អង្គការ​ចលនា​នយោបាយ​សេរីនិយម​អន្តរជាតិ​អំពាវនាវ​ឱ្យ​មាន​យុត្តិធម៌​សម្រាប់​កញ្ញា សេង ធារី

អង្គការ​ចលនា​នយោបាយ​សេរីនិយម​អន្តរជាតិ (Liberal International) អំពាវនាវ​ឱ្យ​មាន​យុត្តិធម៌​ក្នុង​ខួប​១​ឆ្នាំ នៃ​ការ​ឃុំខ្លួន​សកម្មជន​សិទ្ធិមនុស្ស​ដ៏​ល្បីល្បាញ​នៅ​កម្ពុជា គឺ​កញ្ញា សេង ធារី។

អង្គការ​ចលនា​នយោបាយ​សេរីនិយម​អន្តរជាតិ ថ្លែង​ក្នុង​សេចក្តី​ថ្លែងការណ៍​ផ្សាយ​កាលពី​ថ្ងៃទី​១៤ ខែមិថុនា ថា ការ​ចាប់​កញ្ញា សេង ធារី ដាក់គុក រឹតតែ​បង្ហាញ​ថា ការគ្រប់គ្រង​តាម​បែប​ផ្ដាច់ការ​របស់​លោក​នាយក​រដ្ឋមន្ត្រី ហ៊ុន សែន កំពុង​ត្រូវ​បាន​គំរាមកំហែង​ដោយ​ក្រុម​អ្នក​ដែល​មាន​ទស្សនៈ​នយោបាយ​ប្រឆាំង​។ អង្គការ​នេះ​បន្ត​ថា ដោយ​មិន​អនុញ្ញាត​ឱ្យ​មាន​សេរីភាព​នៃ​ការ​សម្ដែង​មតិ លោក ហ៊ុន សែន បន្ត​បង្កើន​ឱ្យ​មាន​ការភ័យខ្លាច​ក្នុងចំណោម​ប្រជាជន​កម្ពុជា ដែល​ថា ការ​ហ៊ាន​និយាយ​ប្រឆាំង​នឹង​អំពើ​អយុត្តិធម៌ នឹង​ធ្វើ​ឱ្យ​ពួកគេ​បាត់បង់​សេរីភាព។

អង្គការ​ចលនានយោបាយ​សេរីនិយម​អន្តរជាតិ ដែល​មាន​មូលដ្ឋាន​នៅ​ទីក្រុង​ឡុងដ៍ (London) ចក្រភព​អង់គ្លេស (UK) ប្រកាស​ថា ខ្លួន​នឹង​បន្ត​គាំទ្រ​កញ្ញា សេង ធារី និង​ប្រជាជន​កម្ពុជា​ដទៃទៀត​ក្នុង​កាលៈទេសៈ​មិន​ប្រាកដប្រជា​បែប​នេះ​។ អង្គការ​នេះ ថ្កោលទោស​យ៉ាង​ខ្លាំង​ចំពោះ​ការ​ចាប់​ដាក់គុក​កញ្ញា សេង ធារី និង​សកម្មជន​កម្ពុជា​ដទៃទៀត​ដែល​ប្រឆាំង​នឹង​ការគ្រប់គ្រង​តាម​បែប​គាបសង្កត់​យ៉ាងធ្ងន់ធ្ងរ​របស់​លោក ហ៊ុន សែន។ អង្គការ​នេះ​សង្កត់ធ្ងន់​ថា សេរីភាព​នៃ​ការ​បញ្ចេញមតិ​គឺជា​សិទ្ធិមនុស្ស ហើយ​ជនរងគ្រោះ​នៃ​របប​លោក ហ៊ុន សែន គួរតែ​ទទួល​បាន​យុត្តិធម៌​។ អង្គការ​ចលនា​នយោបាយ​សេរីនិយម ប្រកាស​ថា ខ្លួន​នឹង​ធ្វើ​សេចក្តី​ថ្លែងការណ៍​ផ្ទាល់មាត់​មួយ​នៅ​ឯ​សម័យប្រជុំ​លើក​ទី​៥៣ របស់​ក្រុមប្រឹក្សា​សិទ្ធិមនុស្ស​នៃ​អង្គការ​សហប្រជាជាតិ ដែល​នឹង​ប្រព្រឹត្ត​ទៅ​នៅ​ទីក្រុង​ហ្សឺណែវ (Geneva) ប្រទេស​ស្វីស (Switzerland) នៅ​ក្នុង​ខែ​មិថុនា​នេះ ជុំវិញ​អំពើ​គាបសង្កត់​នៅ​កម្ពុជា និង​ការ​ចាប់​កញ្ញា សេង ធារី ដាក់គុក​យ៉ាង​អយុត្តិធម៌។

កញ្ញា សេង ធារី គឺជា​ពលរដ្ឋ​ខ្មែរ​សញ្ជាតិ​អាមេរិកាំង ជា​មេធាវី និង​ជា​សកម្មជន​ការពារ​សិទ្ធិមនុស្ស​ដ៏​ឆ្នើម​នៅ​កម្ពុជា។ សមត្ថកិច្ច​ក្រុង​ភ្នំពេញ បាន​ចាប់ខ្លួន​កញ្ញា សេង ធារី កាលពី​ថ្ងៃទី​១៤ ខែ​មិថុនា ឆ្នាំ​២០២២ នៅ​ខាងមុខ​តុលាការ​ក្រុង​ភ្នំពេញ ក្រោយ​តុលាការ​ប្រកាស​សាលក្រម​កាត់ទោស​ឲ្យ​កញ្ញា​ជាប់គុក ៦​ឆ្នាំ ពី​បទ​ចោទ​រួមគំនិត​ក្បត់​ក្នុង​សំណុំរឿង​វិល​ចូល​ស្រុក​របស់​លោក សម រង្ស៊ី កាលពី​ឆ្នាំ​២០១៩​។ មួយថ្ងៃ​បន្ទាប់​មក តុលាការ​បាន​បញ្ជូន​កញ្ញា​ទៅ​ឃុំខ្លួន​នៅ​ពន្ធនាគារ​ដាច់ស្រយាល​ក្នុង​ខេត្តព្រះវិហារ រហូត​មក​ទល់នឹង​បច្ចុប្បន្ន​នេះ។

មុន​ពេល​អាជ្ញាធរ​រដ្ឋាភិបាល​លោក ហ៊ុន សែន ចាប់ខ្លួន​កញ្ញា សេង ធារី ដាក់​ពន្ធនាគារ កញ្ញា​បាន​រៀបចំ​យុទ្ធនា​ការ​តស៊ូ​មតិ​ប្រកបដោយ​ការ​ច្នៃ​ប្រឌិត​ពុំ​ធ្លាប់​មាន​ពី​មុន​មក​នៅ​កម្ពុជា ដែល​ទាក់ទាញ​ចំណាប់អារម្មណ៍​របស់​សហគមន៍​ជាតិ និង​អន្តរជាតិ​។ យុទ្ធនាការ​តស៊ូ​មតិ​របស់​កញ្ញា សេង ធារី មាន​ដូចជា​កញ្ញា​កោរសក់ ស្លៀក​ឈុត​អប្សរា ស្លៀក​សម្លៀកបំពាក់​អ្នកទោស​ដោយ​ជើង​ជាប់​ខ្នោះ ស្លៀក​សារុង​ពុង​ជួតក្បាល​ក្រមា​មាន​កណ្ដៀត​កញ្ច្រែង​បន្លែ ស្លៀក​សម្លៀកបំពាក់​តំណាង​ស្ត្រី​សេរីភាព (Lady Liberty) និង​ស្លៀក​សម្លៀកបំពាក់​រ៉ូប​ពណ៌​ស កាន់​ជញ្ជីង​តំណាង​ឲ្យ​ស្ត្រី​យុត្តិធម៌ (Lady Justice) ជាដើម​។ សកម្មភាព​តស៊ូ​មតិ​នេះ គឺ​ដើម្បី​ឆ្លើយតប​នឹង​ប្រព័ន្ធ​តុលាការ​ស្ថិត​ក្រោម​អំណាច​អ្នកនយោបាយ​។ កញ្ញា​ធ្លាប់​បញ្ជាក់​ថា កញ្ញា​ដឹង​ច្បាស់​ក្នុង​ចិត្ត​ថា អាជ្ញាធរ​លោក ហ៊ុន សែន នឹង​ចាប់ខ្លួន​កញ្ញា តែ​ដើម្បី​បុព្វហេតុ​សិទ្ធិមនុស្ស ប្រជាធិបតេយ្យ និង​យុត្តិធម៌​សង្គម គឺ​កញ្ញា​មិន​ខ្លាច​នឹង​ពលិកម្ម​នោះ​ទេ។

នៅ​ឆ្នាំ​២០២៣ កញ្ញា សេង ធារី ទទួល​បាន​មេដាយ​សេរីនិយម​ឈ្មោះ «​ហាន​ស៍ វេន បា​លេន​» (Hans van Baalen Medal of Liberalism) ពី​អង្គការ​ចលនា​នយោបាយ​សេរីនិយម​អន្តរជាតិ​។ មេដាយ​សេរីនិយម​ដែល​ទទួលស្គាល់​ដោយ​អន្តរជាតិ​នេះ ផ្តល់​ជូន​បុគ្គល​ទាំងឡាយ​ណា​ដែល​បាន​ធ្វើ​ការ​ដើម្បី​ធ្វើ​ឱ្យ​ប្រសើរ​ឡើង​នូវ​គុណ​តម្លៃ​សេរីនិយម​នៅ​កម្រិត​មូលដ្ឋាន ថ្នាក់​ជាតិ និង​អន្តរជាតិ។

សំណុំរឿង​ចាប់​ដាក់គុក​កញ្ញា សេង ធារី រង​នូវ​ការ​ថ្កោលទោស​យ៉ាង​ខ្លាំង​ពី​សហគមន៍​អន្តរជាតិ ជាពិសេស​សហរដ្ឋអាមេរិក ថា​ជា​រឿង​នយោបាយ​។ ក្នុង​ជំនួប​ទ្វេភាគី​ជាមួយ​លោក ហ៊ុន សែន ក្នុង​ពេល​ចូលរួម​កិច្ចប្រជុំ​កំពូល​អាស៊ាន​-​អាមេរិក​នៅ​ក្រុង​ភ្នំពេញ កាលពី​ចុងឆ្នាំ​២០២២ ប្រធានាធិបតី​អាមេរិក លោក ចូ បៃឌិន (Jo Biden) បាន​អំពាវនាវ​ឱ្យ​ដោះលែង​សកម្មជន​ដែល​ត្រូវ​បាន​ឃុំខ្លួន​ដោយ​បទ​ចោទ​នយោបាយ ក្នុង​នោះ​ក៏​រួមមាន​កញ្ញា សេង ធារី។ ក៏ប៉ុន្តែ រដ្ឋាភិបាល​លោក ហ៊ុន សែន មិន​បាន​អើពើ​ចំពោះ​សំណើ​នេះ​ឡើយ ដោយ​លោក​ថែមទាំង​ធ្វើ​ផ្គើន​រំលោភ​លើ​អំណាច​របស់​ស្ថាប័ន​តុលាការ ដោយ​បញ្ជា​ឱ្យ​ក្រសួងយុត្តិធម៌​កុំ​ដោះលែង​សកម្មជន​សិទ្ធិមនុស្ស​រូប​នេះ។

ទោះ​យ៉ាងណា សកម្មជន​សិទ្ធិមនុស្ស និង​នយោបាយ​នៅ​កម្ពុជា​ថា ពួកគេ​នៅតែ​ចងចាំ​ជានិច្ច​ចំពោះ​ការ​លះបង់​សិទ្ធិ​សេរីភាព​ផ្ទាល់ខ្លួន​របស់​កញ្ញា សេង ធារី ដើម្បី​សេរីភាព យុត្តិធម៌ ការគោរព​សិទ្ធិមនុស្ស និង​ប្រជាធិបតេយ្យ​ពិតប្រាកដ​នៅ​កម្ពុជា។

ជា​បន្ត​ទៅ​ទៀត​នេះ សូម​អញ្ជើញលោក​អ្នកនាង​ទស្សនា​វីដេអូ​ខ្លី​ជុំវិញ​ការ​តស៊ូ​លះបង់​របស់​កញ្ញា សេង ធារី នៅមុន​ពេល​កញ្ញា​ត្រូវ​តុលាការ​កាត់ទោស​ដូច​តទៅ៖

កំណត់​ចំណាំ​ចំពោះ​អ្នក​បញ្ចូល​មតិ​នៅ​ក្នុង​អត្ថបទ​នេះ៖ ដើម្បី​រក្សា​សេចក្ដី​ថ្លៃថ្នូរ យើង​ខ្ញុំ​នឹង​ផ្សាយ​តែ​មតិ​ណា ដែល​មិន​ជេរ​ប្រមាថ​ដល់​អ្នក​ដទៃ​ប៉ុណ្ណោះ។