ទស្សនៈ​គណបក្ស​​នយោបាយ​ជុំវិញ​​ការ​​​​កែ​​ច្បាប់រដ្ឋធម្មនុញ្ញ​​កំណត់​​សញ្ជាតិ​មេដឹកនាំ​​ខ្មែរ​តែ​មួយ

0:00 / 0:00

គណបក្ស​នយោបាយយល់​ឃើញ​ខុសៗ​គ្នា​​ជុំវិញ​​គម្រោង​​​ការ​កែ​​​រដ្ឋ​ធម្មនុញ្ញ​ដើម្បី​កំណត់​​ឲ្យ​​មេ​ដឹក​នាំ​កំពូល​កម្ពុជា​មាន​សញ្ជាតិ​តែ​មួយ។ គណបក្ស​​ខ្លះ​បាន​ជំទាស់​នឹង​​​គម្រោង​​នេះ ​ដោយ​ចាត់​ទុក​ថា ​​​ឥត​បាន​ការ។ ឯ​គណបក្ស​ខ្លះ​ទៀត​​ បន្ទរ​តាម​រដ្ឋាភិបាល​ថា ​ការ​កែប្រែ​ច្បាប់​នេះ​ដើម្បី​ផល​ប្រយោជន៍​ជាតិ​ និង​​ជំរុញ​ឲ្យ​​​របប​ឯក​បក្ស​​​កែប្រែ​​​ឲ្យ​បាន​​លឿន។

បើ​ទោះ​ជា​គម្រោង​វិសោធនកម្ម​រដ្ឋ​ធម្មនុញ្ញ​​ដើម្បី​កំណត់​​សញ្ជាតិ​​មេដឹកនាំ​កម្ពុជា​ កំពុង​ជឿន​​លឿន​ទៅ​មុខ​តាម​បញ្ជា​របស់​លោក ហ៊ុន សែន ក្ដី​​ ក៏​គណបក្ស​​​មួយ​ចំនួន មិន​ពេញ​ចិត្ត​​នឹង​ការ​​ធ្វើ​បែប​នេះ​ទេ។​​

ប្រធាន​គណបក្ស​បំណង​ពលរដ្ឋ​លោក អ៊ិត សារម្យ មិន​គាំទ្រ​ចំពោះ​ការ​កែ​ច្បាប់​នេះ​​​ទេ​ ព្រោះ​ការ​កែប្រែ​នេះ​នឹង​បំបិទ​សិទ្ធិ​របស់​​ជនជាតិ​​ខ្មែរ មិន​ឲ្យ​ទទួល​បាន​ឱកាស​ស្មើ​គ្នា​ក្នុង​ការ​រួម​ចំណែក​បម្រើ​ផល​ប្រយោជន៍ និង​ដឹកនាំ​ប្រទេស​ជាតិ​​។ លោកយល់​ថា​ ​​​​មេ​ដឹក​នាំ​មាន​សញ្ជាតិ​តែ​មួយ​ ​មិន​ប្រាកដ​ថា ​​​ស្មោះ​ស្ម័គ្រ​ជាមួយ​ពលរដ្ឋ​​ទេ​ ព្រោះ​​មេ​ដឹក​នាំ​ដែល​ធ្លាប់​កាប់​សម្លាប់​ពលរដ្ឋ​ខ្មែរ​ក្នុង​​របប​កម្ពុជា​ប្រជាធិបតេយ្យ ឬ ​របប​ប៉ុល ពត ក៏​ជា​អ្នក​​​មាន​សញ្ជាតិ​តែ​មួយ​ដែរ៖ «អ្នក​ខ្លះ​គេ​យល់​ថា​ទេ អ្នក​មាន​ដើម​កំណើត​តែ​មួយ​​​​ក៏​អត់​ត្រឹមត្រូវ​ដែរ។​ ឧទាហរណ៍​​មេដឹកនាំ​ក្នុង​របប​កម្ពុជា​ប្រជាធិបតេយ្យ មាន​លោក​ប៉ុល ពត លោក​ខៀវ សំផន លោក​អៀង សារី យើង​ឃើញ​ទេ។ វា​ជា​បញ្ហា​ដោយសារ​អ្វី ? ដោយសារ​យើង​អត់​មាន​យន្តការ​ច្បាប់​ធានា​ចំពោះ​មនុស្ស​ទូទៅ ជា​ពិសេស​អ្នក​ដែល​មាន​​ឥទ្ធិពល​នៅ​ក្នុង​ការ​គ្រប់គ្រង​អំណាច​ក្នុង​សម័យ​កាល​នីមួយៗ​ហ្នឹង​ណា»។

​ចំណែក​​អ្នក​នយោបាយ​ក្រៅ​រដ្ឋាភិបាល​ម្នាក់​ទៀត ក៏​​មិន​ចង់​ឲ្យ​​​មាន​ការ​កែប្រែ​រដ្ឋ​ធម្មនុញ្ញ​កំណត់​សញ្ជាតិ​មេដឹកនាំ​ដែរ។ ​​​​​​​​​​​​​​​​​ប្រធាន​គណបក្ស​ខ្មែរ​ស្រលាញ់​ជាតិ​លោក ជីវ កត្តា ​ប្រៀបធៀប​គម្រោង​កែ​ច្បាប់​​​ឲ្យ​មេ​ដឹក​នាំ​​មាន​សញ្ជាតិ​តែ​មួយ​នេះ ទៅ​នឹង​ច្បាប់​ឯក​ពន្ធ​ភាព​ ដែល​គ្រាន់​តែ​ជា​រឿង​ចង់​សង​សឹក​​គ្នា​ ហើយ​​​នឹង​មិន​​​​ផ្ដល់​ប្រយោជន៍​​សម្រាប់​ជាតិ​ទេ៖ « គ្រាន់​តែ​យល់​ឃើញ​អ៊ីចឹង វា​សំខាន់​ គឺ​​​ទឹក​ចិត្ត​ទេ។ វា​អត់​សំខាន់​លើ​សញ្ជាតិ​មួយ​ សញ្ជាតិ​ពីរ​ទេ។ ទឹក​ចិត្ត​អ្នក​ដឹកនាំ​ប្រទេស​ហ្នឹង​​មួយៗ ថ្នាក់​ដឹកនាំ​កំពូល​ទាំង​ប៉ុន្មាន​ហ្នឹង គាត់​មាន​ទឹក​ចិត្ត​ស្មោះ​ត្រង់​នឹង​ជាតិ​ទេ ស្មោះ​ត្រង់​នឹង​រាស្ត្រ​ទេ។ នេះ​ជា​ចំណុច​សំខាន់​»។

​​ស្រដៀង​គ្នា​នេះគណបក្ស​ប្រជាធិបតេយ្យ​មូលដ្ឋាន​បាន​បង្ហោះ​សារ​តាម​ហ្វេសប៊ុក(facebook)​​ ជំរុញ​ឲ្យ​​គណបក្ស​​នយោបាយ​ទាំង​អស់​​​​កំណត់​គោល​នយោបាយ​សញ្ជាតិ​​​​សម្រាប់​​គណ​បក្ស​​ខ្លួន​ ក្នុង​ការ​បោះឆ្នោត​ជាតិ​ឆ្នាំ២០២៣ ដោយ​មិន​ចាំ​បាច់​រហូត​ដល់​ការ​​ធ្វើ​​វិសោធនកម្ម​រដ្ឋ​ធម្មនុញ្ញ ឬ​បង្កើត​ច្បាប់​ថ្មី​​ដើម្បី​កំណត់​សញ្ជាតិ​មេដឹកនាំ​នៅ​ពេល​នេះ​ទេ។

គណបក្ស​កែ​ទម្រង់​កម្ពុជា ក៏​បាន​ចេញ​សេចក្ដី​ថ្លែងការណ៍​អំពាវនាវ​ឲ្យ​រដ្ឋាភិបាល​​ពិចារណា​ជាថ្មី​ពី​គម្រោង​​វិសោធនកម្ម​រដ្ឋ​ធម្មនុញ្ញ នៅ​ចំណុច​មេដឹកនាំ​មាន​​សញ្ជាតិ​លើស​ពី​មួយ​នេះ​ដែរ កាល​ពី​ថ្ងៃ​ទី​៨ ខែតុលា។ ​គណបក្ស​​ថ្មីថ្មោង​មួយ​នេះយល់​ថា ​ការ​​កែ​ច្បាប់​ដើម្បី​ដក​ហូត​សិទ្ធិ​ពលរដ្ឋ​​ត្រង់​ចំណុច​សញ្ជាតិ​ ធ្វើ​​ឲ្យ​ប៉ះពាល់​ដល់​ស្មារតី​ឯក​ភាព​ជាតិ ដែល​ជា​ចំណុច​សំខាន់​ក្នុង​បុព្វកថា ​​រដ្ឋ​ធម្មនុញ្ញ​​។ គណបក្ស​​កែ​ទម្រង់​កម្ពុជា ហៅ​ការ​​ដក​ហូត​សិទ្ធិ​ពលរដ្ឋ​មាន​សញ្ជាតិ​​លើស​ពី​មួយ​នេះ ​ថា​បង្ហាញ​ពី​​ការ​រើស​អើង​នយោបាយ​រវាង​ខ្មែរ និង​ខ្មែរ​គ្នា​ឯង ហើយ​ជា​ការ​​ផ្ដល់​ផល​​អវិជ្ជមាន​​​ដល់​​ការ​ចូលរួម​ផ្នែក​​នយោបាយ​ និង​ការ​អភិវឌ្ឍន៍​ជាតិ ពី​ពលរដ្ឋ​​នៅ​ក្នុង និង​ក្រៅ​ប្រទេស។

​​​​​​​ផ្ទុយ​ពីការ​​លើក​ឡើង​របស់​គណបក្ស​ក្រៅ​រដ្ឋាភិបាល​ទាំង​នេះ ​​ប្រធាន​គណបក្ស​​ធម្មាធិបតេយ្យ​​អ្នកស្រី ពោធិតី សាវត្ថី ដែល​ជា​សមាជិក​របស់​ឧត្តម​ក្រុម​ប្រឹក្សា​ពិគ្រោះ និង​ផ្តល់​យោបល់​នោះយល់​ឃើញ​ដូច​ការ​លើក​ឡើង​របស់​​រដ្ឋាភិបាល​ដែរ​​ ដោយសារ​ការ​កំណត់​សញ្ជាតិ​​ខ្មែរ​តែ​មួយ​​សម្រាប់​មេដឹកនាំ​កម្ពុជា ជា​​ការ​​ការពារ​​ផល​ប្រយោជន៍​​ជាតិ ការ​ពារ​អធិបតេយ្យ​កម្ពុជា កុំ​ឲ្យ​ជាតិ​សាសន៍​ដទៃ​បន្លំ​ខ្លួន​មក​ដឹកនាំ​ប្រទេសជាដើម​​៖ « ខ្ញុំ​ត្រូវ​លា​សញ្ជាតិ​ដែរ បើ​សិន​ជា​ច្បាប់​ហ្នឹង​ចេញ។ ចេញ​មក​ខ្ញុំ​ត្រូវ​ទៅ​ហុឡង់ដ៍​​វិញ ខ្ញុំ​លា​សញ្ជាតិ​ភ្លាម​ដើម្បី​ខ្ញុំ​ឈរ​ជា​បេក្ខភាព​នាយក​រដ្ឋ​មន្ត្រី​ ពី​ព្រោះ​ខ្ញុំ​គិត​ថា​ សព្វ​ថ្ងៃ​នេះ ដូច​ខ្ញុំ​ជម្រាប​អ៊ីចឹង​គាត់​មិន​មែន​កម្ចាត់​តែ​អ្នក​ក្រៅ​ប្រទេស​ទេ។ ខ្ញុំ​នៅ​ក្នុង​ច្បាប់​នេះ​ រាល់​ថ្ងៃ​កំពុង​ធ្វើ​នៅ​ក្នុង​ប្រទេស​ហ្នឹង​នេះ​ គាត់​ក៏​ខ្លាច​ថា​ខ្ញុំ​ធ្វើ​នាយក​រដ្ឋមន្ត្រី​ដែរ​។ គាត់​កម្ចាត់​ទាំង​ខ្ញុំ​ផង​ដែរ។ ខ្ញុំ​បាន​ជម្រាប​ហើយ​ក្នុង​សារព័ត៌មាន​។ អ៊ីចឹង​ខ្ញុំ​អត់​មាន​ខ្លាច​ទេ​​។ ខ្ញុំ​ត្រូវ​លាលែង​សញ្ជាតិ​​មួយ​។ ខ្ញុំ​ជ្រើសរើស​យក​សញ្ជាតិ​កំណើត​របស់​ខ្ញុំ​ដើម្បី​ខ្ញុំ​ចូលរួម​នយោបាយ​ទាល់​តែ​បាន»។​​​​

​​ដោយ​ឡែក ​អនុ​ប្រធាន​គណបក្ស​រស្មី​ខេមរា​លោក ហែម ប្រសើរ​ មិន​ចង់​ឲ្យ​រដ្ឋាភិបាល​កែប្រែ​ច្បាប់​ត្រង់​ចំណុច​សញ្ជាតិ​​នៅ​ពេល​នេះ​ទេ​ដើម្បី​បញ្ចៀស​ការ​រិះគន់​ថា​ការ​អនុម័ត​​​សំឡេង​បក្ស​តែ​មួយ​។ លោកយល់​ថា ​រដ្ឋាភិបាល​គួរ​​​​រង់​ចាំ​ដល់​ចប់​ការ​បោះ​ឆ្នោត​​ជាតិ​ឆ្នាំ​២០​២៣​​​ឲ្យ​ហើយ​សិន ចាំធ្វើ​វិសោធនកម្ម​ច្បាប់​ត្រង់​ចំណុច​សញ្ជាតិ​នេះ ​ដើម្បី​ឲ្យ​មាន​សំឡេង​គណ​បក្ស​ផ្សេង​ចូលរួម​​បោះឆ្នោត និង​បញ្ចេញ​មតិ​៖ «ដំណើរ​ការ​ ឬ​ក៏​ពន្យារ​ពេល​​ឲ្យ​ទៅ​ឆ្នាំ​២០២៣​បោះឆ្នោត​សភា​ហើយ​ចាំ​យើង​កែ​។ បាន​ន័យ​ថា​ មាន​បក្ស​ច្រើន​ចូលរួម​។ ឥឡូវ​នេះ​យើង​ជា​គណបក្ស​មួយ​ដែល​កាន់​អំណាច​ដោយ​ឯក​បក្ស​ណា»។

​​គណៈ​រដ្ឋ​មន្ត្រី​ បាន​អនុម័ត​​​​​​​​​​​​​​​​សេចក្ដី​ព្រាង​ច្បាប់ ​ស្ដីពី ​វិសោធនកម្ម​​មាត្រា​មួយ​ចំនួន​​នៃ​រដ្ឋ​ធម្មនុញ្ញ​ និង​​​ធម្មនុញ្ញ​បន្ថែម​សំដៅ​ធានា​នូវ​ដំណើរ​ការ​ជា​ប្រក្រតី​នៃ​ស្ថាប័ន​ជាតិ ដើម្បី​កំណត់​សញ្ជាតិ​ខ្មែរ​តែ​មួយ​គត់​សម្រាប់​តំណែង​​​នាយក​រដ្ឋ​មន្ត្រី ប្រធាន​ព្រឹទ្ធសភា ប្រធាន​​រដ្ឋ​សភា និង​ប្រធាន​ក្រុម​ប្រឹក្សា​ធម្មនុញ្ញ​ ​រួច​ហើយ​កាល​ពី​ថ្ងៃ​ទី​៨ ខែតុលា​​ និង​ត្រៀម​បញ្ជូន​ទៅ​រដ្ឋ​សភា​។ ជាមួយ​គ្នា​នេះ ក្រុម​ប្រឹក្សា​ធម្មនុញ្ញ​​ ក៏​កំពុង​​ពន្លឿន​​​កិច្ចប្រជុំ​រៀបចំ​​​​ទូល​ថ្វាយ​មតិ​ថ្វាយ​​​ព្រះ​មហាក្សត្រ​លើ​សេចក្ដី​ព្រាង​វិសោធនកម្ម​​​ធម្មនុញ្ញ​​​ នៅ​ថ្ងៃ​ទី​១១ ខែតុលា​​ដែរ។

​​ក្រៅ​ពី​​ការ​អះអាង​ថា​ វិសោធនកម្ម​នេះ អាច​ការពារ​​ផល​ប្រយោជន៍​​​កម្ពុជា​រយៈ​ពេល​វែង ការ​មិន​ចង់​ឲ្យ​បរទេស​មក​ជ្រៀតជ្រែក​​ ​និង​​​ការ​ចង់​បង្ហាញ​ពី​​ភាព​ស្មោះត្រង់​ចំពោះ​ជាតិ​ហើយ​នោះ ​​លោក​នាយក​រដ្ឋមន្ត្រី​ ហ៊ុន សែន​ ​ក៏​បញ្ជាក់​ពី​បំណង​សងសឹក​ និង​ការ​​​​​បិទ​ផ្លូវ​​​មេ​ដឹក​នាំ​បក្ស​ប្រឆាំង​លោក សម រង្ស៊ី ​មិន​ឲ្យ​មាន​លទ្ធភាព​​រក​សំឡេង​​គាំទ្រ​ពី​សមាជិក​​រដ្ឋសភា​​ច្រើន​លើស​លប់ គឺ​ពីរ​ភាគ​បី​ មក​​កែ​ធម្មនុញ្ញ​នៅ​មាត្រា​ទាំង​នេះ​បាន​ដែរ​។ ប៉ុន្តែ​លោក សម រង្ស៊ី ឆ្លើយ​តប​ថា នេះ​ជា​ច្បាប់​ឥត​ប្រយោជន៍ ​ហើយ​មិន​អាច​រារាំង​លោក​មិន​ឲ្យ​ធ្វើ​នាយក​រដ្ឋ​មន្ត្រី​បាន​ទេ ព្រោះ​ប្រសិន​បើ​ចាំបាច់ ​លោក​អាច​លា​សញ្ជាតិ​បារាំង​របស់​លោក មុន​ចូល​កាន់​តំណែង។

​អ្នក​តាមដាន​ស្ថានការណ៍​សង្គម​លើកឡើង​ថា ស្មារតី​នៃ​ច្បាប់​ជា​សេចក្ដី​សម្ដែង​ឆន្ទៈ​ប្រជាជាតិ​ទាំងមូល ហើយ​ច្បាប់​ដែល​ល្អ និង​មាន​ប្រយោជន៍​ចំពោះ​ជាតិ និង​ពលរដ្ឋ មិនអាច​កើត​ចេញ​ពី​ការ​ខឹង​សំបារ ឬ​ទោសៈ នៃ​អ្នក​ធ្វើ​ច្បាប់​នោះ​ទេ​។ ដូច្នេះ​ការបង្កើត​ច្បាប់​ដែល​ចេញពី​កំហឹង​របស់​លោក ហ៊ុន សែន ពេល​នេះ គ្រាន់តែ​ជា​បង្ហាញថា លោក ហ៊ុន សែន ជា​មេដឹកនាំ​ផ្ដាច់ការ ដែល​មាន​អំណាច​ប្រមូលផ្ដុំ​អាច​ធ្វើ​អ្វី​តាមចិត្ត​របស់​ខ្លួនតែប៉ុណ្ណោះ៕

កំណត់​ចំណាំ​ចំពោះ​អ្នក​បញ្ចូល​មតិ​នៅ​ក្នុង​អត្ថបទ​នេះ៖ ដើម្បី​រក្សា​សេចក្ដី​ថ្លៃថ្នូរ យើង​ខ្ញុំ​នឹង​ផ្សាយ​តែ​មតិ​ណា ដែល​មិន​ជេរ​ប្រមាថ​ដល់​អ្នក​ដទៃ​ប៉ុណ្ណោះ។