ប្រជាពលរដ្ឋនៅតាមខេត្តមួយចំនួន លើកឡើងថា ការអវត្តមានគណបក្សសង្គ្រោះជាតិដែលជាគណបក្សប្រឆាំងដ៏ធំជាងគេនៅកម្ពុជាអស់រយៈពេលជិត៤ឆ្នាំមកនេះ ធ្វើឱ្យខូចខាតផលយោជន៍ជាតិយ៉ាងធំធេង។ ពលរដ្ឋទាំងនោះ ស្នើឱ្យរដ្ឋាភិបាលបើកផ្លូវឱ្យគណបក្សប្រឆាំងរស់ឡើងវិញ ដើម្បីរួមគ្នាអភិវឌ្ឍន៍ប្រទេស។ អ្នកជំនាញនយោបាយ យល់ថា ការដឹកនាំដោយគ្មានបក្សប្រឆាំងធ្វើឱ្យគណបក្សកាន់អំណាចដឹកនាំប្រទេសបែបជិះសេះលែងដៃ។
ពលរដ្ឋនៅតាមខេត្តមួយចំនួន ថ្លែងថា ការដែលរបបក្រុងភ្នំពេញ រំលាយគណបក្សសង្គ្រោះជាតិ ដើម្បីដឹកនាំប្រទេសតាមបែបផ្ដាច់ការ រយៈពេលជិត៤ឆ្នាំមកនេះធ្វើឱ្យប្រជាពលរដ្ឋ និងប្រទេសជាតិ ខាតបង់ផលប្រយោជន៍ជាច្រើន ដោយសារតែមន្ត្រីគណបក្សកាន់អំណាច ដឹកនាំប្រទេសតាមអំពើចិត្ត។
ពលរដ្ឋនៅខេត្តបន្ទាយមានជ័យ លោក កិ កាន ប្រាប់អាស៊ីសេរីនៅព្រឹកថ្ងៃទី១៩កក្កដាថា សព្វថ្ងៃនេះមន្ត្រីគណបក្សកាន់អំណាចតាំងពីថ្នាក់មូលដ្ឋានរហូតដល់ថ្នាក់ជាតិមិនសូវយកចិត្តទុកដាក់ជួយដោះស្រាយទុក្ខលំបាករបស់ប្រជាពលរដ្ឋដូចកាលពីគណបក្សប្រឆាំងមិនទាន់រំលាយនោះទេ។ ពលរដ្ឋរូបនេះ បញ្ជាក់ទៀតថា ប្រជាពលរដ្ឋនៅតំបន់លោកស្ទើរតែគ្រប់គ្នា កំពុងតែល្វីងមុខ ដោយសារខ្វះខាតស្បៀងអាហារ និងរកប្រាក់មិនបានសងធនាគារ ដែលបានខ្ចីគេធ្វើដើមទុនកន្លងមក។លោកបន្តថា បញ្ហាទាំងនេះដោយសារតែពួកគាត់អត់ការងារធ្វើនិងគ្មានទីផ្សារលក់កសិផលក្នុងតម្លៃសមរម្យហើយអាជ្ញាធរមិនបានជួយដោះស្រាយអ្វីដល់ពួកគាត់ឡើយ៖ «ដល់ពេលជិះសេះលែងដៃអីចឹងយើងអត់មានសិទ្ធិតវ៉ាហើយ ធ្វើអីស្រេចតែចិត្តអាជ្ញាធរបណ្ដោយ។អីចឹងអ្វីៗ ទាំងអស់ គឺវាដូចចង្អៀតដូចវិបត្តិផ្លូវចិត្តបណ្ដោយ ។ដូចបណ្ឌិត កែម ឡី គាត់ថានៅពេលមនុស្សយើងមានទុក្ខកង្វល់នៅក្នុងចិត្តយើងចង់ស្រែក ប៉ុន្តែដល់ពេលស្រែកត្រូវបានគេហាមឃាត់អីចឹងទៅ » ។
ស្រដៀងគ្នានេះដែរ ពលរដ្ឋនៅខេត្តឧត្ដរមានជ័យម្នាក់ថ្លែងសុំមិនបញ្ចេញឈ្មោះថា ការអវត្តមានគណបក្សប្រឆាំងធ្វើឱ្យពួកគាត់ខាតប្រយោជន៍ជាច្រើន មានដូចជាបាត់បង់សិទ្ធិសេរីភាពសម្ដែងមតិ ដើម្បីទាមទារឱ្យអាជ្ញាធរដោះស្រាយបញ្ហាផ្សេងៗ របស់ពួកគាត់ ដោយសារខ្លាចអាជ្ញាធរបង្ក្រាបនិងចាប់ដាក់ពន្ធនាគារ។ពលរដ្ឋរូបនេះបន្តថា កាលពីគណបក្សប្រឆាំងមិនទាន់រំលាយ គឺមន្ត្រីក្រុមប្រឹក្សារបស់គណបក្សមួយនេះតែងតែចុះជួយអន្តរាគមន៍ដល់ប្រជាពលរដ្ឋនៅតាមមូលដ្ឋានភ្លាមៗ ប៉ុន្តែនៅពេលនេះគឺគ្មានមន្ត្រីណាអើពើជួយពួកគាត់ឡើយ៖ «កាលសង្គ្រោះជាតិនៅជួយដោះស្រាយបាន ជួយទប់ទល់បានរឿងស្អីក៏ដោយដល់ពេលអីចឹងហើយរលត់ឈឹងអត់មានជួយអីបានទេ ស្រេចតែអាជ្ញាធរគេដោះស្រាយបានឬមិនបានគឺអត់ប៉ុណ្ណឹងឯង។សព្វថ្ងៃនេះរស់នៅដោយខ្លួនឯង កូននៅណេះម្ដាយនៅណោះ សព្វថ្ងៃរកគ្មានសល់លុយទេ កូនបានប្រាក់ខែមកផ្ញើមកឱ្យម្ដាយ ឈឺផង ហូបផង បែងគ្នាធនាគារផង » ។
ដោយឡែកប្រជាពលរដ្ឋនៅខេត្តកំពង់ចាមវិញ ប្រាប់ថា ចាប់តាំងពីអវត្តមានគណបក្សប្រឆាំងដ៏ធំជាងគេនៅកម្ពុជាមក មានបញ្ហាជាច្រើនបានកើតឡើង មានជាអាទិ៍ការរំលោភយកដីធ្លីពីប្រជាពលរដ្ឋទន់ខ្សោយ ការលុបបឹងនិងទន្លេយកដីរបស់រដ្ឋធ្វើជាកម្មសិទ្ធិឯកជនរបស់អ្នកមានលុយនិងមានអំណាច និងការកាប់បំផ្លាញព្រៃឈើព្រមទាំងធនធានរ៉ែជាច្រើនកន្លែងទៀត។ ពលរដ្ឋរូបនេះ ជឿថា បញ្ហាទាំងនេះ ប្រសិនបើគណបក្សប្រឆាំងនៅមានដង្ហើមនោះពួកគេនឹងអាចជួយតវ៉ានៅក្នុងរដ្ឋសភា ឬនៅតាមខេត្តរាជធានីទាមទារឱ្យមានការដោះស្រាយជាមិនខានឡើយ៖ «សូម្បីតែមន្ត្រីរបស់គណបក្សប្រជាជនក៏លោកមិនពេញចិត្តដែរ អីចឹងហើយការដែលធ្វើនេះមិនប៉ះពាល់ប្រជាពលរដ្ឋទូទៅតែម្ដង។ឥឡូវឃើញស្រាប់ហើយ ពេលកើតកូវីដអីអ្នកខ្លះស្រែកថាគាត់ខំប្រឹងតស៊ូជាសកម្មជនដល់ទៅប្រពន្ធគាត់ទៅដាក់ចោល ហើយការបាត់បង់ដីធ្លីក៏អីចឹងដែរ ពាក់សុទ្ធតែអាវគណបក្សប្រជាជនលើករូបសម្ដេចឱ្យជួយតែការពិតមានដែលបានណាដោយសារតែអាជ្ញាធរហ្នឹង » ។
ក្រុមប្រជាពលរដ្ឋទាំងនេះស្នើឱ្យរបបឯកបក្សងាកមកគិតគួរពីទុក្ខលំបាករបស់ប្រជាពលរដ្ឋ ហើយបើកផ្លូវឱ្យគណបក្សសង្គ្រោះជាតិរស់ឡើងវិញ ដើម្បីរួមគ្នាអភិវឌ្ឍន៍ប្រទេសជាតិ។
តុលាការកំពូលនៃរបបក្រុងភ្នំពេញបានប្រកាសរំលាយគណបក្សសង្គ្រោះជាតិ កាលពីថ្ងៃទី១៦ ខែវិច្ឆិកា ឆ្នាំ២០១៧ តាមបំណងរបស់លោក ហ៊ុន សែន ដោយចោទប្រធានគណបក្សប្រឆាំងនេះគឺ លោក កឹម សុខា ថា ក្បត់ជាតិ។ តុលាការកំពូល ក៏បានហាមឃាត់សិទ្ធិថ្នាក់ដឹកនាំគណបក្សសង្គ្រោះជាតិចំនួន ១១៨នាក់ មិនឱ្យធ្វើនយោបាយរយៈពេល ៥ឆ្នាំ។
អ្នកតាមដានស្ថានការណ៍លើកឡើងថា ការរំលាយគណបក្សប្រឆាំងនេះដោយសារគណបក្សកាន់អំណាចខ្លាចចាញ់ការបោះឆ្នោតជ្រើសរើសសមាជិកសភាពតំណាងរាស្ត្រកាលពីឆ្នាំ២០១៨។
កន្លងមកគណបក្សសង្គ្រោះជាតិលើកឡើងថា រយៈពេលជិត ៤ឆ្នាំមកនេះ របបលោក ហ៊ុន សែន បានប្រើប្រាស់អំណាចផ្ដាច់មុខគ្មានដែនកំណត់ ដោយគាបសង្កត់ បិទសិទ្ធិសេរីភាព រំលោភសិទ្ធិមនុស្សធ្ងន់ធ្ងរ និងបង្ក្រាបកាន់តែខ្លាំងលើព្រះសង្ឃសកម្មជននយោបាយ អ្នកការពារសិទ្ធិមនុស្ស បរិស្ថាន និងអ្នកសារព័ត៌មានឯករាជ្យជាដើម។ របបលោក ហ៊ុន សែន ធ្វើឱ្យគ្រោះថ្នាក់ធ្ងន់ធ្ងរដល់ពលរដ្ឋជាបន្តបន្ទាប់ ជាពិសេស គឺបាត់បង់ប្រព័ន្ធអនុគ្រោះ EBA ២០ភាគរយការបាត់បង់អព្យាក្រឹតភាព និងបូរណភាពទឹកដីជាដើម។
ទាក់ទងនឹងបញ្ហានេះអ្នកនាំពាក្យគណបក្សកាន់អំណាច លោក សុខ ឥសាន ប្រាប់អាស៊ីសេរីថា បើទោះបីជាគ្មានគណបក្សប្រឆាំង ក៏រដ្ឋាភិបាលដឹកនាំដោយគណបក្សប្រជាជនកម្ពុជាដឹកនាំប្រទេសរីកចំរើនទៅមុខដដែល។បន្ថែមពីនេះលោកថា រយៈពេលជិត ៤ឆ្នាំមកនេះប្រជាពលរដ្ឋរស់នៅមានសេចក្ដីសុខគ្រប់ទីកន្លែង។ចំណែកការដែលប្រជាពលរដ្ឋស្នើឱ្យគណបក្សប្រឆាំងរស់ឡើងវិញនោះ លោកបញ្ជាក់ថា រដ្ឋាភិបាលដឹកនាំដោយគណបក្សប្រជាជនកម្ពុជាមិនអាចធ្វើតាមសំណើនេះបានទេ ពីព្រោះលោកលើកហេតុផលដដែលថា តុលាការកំពូលបានរំលាយគណបក្សមួយនេះរួចហើយ៖ «មិនបាច់មានបក្សប្រឆាំងក៏បានដែរកម្ពុជារាជរដ្ឋាភិបាល បក្សកាន់អំណាចមានភារកិច្ចដោះស្រាយវិវាទគ្រប់កន្លែងទាំងអស់ ដែលមានកើតនៅសង្គមកម្ពុជា។អ្នកវិវាទទាំងម្ខាងទៀតសុទ្ធតែប្រជាជនដូចគ្នា ក៏ប៉ុន្តែគេដោះស្រាយទៅតាមគោលការណ៍ច្បាប់ អ្នកណាខុសគេថា ខុសអ្នកណាត្រូវគេថា ត្រូវមិនអាចថាអ្នកខុសហ្នឹងធ្វើត្រូវបានទេ » ។
ទោះជាយ៉ាងណាអ្នកជំនាញផ្នែកវិទ្យាសាស្ត្រនយោបាយ និងទំនាក់ទំនងអន្តរជាតិលោក ឯម សុវណ្ណារ៉ា មានប្រសាសន៍ថា ការអវត្តមានគណបក្សប្រឆាំងជាការធ្វើឱ្យខាតបង់ផលប្រយោជន៍របស់ប្រជាពលរដ្ឋយ៉ាងធំធេង។លើសពីនេះលោកថាគណបក្សកាន់អំណាចដឹកនាំប្រទេសបែបជិះសេះលែងដៃដោយមិនព្រួយបារម្ភខ្លាចបាត់បង់អំណាចរបស់ពួកគេនោះឡើយ៖ «ការទាមទារការទទូចរបស់ប្រជាពលរដ្ឋជារឿងមួយសំខាន់ណាស់ហើយ ក៏ប៉ុន្តែខ្ញុំគិតថា គណបក្សកាន់អំណាចមិនឆ្លើយតបទេ មិនចង់ឱ្យមានវត្តមានគណបក្សប្រឆាំងទេ ព្រោះវត្តមានគណបក្សប្រឆាំងធ្វើឱ្យគំរាមកំហែងទៅដល់ប្រជាប្រិយភាពគណបក្សកាន់អំណាច។ អីចឹងខ្ញុំគិតស្ថានភាពដែលគាត់អាចរក្សាភាពអវត្តមានគណបក្សប្រឆាំងបានកាន់តែយូរកាន់តែល្អ ពីព្រោះជាកិច្ចការមួយគាត់អាចរក្សានូវតំណែងបានយូរ » ។
កន្លងមកមន្ត្រីជាន់ខ្ពស់គណបក្សសង្គ្រោះមានផែនការវិលចូលស្រុកវិញម្ដងហើយម្ដងទៀត ដើម្បីទាមទារឱ្យរបបក្រុងភ្នំពេញងាកមកដើរតាមគន្លងប្រជាធិបតេយ្យឡើងវិញ ក៏ប៉ុន្តែត្រូវបានបរាជ័យ ដោយសាររបបឯកបក្សដាក់ពង្រាយកងកម្លាំងប្រដាប់អាវុធជាច្រើននាក់គ្រប់ច្រកល្ហកជាពិសេសតំបន់ព្រំដែនថៃនិងនៅព្រះលានយន្តហោះ។
អ្នកជំនាញនយោបាយ លោក ឯម សុវណ្ណារ៉ា មើលឃើញថា នយោបាយនៅកម្ពុជាសព្វថ្ងៃនេះ ប្រសិនបើគណបក្សប្រឆាំងចង់ឱ្យពលរដ្ឋបន្តគាំទ្រទៅមុខទៀត លុះត្រាតែថ្នាក់ដឹកនាំគណបក្សមួយនេះ ធ្វើសកម្មភាពនយោបាយឱ្យបានច្រើនបន្តិច។ លោកជឿថា ការដែលមន្ត្រីគណបក្សសង្គ្រោះជាតិភាគច្រើន នៅស្ងៀមដូចបច្ចុប្បន្ន នឹងមិនបានជោគជ័យឡើយ។
កាលពីពេលថ្មីៗ នេះ ក្រុមអង្គការសង្គមស៊ីវិលចំនួន ៦៤ស្ថាប័នរួមគ្នា ទាមទារឱ្យរដ្ឋាភិបាលលោក ហ៊ុន សែន ធានាឱ្យបាននូវលក្ខខណ្ឌអប្បបរមា ៦ចំណុច ដើម្បីឱ្យការបោះឆ្នោតប្រព្រឹត្តទៅដោយសេរី និងយុត្តិធម៌។ ក្នុងនោះរួមមានការបង្កើតបរិយាកាសនយោបាយសេរី ការធានាសិទ្ធិនយោបាយ សិទ្ធិអ្នកបោះឆ្នោត សមាសភាពគណៈកម្មាធិការជាតិរៀបចំការបោះឆ្នោត ឯករាជភាពតុលាការ និងកងកម្លាំងប្រដាប់អាវុធ ព្រមទាំងធានាតួនាទី សង្គមស៊ីវិល និងប្រព័ន្ធផ្សព្វផ្សាយជាដើម៕
កំណត់ចំណាំចំពោះអ្នកបញ្ចូលមតិនៅក្នុងអត្ថបទនេះ៖ ដើម្បីរក្សាសេចក្ដីថ្លៃថ្នូរ យើងខ្ញុំនឹងផ្សាយតែមតិណា ដែលមិនជេរប្រមាថដល់អ្នកដទៃប៉ុណ្ណោះ។