ភរិយាលោក គន់ គីម សំដែងការខកចិត្ត ចំពោះចំណាត់ការដាក់ទណ្ឌកម្មលើមនុស្សជំនិត ២នាក់របស់លោក ហ៊ុន សែន ដែលដាក់ចេញដោយក្រសួងរតនាគារជាតិសហរដ្ឋអាមេរិក។ អ្នកជំនាញ និង អ្នកវិភាគអះអាង រដ្ឋាភិបាលកម្ពុជា ឬបុគ្គលដែលរងទណ្ឌកម្មនេះ អាចប្តឹងទៅតុលាការអន្តរជាតិ ដើម្បីលាងជម្រះការចោទប្រកាន់ទាំងឡាយដែលខ្លួនយល់ថា មិនត្រឹមត្រូវនោះ។
ភរិយាលោក គន់ គីម អ្នកស្រី គីង ចាន់ឌី ចំអកនឹងទណ្ឌកម្មអាមេរិកថា ក្រុមគ្រួសារអ្នកស្រី គ្មានប្រាក់តម្កល់នៅធនាគារក្រៅប្រទេសទេ ហើយអ្នកស្រីស្វាគមន៍ការបង្កទ្រព្យសម្បត្តិពីក្រសួងរតនាគាររបស់អាមេរិក៖ « គេមានសិទ្ធិបង្កក គឺគេបង្កកទៅ។ យើងមិនដឹងធ្វើយ៉ាងម៉េច គេបិទក៏បិទទៅ យើងមិនដឹងធ្វើយ៉ាងម៉េច ? អត់មានស្ទះការងារយើងទេ ពីព្រោះយើងអត់មានបានធ្វើអ្វីឲ្យឃើញមានស្នាដៃខ្លាចស្ទះផង ហើយបើយើងមានទ្រព្យសម្បត្តិនៅក្នុងប្រទេសអាមេរិកឧទាហរណ៍អ៊ីចឹង ហើយគេចង់បង្កកទ្រព្យសម្បត្តិគេបង្កលុយយើងអី។ យើងថាអត់មានលុយនៅទីនោះផងបើគេចង់យកក៏យកទៅបើលុយនៅលើទឹកដីគេស្រាប់ហើយ។ បើមានលុយនៅអាមេរិកមែនគេយកក៏យកទៅ យើងអត់មានស្តាយស្រណោះអីទេ យើងអត់មានតវ៉ាអ្វីទេ បើយើងអត់មានលុយដាក់ផង » ។
ក្រសួងរតនាគាររបស់សហរដ្ឋអាមេរិកបានរកឃើញថា លោក ទ្រី ភាព ព្រមទាំងក្រុមហ៊ុនដែលលោកគ្រប់គ្រងសរុប ១១ ក្រុមហ៊ុន និងលោក គន់ គីម ព្រមទាំងសមាជិកក្រុមគ្រួសារបី (៣) រូបទៀត ដែលរួមមានប្រពន្ធរបស់លោក គឺអ្នកស្រី គីង ចាន់ឌី លោក គីម ផារា និងអ្នកស្រី គីម សុផារី បានប្រព្រឹត្តដោយប្រយោលក្នុងអំពើពុករលួយ រួមមានអំពើកិបកេងទ្រព្យសម្បត្តិរដ្ឋ ការរឹបអូសយកទ្រព្យសម្បត្តិឯកជនមកធ្វើជាទ្រព្យសម្បត្តិផ្ទាល់ខ្លួន ការប្រព្រឹត្តិអំពើពុករលួយទាក់ទងនឹងការអនុវត្តកិច្ចសន្យាជាមួយរដ្ឋាភិបាល អំពើកេងប្រវ័ញ្ចលើធនធានធម្មជាតិ ឬអំពើសូកប៉ាន់ ជាដើម។
ក្រសួងរតនាគារអាមេរិក បានលាតត្រដាងថា លោកគឺជាឧត្ដមសេនីយ៍ជាន់ខ្ពស់នៃកងយោធពលខេមរភូមិន្ទ ហើយគឺជាបុគ្គលចម្បងដែលជំរុញឲ្យមានការអភិវឌ្ឍន៍នៅខេត្តកោះកុង ហើយបានទទួលផលប្រយោជន៍ហិរញ្ញវត្ថុយ៉ាងសម្បើមពីទំនាក់ទំនងជាមួយក្រុមហ៊ុនគ្រប់គ្រងដោយរដ្ឋអំណាចនៃប្រទេសចិន។ លោក គន់ គីម បានប្រើប្រាស់ទាហានកងយោធពលខេមរភូមិន្ទ ដើម្បីបំភិតបំភ័យ រឹបអូស ឬឆ្ការដី ដែលក្រុមហ៊ុនចិនចង់បាន។
អាស៊ីសេរីមិនអាចសុំការឆ្លើយតបរឿងទណ្ឌកម្មនេះពីលោក គន់ គីម និងលោក ទ្រី ភាព បានទេ កាលពីថ្ងៃទី១០ ធ្នូ។ ក៏ប៉ុន្តែអ្នកស្រី គីង ចាន់ឌី ថា អ្នកស្រីពិតជាមានក្រុមហ៊ុនមួយចំនួន ដែលមានឈ្មោះនៅក្នុងការចោទប្រកាន់ពីក្រសួងរតនាគាររបស់សហរដ្ឋអាមេរិកពិតមែន ក៏ប៉ុន្តែក្រុមហ៊ុនរបស់អ្នកស្រីជាក្រុមហ៊ុនរកស៊ីស្របច្បាប់ និង បានបិទទ្វារមិនដំណើរការជាយូរយារណាស់មកហើយ៖ « ចង់គេបង្កក្រុមហ៊ុនចំនួន៦ មិនឲ្យយើងមករកស៊ីជាមួយបរទេស ជារឿងរបស់គេ។ បើគេយល់ថា យើងហ្នឹងខុស បើកក្រុមហ៊ុនខុស គេចង់បង្កកគេមានសិទ្ធិបង្កកក៏គេបង្កកទៅយើងមិនដឹងជាទៅធ្វើយ៉ាងម៉េច » ។
ក្រសួងការបរទេសកម្ពុជាកាលពីថ្ងៃទី១០ ធ្នូ ក៏បានចេញសេចក្ដីប្រកាសព័ត៌មានមួយ ដោយចាត់ទុកទណ្ឌកម្មលើឧកញ៉ា ទ្រី ភាព និងលោក គន់ គីម គឺជាការបំពានយ៉ាងធ្ងន់ធ្ងរលើគោលការណ៍ស្មើភាពនៃអធិបតេយ្យ និងគោលការណ៍មិនជ្រៀតជ្រែកកិច្ចការផ្ទៃក្នុងរបស់ប្រទេសដទៃ ដូចមានចែងក្នុងធម្មនុញ្ញអង្គការសហប្រជាជាតិ និងច្បាប់អន្តរជាតិដទៃទៀត។ ក្រសួងបញ្ជាក់ទៀតថា ការសម្រេចចិត្តរបស់សហរដ្ឋអាមេរិកនេះ ធ្វើឡើងដោយគ្មានមូលដ្ឋាន និងមិនគោរពដល់ឯករាជ្យនៃច្បាប់ និងយុត្តិធម៌របស់កម្ពុជា។
ក្រសួងនេះអះអាងថា លោក គន់ គីម បានចូលរួមចំណែកយ៉ាងច្រើនក្នុងកិច្ចការពារ និងថែរក្សាសុខសន្តិភាព ស្ថិរភាព និងសណ្ដាប់ធ្នាប់សង្គម ស្របពេលដែលឧកញ៉ា ទ្រី ភាព វិញ គឺជាអ្នកដែលបានដើរតួនាទីដ៏សកម្មក្នុងការទ្រទ្រង់ការអភិវឌ្ឍសេដ្ឋកិច្ចសង្គមកម្ពុជា។ ទោះជាយ៉ាងណា ក្រសួងការបរទេសកម្ពុជាមិនបានបង្ហាញនូវភស្តុតាងណាមួយ ដែលបញ្ជាក់ថា អ្នកទាំងពីរពិតជាមានគុណវុឌ្ឍិ និងមិនជាប់ពាក់ព័ន្ធនឹងអំពើឧក្រិដ្ឋពុករលួយនោះឡើយ។
សហរដ្ឋអាមេរិក កាលពីថ្ងៃទី៩ ធ្នូ បានប្រើច្បាប់ គ្លូបល មែគនីតស្គី អ៊ែកថ៍ (Global Magnitsky Act) ដើម្បីដាក់ទណ្ឌកម្មក្រុមហ៊ុនចំនួន១១ របស់ឧកញ៉ា ទ្រី ភាព និងក្រុមហ៊ុនចំនួន៥ ដែលគ្រប់គ្រងដោយគ្រួសារលោក គន់ គីម ហើយទណ្ឌកម្មបង្កក ឬរាំងខ្ទប់ទ្រព្យសម្បត្តិរបស់អ្នកទាំងពីររូបនេះ ត្រូវបានអាមេរិកប្រកាសឱ្យដឹងនៅថ្ងៃទី៩ ធ្នូ ដែលចំថ្ងៃទិវាប្រឆាំងអំពើពុករលួយ។
អ្នកជំនាញខាងវិទ្យាសាស្ត្រនយោបាយ លោក ឯម សុវណ្ណរ៉ា ថ្លែងថា វិធានការរបស់សហរដ្ឋអាមេរិកនេះមិនផ្ទុយនឹងធម្មនុញ្ញអង្គការសហប្រជាជាតិទេ ព្រោះជាទណ្ឌកម្មប្រឆាំងនឹងបុគ្គល មិនមែនប្រឆាំងនឹងរដ្ឋអធិបតេយ្យនោះឡើយ។ លោកជឿថា មុននឹងដាក់ទណ្ឌកម្មលើបុគ្គលណាម្នាក់ សហរដ្ឋអាមេរិកប្រាកដជាមានភស្តុតាងរឹងមាំ ឬរបាយការណ៍ច្បាស់លាស់ មិនមែនចេះតែធ្វើច្បោលៗ នោះឡើយ។ លោកថា បុគ្គលដែលរងទណ្ឌកម្មក្រោមច្បាប់អាមេរិក អាចប្តឹងទាស់ទៅតុលាការអន្តរជាតិ ប្រសិនពួកគេមិនពេញចិត្តចំពោះការសម្រេចនេះ ហើយរដ្ឋាភិបាលកម្ពុជាក៏អាចធ្វើបែបនេះបានដូចគ្នា ប្រសិនបើចង់ការពារមន្ត្រីរបស់ខ្លួន៖ « ដើម្បីដោះស្រាយ ដើម្បីបង្ហាញភាពស្អាតស្អំ ត្រូវបង្ហាញចេញពីអន្តរជាតិ។ វាមិនមែនកម្ពុជាថា ឬក៏ចេញសេចក្ដីថ្លែងការណ៍ការពារហ្នឹង វាគ្រប់គ្រាន់សម្រាប់លាងសម្អាតភាពមន្ទិលសង្ស័យ ឬការប្រកាសរបស់សហរដ្ឋអាមេរិកទេ។ ត្រូវមានតុលាការអន្តរជាតិ អាហ្នឹងបានយើងហៅថា ស្មើភាពគ្នា។ វាសមស្របទៅនឹងការលុបបំបាត់ភាពល្អក់កករក្នុងការដាក់ទណ្ឌកម្មរបស់សហរដ្ឋអាមេរិកពាក់ព័ន្ធនឹង មែគនីតស្គី អ៊ែកថ៍ ហ្នឹង»។
មកដល់ពេលនេះ មនុស្សជំនិតរបស់លោក ហ៊ុន សែន ចំនួន ៣នាក់ហើយ ដែលរងទណ្ឌកម្មបង្កកទ្រព្យសម្បត្តិពីក្រសួងរតនាគារអាមេរិក ក្រោមច្បាប់ គ្លូបល មែគនីតស្គី អ៊ែកថ៍ (Global Magnitsky Act)។ មន្ត្រីរបបក្រុងភ្នំពេញដំបូងគេដែលរងទណ្ឌកម្មនេះ គឺមេកងអង្គរក្សលោក ហ៊ុន សែន លោក ហ៊ីង ប៊ុនហៀង។ អ្នកតាមដានស្ថានការណ៍កម្ពុជាយល់ថា មន្ត្រីរបបក្រុងភ្នំពេញ និងអ្នកជំនួញកម្ពុជាមួយចំនួនទៀត ក៏អាចនឹងប្រឈមទណ្ឌកម្មពីសហរដ្ឋអាមេរិកក្រោមច្បាប់ គ្លូបល មែគនីតស្គី អ៊ែកថ៍ (Global Magnitsky Act) នេះដែរ ប្រសិនបើអាមេរិករកឃើញថា បុគ្គលទាំងនោះមានជាប់ពាក់ព័ន្ធនឹងអំពើឧក្រិដ្ឋ ឬប្រព្រឹត្តផ្ទុយនឹងគោលការណ៍របស់អាមេរិក។ ប្រសិនបើអ្នកត្រូវជាប់ទណ្ឌកម្មអាមេរិក ទ្រព្យសម្បត្តិរបស់ពួកគេនៅអាមេរិក នឹងត្រូវអាជ្ញាធរអាមេរិកបង្កក ហើយត្រូវជនជាតិ អាមេរិក នឹងត្រូវហាមឃាត់មិនឲ្យរកស៊ីនឹងអ្នកជាប់ទណ្ឌកម្ម ហើយពួកគេក៏មិនអាចចូលទឹកដីអាមេរិកបានដែរ។
អ្នកហ៊ាននិយាយរិះគន់ឥតសំចៃចំពោះរបបក្រុងភ្នំពេញលោក គឹម សុខ បញ្ជាក់ថា វិធានការណ៍របស់សហរដ្ឋអាមេរិកនៅពេលនេះ គឺចង់បញ្ជាក់ថា ទាំងអង្គការសហប្រជាជាតិ ទាំងអាមេរិក និង សហភាពអឺរ៉ុបគេមានយន្តការនិងនីតិវិធីលំដាប់លំដោយច្បាស់លាស់នៅក្នុងការដាក់សម្ពាធកាន់តែធ្ងន់មកលើរបបក្រុងភ្នំពេញ ដែលធ្វើអោយលោកហ៊ុន សែនដល់ពេលភ្ញាក់ខ្លួនមកកែលំអស្ដារលទ្ធិប្រជាធិបតេយ្យ និងការគោរពសិទ្ធិមនុស្ស៖ « ច្បាស់ណាស់សម្ពាធរបស់សហរដ្ឋអាមេរិកដែលជាទណ្ឌកម្មចំមុខ ចំពោះមន្ត្រីនិងឈ្មួញស្និទ្ធនឹងលោក ហ៊ុន សែន នៅពេលនេះ គឺជាការបង្ហាញឲ្យឃើញថា សហរដ្ឋអាមេរិកមិនដកថយទេ ហើយខ្លឹមសាររបស់លោក ដូ ណាល់ត្រាំ គឺជាការបញ្ជាក់អំពីដំណើរផ្លូវទៅមុខក្នុងការដាក់ទណ្ឌកម្ម ប្រសិនបើលោក ហ៊ុន សែន នៅតែមិនពិចារណាក្នុងការវិលទៅរកលទ្ធិប្រជាធិបតេយ្យឡើងវិញ » ។
កាលពីពេលកន្លងទៅ សមាជិកសភាអាមេរិកធ្លាប់បានស្នើឈ្មោះក្រុមមេដឹកនាំរបបក្រុងភ្នំពេញចំនួន ១៧នាក់ ដើម្បីដាក់ទណ្ឌកម្មផងដែរ។ អ្នកទាំងនោះ រួមមាន មេដឹកនាំរបបក្រុងភ្នំពេញ លោក ហ៊ុន សែន រដ្ឋមន្ត្រីក្រសួងមហាផ្ទៃលោក ស ខេង រដ្ឋមន្ត្រីក្រសួងការពារជាតិ លោក ទៀ បាញ់ និងរដ្ឋមន្ត្រីជាច្រើនរូបផ្សេងទៀត។ ចំណែក កូនប្រុសច្បងលោក ហ៊ុន សែន គឺលោក ហ៊ុន ម៉ាណែត និងកូនស្រីលោក ហ៊ុន សែន គឺអ្នកស្រី ហ៊ុន ម៉ាណា ព្រមទាំងកូនប្រសារលោក ហ៊ុន សែន គឺលោក សុខ ពុទ្ធីវុធ ក៏មានឈ្មោះក្នុងបញ្ជីស្នើឱ្យដាក់ទណ្ឌកម្មនោះដែរ។ ទោះជាយ៉ាងណា ច្បាប់ដាក់ទណ្ឌកម្មលើក្រុមមេដឹកនាំរបបក្រុងភ្នំពេញ កំពុងស្ថិតក្នុងដៃព្រឹទ្ធសភាអាមេរិក ដោយពុំទាន់ចូលជាធរមាននៅឡើយទេ៕
កំណត់ចំណាំចំពោះអ្នកបញ្ចូលមតិនៅក្នុងអត្ថបទនេះ៖ ដើម្បីរក្សាសេចក្ដីថ្លៃថ្នូរ យើងខ្ញុំនឹងផ្សាយតែមតិណា ដែលមិនជេរប្រមាថដល់អ្នកដទៃប៉ុណ្ណោះ។