មន្ត្រី​បក្ស​ប្រឆាំង​ដែល​ត្រូវ​បាន​គ.ជ.ប​ផាកពិន័យ​រក្សា​ជំហរ​មិន​បង់ប្រាក់​នោះ​ឱ្យ​ទៅ​គ.ជ.ប

ដោយ សេក បណ្ឌិត
2023.09.16
មន្ត្រី​បក្ស​ប្រឆាំង​ដែល​ត្រូវ​បាន​គ.ជ.ប​ផាកពិន័យ​រក្សា​ជំហរ​មិន​បង់ប្រាក់​នោះ​ឱ្យ​ទៅ​គ.ជ.ប អនុប្រធានគណបក្សសង្គ្រោះជាតិ លោក អេង ឆៃអ៊ាង។
រូប៖ ហ្វេសប៊ុកលោក អេង ឆៃអ៊ាង

មន្ត្រី​និង​សកម្មជន​គណបក្ស​ប្រឆាំង​រក្សា​ជំហរ​មិន​បង់​ប្រាក់​ពិន័យ​ដែល​គ..ប សម្រេច​ផាកពិន័យ​ពួកគេ​ទេ។ ពួកគេ​រក្សា​ជំហរ បែប​នេះ ក្រោយ​ពេល​គណៈកម្មាធិការ​ជាតិ​រៀបចំ​ការបោះឆ្នោត​(..) ចេញ​លិខិត​បង្គាប់​ឱ្យ​មេដឹកនាំ​​​និង​សកម្មជន​គណបក្ស​ប្រឆាំង​​បង់​ប្រាក់​ពិន័យ​ម្នាក់ៗ​ចាប់​ពី​១០​លាន​រៀល​ ទៅ​២០​លាន​រៀល​ ដោយ​មិន​បញ្ជាក់​ហេតុ​ផល។

មេដឹកនាំ​បក្ស​​ប្រឆាំង​​និង​សកម្មជន​គណបក្ស​នេះ​ដែល​ត្រូវ​បាន​គ..ប ចេញ​លិខិត​បង្គាប់​ឱ្យ​បង់​ប្រាក់​ពិន័យ​នោះ​ ពួកគេ​សុទ្ធ​សឹង​រស់នៅ​ក្រៅ​ប្រទេស។ អ្នក​ទាំង​នោះ​រួម​មាន លោក សម រង្ស៊ី ប្រធាន​ស្ដីទី​គណបក្ស​សង្គ្រោះជាតិ រង​ការ​ពិបាក​ជា​​ប្រាក់​២០​​លាន​រៀល ឬ​ជិត​៥.០០០(ប្រាំ​ពាន់​)​ដុល្លារ​ អនុប្រធាន​គណបក្ស​នេះ​លោក អេង ឆៃអ៊ាង និង​អ្នកស្រី មូរ សុខហួរ ត្រូវ​បាន​គ..ប បង្គាប់​ឱ្យ​បង់​ពិន័យ​ប្រាក់ ១០​លាន​រៀន​ឬ​ជិត២.៥០០​(ពីរ​ពាន់​ប្រាំ​រយ) ក្រៅ​ពី​នេះ អតីត​សមាជិក​សភា​គណបក្ស​សង្គ្រោះជាតិ និង​សកម្មជន​គណបក្ស​នេះ ក៏​ត្រូវ​បាន​គ..ប ពិន័យ​ប្រាក់​ម្នាក់ៗ​១០​លាន​រៀល​ផង​ដែរ។

អនុប្រធាន​គណបក្ស​សង្គ្រោះជាតិ លោក អេង ឆៃអ៊ាង ដែល​កំពុង​និទ្ទេស​ខ្លួន​នៅ​សហរដ្ឋអាមេរិក(U.S.A) សរសេរ​លើ​ហ្វេសប៊ុក​របស់​លោក ​នៅ​ថ្ងៃ​ទី១៦ ខែ​កញ្ញា ថា លោក​រីករាយ​ក្នុង​ការ​បង់ប្រាក់​ពិន័យ​នេះ តែ​ដោយ​សារ​របប​ត្រកូល​ហ៊ុន មិន​ឱ្យ​ លោក​ចូល​ទៅ​ប្រទេស​កម្ពុជា​ ដូច្នេះ​ ឱ្យ​អគ្គលេខាធិការ​ គ..ប លោក ទេព នីថា ចាត់​តំណាង​របស់​ខ្លួន ទៅ​ទទួល​ប្រាក់​ពិន័យ​នេះ​ ពី​លោក​តាម​ការ​គួរ​នៅ​សហរដ្ឋអាមេរិក។

ចំណែក​ពលករ​​ខ្មែរ​​ធ្វើ​ការ​នៅ​ប្រទេស​កូរ៉េខាងត្បូង(South Korea)​ និង​ជា​សកម្មជន​គណបក្ស​សង្គ្រោះជាតិ លោក ម៉ាត់ វណ្ណនី ដែល​ត្រូវ​បាន​គ..ប ផាកពិន័យ​ប្រាក់​១០​លាន​រៀល​ដែរ​នោះ​ យល់​ថា លិខិត​បង្គាប់​ឱ្យ​បង់​ប្រាក់​របស់​គ..ប​នេះ ​មាន​ភាព​មិន​ប្រក្រតី ព្រោះ​ក្នុង​លិខិត​មិន​បាន​បញ្ជាក់​ថា លោក​ធ្វើ​អ្វី​ខុស​ទៅ​នឹង​បម្រាប​របស់​គ..ប។ ទោះ​បែប​នេះ សកម្មជន​គណបក្ស​ប្រឆាំង​រូប​នេះ ឱ្យ​វិទ្យុ​អាស៊ីសេរី​ដឹង​ថា កន្លង​មក​លោក​បាន​បញ្ចេញ​មតិ និយាយ​រឿង​សិទ្ធិពលរដ្ឋ​ក្នុង​ការ​បោះឆ្នោត។ លោក ម៉ាត់ វណ្ណនី រក្សា​ជំហរ មិន​បង់ប្រាក់​​ពិន័យ​នេះ​ទេ ​ព្រោះ​លោក​អះអាង​ថា ​អ្វី​ដែល​លោក​​និយាយ​ទាក់ទង​ការបោះឆ្នោត​កន្លង​មក​ជា​សេរីភាព​បញ្ចេញ​មតិ មិនមែន​ជា​ការ​ប្រព្រឹត្តិ​បទ​ល្មើស​ទេ។

លោក ម៉ាត់ វណ្ណនី៖ «យើង​បង់​ផាកពិន័យ​លុះត្រា​តែ​យើង​ទទួល​ស្គាល់​អ្វី​ដែល​យើង​បាន​ធ្វើ​ខុស តែ​បើ​យើង​អត់​បាន​ធ្វើ​ខុស​ទៅ​នឹង​ច្បាប់​ផង​ យើង​ទៅ​បង់​ផាកពិន័យ​យ៉ាងម៉េច។ សរុប​មក​វិញ​គឺ​ខ្ញុំ​អត់​ទៅ​បង់​ទេ ដោយសារ​តែ​ខ្ញុំ​យល់​ថា អ្វី​ដែល​ខ្ញុំ​ហ្នឹង​ជា​ទម្រង់​សំដែង​មតិ​ អត់​មាន​ច្បាប់​មក​ហាមឃាត់​មនុស្ស​មិន​ឱ្យ​និយាយ​បាន​ទេ ត្រឹមតែ​និយាយ​​តែ​និយាយ​គ្មាន​ទោស​ទេ។ »)

ប្រតិកម្ម​របស់​មេដឹកនាំ​និង​សកម្មជន​គណបក្ស​ប្រឆាំង​ពេល​នេះ ធ្វើ​ឡើង​ក្រោយ​ពេល អគ្គលេខាធិការ​ គ..ប លោក ទេព នីថា បាន​ចេញ​លិខិត​បង្គាប់​ឱ្យ​ថ្នាក់ដឹកនាំ​និង​សកម្មជន​គណបក្ស​ប្រឆាំង​ជិត​៤០​រូប រួម​មាន​​លោក សម រង្ស៊ី លោក អេង ឆៃអ៊ាង អ្នកស្រី មូរ សុខហួរ លោក ឡុង រី ជា​ដើម​នោះ​​ចូល​ខ្លួន​មក​បង់​ប្រាក់​ពិន័យ​ដោយ​ស្ម័គ្រ​ចិត្ត​ នៅ​លេខាធិការដ្ឋាន​រៀបចំ​ការ​បោះឆ្នោត​រាជធានី​ភ្នំពេញ​ ឬ​នៅ​ទីស្ដីការ​គ..ប ​រយៈ​ពេល​៣០​ថ្ងៃ យ៉ាង​យូរ​បន្ទាប់​ពី​ទទួល​បាន​លិខិត​បង្គាប់​នេះ។ គ..ប ​ក៏​ទាមទារ​ប្រាក់​ពិន័យ​នេះ​ពី​អ្នកវិភាគ​នយោបាយ លោក គឹម សុខ និង​ព្រះសង្ឃ​ ដូច​ជា​ព្រះតេជព្រះគុណ លួន សុវ៉ាត់ ដែរ​ ពាក់ព័ន្ធ​នឹង​ការ​បញ្ចេញ​មតិ​រឿង​គូស​ខ្វែង​សន្លឹក​ឆ្នោត​ ក្នុង​ពេល​បោះឆ្នោត​ថ្នាក់​ជាតិ​ កាល​ពី​ខែ​កក្កដា ដែល​សហគមន៍​ជាតិ និង​អន្តរជាតិ​ ចាត់​ទុក​ថា ជា​ការ​បោះឆ្នោត​ក្លែងក្លាយ។

លិខិត​របស់​មន្ត្រី​ជាន់ខ្ពស់​គ..ប លោក​ ទេព នីថា ចុះ​កាល​ពី​ថ្ងៃ​ទី១៣ ខែ​កញ្ញា​ ក៏​ព្រមាន​ដែរ​ថា ក្នុង​​ករណី​មេដឹកនាំ និង​សកម្មជន​គណបក្ស​ប្រឆាំង មិន​បង់​ប្រាក់​ពិន័យ​តាម​កាល​កំណត់​គ..ប និង​អនុវត្ត​តាម​នីតិវិធី​ទាមទារ​ប្រាក់​ពិន័យ​ដោយ​ច្បាប់​ស្ដីពី​ការ​បោះឆ្នោត​ជ្រើសតាំង​តំណាងរាស្ត្រ​មាត្រា​១៦៦។

ជុំវិញ​ការ​ចេញ​លិខិត​បង្គាប់​ឱ្យ​បង់​ប្រាក់​ពិន័យ​នេះ លោក ទេព នីថា សុំ​មិន​បកស្រាយ​ទេ ដោយ​លោក​ជំរុញ​ឱ្យ​សុំ​ការ​បញ្ជាក់​ពី​អ្នកនាំពាក្យ​គ..ប លោក ហង្ស ពុទ្ធា។

លោក ទេព នីថា៖ «ខ្ញុំ​គ្រាន់តែ​គ្រាន់តែ​ស៊ីញ៉េ(ចុះ​ហត្ថលេខា)​ជា​ឯកសារ​រដ្ឋបាល​ទេ​បាទ​។ ខ្ញុំ​គ្រាន់តែ​ជា​អ្នក​រដ្ឋបាល​ស៊ីញេ​ចេញ​ទេ​បាទ»

ទាក់ទង​រឿង​នេះ​ដែរ នាយក​ប្រតិបត្តិ​អង្គការ​ឃ្លាំមើល​ការបោះឆ្នោត​នៅ​កម្ពុជា​ហៅ​កាត់​ថា​និចហ្វិច (Nicfec) លោក សំ គន្ធាមី យល់​ថា ​តាម​នីតិវិធី​មុន​​ពេល​ គ..ប ចេញ​សេចក្ដី​សម្រេច​ពិន័យ​​ដូច្នេះ ​គ..ប ត្រូវ​បើក​សវនាការ​ជំនុំជម្រះ ជា​មុន​សិន តែ​អ្នក​ធ្វើ​ការងារ​ទាក់ទង​ការ​បោះឆ្នោត​រូប​នេះ ​មិន​បាន​ដឹង​ច្បាស់​ថា គ..ប បាន​ជំនុំជម្រះ​លើ​សំណុំរឿង​នៅពេល​ណា​នោះ​ទេ។ ទោះ​បែប​នេះ លោក លោក សំ គន្ធាមី យល់​ថា គ..ប មិន​គួរ​ចេញ​លិខិត​បង្គាប់​ឱ្យ​បង់​ប្រាក់​ពិន័យ​នេះ​ទេ។ លោក​បន្ត​ថា គ..ប គួរតែ​មាន​ការ​ព្រមាន​ជាមុន​សិន​ ហើយ​ប្រសិនបើ ​បុគ្គល​ទាំង​​នោះ​មិន​រាងចាល​ទើប​គ..ប សម្រេច​ធ្វើ​ការ​ផាកពិន័យ។

លោក សំ គន្ធាមី៖ «ធ្វើការ​ពិន័យ​ទាំង​អស់​ហ្នឹង​មិន​គួរ​ពិន័យ​ទេ បើសិនជា​ធ្វើការ​ជំនុំជម្រះ​កំបាំង​មុខ​ហ្នឹង​ក៏​ព្រមាន​ទៅ​ណា​គ្រាន់តែ​ថា ឱ្យ​បញ្ឈប់​សកម្មភាព​ហ្នឹង​ខុស​ច្បាប់​អ៊ីចឹង​ណា​តាម​គ..ប មាត្រា​តាម​ច្បាប់​បោះឆ្នោត​អី​ហ្នឹង​ណា»

វិទ្យុ​អាស៊ីសេរី​មិន​អាច​សុំ​បំភ្លឺ​រឿង​​នេះ​បន្ថែម​ពី​អ្នកនាំពាក្យ គ..ប លោក ហង្ស ពុទ្ធា បាន​ទេ​នៅ​ថ្ងៃ​ទី១៦ ខែ​កញ្ញា។ កាលពី​អំឡុង​នៃ​ការបោះឆ្នោត​ថ្នាក់​ជាតិ​​ថ្ងៃ​ទី២៣ ខែ​កក្កដា កន្លង​ទៅ ដែល​ជា​ការ​បោះឆ្នោត​ហាមឃាត់​មិន​ឱ្យ​គណបក្ស​ភ្លើងទៀន​ចូលរួម​ការបោះឆ្នោត​នោះ ​មេដឹកនាំ​និង​សកម្មជន​គណបក្ស​ប្រឆាំង បាន​ធ្វើ​យុទ្ធនាការ​តាម​បណ្ដាញ​សង្គម​ហ្វេសប៊ុក​ប្រាប់​ទៅ​ពលរដ្ឋ​​ថា ការ​ទៅ​បោះឆ្នោត ឬ​មិន​បោះឆ្នោត​ជា​សិទ្ធិ​របស់​ពលរដ្ឋ​ហើយ​ពលរដ្ឋ​មិន​រង​ការ​​បង្ខំ​ឱ្យ​ទៅ​បោះឆ្នោត​តែ​គ្មាន​គណបក្ស​ដែល​ខ្លួន​ពេញ​ចិត្ត​ពួកគេ​អាច​គូស​ខ្វែង​លើ​សន្លឹក​ឆ្នោត​នោះ​ចោល។ ទោះជាយ៉ាងណា ដោយសារ​មាន​ការ​ស្រែក​បញ្ជា​ពី​លោក ហ៊ុន សែន នោះ​ ស្ថាប័ន​ គ..ប ​ដែល​រង​ការរិះគន់​ថា ជា​ឧបករណ៍​របស់​បក្ស​កាន់អំណាច បាន​ចាត់​វិធានការ​ភ្លាមៗ​ ដោយ​បង្វែរ​សាច់រឿង​បញ្ចេញ​មតិ​របស់​ថ្នាក់​ដឹកនាំ​ និង​សកម្មជន​បក្ស​ប្រឆាំង​នេះ ទៅ​ជា​រឿង​ខុស​ច្បាប់ ហើយ​ទាមទារ​ឱ្យ​បង់ប្រាក់​ពិន័យ​តែម្តង៕

កំណត់​ចំណាំ​ចំពោះ​អ្នក​បញ្ចូល​មតិ​នៅ​ក្នុង​អត្ថបទ​នេះ៖ ដើម្បី​រក្សា​សេចក្ដី​ថ្លៃថ្នូរ យើង​ខ្ញុំ​នឹង​ផ្សាយ​តែ​មតិ​ណា ដែល​មិន​ជេរ​ប្រមាថ​ដល់​អ្នក​ដទៃ​ប៉ុណ្ណោះ។

អត្ថបទពេញនិយម
RFA
សភា​អឺរ៉ុប ជំរុញ​ឱ្យ​​សើរើ​ប្រព័ន្ធ​អនុគ្រោះ​ពន្ធ EBA នៅសល់៨០% និង​ដាក់​ទណ្ឌកម្ម​ជាក់លាក់​លើ​រដ្ឋាភិបាល​កម្ពុជា
អត្ថបទពេញនិយម
នយោបាយ
ពលរដ្ឋ​ខ្មែរ​នៅ​កូរ៉េ​គ្រោង​ធ្វើ​បាតុកម្ម​ជំរុញ​ឱ្យ​រដ្ឋាភិបាល​ប្ដឹង​ទាមទារ​កោះគជ់​ទៅ​តុលាការ​អន្តរជាតិ
បញ្ចេញ​មតិយោបល់៖

បញ្ចូលមតិរបស់អ្នកដោយបំពេញទម្រង់ខាងក្រោមជាអក្សរសុទ្ធ។ មតិនឹងត្រូវសម្រេចដោយអ្នកសម្របសម្រួល និងអាចពិនិត្យកែប្រែឲ្យស្របតាម លក្ខខណ្ឌនៃការប្រើប្រាស់ របស់វិទ្យុអាស៊ីសេរី។ មតិនឹងមិនអាចមើលឃើញភ្លាមៗទេ។ វិទ្យុអាស៊ីសេរី មិនទទួលខុសត្រូវចំពោះខ្លឹមសារនៃមតិដែលបានចុះផ្សាយឡើយ។ សូមគោរពមតិរបស់អ្នកដទៃ ហើយប្រកាន់ខ្ជាប់នូវការពិត។