សកម្មជនបក្សប្រឆាំងដែលកំពុងជាប់ឃុំស្នើលោក ហ៊ុន ម៉ាណែត ឱ្យដោះស្រាយវិបត្តិនយោបាយ
2022.09.06
(ឆ្វេង) លោក គង់ ម៉ាស់ មន្ត្រីគណបក្សសង្គ្រោះជាតិ ខេត្តស្វាយរៀង កំពុងជាប់ឃុំក្នុងពន្ធនាគារ និង (ស្ដាំ) គឺលោកស្រី កុល សាត ប្រពន្ធលោក គង់ ម៉ាស់។
រូប៖ ហ្វេសប៊ុក
សកម្មជនបក្សប្រឆាំង ដែលកំពុងពន្ធនាគារព្រៃសស្នើដល់លោក ហ៊ុន ម៉ាណែត ដែលជាបេក្ខជននាយករដ្ឋមន្ត្រីនាពេលអនាគត ជួយដោះស្រាយវិបត្តិនយោបាយ ដើម្បីឱ្យមានការប្រកួតប្រជែងការបោះឆ្នោតដោយស្មើភាព។
មន្ត្រីជាន់ខ្ពស់គណបក្សកាន់អំណាចអះអាងថា នឹងមិនមានការចរចាផ្នែកនយោបាយជាមួយបក្សប្រឆាំងឡើយ ហើយអវត្តមានសកម្មជនទាំងនោះមិនប៉ះពាល់ដល់ដំណើរការលទ្ធិប្រជាធិបតេយ្យ និងការបោះឆ្នោតខាងមុខនេះទេ។ ប៉ុន្តែមន្ត្រីសិទ្ធិមនុស្សជំរុញឱ្យគណបក្សកាន់អំណាចចូលតុចរចាជាមួយបក្សប្រឆាំង ហើយដោះលែងជនជាប់ឃុំនយោបាយឱ្យមានសេរីភាព ដើម្បីរៀបចំការបោះឆ្នោតប្រព្រឹត្តទៅដោយសេរី ត្រឹមត្រូវ និងយុត្តិធម៌។
សកម្មជនបក្សសង្គ្រោះជាតិដែលកំពុងជាប់ពន្ធនាគារព្រៃស រួមមាន លោក គង់ ម៉ាស់ លោក អៀ ចាន់ណា លោក វឿង សំណាង លោក ទុំ ប៊ុនថន និងលោក ហ៊ូវ អូខុង បានផ្ញើលិខិតមួយច្បាប់ចេញពន្ធនាគារព្រៃសជូនកូនប្រុសច្បងលោកនាយករដ្ឋមន្ត្រី ហ៊ុន សែន គឺលោក ហ៊ុន ម៉ាណែត តាមរយៈមន្ត្រីអគ្គនាយកដ្ឋានពន្ធនាគារកាលពីចុងខែសីហា។ លិខិតនោះលើកឡើងថា ប្រសិនបើលោក ហ៊ុន ម៉ាណែត ដែលជាបេក្ខជននាយករដ្ឋមន្ត្រីមកពីគណបក្សប្រជាជនកម្ពុជាមិនដោះស្រាយបញ្ហានយោបាយនោះឱ្យបានត្រឹមត្រូវ និងមិនដោះលែងអ្នកទោសនយោបាយទាំងអស់ឱ្យមានសេរីភាពជួបជុំក្រុមគ្រួសារវិញទេ នោះបង្ហាញថា ការបោះឆ្នោតខាងមុខនេះប្រព្រឹត្តទៅដោយមិនស្មើភាព។ លិខិតដដែលបន្តថា បើលោក ហ៊ុន ម៉ាណែត ដែលជាយុវជនបន្តវេនរបស់គណបក្សកាន់អំណាចឈ្នះការបោះឆ្នោតទទួលតំណែងនាយករដ្ឋមន្រ្តីខាងមុខនេះវិញ នោះជាការឈ្នះមិនថ្លៃថ្នូរនោះទេ ហើយកម្ពុជានឹងទទួលរងទណ្ឌកម្មពីសហគមន៍អន្តរជាតិថែមទៀត។
ប្រពន្ធមន្ត្រីគណបក្សសង្គ្រោះជាតិលោក គង់ ម៉ាស់ គឺលោកស្រី កុល សាត ប្រាប់វិទ្យុអាស៊ីសេរីនៅថ្ងៃទី៦ ខែកញ្ញាថា លិខិតនោះជាលិខិតពិតប្រាកដ ដែលប្តីរបស់លោកស្រី និងសកម្មជនផ្សេងទៀតផ្ញើចេញពីពន្ធនាគារ។ លោកស្រីនៅតែចាត់ទុកការចាប់ឃុំខ្លួនប្តីលោកស្រីកន្លងទៅ គឺជារឿងនយោបាយ ពីព្រោះគាត់ជាមនុស្សស្អាតស្អំ និងធ្វើការងារជួយសង្គមកន្លងមក ដើម្បីបុព្វហេតុជាតិ។ លោកស្រីរំពឹងថា លោក ហ៊ុន ម៉ាណែត នឹងជួយអន្តរាគមន៍ ដើម្បីឱ្យមានដោះលែងប្ដីលោកស្រី និងសកម្មជននយោបាយដទៃទៀតឱ្យមានសេរីភាព ដើម្បីបានចូលរួមធ្វើនយោបាយឡើងវិញ៖ «ខាងនយោបាយត្រូវរូវគ្នា ខ្ញុំគិតថា គាត់ (ប្តី) នឹងរួចខ្លួន គេដោះលែងវិញ តែបើសិនស្ថានភាពនយោបាយនៅតែជាប់គាំងអ៊ីចឹងទៅថ្ងៃមុខទៀត សម្រាប់ពួកខ្ញុំជាក្រុមគ្រួសារលែងជឿជាក់លើប្រព័ន្ធតុលាការស្រុកខ្មែរ ពីព្រោះយកគាត់ទៅឃុំខ្លួនជាង ២០ខែ ដោយមិនបានកាត់ក្តី អ៊ីចឹងដោយសារនយោបាយ បើនយោបាយត្រូវគ្នា ខ្ញុំគិតថា គាត់នឹងមានសេរីភាពមកវិញ»។
ស្របពេលវិបត្តិនយោបាយមិនទាន់រកច្រកចេញ ហើយរដ្ឋាភិបាលបន្តចោទប្រកាន់ និងចាប់ខ្លួនសកម្មជនបក្សប្រឆាំងដាក់ពន្ធនាគារជាបន្តបន្ទាប់នោះ ក្រុមអ្នកទោសនយោបាយ តែងតែផ្ញើសំបុត្រតាមសាច់ញាតិរបស់ពួកគេទាមទារឲ្យរដ្ឋាភិបាល លោក ហ៊ុន សែន គោរពសិទ្ធិមនុស្ស ប្រជាធិបតេយ្យ និងត្រូវដោះស្រាយវិបត្តិនយោបាយជាហូរហែ។
វិទ្យុអាស៊ីសេរីមិនអាចទាក់ទងលោក ហ៊ុន ម៉ាណែត ដើម្បីសុំការបញ្ជាក់ជុំវិញសំណើរបស់សកម្មជនគណបក្សប្រឆាំងបាននៅឡើយទេ នៅថ្ងៃទី៦ ខែកញ្ញា។
ជុំវិញរឿងនេះ អ្នកនាំពាក្យអគ្គនាយកដ្ឋានពន្ធនាគារនៃក្រសួងមហាផ្ទៃលោក នុត សវនា ប្រាប់វិទ្យុអាស៊ីសេរីថា លោកមិនទាន់ដឹងអំពីលិខិតរបស់សកម្មជនបក្សប្រឆាំងទាំងនេះឡើយទេ ប៉ុន្តែលោកថា ប្រសិនបើទទួលបានលិខិតនោះ អាជ្ញាធរពន្ធនាគារនឹងយកមកពិនិត្យមើលខ្លឹមសារជាមុនសិន មុននឹងបញ្ជូនទៅថ្នាក់លើបន្តទៀត។
ចំណែកអ្នកនាំពាក្យគណបក្សកាន់អំណាចលោក សុខ ឥសាន វិញ លោកអះអាងថា គណបក្សរបស់លោកមិនមានការចរចាផ្នែកនយោបាយណាមួយតបតាមសំណើអ្នកជាប់ឃុំទាំងនោះឡើយ។ លោកបន្តថា គណបក្សប្រជាជនកម្ពុជា ក៏មិនខ្វល់ពីការរិះគន់ជុំវិញអវត្តមានរបស់ក្រុមប្រឆាំងចូលរួមក្នុងដំណើរបោះឆ្នោតខាងមុខនេះដែរ៖ «បើអត់ពួកគាត់ក៏ដោយ ការបោះឆ្នោតនៅតែប្រព្រឹត្តទៅដដែល ហើយការឈ្នះ ឬចាញ់លើការបោះឆ្នោតនៅតែមាន ដូច្នេះមិនមែនមានតែគាត់ធ្វើឱ្យការបោះឆ្នោតមានន័យ ឬមានកិត្តិយសអ្វីទេ អ៊ីចឹងអត់ពួកគាត់ដំណើរការបោះឆ្នោតដំណើរទៅមុខ គឺថ្ងៃទី២៣ ខែកក្កដា ឆ្នាំ២០២៣ នៅតែដំណើរដដែល»។
ទោះយ៉ាងណាក្ដី កាលពីថ្ងៃទី២៦ ខែសីហា អ្នករាយការណ៍ពិសេសអង្គការសហប្រជាជាតិប្រចាំនៅកម្ពុជា លោក វិទិត មុនតាប៊ន (Vitit Muntarbhorn) ថ្លែងក្រោយពេល បិទបញ្ចប់ដំណើរបេសកកម្មរបស់លោក ដោយផ្ដោតសំខាន់លើការស្នើឱ្យរដ្ឋាភិបាលកម្ពុជាពន្លឿនការកែទម្រង់ប្រព័ន្ធតុលាការ ដើម្បីការពារសិទ្ធិសេរីភាពពលរដ្ឋ និងត្រូវដោះលែងសកម្មជនគណបក្សនយោបាយ ដែលកំពុងជាប់ឃុំឱ្យមានសេរីភាពវិញ។ ជាមួយគ្នានេះ លោកអំពាវនាវដល់រដ្ឋាភិបាលកម្ពុជា បើកលំហសេរីភាពសង្គមស៊ីវិល និងនយោបាយ ក្នុងនោះក៏រាប់បញ្ចូលទាំងការលុបចោល និងការកែទម្រង់ច្បាប់នានា ដែលរឹតត្បិតសិទ្ធិសេរីភាពពលរដ្ឋផងដែរ។
ជុំវិញរឿងនេះ ប្រធានសមាគមការពារសិទ្ធិមនុស្សអាដហុកលោក នី សុខា មើលឃើញថា សំណើរបស់សកម្មជននយោបាយ ដែលកំពុងជាប់ឃុំសុំឱ្យលោក ហ៊ុន ម៉ាណែត បង្ហាញស្នាដៃពិតប្រាក ដើម្បីផ្សះផ្សាជាតិ បង្រួបបង្រួមជាតិរវាងគណបក្សកាន់អំណាច និងគណបក្សប្រឆាំង គឺសមស្រប ដែលកម្ពុជារៀបចំការបោះឆ្នោតជ្រើសតាំងតំណាងរាស្ត្រខាងមុខនេះ។ លោកយល់ថា លោក ហ៊ុន ម៉ាណែត អាចពិបាកក្នុងការដោះស្រាយរឿងនេះ ប៉ុន្តែអ្នកនយោបាយជំនាន់មុនត្រូវត្រួសត្រាយផ្លូវ ដោយចូលតុចរចាបញ្ចប់វិបត្តិនយោបាយ ដើម្បីផ្ដល់គំរូដល់យុវជនជំនាន់ក្រោយ៖ «ខ្ញុំគិតថា ពេលនេះ គឺជាពេលសមស្របដែរ លោក ហ៊ុន ម៉ាណែត គួរតែបង្ហាញនូវស្នាដៃរបស់លោក ដើម្បីឱ្យមានឆន្ទៈមោះមុតក្នុងរឿងនយោបាយ ដើម្បីឈានទៅរកការប្រកួតប្រជែងមួយ ដោយបើកចំហ ត្រូវតែហ៊ានរៀបចំការបោះឆ្នោតមួយប្រព្រឹត្តទៅដោយមានការប្រកួតប្រជែងគ្នា តម្លាភាព បើកចំហ ហើយហ៊ានទទួលយកលទ្ធផល ដែលកើតចេញពីការបោះឆ្នោតមួយ ដែលទទួលស្គាល់ពីភាពយុត្តិធម៌ និងត្រឹមត្រូវ»។
មកទល់ពេលនេះ មានសកម្មជនគណបក្សប្រឆាំង និងអ្នករិះគន់រដ្ឋាភិបាលជាង ៦០នាក់ទៀត កំពុងជាប់ឃុំក្នុងពន្ធនាគារដោយសារតែការអនុវត្តសិទ្ធិសេរីភាពរបស់ខ្លួន។ ពួកគាត់ភាគច្រើន ត្រូវបានអាជ្ញាធរចាប់ខ្លួនជាបន្តបន្ទាប់កាលពីដើមឆ្នាំ២០២០។ តុលាការបានចោទប្រកាន់ពួកគេដូចៗ គ្នា គឺពីបទរួមគំនិតក្បត់ ញុះញង់ឲ្យយោធិនមិនស្ដាប់បង្គាប់ ញុះញង់ឲ្យប្រព្រឹត្តបទឧក្រិដ្ឋជាអាទិ៍ និងញុះញង់ឱ្យមានភាពវឹកវរធ្ងន់ធ្ងរដល់សន្តិសុខសង្គម ជាដើម។ ថ្មីៗ នេះ តុលាការបានផ្ដន្ទាទោសពួកគេជាបន្តបន្ទាប់ឲ្យជាប់ពន្ធនាគារចន្លោះពី ៥ឆ្នាំ ទៅ ៧ឆ្នាំ។ ក្នុងចំណោមអ្នកជាប់ឃុំទាំងនោះ មានសកម្មជនមួយចំនួនត្រូវតុលាការក្រុងភ្នំពេញឃុំខ្លួនបណ្ដោះអាសន្នហួសការកំណត់នៃច្បាប់ ដោយពួកគេត្រូវរង់ចាំសវនាការជំនុំជម្រះរហូតដល់ថ្ងៃទី១៥ ខែកញ្ញាខាងមុខនេះ។
ក្រុមអង្គការជាតិ-អន្តរជាតិជាច្រើនស្ថាប័ន រួមទាំងទីភ្នាក់ងារអង្គការសហប្រជាជាតិ និងក្រុមប្រទេសប្រជាធិបតេយ្យធំៗ ថ្កោលទោសជាបន្តបន្ទាប់ ចំពោះរដ្ឋាភិបាល លោក ហ៊ុន សែន ដោយចាត់ទុកថា ការចាប់ខ្លួនទាំងនេះ គឺជារឿងនយោបាយ និងគ្មានមូលដ្ឋានច្បាប់។ ពួកគេបន្តទាមទាររដ្ឋាភិបាលឱ្យដោះលែងអ្នកជាប់ឃុំទាំងនោះ ឱ្យមានសេរីភាពឡើងវិញ ដោយឥតលក្ខខណ្ឌ៕
កំណត់ចំណាំចំពោះអ្នកបញ្ចូលមតិនៅក្នុងអត្ថបទនេះ៖ ដើម្បីរក្សាសេចក្ដីថ្លៃថ្នូរ យើងខ្ញុំនឹងផ្សាយតែមតិណា ដែលមិនជេរប្រមាថដល់អ្នកដទៃប៉ុណ្ណោះ។
រឿងដែលគេអានច្រើនបំផុត
RFA
- ប្ដីស្ត្រីរងគ្រោះដោយគ្រូពេទ្យវះកាត់ដាច់ពោះវៀនសម្រេចប្ដឹងមន្ទីរសំរាកព្យាបាលបង្កបញ្ហានោះ
- កម្ពុជាផលិតដុំមាសបានជិត ៥តោន ចាប់តាំងពីអាជីវកម្មរុករករ៉ែ កាលពីពាក់កណ្តាលឆ្នាំ២០២១
- អ្នកវិភាគនិងយុវជនយល់ថា បណ្ឌិត យ៉ង សាំងកុមារ ចុះចូលគណបក្សកាន់អំណាចទំនងរឿងនយោបាយច្រើនជាងដើម្បីជួយវិស័យកសិកម្ម
- អាមេរិក និងអូស្ត្រាលីទាមទារឲ្យរដ្ឋាភិបាលកម្ពុជាដោះលែងកញ្ញា ឈឹម ស៊ីថរ
- មន្ត្រីសង្គមស៊ីវិលថា ការបង្ហាញភាពហ៊ឺហារបស់លោក ហ៊ុន សែន បង្ហាញពីភាពគ្មានឆន្ទៈគិតគូរដល់ពលរដ្ឋក្រីក្រ
រឿងដែលគេអានច្រើនបំផុត
នយោបាយ
- បក្សភ្លើងទៀនរំឭកខួប២៧ឆ្នាំ និងកំណត់ទិសដៅប្រកួតប្រជែងការបោះឆ្នោតឆ្នាំ២០២៣
- ជនជាតិអូស្ត្រាលីដើមកំណើតខ្មែរបន្តជាប់ឆ្នោតជាសមាជិកសភាមួយអាណត្តិ
- លោក ហ៊ុន សែន បន្តយកសន្តិភាព ដើម្បីឃោសនារកសំឡេងឆ្នោតមុនរដូវកាល
- បណ្ឌិត យ៉ង សាំងកុមារ ចុះចូលជាមួយគណបក្សកាន់អំណាចដោយអះអាងថា ដើម្បីជួយវិស័យកសិកម្ម
- គណបក្សកាន់អំណាចរងការរិះគន់ដែលនៅបន្តយកថ្ងៃ ២ធ្នូ មកឃោសនារកការគាំទ្រ