គណបក្សនយោបាយមួយចំនួនដែលចូលរួមការបោះឆ្នោតឃុំ-សង្កាត់នាពេលខាងមុខនេះ បារម្ភថា ការបង្កើតច្រកទ្វារអ៊ីនធឹណិតជាតិ អាចប៉ះពាល់ដល់សេរីភាពនៃការបញ្ចេញមតិទាក់ទងនឹងរឿងនយោបាយនៅលើអនឡាញ ស្របពេលដែលការបោះឆ្នោតជិតចូលមកដល់។ ពួកគេថា គណបក្សរបស់ពួកគេនឹងបន្តតាមដានយ៉ាងយកចិត្តទុកដាក់ចំពោះបញ្ហានេះ ដើម្បីតស៊ូមតិធ្វើយ៉ាងណាឱ្យរដ្ឋាភិបាលធានាថា ការអនុវត្តបច្ចេកវិទ្យានេះនឹងមិនប៉ះពាល់ជាអវិជ្ជមានដល់បរិយាកាសនៃការបោះឆ្នោតដែលកំពុងតែរងនូវការរឹតត្បិតស្រាប់នោះ។
ខុសប្លែកពីការបោះឆ្នោតលើកមុនៗ ការបោះឆ្នោតឃុំ-សង្កាត់អាណត្តិទី៥ ឆ្នាំ២០២២ នេះ ធ្វើឡើងស្របពេលដែលការវិវត្តផ្នែកបច្ចេកវិទ្យាកំពុងតែជឿនលឿនខ្លាំង។ ទន្ទឹមនឹងការបោះឆ្នោតឈានចូលមកដល់នៅមិនដល់ជាង ៣ខែផងនោះ រដ្ឋាភិបាលចាប់ផ្តើមអនុវត្តអនុក្រឹត្យដែលនឹងដាក់ចេញឱ្យប្រើជាលើកដំបូងនៅកម្ពុជានូវច្រកទ្វារអ៊ីនធឹណិតជាតិ ដើម្បីងាយស្រួលគ្រប់គ្រងចរាចរណ៍អ៊ីនធឹណិតចេញ និងចូលប្រទេសកម្ពុជា ចាប់ពីថ្ងៃទី១៦ ខែកុម្ភៈតទៅ។
ការបង្កើតច្រកទ្វារអ៊ីនធឹណិតជាតិនេះ រងនូវការរិះគន់ថា រដ្ឋាភិបាលកំពុងយកគំរូតាមប្រទេសកុម្មុយនិស្តចិន ដែលពូកែខាងគ្រប់គ្រងរាល់ព័ត៌មាននៅលើអ៊ីនធឹណិតនៅក្នុងប្រទេសរបស់ខ្លួន។
គណបក្យនយោបាយមួយចំនួនដែលប្រកាសចូលរួមការបោះឆ្នោតនាពេលខាងមុខនេះ ប្រាប់វិទ្យុអាស៊ីសេរីថា ពួកគេកំពុងតាមដានយ៉ាងយកចិត្តទុកដាក់ចំពោះបញ្ហានេះ។
ប្រធានស្តីទីគណបក្សភ្លើងទៀនលោក ថាច់ សេដ្ឋា យល់ថា ការចូលជាធរមាននៃអនុក្រឹត្យបង្កើតច្រកទ្វារអ៊ីនធឹណិតជាតិនេះ នឹងប៉ះពាល់ដល់សេរីភាពនៃការបញ្ចេញមតិនៅលើអ៊ីនធឹណិតនៅមុនការបោះឆ្នោតឃុំសង្កាត់នេះ៖ « វាពិតជាការប៉ះពាល់ពីព្រោះវាធ្វើឱ្យរអាក់រអួលក្នុងការទំនាក់ទំនងផង ហើយការឃោសនា ឬការទំនាក់ទំនងផ្សេងៗ ត្រូវបានលបស្តាប់ ឬលួចស្តាប់ជាបន្តបន្ទាប់ដូចកន្លងមក ដែលមានការតាមដានក្នុងចំណោមសកម្មជនរបស់យើង ឬក៏ថ្នាក់ដឹកនាំប្រើប្រាស់ប្រព័ន្ធទូរស័ព្ទជាដើម។ ឥឡូវឈានដល់អ៊ីនធឹណិតទៀត គឺវាកាន់តែធ្ងន់ធ្ងរមែនទែនហើយ »។
ដោយឡែក សម្រាប់គណបក្សឆន្ទៈខ្មែរវិញ ប្រធានគណបក្សនេះ គឺលោក គង់ មុនីកា ប្រាប់វិទ្យុអាស៊ីសេរីថា គណបក្សលោកក៏កំពុងតាមដានយ៉ាងយកចិត្តទុកដាក់ចំពោះបញ្ហាអនុវត្តអនុក្រឹត្យថា តើការបង្កើតច្រកទ្វារអ៊ីនធឹណិតនេះ នឹងអាចប៉ះពាល់ដល់សេរីភាពនៃការបញ្ចេញមតិកម្រិតណា។ ក៏ប៉ុន្តែ លោកថា អ្វីដែលជាការបារម្ភខ្លាំងនោះ គឺការអនុវត្តសេរីភាពបញ្ចេញមតិនៅក្នុងសង្គមជាក់ស្តែង ដែលកំពុងតែមានការរឹតត្បិតខ្លាំង បើទោះបីជាក្រសួងមហាផ្ទៃបានណែនាំឱ្យអាជ្ញាធរមូលដ្ឋានធានានូវបរិយាកាសល្អនៅមុនការបោះឆ្នោតនេះសម្រាប់គ្រប់គណបក្សនយោបាយទាំងអស់ក៏ដោយ។
លោក គង់ មុនីកា ថាលោកពុំមានទំនុកចិត្តនៅឡើយទេថា រដ្ឋាភិបាលអាចធានានូវសិទ្ធិឯកជនភាព និងសេរីភាពនៃការបញ្ចេញមតិនៅលើអនឡាញក្រោយការបង្កើតច្រកទ្វារអ៊ីនធឹណិតជាតិនេះ៖ « កន្លងមកថ្មីៗ នេះ យើងឃើញមានការចាប់ចងសកម្មជននយោបាយនៃអតីតគណបក្សប្រឆាំង ដែលគាត់បានធ្វើការសន្ទនាគ្នាពាក់ព័ន្ធនឹងការងារមួយចំនួនជាដើម។ កន្លងមក លោកនាយករដ្ឋមន្ត្រីតែងតែលើកឡើងថា អាចចំណាយពេលត្រឹមតែ ៨នាទីទេក្នុងការឈានទៅចាប់ខ្លួនអ្នកណាមួយតាមរយៈការទទួលបាននូវកិច្ចសន្ទនា ឬភស្តុតាងជាក់ស្តែងណាមួយ តាមរយៈការជជែកគ្នាតាមទូរស័ព្ទ ឬក៏អនឡាញ។ ដូច្នេះហើយ ខ្ញុំគិតថា វាមិនមានអ្វីដែលគួរឱ្យទុកចិត្តឡើយក្នុងការធានាថា មិនមានការជ្រៀតជ្រែកផ្នែកឯកជនភាពរបស់អ្នកនយោបាយ ឬក៏សកម្មជននយោបាយនោះ »។
រីឯសហស្ថាបនិកគណបក្សប្រជាធិបតេយ្យមូលដ្ឋាន បណ្ឌិត យ៉ង សាំងកុមារ មានប្រសាសន៍ថា គណបក្សរបស់លោកកំពុងតាមដាន និងសិក្សាពីករណីដែលរដ្ឋាភិបាលចាប់ផ្តើមអនុវត្តបង្កើតឱ្យមានច្រកទ្វារអ៊ីនធឺណិតជាតិនេះ។ លោកថា គណបក្សរបស់លោកនឹងតស៊ូមតិជុំវិញករណីនេះ ប្រសិនបើរកឃើញថា ពិតជាមានការរឹតត្បិតសេរីភាពនៃការបញ្ចេញមតិពាក់ព័ន្ធនឹងរឿងនយោបាយ ឬបញ្ហាសង្គមនៅលើអ៊ីនធឹណិតមែននោះ៖ « ជារួម ការព្រួយបារម្ភយើងចេះតែមានហើយ ប៉ុន្តែឥឡូវយើងនឹងតាមដានតាមមើលសិក្សាបញ្ហានេះបន្តទៅទៀតនៅពេលចាប់ផ្តើមអនុវត្ត។ ប្រសិនបើមានផលប៉ះពាល់ច្រើនដល់សេរីភាពនយោបាយ និងសេរីភាពនៃការបញ្ចេញមតិ ក៏យើងអត់នៅស្ងៀមដែរ យើងត្រូវធ្វើការតស៊ូមតិរឿងហ្នុង »។
អ្នកសម្របសម្រួលផ្នែកអង្កេត និងតស៊ូមតិនៃអង្គការខុមហ្វ្រែល លោក កន សាវាង្ស ចង់ឃើញរដ្ឋាភិបាលធានាថា ការបង្កើតច្រកទ្វារអ៊ីនធឹណិតនេះនឹងមិនប៉ះពាល់ដល់សេរីភាពនៃការបញ្ចេញមតិរបស់ពលរដ្ឋទូទៅទាក់ទងនឹងរឿងនយោបាយ ឬបញ្ហាសង្គមនោះទេ៖ « យ៉ាងណាក៏ដោយ កុំឱ្យមានការរឹតត្បិតនៅក្នុងដំណើរការនៃការបញ្ចេញមតិ ពីព្រោះដំណើរការនៃការបញ្ចេញមតិ គឺជាចំណុចមួយនៃគោលការណ៍នៅក្នុងការបោះឆ្នោត។ អ៊ីចឹង បើសិនជាការបញ្ចេញមតិត្រូវបានរឹតត្បិត ត្រូវបានបំបាត់មិនឱ្យមានការលើកឡើង មានន័យថា ដំណើរការហ្នុងក៏វាមិនល្អសម្រាប់ភាគីពាក់ព័ន្ធក្នុងការប្រកួតប្រជែងដែរ ព្រោះគេត្រូវការមានមតិ ត្រូវការមានយោបល់ គេត្រូវការជជែក ឬបញ្ចេញទស្សនៈណាមួយនៅលើគោលការណ៍ ឬក៏គោលនយោបាយអីផ្សេងៗ »។
អ្នកនាំពាក្យគណៈកម្មាធិការជាតិរៀបចំការបោះឆ្នោត លោក ហង្ស ពុទ្ធា បដិសេធអត្ថាធិប្បាយលម្អិតជុំវិញកង្វល់ ដែលគណបក្សនយោបាយមួយចំនួនបានលើកឡើងពាក់ព័ន្ធនឹងការដាក់ចេញនូវច្រកទ្វារអ៊ីនធឹណិតជាតិនេះ។ លោកអះអាងថា គ.ជ.ប នឹងបញ្ជាក់ជូននាពេលក្រោយពីវិធានការជាក់លាក់ ដើម្បីធានាសេរីភាពនៃការបញ្ចេញមតិនៅលើអនឡាញនៅអំឡុងពេលយុទ្ធនាការឃោសានាបោះឆ្នោតខាងមុខ៖ « ខ្ញុំនៅតែចង់ជម្រាបជូនថា នៅក្នុងកំឡុងពេលនេះ គឺជាសមត្ថកិច្ចរបស់អាជ្ញាធរដែនដី សមត្ថកិច្ចរបស់ស្ថាប័នផ្សេង។ គ . ជ . ប កំពុងបំពេញតួនាទីស្របទៅតាមការទទួលខុសត្រូវរបស់ខ្លួនគឺ ចាត់ចែងរៀបចំការបោះឆ្នោត ។ គ . ជ . ប អនុវត្តទៅតាមប្រក្រតិទិនដែលបានគ្រោងទុក មានន័យថា កំឡុងពេលនៃការឃោសនាមានរយៈពេល ១៤ថ្ងៃមុនថ្ងៃបោះឆ្នោត។ អ៊ីចឹង នោះគឺជាសមត្ថកិច្ចនិងការទទួលខុសត្រូវដែល គ . ជ . ប ត្រូវធ្វើឱ្យបាន »។
កាលពីដើមខែកុម្ភៈ ក្រុមអ្នកជំនាញសិទ្ធិមនុស្សអង្គការសហប្រជាជាតិបានស្នើឱ្យរដ្ឋាភិបាលផ្អាកការអនុវត្តអនុក្រឹត្យ ស្តីពីការបង្កើតច្រកទ្វារអ៊ីនធឺណិតជាតិ ដែលពួកគេថា ធ្វើឡើង ដើម្បីគ្រប់គ្រងការតាមដានទិន្នន័យរបស់អ្នកប្រើប្រាស់អ៊ីនធឹណិត។ ពួកគេថា ការបង្កើតច្រកទ្វារអ៊ីនធឹណិតជាតិនេះ គឺជាជាការឹតត្បិត ធ្វើឱ្យប៉ះពាល់ដល់សិទ្ធិឯកជន និងសេរីភាពបែបប្រជាធិបតេយ្យនៅកម្ពុជា។ ក្រុមអ្នកជំនាញសិទ្ធិមនុស្សរបស់អង្គការសហប្រជាជាតិដដែលព្រមានថា ការអនុវត្តអនុក្រឹត្យនេះ គឺជាគ្រោះថ្នាក់ ព្រោះរដ្ឋាភិបាលអាចតាមដានសកម្មភាពលើប្រព័ន្ធអ៊ីនធឹណិត ស្កាត់ចាប់យក និងត្រួតពិនិត្យការប្រាស្រ័យទាក់ទងតាមប្រព័ន្ធបច្ចេកវិទ្យា៕
កំណត់ចំណាំចំពោះអ្នកបញ្ចូលមតិនៅក្នុងអត្ថបទនេះ៖ ដើម្បីរក្សាសេចក្ដីថ្លៃថ្នូរ យើងខ្ញុំនឹងផ្សាយតែមតិណា ដែលមិនជេរប្រមាថដល់អ្នកដទៃប៉ុណ្ណោះ។