នៅមុនចូលឆ្នាំថ្មីប្រពៃណីជាតិខ្មែរមកដល់ប្រជាពលរដ្ឋរងគ្រោះ ស្នើឱ្យរដ្ឋាភិបាលលោក ហ៊ុន ម៉ាណែត ដោះស្រាយឱ្យអស់នូវបញ្ហាជាឧបទ្រពចង្រៃ និងរឿងជាប់គាំងនៅក្នុងឆ្នាំចាស់ ដើម្បីស្វាគមន៍ឆ្នាំថ្មី។
ពិធីបុណ្យចូលឆ្នំាថ្មី គឺជាឱកាសដែលគ្រួសារខ្មែរភាគច្រើនជួបជុំគ្រួសារ ដើម្បីអបអរសាទរនិងសប្បាយរីករាយឆ្នាំថ្មី ប៉ុន្តែពលរដ្ឋខ្មែរខ្លះ មិនមានឱកាសបានជួបជុំគ្នានោះទេ ដោយសារសមាជិកគ្រួសារជាប់ពន្ធនាគារ ខណៈអ្នកខ្លះទៀត កំពុងរងទុក្ខវេទនា និងអំពើអយុត្តិធម៌។
ប្រពន្ធរបស់សកម្មជនគណបក្សសង្គ្រោះ ជាតិ ដែលកំពុងជាប់ជាប់ឃុំនៅពន្ធនាគារព្រៃស លោក វឿង សំណាង គឺលោកស្រី ទៀង ចិន្ដា សំណូមពរឱ្យរដ្ឋាភិបាលលោក ហ៊ុន ម៉ាណែត ដោះលែងអ្នកទោសមនសិការទាំងអស់ ឱ្យបានជួបជុំគ្រួសារក្នុងពេលចូលឆ្នាំថ្មីនេះ ពីព្រោះពួកគាត់ជាអ្នកស្នេហាជាតិ ស្រឡាញ់ប្រជាធិបតេយ្យ និងពុំបានធ្វើអ្វីខុសច្បាប់នោះទេ។
លោកស្រី ទៀង ចិន្តា បច្ចុប្បន្នរស់នៅខេត្តកណ្តាលអះអាងថា តុលាការកាត់ទោសឱ្យប្ដីរបស់លោកស្រី ជាប់ពន្ធនាគាររហូតដល់ ១១ឆ្នាំ ទាំងគ្មានកំហុស គឺជារឿងអយុត្តិធម៌ណាស់ ហើយបង្កការឈឺចាប់ និងការលំបាកយ៉ាង ខ្លាំងដល់គ្រួសារទាំងមូល។
លោកស្រី ទៀង ចិន្ដា៖ «ខ្ញុំជួបបញ្ហាសព្វគ្រប់បែបយ៉ាង បញ្ហាវិបត្តិសេដ្ឋកិច្ចគ្រួសារ ជំពាក់ធនាគារហើយ ខ្ញុំត្រូវមើលកូនតែម្នាក់ឯង រ៉ាប់រងគ្រប់យ៉ាងហើយ ត្រូវមើលថែប្ដីនៅពន្ធនាគារ ត្រូវរកប្រាក់សម្រាប់គាត់។ អ៊ីចឹង បន្ទុកគ្រប់យ៉ាងលើខ្ញុំតែម្នាក់់។ អ៊ីចឹង វាពិតណាស់បង អ៊ីចឹងបានជាខ្ញុំនៅទទូចហើយ ទទូចទៀត ទាមទារសុំឱ្យរាជរដ្ឋាភិបាលថ្មី ដោះលែងអ្នកទោសមនសិការ»។
រីឯពលរដ្ឋរងគ្រោះក្នុងជម្លោះដីធ្លីនៅខេត្តព្រះវិហារ លោកស្រី លូត សាឡា ធ្វើសំណូមពរដល់រដ្ឋាភិបាល ឱ្យជួយដោះស្រាយទំនាស់ដីធ្លីជូនគាត់ និងអ្នកស្រុក នៅទីនោះ ដោយយុត្តិធម៌។
លោកស្រីអង្វរឱ្យអាជ្ញាធរ និងតុលាការបញ្ឈប់ការតាមចាប់ពួកគាត់ ដែលកំពុងរត់ពួនក្នុងព្រៃ និងដោះលែងអ្នកភូមិប្រមាណ ៣០នាក់ ដែលត្រូវបានអាជ្ញាធរចាប់ដាក់គុក ព្រោះសង្វេគកូនតូចៗ របស់ពួកគាត់ ដែលយំពេញព្រៃរកឪពុកម្ដាយ។
លោកស្រី លូត សាឡា៖ «កូនដែលកំពុងស្រែក រាល់ថ្ងៃគាត់កំពុងរកម្ដាយ គឺអ្នកដែលរងទុក្ខដូចពួកខ្ញុំ គឺរងទុក្ខលំបាកខ្លាំងមែនទែន ចង់ជួបជុំក្រុមគ្រួសារវិញ លក្ខណៈចូលឆ្នាំសង្ក្រាន្តគេជួបជុំទៅ តែលក្ខណៈពួកយើងរស់នៅក្នុងព្រៃ ហើយកូនយំរកម្ដាយ គឺយើងសង្វេគខ្លាំងមែនទែន»។
ចំណែកឯពលរដ្ឋនៅស្រុកក្រឡាញ់ ខេត្តសៀមរាប លោកស្រី យំ សំអាង ដែលលោកស្រី និងប្អូនៗ ចាញ់បោកក្រុមហ៊ុន ប្រ៊ីលាន ស៊ីធី (Brilliant City)របស់អ្នកស្រី ឡេង ចាន់ណា អស់លុយ ៤ម៉ឺនដុល្លារ បានអង្វរលោកនាយករដ្ឋមន្ត្រី ហ៊ុន ម៉ាណែត ឱ្យជួយដោះស្រាយឱ្យបាននៅដើមឆ្នាំថ្មីនេះ។
លោកស្រីរៀបរាប់ថា ដោយសារតែចាញ់បោកក្រុមហ៊ុនអ្នកស្រី ឡេង ចាន់ណា ធ្វើ ឱ្យប្អូនៗ របស់លោកស្រីលែងលះគ្នា ហើយបំណុលធនាគារជាច្រើនស្ថាប័នធ្លាក់មកលើលោកស្រី ដែលបានធានាឱ្យប្អូនៗ ដាក់លុយជាមួយក្រុមហ៊ុន។
លោកស្រី យំ សំអាង៖«អាណាធនាគាររបស់មីងគេមកជេរ គេមកស្ដី អាណារបស់ប្អូននាំគេដាក់ វាពីរទៅបីស្ថាប័ន មិនដឹងគេគិតធ្វើយ៉ាងម៉េចទេ ខែ៤ នេះ មីងមិនមានអីបង់គេ មិនដឹងគេគិតធ្វើយ៉ាងម៉េចទេ។ មួយខែទល់មួយខែ គេសន្យាថា បោះឆ្នោត វាពាក់ព័ន្ធនឹងបោះឆ្នោត តែងតាំងសម្ដេចថ្មី វាស្ទះអ៊ីចឹងឯង។ ចាប់ពីបោះឆ្នោតរួចហើយ ដឹងតែឱ្យការមកវិញ ចេះតែជឿគេ រង់ចាំគេប្រាប់ទៅ គេប្រាប់ទៅក៏អរ រាប់រយដងដល់ពេលថ្ងៃ គេណាត់ថា មិនមានទេ ក៏អង្គុយយំ»។
ដោយឡែក ពលរដ្ឋជាជនជាតិដើមភាគតិចព្នង ដែលរងការរំលោភយកដីធ្លី លោកស្រី ភ្លឹក ភីរម្យ បានស្នើឱ្យរដ្ឋាភិបាលថ្មី ចាត់វិធានការឱ្យមានប្រសិទ្ធភាព ដើម្បីការពារធនធានធម្មជាតិ ព្រៃឈើ និងស្រែចម្ការរបស់ជនជាតិដើមភាគតិចនៅភាគឦសានកម្ពុជា ដែលកំពុងប្រឈមនឹងការបាត់បង់ច្រើនឡើងៗ ទៅក្នុងដៃរបស់ឈ្មួញ ឧកញ៉ា និងក្រុមហ៊ុនបរទេស។
លោកស្រី ក៏ទទូចឱ្យរដ្ឋាភិបាលថ្មី ផ្ដល់យុត្តិធម៌ និងជួយការពារសហគមន៍ជនជាតិ ដើមភាគតិច ដែលសកម្មការពារទឹកដីដូនតារបស់ពួកគាត់ ពីព្រោះកន្លងមក ជនជាតិដើមភាគតិច ដែលធ្វើអំពើល្អឈឺឆ្អាលនឹងការថែរក្សាទឹកដីដូនតា បែរជាត្រូវបានតុលាការចោទប្រកាន់ទៅវិញ។
លោកស្រី ភ្លឹក ភីរម្យ៖ «ក្រុមហ៊ុនវៀតណាម ក្រុមហ៊ុនចិនអីអ៊ីចឹងទៅ ឬក៏ក្រុមហ៊ុនបារាំង គេកំពុងយកដីរបស់ជនជាតិដើមភាគតិចធ្វើជាអាជីវកម្មដាំដើមកៅស៊ូអីផ្សេងៗ ក្រុមហ៊ុនចិន គេរកមាសឬក៏អូស្ត្រាលីអីអ៊ីចឹង។ យើងគិតថា មានបញ្ហាធំមែនទែន សម្រាប់ការបាត់បង់ដីធ្លីទាំងអស់ហ្នឹង ហើយបន្តបន្ទាប់ទៀត ឥឡូវហ្នឹងទៀត យើងក៏ឃើញមានបញ្ហាខ្លាំងទៀតដែរ មានអ្នកបន្លំកាប់ព្រៃឈើ ឬអ្នកកាប់ទន្ទ្រានដីធ្លី តែទាំងអស់នោះ យើងហាក់ដូចជា ត្រូវបានគេចោទប្រកាន់យ៉ាងធ្ងន់ធ្ងរ ក្នុងការពារដីធ្លី និងធនធានធម្មជាតិទាំងអស់នោះ»។
ងាកមករាជធានីភ្នំពេញឯណេះ តំណាងសហគមន៍ដីធ្លីបឹងតាមោក សង្កាត់សំរោងត្បូង លោកស្រី ស៊ា ដាវី សំណូមពរយ៉ាងទទូច ឱ្យរដ្ឋាភិបាលជួយដោះស្រាយបញ្ហាជម្លោះដីធ្លីឱ្យសហគមន៍ពួកគាត់ ដោយកុំប្រើវិធីបណ្ដេញពលរដ្ឋចេញ ប៉ុន្តែសុំឱ្យរដ្ឋាភិបាលអភិវឌ្ឍន៍ពលរដ្ឋនៅនឹងកន្លែង។
លោកស្រី ស៊ា ដាវី បញ្ជាក់ថា ពលរដ្ឋរងគ្រោះនៅបឹងតាមោក ទាមទារកាន់កាប់តែដី និងផ្ទះ ដែលជាកម្មសិទ្ធិរបស់ពួកគាត់ប៉ុណ្ណោះ។
លោកស្រី ស៊ា ដាវី៖ «បញ្ហាដីធ្លីហ្នឹង វាជិត ៥ ឆ្នាំ អ៊ីចឹងសូមឱ្យដោះស្រាយបញ្ហាបញ្ចប់ទៅ កុំអូសបន្លាយតទៅទៀត ព្រោះអីវាប៉ះពាល់ដល់ជីវភាព វិបត្តិផ្លូវចិត្ត វិបត្តិគ្រួសារ ចំណាកស្រុកអីផ្សេងៗ អ៊ីចឹង។ បញ្ហាសេដ្ឋកិច្ចគ្រួសារ កាន់តែដុនដាបៗ ទៅ ហើយកូនចៅផ្ទះខ្លះ ក៏សម្រេចចិត្តឈប់រៀន ជួយរកលុយ ដើម្បីផ្គត់ផ្គង់គ្រួសារដល់ឪពុកម្ដាយអ៊ីចឹង»។
នៅភ្នំពេញនេះដែរ កូដករណាហ្គាវើលដ៍អ្នកនាង ម៉ម សុវុឌ្ឍិន មានសេចក្ដីប្រាថ្នាឱ្យលោកនាយករដ្ឋមន្ត្រី ហ៊ុន ម៉ាណែត ដោះស្រាយឱ្យអស់នូវបញ្ហាជាឧបទ្រពចង្រៃ និងរឿងជាប់គាំងនៅឆ្នាំចាស់ រួមទាំងវិវាទរវាងកូដករជាច្រើននាក់ជាមួយ ក្រុមហ៊ុនណាហ្គាវើលដ៍ ឱ្យចេញលទ្ធផល ដើម្បីផ្ដល់យុត្តិធម៌ដល់កូដករ។
អ្នកនាង ម៉ម សុវុឌ្ឍិន៖ «ដោយសារគាត់ជាមេដឹកនាំ គាត់ត្រូវមានទំនួលខុសត្រូវ ក្នុងការរកសេចក្ដីសុខទាំងផ្លូវកាយ និងផ្លូវចិត្តឱ្យប្រជាពលរដ្ឋ។ ឥឡូវប្រជាពលរដ្ឋ កំពុងតែមានបញ្ហា ជាពិសេស គឺវិបត្តិសេដ្ឋកិច្ចហ្នឹងតែម្ដង។ អ៊ីចឹង បំណងប្រាថ្នារបស់បង!បងប្រាថ្នាចង់ឱ្យមានការងារវិញ មានការងារធ្វើវិញ ជាមួយនឹងសិទ្ធិសេរីភាពនៅកន្លែងធ្វើការ អ៊ីចឹងបើសិន បានប៉ុណ្ណឹងបងមិនដឹងសប្បាយចិត្តប៉ុណ្ណាទេ»។
វិទ្យុអាស៊ីសេរីមិនអាចសុំការឆ្លើយតបបញ្ហានេះ ពីប្រធានអង្គភាពអ្នកនាំពាក្យរដ្ឋាភិបាល លោក ប៉ែន បូណា នៅថ្ងៃទី១០ ខែមេសា ដោយទូរស័ព្ទចូលគ្មានអ្នកទទួល។
ប្រធានក្រុមប្រឹក្សាឃ្លាំមើលកម្ពុជា លោក ម៉ែន ណាត និយាយថា បុណ្យចូលឆ្នាំថ្មីប្រពៃណីជាតិ គឺជាឱកាសពិសេសមួយ សម្រាប់មេដឹកនាំប្រទេស ក្នុងការបង្ហាញទឹកចិត្តជម្រះរឿងសៅហ្មងទាំងឡាយ កាលពីឆ្នាំចាស់ និង ធ្វើបុណ្យកុសលជ្រះថ្លា ជាមួយប្រជាពលរដ្ឋ ដើម្បីស្វាគមន៍ឆ្នាំថ្មី។ លោកថា បុណ្យដ៏ធំបំផុត ដែលពួកអ្នក ដឹកនាំត្រូវធ្វើ គឺការផ្ដល់យុត្តិធម៌ដល់ប្រជាពលរដ្ឋរងគ្រោះ ដោយគ្មានពុតត្បុត។
លោក ម៉ែន ណាត៖ «ពលរដ្ឋ ដែលកំពុងដង្ហោយហៅបច្ចុប្បន្ន គឺរឿងអយុត្តិធម៌ ហើយអ្នកណាជាអ្នកធ្វើសេចក្ដីសម្រេចចិត្តធំជាងគេ គឺនាយករដ្ឋមន្ត្រី ត្រូវហ៊ានអារកាត់ប្រាប់ទៅពួកមន្ត្រីក្រោមឱវាទទាំងអស់ ថាឱ្យធ្វើរឿងដែលត្រឹមត្រូវ ហើយត្រូវដោះស្រាយបញ្ហារបស់ប្រជាពលរដ្ឋកំពុងរងគ្រោះហ្នឹង ផ្ដល់យុត្តិធម៌ឱ្យគាត់ ហ្នឹងជាបុណ្យកុសល បើសិនធ្វើអ៊ីចឹងបាន យើងគិតថា ជាបុណ្យកុសល»។
លោក ម៉ែន ណាត លើកឡើងថា ការស្ដាប់សំណូមពររបស់ប្រជាពលរដ្ឋរងគ្រោះ និងរកយុត្តិធម៌ជូនពួកគាត់ គឺជាកាតព្វកិច្ច និងតួនាទីដ៏ចម្បងរបស់អ្នកដឹកនាំប្រទេស ក្នុងការផ្សះផ្សាទឹកចិត្តប្រជាពលរដ្ឋទូទៅ កុំឱ្យសង្គមជាតិបែកបាក់៕
កំណត់ចំណាំចំពោះអ្នកបញ្ចូលមតិនៅក្នុងអត្ថបទនេះ៖ ដើម្បីរក្សាសេចក្ដីថ្លៃថ្នូរ យើងខ្ញុំនឹងផ្សាយតែមតិណា ដែលមិនជេរប្រមាថដល់អ្នកដទៃប៉ុណ្ណោះ។