ឆ្លើយតបបញ្ហានេះ មេឃុំមកពីគណបក្សប្រជាជនកម្ពុជា ថ្លែងថា ការបោះឆ្នោតកន្លងទៅនេះ ឈ្នះ ឬចាញ់ មិនសំខាន់ឡើយ អ្វីដែលសំខាន់គឺត្រូវធ្វើសេចក្ដីសម្រេចចុងក្រោយពីក្រុមប្រឹក្សាឃុំសង្កាត់ទៅវិញ។
ប្រតិកម្មរបស់ប្រជាពលរដ្ឋនេះ ធ្វើឡើងបន្ទាប់ពីក្រុមប្រឹក្សាឃុំ នៅស្រុកភ្នំស្រួច ខេត្តកំពង់ស្ពឺ សម្រេចលុបឈ្មោះប្រធានភូមិដែលទើបជាប់ឆ្នោតថ្មីៗ មកពីខាងគណបក្សសង្គ្រោះជាតិ ដោយចាត់ទុកថា ការបោះឆ្នោតកាលពីចុងឆ្នាំ២០១៣ កន្លងទៅនេះ គឺគ្រាន់តែធ្វើតេស្តសាកល្បងប៉ុណ្ណោះ។
ប្រតិកម្មរបស់ប្រជាពលរដ្ឋនេះ ធ្វើឡើងក្រោយមួយថ្ងៃបន្ទាប់ពីក្រុមប្រឹក្សាឃុំ និងមេឃុំមកពីគណបក្សប្រជាជនកម្ពុជា សម្រេចលុបឈ្មោះប្រធានភូមិថ្មី មកពីគណបក្សសង្គ្រោះជាតិ កាលពីថ្ងៃទី៧ កុម្ភៈ។
ក្រុមប្រជាពលរដ្ឋនៅភូមិផ្សារថ្មី ឃុំត្រែងត្រយឹង ស្រុកភ្នំស្រួច ខេត្តកំពង់ស្ពឺ អះអាងថា ប្រសិនបើចំណាត់ការនេះ នៅតែមិនមានការផ្លាស់ប្ដូរទេ នោះបាតុកម្មប្រឆាំងសេចក្ដីសម្រេចនេះ នឹងមិនលើកលែងឡើយ។ ពួកគាត់បន្តថា អ្វីដែលប្រធានភូមិថ្មីនេះ ជាប់ឆ្នោត គឺកើតចេញពីឆន្ទៈរបស់ពលរដ្ឋ ហេតុនេះ ការផ្លាស់ប្ដូរណាមួយដែលអនុវត្តខុសនីតិវិធី នឹងពុំអាចទៅរួចឡើយ។
ពួកគាត់បន្តថា៖ «ឈ្មោះតែម្នាក់ឯងគត់ អ៊ីចឹងអ្នកទាំងអស់គ្នាហ្នឹង អត់សុខចិត្តទេ អត់ព្រមទទួលយកមេភូមិហ្នឹង ធ្វើជាមេភូមិរបស់តំណាងប្រជាពលរដ្ឋនៅឃុំត្រែងត្រយឹងហ្នឹងទេ។ ទៅដល់និយាយថា ឯងមើលគេគ្រាន់តែស្ទាបស្ទង់មតិប្រជាជនទេ។ តែមិនសំខាន់នៅលើប្រជាជនបោះឲ្យទេ សំខាន់នៅលើក្រុមប្រឹក្សាពេញចិត្ត លើកបន្តុបអ្នកណាគឺអ្នកហ្នឹង។ តវ៉ាឲ្យពីរនាក់ហ្នឹងចូលធ្វើវិញ។ ចំណែកអ្នកធ្លាក់ត្រូវគោរពតាមច្បាប់ដែលយើងត្រូវធ្លាក់»។
ក្រោយពីការបង្កើតភូមិថ្មី នៅឃុំត្រែងត្រយឹង ស្រុកភ្នំស្រួច ខេត្តកំពង់ស្ពឺ ចុងឆ្នាំ២០១៣ ភ្លាមៗអាជ្ញាធរក្នុងតំបន់បានសម្រេចរៀបចំពិធីបោះឆ្នោតសាកល្បង ដែលមានបេក្ខភាពឈរឈ្មោះចំនួន ១០នាក់ មកពីគណបក្សនយោបាយចំនួន ២ គឺគណបក្សប្រជាជនកម្ពុជា និងគណបក្សសង្គ្រោះជាតិ។ លទ្ធផលឆ្នោត កាលពីខែធ្នូ ឆ្នាំ២០១៣ បេក្ខភាពជាប់ឆ្នោតជាប្រធានភូមិបានទៅលើឈ្មោះ ជិន សុភ័ណ្ឌ និងឈ្មោះ គឹម រ៉ាស៊ី ជាអនុប្រធានមកពីខាងគណបក្សសង្គ្រោះជាតិ។ ចំណែកលោក ប៊ួយ គឹមឃន មកពីគណបក្សប្រជាជនកម្ពុជា ទទួលបានមួយសំឡេងកាលណោះ ក្នុងចំណោមសំឡេងសរុបជិត ១០០គ្រួសារ។
បើទោះជាបែបនេះក្ដី ប្រជាពលរដ្ឋអះអាងថា សេចក្ដីសម្រេចចុងក្រោយនៅពេលនេះ បន្ទាប់ពីរង់ចាំអស់រយៈពេលជាង ១ខែកន្លងទៅ ក្រុមប្រឹក្សាឃុំសម្រេចលុបឈ្មោះលោក ជិន សុភ័ណ្ឌ ពីប្រធានភូមិ ហើយដាក់ជំនួសវិញដោយលោក ប៊ួយ គឹមឃន បេក្ខភាពមកពីគណបក្សប្រជាជនកម្ពុជា។ទន្ទឹមនឹងនេះ គេនៅរក្សាទុកលោក គឹម រ៉ាស៊ី មកពីគណបក្សសង្គ្រោះជាតិ ឲ្យនៅជាអនុប្រធានដដែល។
ប្រធានភូមិដែលជាប់ឆ្នោតថ្មី គឺលោក ជិន សុភ័ណ្ឌ អះអាងថា សេចក្ដីសម្រេចនេះ មិនអាចទទួលយកបានឡើយ។ លោកចាត់ទុកថា អ្វីដែលលោកជាប់ឆ្នោតនេះ គឺជាការសម្រេចជ្រើសរើសរបស់ប្រជាពលរដ្ឋដ៏ច្រើនលើសលប់។ ហេតុនេះលោកគិតថា មុខតំណែងថ្មីនេះ គឺជាលទ្ធផលដែលកើតចេញពីការប្រកួតប្រជែងមួយដ៏ពិតប្រាកដ។
លោកបន្តថា៖ «គ្រាន់តែមិនសុខចិត្តដែលគេធ្វើឥតត្រឹមត្រូវ។ បើខ្ញុំធ្លាក់ក៏ខ្ញុំមិនថាអីដែរ ធ្វើម៉េចបើប្រជាជនគេស្រលាញ់»។
មេឃុំត្រែងត្រយឹង មកពីគណបក្សប្រជាជនកម្ពុជា អ្នកស្រី កែវ សុផាត បញ្ជាក់ថា លទ្ធផលដែលបានពីការបោះឆ្នោតកន្លងទៅនេះ គឺជាលទ្ធផលមួយដើម្បីស្ទង់មតិប៉ុណ្ណោះ។ ចំណែកលទ្ធផលជាផ្លូវការ ដើម្បីអាចជ្រើសរើសមេភូមិមួយទៅបានគឺត្រូវឆ្លងកាត់សេចក្ដីសម្រេច ដែលបានពីក្រុមប្រឹក្សាឃុំសង្កាត់ដែលជាសេចក្ដីសម្រេចចុងក្រោយបំផុត។
អ្នកស្រី កែវ សុផាត៖ «ការស្ទាបស្ទង់ដើម្បីយកលេខរៀងឈរតើ! អានេះជានីតិវិធីរបស់ក្រសួងមហាផ្ទៃ ច្បាប់រដ្ឋបាលឃុំ សង្កាត់ហ្នឹង គឺទាល់តែមានសេចក្ដីសម្រេចថា ឲ្យរៀបចំបានបោះឆ្នោតអនុម័តដោយក្រុមប្រឹក្សាឃុំទាំង ១១នាក់»។
លោក ហង្ស ពុទ្ធា នាយកអង្គការនិចហ្វិក (NICFEC) ចាត់ទុកថា បញ្ហានឹងអាចប្រឈមកាន់តែធ្ងន់ធ្ងរ បើសិនការសម្រេចចុងក្រោយរបស់ក្រុមប្រឹក្សាឃុំសង្កាត់ មិនដូចអ្វីដែលជាការរំពឹងទុករបស់ពលរដ្ឋទេ។ លោកបញ្ជាក់ថា ថ្វីបើលទ្ធផលដំបូងកើតពីការស្ទង់មតិមិនអាចយកជាផ្លូវការបានពិតមែន តែលទ្ធផលនេះ ជាការឆ្លុះបញ្ចាំង និងជាទិសដៅសម្រាប់ឲ្យសមាជិកក្រុមប្រឹក្សាឃុំសង្កាត់ដឹងថា ពលរដ្ឋនៅក្នុងសហគមន៍នោះ ចង់បានមេដឹកនាំរបៀបណា?
លោក ហង្ស ពុទ្ធា៖ «លទ្ធផលដែលទទួលបានពីដំណាក់កាលទីមួយហ្នឹង គឺត្រូវតែឲ្យក្រុមប្រឹក្សាឃុំសង្កាត់ជាអ្នកបោះឆ្នោត។ ប្រសិនបើក្រុមប្រឹក្សាហ្នឹងឯង គាត់ពិតជាមានបំណងបម្រើប្រជាពលរដ្ឋរបស់គាត់មែន បានន័យថា ប្រជាពលរដ្ឋបោះឆ្នោតជ្រើសរើសហើយ អ៊ីចឹងគាត់គួរតែគប្បីគាំទ្រទស្សនៈរបស់ប្រជាពលរដ្ឋទៅវិញ»។
ផ្អែកតាមនីតិវិធីដែលមានចែងដោយក្រសួងមហាផ្ទៃ កំណត់ថា ប្រធានភូមិគឺកើតពីការបោះឆ្នោតដោយក្រុមប្រឹក្សាឃុំសង្កាត់។ ក្នុងន័យនេះ លោក ហង្ស ពុទ្ធា បញ្ជាក់ថា ហេតុនេះ បើក្រុមប្រឹក្សាឃុំសង្កាត់ដែលបានពីការជ្រើសរើសដោយប្រជាពលរដ្ឋ ហើយពិតបម្រើគោលបំណងឲ្យប្រជាពលរដ្ឋមែន ក្រុមប្រឹក្សាសង្កាត់គប្បីទទួលស្គាល់ការសម្រេចរបស់ប្រជាពលរដ្ឋ៕
កំណត់ចំណាំចំពោះអ្នកបញ្ចូលមតិនៅក្នុងអត្ថបទនេះ៖
ដើម្បីរក្សាសេចក្ដីថ្លៃថ្នូរ យើងខ្ញុំនឹងផ្សាយតែមតិណា ដែលមិនជេរប្រមាថដល់អ្នកដទៃប៉ុណ្ណោះ។