មេដឹកនាំរបបក្រុងភ្នំពេញ លោក ហ៊ុន សែន លើកឡើងថា ពលរដ្ឋនាំគ្នាទៅស្រុកកំណើត ដើម្បីចូលរួមពិធីបុណ្យភ្ជុំបិណ្ឌដោយក្តីរីករាយ គ្មានភ័យ គ្មានព្រួយ ដូចសម័យសង្គ្រាមឡើយ។ រីឯពលរដ្ឋ និងសកម្មជនបក្សប្រឆាំង មើលឃើញថា ពិធីបុណ្យភ្ជុំបិណ្ឌឆ្នាំនេះ ពោរពេញដោយភាពភ័យខ្លាច ដោយសារតែការគំរាមកំហែងផ្នែកនយោបាយ និងបញ្ហាអសន្តិសុខក្នុងសង្គមកំពុងគ្រប់ដណ្ដប់លើសន្តិភាពនៅកម្ពុជា។
ស្របពេលដែលប្រជាពលរដ្ឋនាំគ្នាសម្រុកចេញពីភ្នំពេញ ទៅស្រុកកំណើតនៅតាមបណ្តាខេត្តនានា ដើម្បីចូលរួមពិធីបុណ្យភ្ជុំបិណ្ឌនោះ មេដឹកនាំរបបក្រុងភ្នំពេញ លោក ហ៊ុន សែន បានឆ្លៀតកេង ចំណេញនយោបាយ ដោយអួតសរសើរការដឹកនាំរបស់លោកជាង៣០ឆ្នាំមកនេះថា ស្រុកទេស កម្ពុជាសព្វថ្ងៃ កាន់តែសុខសប្បាយ និងរីកចម្រើនទៅមុខ។ លោកបន្តថា ផ្លូវថ្នល់ និងស្ពានតូច ធំក៏កាន់តែមានច្រើន ហើយរមណីយដ្ឋាន និងកន្លែងកម្សាន្តវិញ ក៏មានស្ទើរគ្រប់ទីកន្លែង ដែលផ្ដល់ ឱកាសដល់ប្រជាពលរដ្ឋ និងអ្នកទេសចរជាតិ និងអន្តរជាតិធ្វើដំណើរទៅកម្សាន្តដោយគ្មានការភ័យ ព្រួយដូចសម័យសង្គ្រាមឡើយ។
ចំណែកប្រជាពលរដ្ឋ និងសកម្មជនរបស់គណបក្សសង្គ្រោះជាតិវិញ មើលឃើញផ្ទុយពីការលើក ឡើងរបស់លោក ហ៊ុន សែន។ ពួកគេយល់ថា ការចូលរួមបុណ្យផ្នែកពុទ្ធសាសនាដ៏សំខាន់របស់ប្រទេសកម្ពុជា គឺមានការធ្លាក់ចុះខ្លាំង ដោយសារតែអស្ថិរភាពនយោបាយ និងសេដ្ឋកិច្ចនៅក្នុងប្រទេស។ ចំពោះផ្លូវថ្នល់ និងស្ពានតូចធំភាគច្រើនជាជំនួយ និងកម្ចីពីបរទេស មិនមែនបានមកពីសមត្ថភាពដឹកនាំរបស់លោក ហ៊ុន សែន ធ្វើឲ្យកំណើនសេដ្ឋកិច្ចកម្ពុជាខ្លាំង ហើយប្រើប្រាស់ថវិកាជាតិសម្រាប់កសាងឡើយ។ បើគ្រាន់តែដើរសុំជំនួយ និងខ្ចីបុលបរទេសសម្រាប់ធ្វើស្ពាន និងផ្លូវនោះ នរណាក៏អាចធ្វើបានដែរ ហើយប្រសិនបើប្រាស់ថវិកាជំនួយ និងកម្ចីនោះដោយតម្លាភាព គឺអាចសាងសង់ផ្លូវ និងស្ពានបានរឹងមាំ និងស្អាតល្អជាងសព្វថ្ងៃនេះផង។
ប្រជាពលរដ្ឋម្នាក់រស់នៅខេត្តបាត់ដំបង លោក ម៉ សារ៉ុម រៀបរាប់ថា ពិធីបុណ្យកាន់បិណ្ឌ និងភ្ជុំបិណ្ឌ ឆ្នាំនេះ ហាក់សោះកក្រោះជាងឆ្នាំមុនៗ ព្រោះមិនសូវមានប្រជាពលរដ្ឋយកចង្ហាន់ទៅវត្តច្រើនកុះករ ឡើយ។ លោកយល់ថា ករណីនេះបណ្ដាលមកពីសេដ្ឋកិច្ចគ្រួសាររបស់ប្រជាពលរដ្ឋធ្លាក់ចុះ ជំពាក់ បំណុលធនាគារ ដោយសារតែធ្វើកសិកម្មលក់បានតម្លៃថោក។ ពលរដ្ឋភាគច្រើននាំគ្នាចំណាកស្រុក ទៅក្រៅប្រទេសខំរកលុយចិញ្ចឹមជីវិត និងសងត្រឡប់ទៅធនាគារ មិនបានត្រឡប់ទៅជួបជុំគ្រួសារ នៅស្រុកកំណើតក្នុងឱកាសបុណ្យទានប្រពៃណីដូនតានេះទេ៖ «គាត់ដោះស្រាយជីវភាពជាពិសេសបំណុលគេតែម្ដងដោយ សារតែការប្រកបរបរកសិកម្មរបស់គាត់មិនបានពេញលេញហើយក៏មិនមានទីផ្សារណាដែលលក់ ចេញទៅវាចំណេញរួចរាល់ថ្លៃជីថ្លៃអីដូចជាបន្លែ និងផ្លែឈើ ដូចជាស្រូវជាដើម។នៅពេលគាត់ខ្វះ ខាត គាត់ចំណាក់ ស្រុកទៅប្រទេសថៃ រកលុយដោះបំណុលធនាគារ។កត្តានេះ ហើយដែលធ្វើឲ្យគាត់មិន បានមកវត្តវ៉ាបំពេញបុណ្យកុសលជួបជុំញាតិមិត្តបងប្អូនធ្វើបុណ្យជុំគ្នាដូចឆ្នាំកន្លងទៅ » ។
ពលរដ្ឋរូបនេះបន្តថា ចំពោះការលើកឡើងថា ពលរដ្ឋសប្បាយរីករាយគ្មានភ័យព្រួយដូចសម័យ សង្គ្រាមនោះ គឺមិនត្រឹមត្រូវទេ ព្រោះថ្វីដ្បិតកម្ពុជាពុំមានសង្គ្រាម តែកម្ពុជាកំពុងញាំញីដោយបញ្ហា អសន្តិសុខជាច្រើននៅក្នុងសង្គម។ លោកសង្កេតឃើញថា ជារៀងរាល់ថ្ងៃបើកតែភ្នែកព្រលឹមឡើងប្រជាពលរដ្ឋកម្រនិយាយគ្នារឿងកិច្ចការអភិវឌ្ឍន៍ណាស់ មានឮសូរតែព័ត៌មាន និងការជជែកគ្នាតែពីរឿងគ្រឿងញៀន អំពើលួចប្លន់ ការបាញ់ប្រហារ កាប់សម្លាប់ ចាប់រំលោភ គ្រឿងស្រវឹង ល្បែងស៊ីសង គ្រោះថ្នាក់ចរាចរណ៍ និងអំពើអយុត្តិធម៌សង្គមដទៃទៀត។ ជាក់ស្តែងបញ្ហាអសន្តិសុខទាំងនេះនៅតែឋិតនៅទំព័រមុខរបស់កាសែតក្នុងស្រុក និងផ្សព្វផ្សាយព្រោងព្រាតនៅតាមកញ្ចក់ទូរទស្សន៍នានា។ លើសពីនេះទៀត រដ្ឋាភិបាលលោក ហ៊ុន សែន ក៏កំពុងបង្កភាពភ័យខ្លាចដល់ ពលរដ្ឋ និងសកម្មជនបក្សប្រឆាំងតាមមូលដ្ឋានដែរ តាមរយៈភាសាគំរាមកំហែងផង និងការ ពង្រាយកងកម្លាំងក្នុងវត្តអារាម ដើម្បីឃ្លាំមើល រឹតត្បិតសិទ្ធិសេរីភាព ព្រមទាំងធ្វើទុក្ខបុកម្នេញ ផ្សេងៗ ទៅលើក្រុមសកម្មជនបក្សប្រឆាំង៖ «ដែលថា ក្នុងរដូវបុណ្យភ្ជុំនេះប្រជាពលរដ្ឋមកធ្វើបុណ្យ ដោយភាពសប្បាយរីករាយគ្មានការភ័យខ្លាចនេះ សូមឲ្យដូចមាត់គាត់ កុំឲ្យមាត់គាត់ថា ចិត្តគាត់ធ្វើ អាក្រក់ដាក់ប្រជាពលរដ្ឋឯង ដូចជាថ្មីៗ នេះ វាយចៅសង្កាត់ជាប់ឆ្នោតរបស់គណបក្សសង្គ្រោះជាតិ នោះបាក់ដៃ ហើយម្នាក់ទៀតបែកក្បាល។ ខ្លួនឯងមិនធ្វើអំពើល្អទេ តែថែមទាំងទៅធ្វើអំពើអាក្រក់ជាន់លើសេចក្តីល្អរបស់អ្នកដទៃទៀត»។
មន្ត្រីសិទ្ធិមនុស្សកត់សម្គាល់ថា ចាប់តាំងពីពិធីកាន់បិណ្ឌមក អាជ្ញាធររបបក្រុងភ្នំពេញបានបង្កើនការវាយប្រហារកាន់តែខ្លាំងលើក្រុមអ្នកគាំទ្រ និងសកម្មជនបក្សប្រឆាំងតាមមូលដ្ឋាន ដូចជា ការចាប់ ដាក់ពន្ធនាគារ ការកោះហៅទៅសាកសួរដោយគ្មានមូលដ្ឋាន។ ក្រៅពីនេះ សកម្មជនបក្សប្រឆាំង មួយចំនួនទៀត ក៏កំពុងទទួលរងការគំរាមកំហែង និងរងការវាយដំតាមរូបភាពផ្សេងៗ ទៀតដែរ។
សកម្មជនបក្សប្រឆាំង និងជាសកម្មជន ១០០រាត្រីរបស់បណ្ឌិត កែម ឡី គឺលោក ថន សុភាព ដែល រស់នៅខេត្តព្រៃវែង ថ្លែងប្រាប់អាស៊ីសេរីថា ពិធីកាន់បិណ្ឌឆ្នាំនេះ លោកមិនបានទៅវត្តធ្វើបុណ្យ ដូចឆ្នាំមុនៗ ឡើយ ព្រោះលោកធុញថប់រឿងអាជ្ញាធរបានដាក់ពង្រាយកងកម្លាំង ប្រដាប់អាវុធកាន់តែច្រើននៅតាមទីវត្តអារាម ហើយខ្លះស្លៀកពាក់ស៊ីវិលតាមថតរូបសកម្មជនបក្សប្រឆាំងជាដើម។ លោកចាត់ទុកថា សកម្មភាពទាំងនោះ គឺមិនមានជាការពារសុវត្ថិភាព និងសណ្ដាប់ធ្នាប់ទេ គឺជាគំរាមកំហែងសុទ្ធសាធ៖ «ពីមុនមកមិនដែលឃើញអាជ្ញាធរ ឬឈ្លបតាមលួចថត លួចប្រមាញ់តាមលួចស្ដាប់ប្រជាពលរដ្ឋដូចឥឡូវទេ តែឆ្នាំនេះយើងឃើញថា អ្វីៗ ប្លែក។ សូម្បីតែទៅ វត្តក៏យើងឃើញមានអាជ្ញាធរភ្នែកម្នាស់តាមថតសកម្មភាពប្រជាពលរដ្ឋគ្រប់សកម្មភាព។ ពាក្យថា សុវត្ថិភាពវិញមិនដឹងថា សុវត្ថិភាពកន្លែងណាទេ ព្រោះអីមានអំពើឆក់ ប្លន់ គ្រឿងញៀន កាប់ ចាក់ គ្នាហើយចិនបាញ់បោះនៅក្នុងស្រុកខ្មែរ។ សន្តិភាពនេះនៅលើតែបបូរមាត់ពួកគាត់តែប៉ុន្មាននាក់នោះទេ។ម្សិលមិញនេះវាយចៅសង្កាត់ជាប់ឆ្នោតរបស់គណបក្សសង្គ្រោះជាតិបាក់ដៃ។ មើលទៅ សាហាវព្រៃផ្សៃដូចរបប ប៉ុល ពត អ៊ីចឹង»។
លោកបន្ថែមថា នៅពេលដែលលោក ហ៊ុន សែន អួតអាងពីភាពរីកចម្រើននោះ ប្រហែលជាពេលទៅវត្តកាន់បិណ្ឌម្តងៗ លោកមិនបានប្រទះឃើញមានជនក្រីក្រ អ្នកសុំទាន ឬក្មេងអនាថា មកអង្គុយ រង់នៅខាងក្រៅសាលាឆាន់ ដើម្បីសុំប្រាក់កាសពីពលរដ្ឋទៅធ្វើបុណ្យ ក៏ដូចជា រង់ចាំទទួលអាហារថ្ងៃត្រង់ បន្ទាប់ពីព្រះសង្ឃឆាន់រួចនោះទេ។
អ្នកតាមដានបញ្ហាសង្គម និងជាអ្នកសិក្សាផ្នែកច្បាប់ លោក វ៉ន ចាន់ឡូត ទទួលស្គាល់ថា ប្រជា ពលរដ្ឋភាគច្រើនធ្វើដំណើរកម្សាន្ត និងទៅវត្តធ្វើបុណ្យ ស្ថិតក្នុងអារម្មណ៍ភាពភ័យខ្លាចដោយសារតែ កត្តាអសន្តិសុខក្នុងសង្គមផង និងការគំរាមកំហែងផ្នែកនយោបាយពីក្រុមអ្នកកាន់អំណាចផង។ លោកពិនិត្យឃើញថា ក្នុងឱកាសពិធីបុណ្យកាន់បិណ្ឌ និងភ្ជុំបិណ្ឌនេះ រដ្ឋាភិបាលហាក់មិនបន្ធូរដៃ ក្នុងការធ្វើទុក្ខបុកម្នេញលើសកម្មជនបក្សប្រឆាំងតាមមូលដ្ឋានឡើយ។ ក្រុមអ្នកគាំទ្រគណបក្ស ប្រឆាំងត្រូវបានចាប់ដាក់គុកបែកបាក់ប្រព័ន្ធកូន និងក្រុមគ្រួសារ ហើយអ្នកខ្លះរត់ចោលស្រុក រកទីកន្លែងមានសុវត្ថិភាពដោយសារតែការធ្វើទុក្ខបុកម្នេញរបស់អាជ្ញាធរ៖ «កម្ពុជាមិនមានសង្គ្រាមតែបើនិយាយពីសន្តិសុខ បុគ្គល ឬសន្តិសុខរាងកាយនៅឆ្ងាយណាស់ បានន័យថា ប្រជាពលរដ្ឋមិនទាន់មានសន្តិសុខរាងកាយ និងសន្តិភាពផ្លូវចិត្តល្អប្រសើរនោះទេ។ យើងបានឃើញហើយថា នូវសកម្មភាពលួចវាយប្រហារទាំងកណ្ដាលថ្ងៃ គឺបានឆ្លុះបញ្ចាំងពីអសុវត្ថិភាពរបស់ប្រជាពលរដ្ឋរួចទៅហើយ។ ខ្ញុំគិតថា រដ្ឋាភិបាល គួរតែកាត់បន្ថយការនិយាយឲ្យបានច្រើន ហើយគួរតែធ្វើសកម្មភាពឲ្យបានច្រើនព្រោះ លទ្ធផលវាស្ដែងចេញតាមសកម្មភាព។ សន្តិភាពក្ដី ការគោរពសិទ្ធិមនុស្ស និងប្រជាធិបតេយ្យវាអាស្រ័យលើការអនុវត្តសកម្មភាពពិតៗ របស់រដ្ឋាភិបាល»។
ប្រជាពលរដ្ឋ អំពាវនាវឲ្យរដ្ឋាភិបាលឯកបក្សរបស់លោក ហ៊ុន សែន បើកចិត្តឲ្យទូលាយ និងឲ្យ អភ័យទានដល់អ្នកនយោបាយគ្រប់និន្នាការបក្សទាំងអស់ មានឱកាសជួបជុំបងប្អូនមូលកូនចៅ ដើម្បីបានធ្វើបុណ្យជុំគ្នាក្នុងមួយឆ្នាំមានតែម្ដង ហើយកុំធ្វើឲ្យប្រជាពលរដ្ឋកំពប់បុណ្យដោយសារ តែអាជ្ញាធរឃ្លាំមើលគំរាមកំហែង។ បន្ថែមពីនេះ ប្រជាពលរដ្ឋ ក៏សូមឲ្យលោក ហ៊ុន សែន ប្រកាន់ "សច្ចធម៌" និយាយយ៉ាងម៉េចធ្វើអ៊ីចឹង ព្រោះប្រជាពលរដ្ឋរាល់ថ្ងៃប្រាថ្នាតែសេចក្ដីសុខ ប្រាថ្នាចង់ឃើញអ្នកនយោបាយឈប់ឈ្លោះគ្នា ចង់ឲ្យអ្នកនយោបាយចាប់ដៃគ្នាផ្សះផ្សាជាតិ រួមគ្នាអភិវឌ្ឍ ប្រទេសឲ្យបានត្រឹមត្រូវរីកចម្រើនរុងរឿង ប្រជាជនរស់នៅបានសុខ ហើយឈប់ចងកម្មពៀរនឹងគ្នាតទៅទៀត៕
កំណត់ចំណាំចំពោះអ្នកបញ្ចូលមតិនៅក្នុងអត្ថបទនេះ៖ ដើម្បីរក្សាសេចក្ដីថ្លៃថ្នូរ យើងខ្ញុំនឹងផ្សាយតែមតិណា ដែលមិនជេរប្រមាថដល់អ្នកដទៃប៉ុណ្ណោះ។