ពលរដ្ឋ​នៅ​សង្កាត់​ព្រែកជ្រៃ ព្រំដែន​កម្ពុជា-វៀតណាម​ព្រួយ​បារម្ភ​ពី​ការ​បាត់បង់​ទឹកដី​ទៅ​វៀតណាម

ដោយ មាន ឫទ្ធិ
2023.12.04
ពលរដ្ឋ​នៅ​សង្កាត់​ព្រែកជ្រៃ ព្រំដែន​កម្ពុជា-វៀតណាម​ព្រួយ​បារម្ភ​ពី​ការ​បាត់បង់​ទឹកដី​ទៅ​វៀតណាម សកម្មជន​កិច្ចព្រមព្រៀង​សន្តិភាព​ទីក្រុង​ប៉ារីស លោក ស្រ៊ុន ស្រ៊ន។
រូប៖ ហ្វេសប៊ុកសន្ធិសញ្ញាសន្តិភាព​ទីក្រុង​ប៉ារីស

ប្រជា​ពលរដ្ឋ​រស់នៅ​ក្បែរ​ព្រំដែន​កម្ពុជា វៀតណាម សង្កាត់​ព្រែក​ជ្រៃ ក្រុង​សំពៅ​ពូន ខេត្ត​កណ្ដាល ព្រួយបារម្ភ​ផល​ប៉ះពាល់​ជីវភាព ពី​ការ​តាំង​លំនៅឋាន​របស់​និគមជន​វៀតណាម​មួយ​ចំនួន​នៅ​តាម​ព្រំដែន។ ពួកគេ​លើកឡើង​ថា រដ្ឋាភិបាល​គួរតែ​អនុវត្ត​ច្បាប់​អន្តោប្រវេសន៍​ឱ្យ​បាន​ត្រឹមត្រូវ​ចំពោះ​និគមជន​វៀតណាម​មួយចំនួន​ដែល​តាំង​លំនៅឋាន​នៅ​តាម​ព្រំដែន​ទាំងនេះ​។ សកម្មជន​កិច្ចព្រមព្រៀង​សន្តិភាព​ទីក្រុង​ប៉ារីស​យល់​ឃើញ​ថា រដ្ឋាភិបាល​មិន​គួរ​បណ្ដែត​បណ្ដោយ​ឱ្យ​ជនបរទេស​តាំងទី​លំនៅ​ជាប់​ព្រំដែន​បែបនេះ​ឡើយ ព្រោះ​សកម្មភាព​បែបនេះ​អាច​នឹង​បង្ក​ឱ្យ​មាន​ជម្លោះព្រំដែន​ក្នុង​ពេល​អនាគត។

សង្កាត់​ព្រែកជ្រៃ ក្រុង​សំពៅ​ពូន មាន​ព្រំប្រទល់​ជាប់​ជាមួយ​ខេត្ត​អានយ៉ាង (An Yang) អតីត​ជា​ខេត្ត​មាត់ជ្រូក ប្រទេស​វៀតណាម ប្រមាណ ១២​គីឡូម៉ែត្រ។ បើទោះបីជា​សង្កាត់​ព្រែកជ្រៃ មាន​ផ្លូវ​កៅស៊ូ​លាតសន្ធឹង​ទៅ​ដល់​ព្រំដែន​ក្ដី ប៉ុន្តែ​ប្រជាពលរដ្ឋ​ភាគច្រើន​ដែល​រស់នៅ​ក្បែរ​ព្រំដែន​កម្ពុជា វៀតណាម មិនមែន​ជា​ខ្មែរ​នោះ​ឡើយ ប៉ុន្តែ​គឺជា​និគម​ជនជាតិ​វៀតណាម​ទៅវិញ​។ ក្រៅពី​វត្ត​ប៉ាក់ណាម​ដែល​មាន​ព្រះសង្ឃ និង​ដូនជី តាជី​មួយចំនួន​រស់នៅ​ហើយ​នោះ គឺ​ពុំ​មាន​ផ្ទះ​ប្រជាពលរដ្ឋ​ខ្មែរ​រស់នៅ​ក្បែរ​វត្ត​ឡើយ គឺ​មានតែ​ផ្ទះ​ជនជាតិ​វៀតណាម​តែប៉ុណ្ណោះ។

ពលរដ្ឋ​រស់នៅ​សង្កាត់​ព្រែកជ្រៃម្នាក់ ប្រាប់​វិទ្យុ​អាស៊ីសេរី​ក្នុង​លក្ខខណ្ឌ​សុំ​មិន​បញ្ចេញ​ឈ្មោះ​ក្នុង​ទឹកមុខ​ស្រពោន​ថា ដោយសារតែ​កូនចៅ​វៀតណាម​មួយ​ចំនួន​ដែល​មក​រស់​នៅ​តាម​ព្រំដែន បាន​បំបែក​ផ្ទះ​សម្បែង​នៅ​ពេល​ពួកគេ​មានគ្រួសារ​ថ្មី ដូច្នេះ​លំនៅឋាន​និគមជន​វៀតណាម​នៅ​សង្កាត់​ព្រែកជ្រៃ កើន​ឡើង​ជា​រៀងរាល់​ឆ្នាំ។ លោក​បន្ថែម​ថា បើ​ទោះ​បី​ជា​ជនជាតិ​វៀតណាម​ទាំងនោះ​រស់នៅ​លើទឹក​ដី​ខ្មែរ​មាន​សិទ្ធិ​ទិញ ឬ​ជួល​ដី​ធ្វើស្រែ​ចម្ការ​រាប់​សិប​ឆ្នាំ​មក​ហើយ​ក្ដី ប៉ុន្តែ​ពួកគេ​ភាគច្រើន​មិន​ចេះ​អាន ឬ​និយាយ​ភាសាខ្មែរ​នោះ​ឡើយ ហើយ​កូនៗ​វៀតណាម​ទាំងនោះ​ក៏​មិន​រៀន​នៅ​សាលា​ខ្មែរ​នោះ​ដែរ ដោយ​ពួកគេ​តែង​ឆ្លង​ព្រំដែន​ទៅ​រៀន​នៅ​ប្រទេស​វៀតណាម។

ពលរដ្ឋ​ថ្លែង​លាក់​ឈ្មោះ៖ «សុទ្ធ​តែ​មាន​អត្តសញ្ញាណប័ណ្ណ​ខ្មែរ​ទាំងអស់​ហ្នឹង បោះឆ្នោត​មិនដែល​ទេ ឃុំ​ព្រែក​ជ្រៃ​មិនដែល​ឈ្នះ​នោះ​ទេ ព្រោះ​អី​ឃុំ​ព្រែក​ជ្រៃ​មាន​១៧​គីឡូ ហើយ​ខ្មែរ​យើង​មានតែ​៧​គីឡូ​ទេ យួន​វា​មាន​១០​គីឡូ​ដែរ​ហើយ»

លោក​បន្ត​ថា បើ​ទោះ​បី​ជា​និគមជន​វៀតណាម​បន្ត​តាំង​លំនៅឋាន​កាន់តែ​ច្រើនឡើង​ពី​មួយ​ឆ្នាំទៅ​មួយឆ្នាំ​ក្ដី ប៉ុន្តែ​រដ្ឋាភិបាល​មិន​ដែល​មាន​វិធានការ​ទប់ស្កាត់​ការ​តាំង​លំនៅឋាន​របស់​ជនអន្តោប្រវេសន៍​ទាំង​នោះ​ម្ដង​ណា​ឡើយ។

ក្រៅ​តែ​ពី​រស់នៅ​តាមផ្លូវ​ជាតិ​លេខ ២១​បេ ប្រមាណ​១០​គីឡូម៉េត្រ ពី​ព្រំដែន​កម្ពុជា វៀតណាម ហើយ​នោះ ជនជាតិ​វៀតណាម​រាប់​រយ​គ្រួសារ​ទាំងនោះ​ក៏​រស់នៅ​ផ្ដុំ​គ្នា​តាម​បណ្ដោយ​ដៃ​ព្រែកប៉ាក់ណាម និង​ដៃ​ព្រែក​ខ្នាតាំងយូរ​ផង​ដែរ។ ជនជាតិ​វៀតណាម​ទាំងនោះ​ចូលចិត្ត​រស់នៅ​ប្រមូល​ផ្ដុំគ្នា ហើយ​ប្រកប​អាជីវកម្ម​គ្រប់​ប្រភេទ រាប់​ចាប់តាំងពី​លក់​ចាប់ហួយ បាយ កាហ្វេ ជាង​ជួសជុល​ម៉ូតូ លក់​ថ្នាំពេទ្យ កន្លែង​ព្យាបាល​ជំងឺ និង​តូប​កាត់សក់​ជាដើម​។ បន្ថែម​ពី​នេះ​ដីស្រែ​ចម្ការ​ដែល​នៅ​តាម​បណ្ដោយ​ព្រំដែន​ភាគច្រើន គឺជា​កម្មសិទ្ធិ​របស់​ជនជាតិ​វៀតណាម ហើយ​បើទោះបីជា​ដីចម្ការ​ទាំងនោះ​ជា​របស់​ពលរដ្ឋ​ខ្មែរ​ក្ដី ក៏​ពលរដ្ឋ​ភាគច្រើន​ជួល​ឱ្យ​និគមជន​វៀតណាម​ធ្វើស្រែ​ចម្ការ​ដែរ។

ជនជាតិ​វៀតណាម​ម្នាក់ គឺ​លោកស្រី ណាម ដែល​ប្រកប​របរ​លក់​កាហ្វេ​នៅ​ជាប់​ខ្លោងទ្វារ​ចូល​វត្ត​ប៉ាក់ណាម ប្រាប់​វិទ្យុ​អាស៊ីសេរី​ថា លោកស្រី​គ្មាន​បំណង​ទៅ​រស់នៅ​ប្រទេស​វៀតណាម​នោះ​ឡើយ ព្រោះ​គ្រួសារ​របស់​លោក​ស្រី​បាន​មក​តាំង​លំនៅឋាន នៅ​សង្កាត់​ព្រែកជ្រៃ តាំង​ពី​ឆ្នាំ​១៩៨០​។ លោកស្រី​បន្ថែម​ថា លោកស្រី​គ្មាន​អត្តសញ្ញាណប័ណ្ណ​សញ្ជាតិ​ខ្មែរ ឬ​វៀតណាម​នោះ​ឡើយ ហើយ​បច្ចុប្បន្ន​លោកស្រី​បែរជា​រង​ការ​រឹតត្បិត​ពី​អាជ្ញាធរ​វៀតណាម មិន​ឱ្យ​ចូល​ទៅ​ប្រទេស​វៀតណាម​ទៅ​វិញ។

លោកស្រី ណាម៖ «ចេញចូល​អី​ទេ ចេញទៅ​ឃុំ​វា​មិន​ទាំង​ឱ្យទៅ​ផង សុំ​អង្វរ​វា​ចង់​បែក​មាត់ អា​ថ្ងៃមុន​ខ្ញុំ​ឈឺ​ខ្ញុំ​ដើរ​អត់​រួច ទៅដល់​អុក​គូថ​នៅ​កន្លែង​ដើម​ក្ដុល បន្ទាយ​ភស្តុភារ​ហ្នឹង ហើយ​នៅ​យូរណាស់​បាន​វា​មក​សួរ យាយ​ឯង​ទៅណា​? ខ្ញុំ​ថា​ខ្ញុំ​សុំ​ទៅ​ពេទ្យ»

ពលរដ្ឋ​ម្នាក់ទៀត ដែល​រស់នៅ​សង្កាត់​ព្រែកជ្រៃ តាំងពី​ទសវត្ស​ទី​៦០ ប្រាប់​វិទ្យុ​អាស៊ីសេរី ក្នុង​លក្ខខណ្ឌ​សុំ​មិន​បញ្ចេញ​ឈ្មោះ និង​សំឡេង​ថា ដោយសារ​អាជ្ញាធរ​តែង​តែ​ធ្វើទុក្ខបុកម្នេញ​អ្នក​បញ្ចេញមតិ​អំពី​បញ្ហា​ព្រំដែន ដូច្នេះ ប្រជា​ពលរដ្ឋ​នៅ​ក្នុង​សង្កាត់​របស់​លោក​មិន​ហ៊ាន​និយាយ​អំពី​បញ្ហា​ព្រំដែន​កម្ពុជា វៀតណាម នៅ​ទី​សាធារណៈ​នោះ​ឡើយ។ ពលរដ្ឋ​រូប​នេះ​បន្ថែម​ថា និគមជន​វៀតណាម​ទើបតែ​មក​តាំង​ទីលំនៅ ក្នុង​សង្កាត់​ព្រែក​ជ្រៃ​ក្រោយ​របប​ខ្មែរក្រហម ឬ​កម្ពុជា​ប្រជាធិបតេយ្យ​ដួល​រលំ​តែប៉ុណ្ណោះ​។ ពលរដ្ឋ​រូប​នេះ​បន្ថែម​ថា និគមជន​វៀតណាម​ដែល​មក​រស់​នៅ​លើ​ទឹកដី​ខ្មែរ​ទាំងនេះ មិន​ផ្ដល់​តម្លៃ​វប្បធម៌ ប្រពៃណី​ខ្មែរ​នោះ​ឡើយ ប៉ុន្តែ​ពួកគេ​បែរជា​តាំងខ្លួន​ជា​ម្ចាស់​ទឹកដី​ទៅវិញ។

ជាក់ស្ដែង និគមជន​វៀតណាម​បាន​កសាង​វត្ត​ភឿកឡុង តាម​បែប​វប្បធម៌​វៀតណាម នៅ​លើ​ទីតាំង​វត្ត​ខ្នារតាំងយូរ ហើយ​បើទោះ​បី​ជា​ពលរដ្ឋ​ខ្មែរ​ធ្លាប់​តវ៉ា​កសាង​វត្ត​ខ្នារតាំងយូរ តាម​បែប​ព្រះពុទ្ធសាសនា​ខ្មែរ​ឡើង​វិញ​ក្ដី ក៏​ពួកគេ​មិន​ព្រមឱ្យ​កសាង​នោះ​ឡើយ។

វិទ្យុ​អាស៊ីសេរី​មិន​អាច​ទាក់ទង​អភិបាលខេត្ត លោក គង់ សោភ័ណ្ឌ ដើម្បី​សុំ​ការ​បកស្រាយ​ជុំវិញ​រឿង​នេះ​បាន​ឡើយ នៅ​ថ្ងៃ​ទី​៣ ខែ​ធ្នូ។ ប៉ុន្តែ អ្នកនាំពាក្យ​គណបក្ស​ប្រជាជន​កម្ពុជា លោក សុខ ឥសាន អះអាង​ថា បញ្ហា​ជនអន្តោប្រវេសន៍​រស់នៅ​កម្ពុជា គឺជា​រឿង​ធម្មតា និង​មិន​គួរ​ព្រួយបារម្ភ​នោះ​ឡើយ ព្រោះ​រដ្ឋាភិបាល​បាន​អនុវត្ត​ច្បាប់​អន្តោប្រវេសន៍​យ៉ាង​ម៉ឺងម៉ាត់​ទៅលើ​ជនអន្តោប្រវេសន៍​ទាំងនោះ។

លោក សុខ ឥសាន៖ «វា​ជា​រឿង​ធម្មតា ប្រទេស​ដែល​មាន​ព្រំដែន​ជាប់​គ្នា ព្រំដែន​គោក ព្រំ​ដែនទឹក​ហ្នឹង យើង​មិនអាច​លប់​បំបាត់​បាន​ទេ ហើយ​ប្រវត្តិ​នៃ​ការ​មាន​ជនជាតិ​វៀតណាម​ហ្នឹង មិនមែន​ទើបតែ​មក​នៅ​ក្រោយ​សម័យ​ឆ្នាំ​៧៩​ទេ វា​នៅ​តាំងពី​ជំនាន់​បារាំង មុន​បារាំង​មក​ទៅ​ទៀត»

ផ្ទុយ​ពី​ការ​លើកឡើង​របស់​អ្នកនាំពាក្យ​គណបក្ស​ប្រជាជន​កម្ពុជា សកម្មជន​កិច្ចព្រមព្រៀង​សន្តិភាព​ទីក្រុង​ប៉ារីស លោក ស្រ៊ុន ស្រ៊ន យល់​ឃើញ​ថា ដោយសារតែ​រដ្ឋាភិបាល​នៅតែ​បន្ត​រង​ឥទ្ធិពល​ពី​ប្រទេស​វៀតណាម ខណៈ​ការអនុវត្ត​ច្បាប់​នៅតែ​មាន​ភាព​ទន់ខ្សោយ​ផង​នោះ ការ​តាំង​លំនៅឋាន​របស់​និគមជន​វៀតណាម​នៅ​តាម​ព្រំដែន​លើសលប់​ដូច្នេះ នឹង​អាច​បង្ក​ជា​ជម្លោះពូជសាសន៍ និង​ទឹកដី​នៅពេល​អនាគត​។ លោក​បន្ត​ថា បើ​ទោះ​បី​ជា​កម្ពុជា វៀតណាម បាន​បោះបង្គោល​ព្រំដែន​នៅ​សង្កាត់​ព្រែកជ្រៃ​រួចរាល់​ក្ដី ប៉ុន្តែ​កម្ពុជា​នៅតែ​ប្រឈម​នឹង​ការ​បាត់បង់​ទឹកដី​បន្ថែម​ទៀត ព្រោះ​តាមរយៈ​ការ​ចុះ​សិក្សា​នៅ​សង្កាត់​ព្រែកជ្រៃ​របស់​លោក​កន្លង​មក​រក​ឃើញ​ថា ក្នុង​ចំណោម​អ្នកភូមិ​រស់នៅ​ភូមិ​ប៉ាក់ណាម​ជាង ៥០០​គ្រួសារ មានគ្រួសារ​ខ្មែរ​តែ ៧​គ្រួសារ​ប៉ុណ្ណោះ។

លោក ស្រ៊ុន ស្រ៊ន៖ «សតវត្ស​ទី​១៣​ដែល​សៀម​ចូល​មក ហើយនឹង​សតវត្ស​ទី​១៧ ១៨ ដែល​យួន​ចូល​មក​ដែល​ខ្ចី​ខ្មែរ​នៅ គឺ​តែងតែ​ខ្ចី​ដី​ហើយ​កាត់​ទឹកដី ឥឡូវនេះ​គឺ​គេ​មក​ជួល​ដី ហើយ​រហូតដល់​មានការ​ចេញ​នូវ​សញ្ជាតិ​ឱ្យ​រស់នៅ​ជា​អចិន្ត្រៃយ៍​ទៀត ដែល​ធ្វើ​ឱ្យ​ពួកគេ​មាន​សិទ្ធិ​ទិញ​ដីធ្លី​តែម្ដង ហ្នឹង​គឺជា​រឿង​ដែល​ខ្មែរ​គ្រោះថ្នាក់​ធ្ងន់ធ្ងរ​ណាស់ មិនមែន​តែ​នៅ​តាម​ព្រំដែន គឺ​នៅ​កណ្ដាល​ប្រទេស​ក៏​យើង​បាត់​ដី​ដែរ»

លោក ស្រ៊ុន ស្រ៊ន បន្ថែម​ថា ដើម្បី​បង្ការ​កុំឱ្យ​បាត់បង់​ទឹកដី និង​ជម្លោះព្រំដែន រដ្ឋាភិបាល​គួរ​អនុវត្ត​តាម​ស្មារតី​កិច្ចព្រមព្រៀង​សន្តិភាព​ទីក្រុង​ប៉ារីស ២៣ តុលា និង​មិន​ត្រូវ​បណ្ដែតបណ្ដោយ​ឱ្យ​និគមជន​វៀតណាម​រស់នៅ​ច្រើន​លើសលប់ នៅ​តាម​ព្រំដែន​ផ្នែក​ខាង​ទឹកដី​ខ្មែរ​នោះ​ឡើយ។

លោក ស្រ៊ុន ស្រ៊ន៖ «បើកាលណា​រាល់​ទំនាក់ទំនង​ទ្វេភាគី​រវាង​ខ្មែរ និង​យួន​ប្រើ​ច្បាប់​របស់​ខ្មែរ មិនអាច​ប្រជែង និង​ការ​ព្យាយាម​របស់​យួន​បានទេ អ៊ីចឹង​ខ្មែរ​ដាច់ខាត​ត្រូវតែ​ប្រើ​ច្បាប់​អន្តរជាតិ ហើយ​ជាពិសេស​កិច្ចព្រមព្រៀង​សន្តិភាព​ទីក្រុង​ប៉ារីស ដែល​បាន​បញ្ជាក់​នៅក្នុង​មាត្រា​១ ចំណុច​(​ឃ​) ដែល​បញ្ជាក់​ថា កម្ពុជា​ត្រូវ​លុបចោល​កិច្ចព្រមព្រៀង សន្ធិសញ្ញា​ទាំងឡាយ​ណា​ដែល​ធ្វើ​ឱ្យ​បាត់បង់​ទឹកដី​ខ្មែរ និង​ការរំលោភ​អធិបតេយ្យ​ខ្មែរ​ជាដើម»

ប្រជាពលរដ្ឋ​នៅ​សង្កាត់​ព្រែកជ្រៃ​ភាគច្រើន​ព្រួយ​បារម្ភ​ថា បើ​ទោះ​បី​ជា​មាន​បង្គោលព្រំ​ដែន​ច្បាស់លាស់​ក្ដី ប៉ុន្តែ​ដី​ខ្មែរ​នឹង​មានតែ​ឈ្មោះ​ប៉ុណ្ណោះ​នៅក្នុង​ពេល​អនាគត​ដ៏​ខ្លី​ខាងមុខ ព្រោះ ចំនួន​ខ្នង​ផ្ទះ​និគមជន​វៀតណាម​នៅតែ​បន្ត​កើន​ឡើងជា​រៀងរាល់​ឆ្នាំ ខណៈ​អ្នកភូមិ​មួយចំនួន​បាន​ធ្វើ​ចំណាកស្រុក​ទៅ​ធ្វើ​ការ​នៅ​តាម​ទីក្រុង និង​ប្រទេស​ថៃ។ សកម្មជន​កិច្ចព្រមព្រៀង​សន្តិភាព​ទីក្រុង​ប៉ារីស​យល់​ឃើញ​ថា ដើម្បី​ធានា​អំពី​អធិបតេយ្យភាព រដ្ឋាភិបាល​គួរ​លើកទឹកចិត្ត​ឱ្យ​ប្រជាពលរដ្ឋ​ស្វែងយល់​អំពី​ស្ថានភាព​ព្រំដែន​កម្ពុជា​ជាមួយ​ប្រទេសជិតខាង និង​មិន​ត្រូវ​គំរាមកំហែង​ប្រជាពលរដ្ឋ​ដែល​ខ្វល់ខ្វាយ​អំពី​បញ្ហា​បាត់បង់​ទឹកដី​នោះ​ឡើយ៕

កំណត់​ចំណាំ​ចំពោះ​អ្នក​បញ្ចូល​មតិ​នៅ​ក្នុង​អត្ថបទ​នេះ៖ ដើម្បី​រក្សា​សេចក្ដី​ថ្លៃថ្នូរ យើង​ខ្ញុំ​នឹង​ផ្សាយ​តែ​មតិ​ណា ដែល​មិន​ជេរ​ប្រមាថ​ដល់​អ្នក​ដទៃ​ប៉ុណ្ណោះ។

អត្ថបទពេញនិយម
RFA
បញ្ចេញ​មតិយោបល់៖

បញ្ចូលមតិរបស់អ្នកដោយបំពេញទម្រង់ខាងក្រោមជាអក្សរសុទ្ធ។ មតិនឹងត្រូវសម្រេចដោយអ្នកសម្របសម្រួល និងអាចពិនិត្យកែប្រែឲ្យស្របតាម លក្ខខណ្ឌនៃការប្រើប្រាស់ របស់វិទ្យុអាស៊ីសេរី។ មតិនឹងមិនអាចមើលឃើញភ្លាមៗទេ។ វិទ្យុអាស៊ីសេរី មិនទទួលខុសត្រូវចំពោះខ្លឹមសារនៃមតិដែលបានចុះផ្សាយឡើយ។ សូមគោរពមតិរបស់អ្នកដទៃ ហើយប្រកាន់ខ្ជាប់នូវការពិត។