នារយៈពេលចុងក្រោយនេះ រឿងរ៉ាវទឹកដីកម្ពុជាក្រោមត្រូវបានអ្នកនយោបាយប្រឆាំង និងពលរដ្ឋដែលឈឺឆ្អាលអំពីបញ្ហាទឹកដីកម្ពុជាក្រោមបានចេញមុខបញ្ចេញទស្សនៈ ហើយដែលភាគច្រើនបានរិះគន់លោកនាយករដ្ឋមន្រ្តី ហ៊ុន សែន ដែលបានថ្លែងជាថ្មី កាលពីថ្ងៃទី៣ ខែមីនា ព្រមានអ្នកចង់ទៅធ្វើសង្រ្គាមវាយយកទឹកដីកម្ពុជាក្រោមពីវៀតណាម ជាការទៅរកសេចក្តីស្លាប់។ លោក ហ៊ុន សែន ថែមទាំងបញ្ជាក់ថា នឹងត្រៀមក្តារមឈូស សម្រាប់ដាក់ខ្មោចអ្នកចង់ទៅ ទាមទារយកទឹកដីខ្មែរដែលបាត់បង់ទៅវៀតណាមនោះទៀតផង។ ប៉ុន្តែសំណួរនៅត្រង់ថា បើទោះជាមិនប្រើសង្រ្គាមវាយយកទឹកដីកម្ពុជាក្រោមពីវៀតណាមវិញ ក៏ដោយចុះ តើរដ្ឋាភិបាលកម្ពុជាអាចធ្វើអ្វីខ្លះបានដើម្បីជួយពលរដ្ឋខ្មែរក្រោមដែលជាឈាម ជ័រជាខ្មែរដូចគ្នា?
បើទោះជាទឹកដីកម្ពុជាក្រោមត្រូវបានជនជាតិវៀតណាមចូលទន្រ្ទានឈ្លានពានកាន់កាប់ពីប្រទេសកម្ពុជាបន្តិចម្តងៗចាប់តាំងពីជាង ៤០០ ឆ្នាំមុន និងត្រូវបានអាណានិគមបារំាងផ្ទេរទៅឱ្យវៀតណាមត្រួតត្រាបន្តដោយខុសច្បាប់នៅឆ្នាំ ១៩៤៩ ក្តី បញ្ហាទឹកដីកម្ពុជាក្រោមនៅតែបន្តជាប្រធានបទរសើបនិងចំរូងចំរាស់បំផុតមួយនៅក្នុងនយោបាយកម្ពុជានិងក្នុងចំណោមពលរដ្ឋខ្មែរដែលយកចិត្តទុកដាក់ពីប្រវត្តិសាស្រ្តនៃទឹកដីខ្មែរមួយផ្នែកនេះ។
បញ្ហាទឹកដីកម្ពុជាក្រោមត្រូវបានសាធារណជនលើកឡើងនិយាយជាថ្មីទៀតក្រោយពីលោក នាយករដ្ឋមន្រ្តី ហ៊ុន សែន បានថ្លែងរំលឹកពីការឆ្លើយតបរបស់លោកទៅកាន់អ្នកប្រើប្រាស់ហ្វេសប៊ុកម្នាក់ដែលបានចូលបញ្ចេញទស្សនៈស្នើឱ្យលោក ហ៊ុន សែន លើកទ័ពចូលវាយយកទឹកដីកម្ពុជាក្រោមមកវិញស្របពេលដែលសង្រ្គាមរវាងប្រទេសរុស្សី(Russia) និងអ៊ុយក្រែន (Ukraine)កំពុងកើតមានឡើង។
ជាការឆ្លើយតប លោក ហ៊ុន សែន ថាលោកមិនទៅវាយយកកម្ពុជាក្រោមនោះទេហើយបើអ្នកណាពូកែទៅវាយយកចុះលោកជួយចេញលុយធ្វើបុណ្យសពទៀតផង៖ « មានមួយនោះមកឆ្កុយទៅហ្មង សម្តេច សូមលើកទ័ពទៅវាយយកកម្ពុជាក្រោម ។ ឆ្លើយតបទៅវិញ ទៅវាយយកខ្លួនឯងទៅ។ បិះថែមមួយបន្ទាត់ទៀត ទៅវាយខ្លួនឯងទៅ ខ្ញុំជួយធ្វើក្តារមឈូសនិងកប់ខ្មោចឱ្យ […] អ្នកណាពូកែសូមអញ្ជើញទៅ ហើយខ្ញុំជួយក្នុងការធ្វើក្តារមឈូសនិងជួយកប់ខ្មោចឱ្យ ហើយរឿងហ្នឹងខ្ញុំបាននិយាយតាំងពីឆ្នាំ ៩៥ - ៩៦ នៅពេលនោះមានការព្យាយាមចង់ធ្វើ ហើយខ្ញុំប្រកាសត្រង់ៗតែម្តង។ រឿងអតីតកាលវាបានកន្លងផុត មិនដឹងថាផុតទៅឯណានោះ »។
ជាការពិតណាស់នៅក្នុងគោលនយោបាយរបស់គណបក្សប្រជាជនកម្ពុជាដែលជាគណបក្សត្រូវបានវៀតណាមជ្រោមជ្រែងឱ្យឡើងកាន់អំណាចចាប់តាំងថ្ងៃទី៧ ខែមករា ឆ្នាំ១៩៧៩ មិនដែលមាននិយាយអ្វីដែលពាក់ព័ន្ធនឹងការសើរើបញ្ហាទឹកដីកម្ពុជាក្រោមឬក៏ជួយយកចិត្តទុកដាក់ចំពោះខ្មែរក្រោមដែលកំពុងរស់នៅក្រោមការគ្រប់គ្រងរបស់រដ្ឋាភិបាលវៀតណាមនោះទេបើទោះបីជាទាំងរដ្ឋធម្មនុញ្ញនិងច្បាប់សញ្ជាតិរបស់ប្រទេសកម្ពុជាសុទ្ធតែធានាអំពីការគាំពារ របស់រដ្ឋដោយគ្រប់មធ្យោបាយការទូតចំពោះរាល់ពលរដ្ឋខ្មែរដែលកំពុងរស់នៅឯបរទេសក្តី។
ជាការពិតណាស់បើប្រៀបជាមួយប្រទេសវៀតណាមទាំងទំហំទឹកដីទាំងចំនួនប្រជាជនទំាងកម្លាំងសេដ្ឋកិច្ចនិងកម្លាំងយោធាវាអាចមិនមែនជារឿងងាយស្រួលសម្រាប់កម្ពុជានោះទេប្រសិនបើប្រើកម្លាំងទ័ពវាយយកទឹកដីកម្ពុជាក្រោមមកវិញ។នេះគេនៅមិនទាន់និយាយដល់គោលការណ៍អន្តរជាតិដែលមិនសូវជាលើកទឹកចិត្តឱ្យប្រើកម្លាំងយោធាដោះស្រាយបញ្ហានៅក្នុងពេលបច្ចុប្បន្នផងនោះ។
អ្នកប្រើប្រាស់បណ្តាញសង្គមហ្វេសប៊ុក (Facebook) ម្នាក់ដែលបញ្ចេញទស្សនៈឱ្យលោក ហ៊ុន សែន លើកទ័ពទៅវាយយកកម្ពុជាក្រោមនោះអាចប្រហែលជាចង់ឌឺដងឱ្យលោក ហ៊ុន សែន ក៏អាចថាបានដោយសារតែលោក ហ៊ុន សែន តាំងតែពីដើមមកហាក់មិនបានយកចិត្តទុកដាក់ពីរឿងសុខទុក្ខរបស់ពលរដ្ឋខ្មែរក្រោមដែលកំពុងរស់នៅលើទឹកដីកម្ពុជាក្រោមនោះឡើយ។
ចំណែកពីខាងលោក ហ៊ុន សែន វិញ ដែលឆ្លើយតបថាបើខ្លាំងទៅវាយយកខ្លួនឯងទៅនោះក៏ហាក់ជាការឌឺដងទៅវិញដែរ។ ក៏ប៉ុន្តែការឆ្លើយតបរបស់លោក ហ៊ុន សែន បែបនេះ ក៏បានទទួលនូវការរិះគន់មិនតិចដែរទេ ដោយអ្នកខ្លះបាននិយាយចោទលោក ហ៊ុន សែន ថា នៅតែជាអាយ៉ងរបស់វៀតណាមនិងជាមេដឹកនាំខ្មែរដែលគ្មានការទទួលខុសត្រូវចំពោះទឹកដីដូនតាដែលត្រូវបានបរទេសដណ្តើមឈ្លានពានយកទៅគ្រប់គ្រង។
បន្ថែមពីលើនេះក៏មានមតិខ្លះលើកឡើងថាក្នុងករណីនេះ លោក ហ៊ុន សែន គួរជ្រើសយកផ្លូវនៅស្ងៀមមិនឆ្លើយមិនឆ្លងប្រសើរជាងព្រោះថាការឆ្លើយតបបែបនេះវាមិនបានចំណេញអ្វីដល់ផលប្រយោជន៍ជាតិច្រើននោះទេ។ផ្ទុយទៅវិញវាហាក់ដូចជាការបន្ទុចបង្អាក់បំបាក់ស្មារតីស្នេហាជាតិរបស់មនុស្សមួយចំនួនជាពិសេស គឺពលរដ្ឋខ្មែរក្រោមដែលកំពុងតស៊ូមតិទាមទារសិទ្ធិសេរីភាពនៅដែនដីកម្ពុជាក្រោមនិងហាក់បង្ហាញនូវភាពចុះចាញ់ឬអស់សង្ឃឹមថាទឹកដីកម្ពុជាក្រោមលែងមានឱកាសអាចក្លាយជារបស់កម្ពុជាវិញដែរ។លើសពីនេះការឆ្លើយតបរបស់លោក ហ៊ុន សែន ក៏ហាក់ជាការចេញមុខជួយនិយាយការពារការទន្រ្ទានទឹកដីរបស់ជនជាតិវៀតណាមនិងហាក់ចាត់ទុកថា ការលេបយកទឹកដីខ្មែរដោយវៀតណាមជារឿងខ្មែរមិនគួរសើរើឡើងវិញដែរ។
លោក ហ៊ុន សែន ធ្លាប់បានថ្លែងនៅក្នុងកិច្ចប្រជុំរដ្ឋសភាកាលពីឆ្នាំ២០១២ដែលនៅពេលនោះលោកបានលើកឡើងនូវចំណុចមួយចំនួនពាក់ព័ន្ធនឹងទឹកដីកម្ពុជាក្រោមរួមទាំងកោះត្រល់ផងដែលថា កម្ពុជាបានបាត់បង់ហើយមិនអាចទាមទារយកមកវិញបានក្រៅតែពីការពារទឹកដីដែលមានសេសសល់នៅពេលបច្ចុប្បន្ន។
ទោះជាយ៉ាងណាក៏ដោយក៏នៅមានមនុស្សមួយចំនួនយល់ឃើញដែរថាកម្ពុជាគួរចងក្រងឯកសារពិនិត្យលទ្ធភាពប្តឹងប្រទេសវៀតណាមទៅកាន់តុលាការយុត្តិធម៌អន្តរជាតិដើម្បីសើរើបញ្ហាទឹកដីកម្ពុជាក្រោមដើម្បីឱ្យខ្មែរគ្រប់ភាគីនិងគ្រប់និន្នាការមានការអស់ចិត្តដូចដែលសម្តេចព្រះនរោត្តម សីហនុ ធ្លាប់ធ្វើជាមួយប្រទេសថៃទាមទារយកប្រាសាទព្រះវិហារមកវិញកាលពីឆ្នាំ១៩៦២។
ដូច្នេះ ប្រហែលជាគេអាចនិយាយបានថាការជ្រើសរើសផ្លូវប្រើកម្លាំងទ័ពវាយយកទឹកដីកម្ពុជាក្រោមប្រហែលមិនមែនជាជំរើសល្អនោះទេប៉ុន្តែការសាកល្បងប្រើប្រាស់យន្តការប្តឹងផ្តល់តាមច្បាប់ទៅកាន់តុលាការអន្តរជាតិសើរើរឿងទឹកដីប្រហែលអាចជាជម្រើសដ៏ប្រសើរមួយដើម្បីតតាំងជាមួយប្រទេសវៀតណាមផងនិងដើម្បីឱ្យខ្មែរគ្រប់និន្នាការទទួលយកបានផងប្រសិនបើកម្ពុជាយល់ថា ខ្លួនមានឯកសាររឹងមាំអាចតតាំងឈ្នះក្តីលើប្រទេសវៀតណាម។
ការប្រើប្រាស់យន្តការច្បាប់អន្តរជាតិនេះប្រសិនទទួលបានជោគជ័យវានឹងជាប្រយោជន៍ធំធេងសម្រាប់ជាតិតែបើមិនជោគជ័យទេវាក៏បានបង្ហាញឱ្យឃើញពីឆន្ទៈទទួលខុសត្រូវរបស់ថ្នាក់ដឹកនាំកម្ពុជាចំពោះប្រជាជននិងទឹកដីខ្មែរដែលត្រូវបានបរទេសឈ្លានពានគ្រប់គ្រងនិងក៏អាចជាការបំផុសនូវស្មារតីសាមគ្គី ឯកភាពជាតិ ជាពិសេសរវាងពលរដ្ឋខ្មែរក្រោមនិងមេដឹកនាំកម្ពុជាផងដែរ។
លោកបណ្ឌិត កែម ឡី កាលនៅមានជីវិតនៅឡើយធ្លាប់លើកឡើងជាហូរហែរថា មានកត្តាច្រើនណាស់ដែលកម្ពុជាអាចមានប្រៀបក្នុងការទាមទារយកទឹកដីកម្ពុជាក្រោមនេះពីវៀតណាមមកវិញបាន។ ជាបន្តទៅទៀតនេះ គឺជាប្រសាសន៍របស់លោកបណ្ឌិតកែម ឡី ដែលធ្លាប់លើកឡើងក្នុងនាទីវេទិកាអ្នកស្តាប់វិទ្យុអាស៊ីសេរី៖ «ធ្វើយ៉ាងម៉េចដើម្បីបានទឹកដីកម្ពុជាក្រោមមកវិញ ? ខ្ញុំថាបាន ។ ដោយសារអី ? យើងមានទាំងកត្តានយោបាយ យើងមានទាំងកត្តាច្បាប់ យើងមានទាំងកត្តាភូមិសាស្ត្រ វិទ្យាសាស្ត្រ ប្រជាសាស្រ្ត ហើយកត្តាវប្បធម៌ទៅទៀត វត្តអារាម ប្រពៃណិយ៍ ទំនៀមទំលាប់ យើងនៅច្រើនណាស់។ គឺយើងអាចប្តឹងផ្តល់បាន ។ ដូចផ្លូវច្បាប់ យើងមានផែនទីតម្កល់នៅអង្គការសហប្រជាជាតិតើ»។
ទាក់ទងនឹងការដែលសំអាងថាវាហួសពេលក្នុងការទាមទារទឹកដីកម្ពុជាក្រោមមកវិញដោយសារបារាំងបានកាត់ទឹកដីនេះប្រគល់ទៅអោយវៀតណាមរួចទៅហើយនោះលោកបណ្ឌិត កែម ឡី លើកឡើងថាទង្វើរបស់បារាំងនេះមិនត្រឹមត្រូវតាមច្បាប់នោះឡើយ៖ «ញុំគិតថាជំនាន់ហ្នឹង គឺមានន័យថា រដ្ឋាភិបាលកម្ពុជា មិនបានប្រគល់អោយទេ។ គឺមានប្រទេសមួយប្រគល់អោយ ។ អញ្ចឹងបើសិនជាមានប្រទេសមួយប្រគល់អោយអញ្ចឹង ខ្ញុំអាចប្រគល់អាមេរិកហ្នឹងទៅអោយចិនបាន ហើយចិនអាចទៅគ្រប់គ្រងអាមេរិកបាន ... អត់បានទេទាល់តែអាមេរិកហ្នឹងប្រគល់អោយដែរ»។
យ៉ាងណាក៏ដោយចុះមកដល់ត្រង់នេះបើទោះជាថាទឹកដីកម្ពុជាក្រោមនៅបន្តឋិតក្រោមការគ្រប់គ្រងរបស់វៀតណាមក្តីរដ្ឋាភិបាលកម្ពុជាក៏ប្រហែលជានៅតែអាចជួយខ្មែរក្រោមបានដដែលទាំងពលរដ្ឋខ្មែរក្រោមឡើងមករស់នៅលើទឹកដីកម្ពុជានិងខ្មែរក្រោមដែលកំពុងរស់នៅលើទឹកដីកម្ពុជាក្រោមការគ្រប់គ្រងដោយវៀតណាម។
សម្រាប់ខ្មែរក្រោមឡើងមកកម្ពុជាខ្មែរក្រោមតែងស្នើឱ្យរដ្ឋាភិបាលកម្ពុជាផ្តល់ភាពស្របច្បាប់ដល់ពួកគាត់ដូចពលរដ្ឋខ្មែរទូទៅនិងផ្តល់ឱកាសដល់ពួកគាត់កសាងជីវិតនៅលើទឹកកម្ពុជាដោយគ្មានការគំរាមកំហែងឬបំភិតបំភ័យ។ ចំពោះពលរដ្ឋខ្មែរក្រោមដែលកំពុងរស់នៅដែនដីកម្ពុជាក្រោមឯណោះវិញរដ្ឋាភិបាលកម្ពុជាក៏ប្រហែលជាអាចជួយគាំពារពួកគាត់តាមរយៈការស្នើទៅកាន់រដ្ឋាភិបាលវៀតណាមឱ្យយកចិត្តទុកដាក់ពលរដ្ឋខ្មែរក្រោមដូចដែលវៀតណាមស្នើកម្ពុជាយកចិត្តទុកដាក់ចំពោះជនជាតិវៀតណាមរស់នៅក្នុងទឹកដីកម្ពុជាដូច្នោះដែរ។ លើសពីនេះនៅពេលមានការរំលោភបំពានសិទ្ធិខ្មែរក្រោមពីសំណាក់អាជ្ញាធរវៀតណាម រដ្ឋាភិបាល កម្ពុជាក៏គួរប្រើប្រាស់គ្រប់មធ្យោបាយការទូតដើម្បីជួយខ្មែរក្រោមផងដែរ។
លោកបណ្ឌិត កែម ឡី ក៏ធ្លាប់លើកឡើងពីចំនុចនេះដែរ។ លោកមានប្រសាសន៍ថា ច្បាប់អន្តរជាតិតម្រូវអោយប្រទេសនីមួយៗការពារជនជាតិដើមភាគតិច។ លោកអះអាងទៀតថាបើរដ្ឋាភិបាលមានឆន្ទៈចង់ជួយដល់ខ្មែរក្រោមមែនបើមិនអាចទាមទារយកមកទឹកដីមកវិញបានក៏អាចទាមទារអោយទឹកដីកម្ពុជាក្រោមក្លាយជារដ្ឋឯករាជ្យមួយបានដែរ។ លោកថា នៅលើពិភពលោកមានគេធ្វើបែបនេះជាច្រើនករណីហើយដែរ៖ «កន្លែងហ្នឹងខ្ញុំគិតថា រដ្ឋាភិបាលអាចធ្វើបាន ហើយអត់ខុសពីច្បាប់អន្តរជាតិទេ។ អោយវៀតណាមហ្នឹងផ្តល់ព័ត៌មានជាប្រវត្តិសាស្រ្តហ្នឹងអោយបានត្រឹមត្រូវ ហើយអោយវៀតណាមហ្នឹងគោរពសិទ្ធិជាមូលដ្ឋាន នៅក្នុងកម្ពុជាក្រោមហ្នឹង។ អាហ្នឹងក៏ជាអាចថាបានដែរ ។ នៅក្នុងកាលៈទេសៈនេះ ខ្ញុំគិតថា រដ្ឋាភិបាលខ្មែរយើងអាចទាញប្រយោជន៍ច្រើន។ ប្រសិនបើក្នុងកាលៈទេសៈនេះ រដ្ឋាភិបាលមួយការពារប្រយោជន៍ជនជាតិខ្មែរមែន ការពារប្រទេសកម្ពុជាមែន អាចចាត់វិធានការអោយវៀតណាមហ្នឹង គោរពសិទ្ធិខ្មែរកម្ពុជាក្រោម ឬមួយក៏រៀបចំធ្វើម៉េចអោយកម្ពុជាក្រោមជាទឹកដីខ្មែរយើងហ្នឹង អោយទៅជារដ្ឋឯករាជ្យមួយ ។ រដ្ឋាភិបាលកម្ពុជាអាចទាមទារអាហ្នឹងបាន។ បើយើងមិនទាមទារទឹកដីមកវិញក៏អាចទាមទារជារដ្ឋឯករាជ្យពីព្រោះម៉ូដែលនៅលើពិភពលោកច្រើនដែលលេចចេញរូបរាងហ្នឹង ពីព្រោះជនជាតិខ្មែរយើងរស់នៅហ្នឹងច្រើន»។
ទោះជាយ៉ាងណារដ្ឋាភិបាលកម្ពុជាហាក់មិនបានយកចិត្តទុកដាក់ចំពោះទុក្ខលំបាកឬការរំលោភសិទ្ធិមនុស្សខ្មែរក្រោមដោយអាជ្ញាធរវៀតណាមនោះឡើយហើយគេក៏មិនដែលឃើញរដ្ឋាភិបាលកម្ពុជានិយាយជាសាធារណៈស្នើទៅកាន់រដ្ឋាភិបាលវៀតណាមឱ្យគិតគូរពីខ្មែរក្រោមឬកុំឱ្យមានការរំលោភបំពានសិទ្ធិមនុស្សខ្មែរក្រោមនោះដែរ។
សរុបសេចក្តីមកដរាបណារដ្ឋាភិបាលរបស់លោក ហ៊ុន សែន នៅតែមិនខ្វល់ខ្វាយឬឈឺឆ្អាលពីទុក្ខលំបាករបស់ខ្មែរក្រោមប្រាកដណាស់ លោក ហ៊ុន សែន នឹងនៅតែបន្តទទួលនូវការរិះគន់ថា ហាក់កំពុងបោះបង់ពលរដ្ឋខ្មែរក្រោមដែលជាឈាមជ័រខ្មែរតែមួយចោលនិងជារដ្ឋាភិបាលដែលមិនមានការទទួលខុសត្រូវចំពោះជនជាតិខ្លួនរស់នៅឯបរទេសដែលការពារដោយរដ្ឋធម្មនុញ្ញកម្ពុជា។លើសពីនេះ លោក ហ៊ុន សែន ក៏ប្រហែលជានៅតែត្រូវគេនិយាយ ចោទប្រកាន់ថា ជាអាយ៉ងរបស់វៀតណាមប្រសិនបើលោកនៅតែមិនហ៊ានលេងស្មើមុខស្មើមាត់ជាមួយរដ្ឋាភិបាលវៀតណាមទាក់ទងនឹងបញ្ហាទឹកដីកម្ពុជាក្រោមនិងជាពិសេសការរំលោភបំពានសិទ្ធិខ្មែរក្រោមពីសំណាក់អាជ្ញាធរវៀតណាម៕
កំណត់ចំណាំចំពោះអ្នកបញ្ចូលមតិនៅក្នុងអត្ថបទនេះ៖ ដើម្បីរក្សាសេចក្ដីថ្លៃថ្នូរ យើងខ្ញុំនឹងផ្សាយតែមតិណា ដែលមិនជេរប្រមាថដល់អ្នកដទៃប៉ុណ្ណោះ។