អ្នក​ឃ្លាំមើល​ការ​បោះឆ្នោត​ ជំរុញ​ក្រសួង​មហាផ្ទៃ និង​បក្ស​បេះដូង​ជាតិ​ ឱ្យ​រក​យន្តការ​ជជែក​គ្នា

0:00 / 0:00

សង្គម​ស៊ីវិល​ឃ្លាំមើល​ការ​បោះ​ឆ្នោត ជំរុញ​ឲ្យ​ក្រសួង​មហាផ្ទៃ និង​តំណាង​គណបក្ស​បេះដូង​ជាតិ រក​យន្តការ​ជជែក​គ្នា ដើម្បី​បញ្ចៀស​ការ​ប្ដឹង​ទៅ​វិញ​ទៅ​មក។ ការ​ជំរុញ​នេះ​ធ្វើ​ឡើង​ក្រោយ​ពេល​គណបក្ស​បេះដូង​ជាតិ​ព្រមាន​ប្ដឹង​ក្រសួង​មហាផ្ទៃ​វិញ ចំពោះ​ការ​រើស​អើង ការ​ធ្វើ​ទុក្ខ​បុក​ម្នេញ និង​ការ​បដិសេធ​ចុះ​បញ្ជី​គណបក្ស​នេះ។

អ្នក​ឃ្លាំមើល​ការ​បោះ​ឆ្នោត សោកស្ដាយ​ចំពោះ​ក្រសួង​មហាផ្ទៃ ដែល​មិន​ព្រម​រក​យន្តការ​ជួយ​សម្រួល​ឲ្យ​ពលរដ្ឋ​មាន​លទ្ធភាព​បើក​គណបក្ស​នយោបាយ​នៅ​កម្ពុជា​បាន។

ប្រធាន​គណៈកម្មាធិការ​អព្យាក្រឹត និង​យុត្តិធម៌ ដើម្បី​ការបោះឆ្នោត​ដោយ​សេរី និង​ត្រឹម​ត្រូវ​នៅ​កម្ពុជា​ហៅ​កាត់ (និកហ្វិច) លោក សំ គន្ធាមី យល់​ថា ការ​បដិសេធ​ចុះ​បញ្ជី​ឲ្យ​គណបក្ស​បេះដូង​ជាតិ និង​ការ​ព្រមាន​ប្ដឹង​គ្នា​ទៅ​តុលាការ​នេះ ជា​ការ​បង្កើត​ភាព​អាប់អួ​នយោបាយ​សម្រាប់​កម្ពុជា ដែល​ជា​ប្រទេស​កាន់​លទ្ធិ​ប្រជាធិបតេយ្យ​សេរី​ពហុ​បក្ស​ទៅ​វិញ៖ « វា​នាំ​ឲ្យ​មាន​​បរិយាកាស​នយោបាយ​អត់​ល្អ ព្រោះ​អ្វី​យើង​បើក​ទូលាយ យើង​ប្រកាន់​​ប្រជាធិបតេយ្យ​សេរី​ពហុបក្ស​​ ហើយ​ឲ្យ​គេ​បើក​គណបក្ស បើក​ចំហ​ទៅ។ ខ្វះ​ខាត​ឯកសារ​អ្វី​ ក្រសួង​ហ្នឹង​ណែនាំ​ទៅ​ ចេញ​សេចក្ដី​ណែនាំ​ប្រាប់​គេ​ថា​ខ្វះ​អ្វី​អ៊ីចឹង​ទៅ​ណា​ ឲ្យ​គេ​រក​បន្ថែម​ទៅ »

ជម្លោះ​ការ​បង្កើត​គណបក្ស​នយោបាយ​ថ្មី​នេះ កើត​ឡើង​ក្រោយ​ពេល​រដ្ឋ​មន្ត្រី​ក្រសួង​មហាផ្ទៃ​បាន​ចេញ​លិខិត​បដិសេធ​ការ​ចុះ​បញ្ជី​គណ​បក្ស​បេះ​ដូង​ជាតិ​របស់​អតីត​សមាជិក​បក្ស​ប្រឆាំង​ម្នាក់ លោក សៀម ភ្លុក។ ក្នុង​លិខិត​ចុះ​ថ្ងៃ​ទី៨ វិច្ឆិកា រដ្ឋ​មន្ត្រី​ក្រសួង​មហាផ្ទៃ លោក ស ខេង បាន​រាយការណ៍​ជូន​នាយក​រដ្ឋមន្ត្រី​លោក ហ៊ុន សែន ថា មាន​ស្នាម​មេដៃ ២៨៧នាក់ ក្នុង​ចំណោម ៤.៧៨១នាក់ ខូច​គុណភាព ដែល​មិន​អាច​ធ្វើ​កោសល្យ​វិច័យ​បាន រួម​ទាំង​មាន​ស្នាម​មេដៃ​មិន​ប្រក្រតី​ធ្ងន់ធ្ងរ​ចំនួន ៥នាក់​ផ្ដិត​លើ​ឈ្មោះ​បុគ្គល​ចំនួន ២១នាក់​ទៀត។ បន្ថែម​ពី​នេះ​ក្រសួង​មហា​ផ្ទៃ​ក៏​ប្រកាស​ប្ដឹង​ស្ថាបនិក​គណបក្ស​បេះដូង​ជាតិ​ទៅ​តុលាការ​ករណី​បន្លំ​ស្នាម​មេដៃ​នេះ​ដែរ។

Sar_Kheng_FB_020320_1a.jpg
លោក ស ខេង រដ្ឋមន្ត្រីក្រសួងមហាផ្ទៃ។ រូប៖ ហ្វេសប៊ុកលោក ស ខេង

ពាក់ព័ន្ធ​ករណី​នេះ គណ​បក្ស​បេះដូង​ជាតិ​បាន​ចេញ​សេចក្ដីថ្លែងការណ៍ នៅ​ថ្ងៃ​ទី២២ វិច្ឆិកា​បង្ហាញ​ការ​សោក​ស្ដាយ​ចំពោះ​ក្រសួង​មហាផ្ទៃ​ដែល​បដិសេធ​ការ​សុំ​ចុះ​បញ្ជី និង​ការ​ចោទ​ប្រកាន់​មក​លើ​គណបក្ស​នេះ​។ គណបក្ស​បេះ​ដូង​ជាតិ​អះអាង​ថា ស្នាម​មេដៃ ដែល​ខ្លួន​បាន​ដាក់​ជូន​ទៅ​ក្រសួង​មហា​ផ្ទៃ មាន​ចំនួន​តែ ៤.៦១៨នាក់ មិន​មែន ៤.៧៨១នាក់ ដូច​ការ​អះអាង​របស់​ក្រសួង​មហា​ផ្ទៃ​ទេ។ មួយ​វិញ​ទៀត ក្រសួង​មហាផ្ទៃ​គួរ​តែ​ណែនាំ​ឲ្យ​គណបក្ស​បេះ​ដូង​ជាតិ​កែ​សម្រួល​ករណី​ស្នាម​មេដៃ​តាម​លក្ខន្តិក​ច្បាប់ ពោល​គឺ​មិនមែន​ប្ដឹង​ទៅ​តុលាការ​នោះ​ទេ។

គណបក្ស​បេះ​ដូង​ជាតិ​ចាត់​ទុក​ការ​ចោទ​ប្រកាន់​របស់​ក្រសួង​មហាផ្ទៃ​ថា មាន​ចរិត​នយោបាយ​ក្នុង​ការ​គំរាម​កំហែង។ គណ​បក្ស​ក៏​កំពុង​ពឹង​ពាក់​មេធាវី​ឲ្យ​ជួយ​រៀបចំ​ឯក​សារ​ប្ដឹង​ទៅ​តុលាការ​កំពូល ដើម្បី​តវ៉ា​ចំពោះ​សេចក្ដី​សម្រេច​របស់​ក្រ​សួង​មហាផ្ទៃ​ដែល​មិន​ចុះ​បញ្ជី​ឱ្យ​គណ​បក្ស​បេះដូង​ជាតិ។

សមាជិក​ក្រុមហ៊ុន​មេធាវី ប៊ី.ប៊ី.ស៊ី (BBC) លោក​ សំ សុគង់ ឲ្យ​ដឹង​ថា លោក និង​មេធាវី ជូង ជូងី ​បាន​ទទួល​យក​ការ​ពឹង​ពាក់​ផ្នែក​ផ្លូវ​ច្បាប់​ពី​តំណាង​គណ​បក្ស​បេះដូង​ជាតិ​រួច​ហើយ។ លោក​បន្ត​ថា​ មេធាវី​ទាំង ២នាក់ កំពុង​សិក្សា​ និង​រៀបចំ​បណ្ដឹង ហើយ​ទំនង​ជា​នឹង​អាច​ដាក់​ប្ដឹង​ទៅ​តុលាការ​នៅ​សប្ដាហ៍​ក្រោយ៖ « ក្រុម​មេធាវី​ការពារ​កំពុង​តែ​រៀបចំ​សិក្សា​ទាក់ទង​ទៅ​នឹង​ច្បាប់​ជាតិ និង​អន្តរជាតិ ក៏​ដូចជា​អង្គហេតុ ក៏​ដូចជា​ភស្តុតាង​ផ្សេងៗ ដើម្បី​រៀបចំ​បណ្ដឹង​ដាក់​ជូន​ទៅ​តុលាការ​កំពូល ដើម្បី​ឲ្យ​តុលាការ​កំពូល​ហ្នឹង​ធ្វើការ​ពិនិត្យ​ឡើងវិញ​អំពី​សេចក្ដី​សម្រេច​របស់​ក្រសួង​មហាផ្ទៃ​ទាក់ទង​នឹង​ការ​បដិសេធ​មិន​ឲ្យ​គណបក្ស​​បេះ​ដូង​ជាតិ​ចុះ​បញ្ជី​នៅ​ក្នុង​ក្រសួង​មហាផ្ទៃ​ហ្នឹង »

Sam_Sokong_051116_TV_RFA.jpg
លោក​ សំ សុគង់ សមាជិក​ក្រុមហ៊ុន​មេធាវី ប៊ី.ប៊ី.ស៊ី (BBC)។ រូប៖ RFA/May 11, 2016

នេះ​គឺ​ជា​ករណី​លើក​ដំបូង​បង្អស់​ហើយ ដែល​ក្រសួង​មហាផ្ទៃ​ប្រកាស​ប្ដឹង​ស្ថាបនិក​គណ​បក្ស​នយោបាយ​រឿង​សុំ​ចុះបញ្ជី។ លិខិត​ដាច់​ដោយ​ឡែក​មួយ​ទៀត​របស់​លោក ស ខេង ប្រាប់​ទៅ​លោក សៀម ភ្លុក កាល​ពី​ថ្ងៃ​ទី១៦ វិច្ឆិកា បញ្ជាក់​ថា​ហេតុផល​ដែល​ក្រសួង​មហាផ្ទៃ​បដិសេធ​ការ​ចុះ​បញ្ជី ដោយសារ​មាន​ករណី​បន្លំ​ស្នាម​មេដៃ និង​​មាន​ខ្លឹមសារ​មួយ​ចំនួន​នៃ​លក្ខន្តិកៈ​បក្ស​បេះដូង​ជាតិ​ផ្ទុយ​​ពី​ច្បាប់​ស្ដីពី​គណបក្ស​នយោបាយ​។ ទោះ​យ៉ាង​ណា លោក ស ខេង មិន​បាន​បញ្ជាក់​ថា ខ្លឹមសារ​ផ្ទុយ​​ និង​ករណី​ស្នាម​មេដៃ​នេះ ខុស​ត្រង់​មាត្រា​ណា​ខ្លះ​ទេ។

ច្បាប់​ស្ដីពី​គណបក្ស​នយោបាយ​មាត្រា១៩ ចែង​ថា ដើម្បី​ទទួល​បាន​សុពលភាព​គណ​បក្ស​នយោបាយ​ត្រូវ​មាន​សមាជិក​យ៉ាង​តិច​ណាស់ ៤.០០០នាក់ មក​ពី​បណ្ដាល​ខេត្ត​ក្រុង​មួយ​ចំនួន។ ទាំង​ច្បាប់​ស្ដីពី​គណបក្ស​នយោបាយ និង​ច្បាប់​ស្ដីពី​វិសោធនកម្ម​ច្បាប់​ស្ដីពី​គណបក្ស​នយោបាយ មិន​បាន​ចែង​លម្អិត​ពី​ករណី​ស្នាម​មេដៃ​នេះ​ទេ។ តែ​នៅ​ត្រង់​មាត្រា២២ មាត្រា២៤ និង​មាត្រា២៥ នៃ​ច្បាប់​​គណបក្ស​នយោបាយ​ចែង​បើក​ផ្លូវ​ឲ្យ​ក្រសួង​មហាផ្ទៃ​អាច​បដិសេធ​ការ​ចុះ​បញ្ជី​បក្ស​នយោបាយ​បាន ​ករណី​មិន​បាន​បន្ថែម​សំណុំ​ឯកសារ​នានា ឲ្យ​ស្រប​តាម​រដ្ឋធម្មនុញ្ញ ច្បាប់​នយោបាយ និង​ច្បាប់​នានា​តាម​ការ​ស្នើសុំ​របស់​ក្រសួង។ ក្នុង​ករណី​នេះ គណបក្ស​នយោបាយ​នៅ​តែ​មាន​សិទ្ធិ​ប្ដឹង​ទៅ​ក្រុមប្រឹក្សា​ធម្មនុញ្ញ ហើយ​ក្រោយ​ពេល​ក្រុម​ប្រឹក្សា​ធម្មនុញ្ញ​ពិនិត្យ​មើល​ភាព​ត្រឹមត្រូវ​របស់​សំណុំ​ឯកសារ​រួច ក្រសួង​មហាផ្ទៃ​ត្រូវ​ចុះ​បញ្ជី​ឲ្យ​គណបក្ស​នយោបាយ​នោះ​ភ្លាម៕

កំណត់​ចំណាំ​ចំពោះ​អ្នក​បញ្ចូល​មតិ​នៅ​ក្នុង​អត្ថបទ​នេះ៖ ដើម្បី​រក្សា​សេចក្ដី​ថ្លៃថ្នូរ យើង​ខ្ញុំ​នឹង​ផ្សាយ​តែ​មតិ​ណា ដែល​មិន​ជេរ​ប្រមាថ​ដល់​អ្នក​ដទៃ​ប៉ុណ្ណោះ។