ឋបាលសាធារណៈនៅគ្រប់លំដាប់ថ្នាក់៕
កំណត់ចំណាំចំពោះអ្នកបញ្ចូលមតិនៅក្នុងអត្ថបទនេះ៖ ដើម្បីរក្សាសេចក្ដីថ្លៃថ្នូរ យើងខ្ញុំនឹងផ្សាយតែមតិណា ដែលមិនជេរប្រមាថដល់អ្នកដទៃប៉ុណ្ណោះ។