សហជីពធំៗ ជាង២០ ដាក់ញត្តិស្នើសុំលោក ហ៊ុន សែន អន្តរាគមន៍បើកប្រាក់អតីតភាពជូនកម្មករ ខណៈកម្មកររោងចក្រ ២ ហែញត្តិទាមទារអន្តរាគមន៍ពីតុលាការខេត្តកណ្ដាល
2020.07.13
ក្រុមសហជីពធំៗ ជាង២០ ដែលគ្រប់ដណ្ដប់សឹងតែគ្រប់វិស័យនៅកម្ពុជា បានរួមគ្នាដាក់ញត្តិនៅព្រឹកថ្ងៃទី១៣ កក្កដា ទាមទារឲ្យលោកនាយករដ្ឋមន្ត្រី ហ៊ុន សែន អន្តរាគមន៍ទៅក្រុមថៅកែបន្តបើកប្រាក់អតីតភាពការងារឆ្នាំ២០១៩ និងអតីតភាពកន្លះឆ្នាំ សម្រាប់ឆ្នាំ២០២០ ឲ្យកម្មករក្នុងវិស័យកាត់ដេរ វាយនភណ្ឌ និងស្បែងជើង។ នៅថ្ងៃដដែលនេះ ក្រុមកម្មកររោងចក្រចំនួន២ នៅក្រុងតាខ្មៅ ដែលកំពុងមានវិវាទការងារ ក៏បាននាំគ្នាដើរថ្មើរជើងយកញត្តិទៅ ដាក់នៅសាលាដំបូងខេត្តកណ្ដាល ទាមទារដំណោះស្រាយវិវាទការងារជាមួយថៅកែដែរ។
ក្រុមមេដឹកនាំសហជីពធំៗ អះអាងថា ការដាក់ញត្តិទាមទារផលប្រយោជន៍ឲ្យកម្មករ ឲ្យបានត្រឹមត្រូវតាមច្បាប់ការងារនេះ ពីព្រោះតែកម្មករ កំពុងស្ថិតក្នុងស្ថានភាពលំបាកខ្លាំង បណ្ដាលមកពីការកាត់បន្ថយអត្ថប្រយោជន៍ស្របច្បាប់របស់កម្មករជាបន្តបន្ទាប់ ពីមន្ត្រីក្រសួងការងារ។
ប្រធានសហព័ន្ធសហជីពកម្ពុជា អ្នកស្រី យ៉ាង សុភ័ណ្ឌ ប្រាប់ថា មន្ត្រីខុទ្ទកាល័យលោកនាយករដ្ឋមន្ត្រី បានចេញមកទទួលញត្តិរបស់ក្រុមសហជីព និងបានសន្យាបញ្ជូនទៅថ្នាក់លើ ហើយរយៈពេល៥ថ្ងៃ ឬមួយសប្ដាហ៍នឹងជូនដំណឹងដល់ក្រុមសហជីពវិញ។ មេដឹកនាំសហជីពរូបនេះ សង្ឃឹមថា លោកនាយករដ្ឋមន្ត្រី ហ៊ុន សែន នឹងជួយអន្តរាគមន៍ជំរុញឲ្យក្រុមថៅកែ ផ្ដល់ប្រាក់អតីតភាពឆ្នាំ២០១៩ និងឆ្នាំ២០២០ ឲ្យកម្មករ ត្រឹមត្រូវតាមច្បាប់ការងារ ទៅតាមការស្នើសុំរបស់សហជីព៖ «កន្លងមកយើងបានដាក់លិខិតនេះទៅក្រសួងការងាររួចហើយ ហើយក្រសួងការងារហ្នឹង មិនមានការឆ្លើយតបត្រឡប់មកយើងវិញ តាមលិខិតដែលយើងបានដាក់ហ្នឹងទេ អ៊ីចឹងណា។ យើងបាននិយាយតាំងពីថ្ងៃយើងដាក់នៅក្រសួងការងារម្ល៉េះថា បើសិនណាមិនមានការឆ្លើយតបណា ទៅតាមសំណើរបស់យើង ម្ភៃសហជីពហ្នឹងទេ យើងនឹងដាក់លិខិតហ្នឹងទៅខុទ្ទកាល័យសម្ដេច ដើម្បីជំរុញឲ្យសម្ដេចជួយអន្តរាគមន៍ទៅនិយោជក ដើម្បីផ្ដល់លុយបំណាច់នេះ ឲ្យបងប្អូនកម្មករ ដូចឆ្នាំកន្លងទៅ»។
ក្រុមមេដឹកនាំសហជីពធំៗ ចំនួន២១ បានសរសេរក្នុងញត្តិថា មូលហេតុដែលបណ្ដាលឲ្យកម្មករប្រឈមវិបត្តិធ្ងន់ធ្ងរ ក្នុងអំឡុងពេលរីករាលដាលជំងឺកូវីដ១៩ (Covid-19) ដោយសារក្រសួងការងារ ប្រាប់ឲ្យថៅកែ ពន្យារពេលបើកប្រាក់អតីតភាពឲ្យកម្មករ។ ក្រុមសហជីព បន្តថា ការធ្វើបែបនេះ ជាការបើកផ្លូវឲ្យក្រុមថៅកែ កាត់ប្រាក់អត្ថប្រយោជន៍ស្របច្បាប់របស់កម្មករ និងបណ្ដាលឲ្យកម្មករប្រឈមបញ្ហាជីវភាព ពីមួយថ្ងៃទៅមួយថ្ងៃ។ តំណាងសហជីពទាំង២១ ទាមទារឲ្យលោកនាយករដ្ឋមន្ត្រី ហ៊ុន សែន អន្តរាគមន៍ធ្វើយ៉ាងណា ឲ្យកម្មករទទួលបានប្រាក់អតីតភាព ឲ្យបានត្រឹមត្រូវតាមច្បាប់ស្ដីពីការងារ (មាត្រា៨៩ថ្មី និងប្រកាសលេខ៤៤៣ របស់ក្រសួងការងារ ស្ដីពីប្រាក់អតីតភាព)។
មន្ត្រីសហជីព អះអាងថា ប្រាក់រំលឹកអតីតភាព ឬប្រាក់សោធននិវត្តន៍របស់កម្មករ ត្រូវបើករយៈពេល៦ខែម្ដង គឺនៅចុងខែមិថុនា និងចុងខែធ្នូ រៀងរាល់ឆ្នាំ ជាទៀងទាត់។ ប៉ុន្តែ កាលពីថ្ងៃទី២ មិថុនា ក្រសួងការងារ បានជូនដំណឹងឲ្យថៅកែ ផ្អាកបើកប្រាក់អតីតភាព ឲ្យកម្មករសិន ដោយសារថៅកែកំពុងប្រឈមវិបត្តិជំងឺកូវីដ១៩ មិនអាចនាំចេញទំនិញបាន។
អាស៊ីសេរី មិនអាចសុំការបញ្ជាក់ពីអ្នកនាំពាក្យក្រសួងការងារ និងបណ្ដុះបណ្ដាលវិជ្ជាជីវៈ លោក ហេង សួរ អគ្គលេខាធិការសមាគមរោងចក្រកាត់ដេរនៅកម្ពុជា លោក ខេន លូ និងអគ្គលេខាធិការរងសមាគមស្បែកជើង លោក ងួន ចាន់ណារ៉ា បានទេ នៅថ្ងៃទី១៣ កក្កដា ដោយសារពួកលោកមិនទទួលទូរស័ព្ទ។ តែទោះជាយ៉ាងណា លោក ខេន លូ ធ្លាប់ប្រាប់អាស៊ីសេរីថា សមាគមថៅកែ ពិតជាជួបវិបត្តិធ្ងន់ធ្ងរ ដោយសារក្រុមអ្នកបញ្ជាទិញ លុបចោលការកុម្ម៉ង់ទិញភ្លាមៗ បណ្ដាលឲ្យគ្មានប្រាក់បើកឲ្យកម្មករ។ តែលោក អះអាងថា សមាគមថៅកែ បានជំរុញថា ប្រសិនបើរោងចក្រណា មានលទ្ធភាព ត្រូវបើកប្រាក់អតីតភាពឲ្យកម្មករ តែបើគ្មានលទ្ធភាពទេ អាចផ្អាកសិន តាមលិខិតរបស់ក្រសួងការងារ៖ «យើងបានណែនាំទៅសមាជិកយើងទាំងអស់ ថា ក្រុមហ៊ុនណា មានលទ្ធភាពបើកលុយឆ្នាំហ្នឹង បើកចុះ។ ប៉ុន្តែបើអត់មានលទ្ធភាព ធ្វើតាមប្រកាសរបស់ក្រសួង(ការងារ)មានន័យថា ពន្យារពេលទៅឆ្នាំក្រោយចាំបើក។ ឥឡូវ មិនមែនថា អត់បានទេ មានន័យថា បើកឆ្នាំហ្នឹង ឬក៏បើកឆ្នាំក្រោយ»។
បើទោះ ខាងភាគីថៅកែ លើកឡើងបែបនេះ តែសម្រាប់កម្មករ និងសហជីព អះអាងថៅកែរោងចក្រនៅតែមានលទ្ធភាពបើកប្រាក់អតីតភាពរបស់កម្មករ ព្រោះប្រាក់អតីតភាព ជាលុយសន្សំ តាមខែសម្រាប់ផ្ដល់ឲ្យកម្មករ ៦ខែម្ដង។ អ្នកស្រី យ៉ាង សុភ័ណ្ឌ ជឿជាក់ថា ភាគីថៅកែមិនរងគ្រោះធ្ងន់ធ្ងរពីវិបត្តិកូវីដ១៩ ដូចកម្មករឡើយ ដូច្នេះសហជីពរូបនេះ ទាមទាររដ្ឋាភិបាល ធ្វើយ៉ាងណា ជំរុញឲ្យថៅកែផ្ដល់ប្រាក់អតីតភាពឲ្យកម្មករ ឲ្យបាន។ អ្នកស្រី យ៉ាង សុភ័ណ្ឌ ប្រាប់ថា ប្រសិនបើរដ្ឋាភិបាល មិនអន្តរាគមន៍ជំរុញទេ ក្រុមសហជីព នឹងធ្វើយុទ្ធនាការ ទាមទារតាមអ៊ីនធឺណិត បន្តទៀត ដោយមិនបញ្ឈប់ការទាមទារទេ។
ស្របពេលដែលក្រុមសហជីព ដាក់ញត្តិជូនខុទ្ទកាល័យលោកនាយករដ្ឋមន្ត្រីនេះ នៅឯក្រុងតាខ្មៅ ខេត្តកណ្ដាល នៅព្រឹកថ្ងៃទី១៣ កក្កដា ក៏មានតំណាងក្រុមកម្មករ ២រោងចក្រ មានគ្នាជាងពីររយ (២០០)នាក់ នាំគ្នា ថ្មើរជើងហែញត្តិ ពីមុខរោងចក្រ ក្នុងសង្កាត់សិត្បូ មកដាក់ជូនមន្ត្រី សាលាដំបូងខេត្តកណ្ដាល ស្នើសុំឲ្យលុបចោលដីការក្សាការពារទ្រព្យសម្បត្តិរោងចក្រ ដើម្បីបើកផ្លូវឲ្យក្រុមកម្មករ មានលទ្ធភាពលក់សម្ភារៈឡាយឡុង ជាថ្នូរនឹងការមិនព្រមទូទាត់ប្រាក់សំណងឲ្យកម្មករ។
ប្រធានសហជីពស៊ីខៅឌូ ប្រចាំរោងចក្រ ឌីកនីតធី (Dignity Knitter Limited) លោក ភិន សុភា ឲ្យដឹងថា ក្រុមកម្មករ បរាជ័យក្នុងការដាក់ញត្តិនៅតុលាការខេត្តកណ្ដាល ដោយសារអាជ្ញាធរខេត្តកណ្ដាល រារាំង នៅម្ដុំមាត់ទន្លេក្រុងតាខ្មៅ។ លោក បន្តថា ក្រោយមក អភិបាលខេត្តកណ្ដាល លោក គង់ សោភ័ណ បានមកទទួលយកញត្តិ ពីកម្មករទាំង២ រោងចក្រ និងសន្យាចេញមុខដោះស្រាយឲ្យកម្មករ។
លោក ភិន សុភា ប្រាប់ថា ក្រោយមានការសន្យាបែបនេះ ក្រុមកម្មករ បាននាំគ្នាវិលទៅតវ៉ា មុខរោងចក្រដដែល ដើម្បីរង់ចាំការដោះស្រាយរបស់អាជ្ញាធរ។ លោក ថា ទោះយ៉ាងណា ក្រុមកម្មករ នៅតែបណ្ដាក់គ្នា បោះតង់ ដេកយាមសម្ភារៈ នៅខាងរោងចក្រទាំងថ្ងៃ ទាំងយប់ដដែល ព្រោះព្រួយបារម្ភថា នឹងមានការលួចដឹកសម្ភារៈចេញក្រៅ៖ «អ៊ីចឹង បើសិនជាយើងអត់យាមទេ គេលួចលក់ ទី១។ ទី២ អាចក្រុមហ៊ុនដឹកចេញ អ៊ីចឹងពួកខ្ញុំអត់សង្ឃឹមអ្វីទៀតទេ ព្រោះអ្វីដែលពួកខ្ញុំសង្ឃឹម គឺសង្ឃឹមទ្រព្យសម្បត្តិដែលនៅក្នុងរោងចក្រហ្នឹង។ អ៊ីចឹង បើគេដឹកទ្រព្យសម្បត្តិ ក៏ដូចជាសម្ភារៈហ្នឹងចេញអស់ ពួកខ្ញុំដឹងតែចប់ហើយ ដឹងតែអត់ហើយ។ អ៊ីចឹង បានពួកខ្ញុំនៅដេកយាមមុខរោងចក្រហ្នឹង»។
ចំណែកតំណាងកម្មកររោងចក្រ អេខូបេស (Ecobest) លោកស្រី ឡេង ស្រី ប្រាប់ថា ខាងរោងចក្រអេខូបេស ដែលនៅក្បែរនឹងរោងចក្រឌីកនីតធី ក៏នៅតែបន្តការតវ៉ា និងបោះតង់ដេកមុខរោងចក្រ រង់ចាំដំណោះស្រាយដូចគ្នា។ ទោះយ៉ាងណា តំណាងកម្មកររូបនេះ មិនទាន់ជឿជាក់ថា អាជ្ញាធរខេត្តកណ្ដាលមានឆន្ទៈដោះស្រាយឲ្យពិតប្រាកដទេ ព្រោះវិវាទការងារនេះ កើតឡើងជាង ៧ខែមកហើយ ឯកម្មកររោងចក្រអេខូបេស ក៏តវ៉ាមុខរោងចក្រ ជាងកន្លះឆ្នាំមកដែរ តែគ្មានដំណោះស្រាយ៖ «និយាយទៅ បើថា ចាំការដោះស្រាយ គឺចាំការដោះស្រាយហើយ តែថា នៅតែយាមសម្ភារៈអ៊ីចឹងអូន រាល់យប់ រាល់ថ្ងៃអ៊ីចឹង។ មិនទាន់ឈប់ (យាម) ទេ ព្រោះថា យើងអត់ទាន់បានការដោះស្រាយជាក់លាក់ លឺតែដោះស្រាយ តែគ្រាន់ថា យើងមិនទាន់បានទទួលអត្ថប្រយោជន៍ យើងសុំ។ នៅតែយាមអ៊ីចឹង។ គាត់(អភិបាលខេត្តកណ្ដាល) សន្យាថា នឹងខំប្រឹងជួយដោះស្រាយឲ្យយើងអ៊ីចឹងណា។ តែមិនដឹងយូរទេ តែគាត់ថា នឹងខំប្រឹងដោះឆាប់ៗ»។
រោងចក្រ ឌីកនើធី នីតធើរ និង អេខូបេស ស្ថិតនៅជាប់គ្នា តាមបណ្ដោយផ្លូវជាតិលេខ២១ ក្នុងសង្កាត់សិត្បូ និងមានថៅកែតែមួយ គឺជាជនជាតិកូរ៉េខាងត្បូង។ រោងចក្រទាំងពីរផលិតសំលៀកបំពាក់ និងស្រោមជើងចាក់ ឬប្រភេទតម្បាញ និងមានកម្មករសរុប ជាងមួយពាន់បីរយនាក់ (ឌីកនើធី ជាង ៩០០នាក់ និងអេខូបេស ២២៤នាក់)។
រោងចក្រទាំងនេះ ផ្ដើមមានវិវាទការងារ រវាងកម្មករ និងថៅកែ កាលពីចុងខែធ្នូ ឆ្នាំ២០១៩ ដោយសារថៅកែ មិនព្រមបើកប្រាក់ឈ្នួល និងប្រកាសបិទរោងចក្រ ដោយគ្មានទូទាត់សំណង។ កម្មករ ឲ្យដឹងទៀតថា រោងចក្រនេះ ក៏ជំពាក់បំណុលក្រុមហ៊ុនដឹកជញ្ជូនឯកជនមួយដែរ ហើយក្រុមហ៊ុននោះ បានប្ដឹងទៅតុលាការចេញដីការក្សាការពារទ្រព្យសម្បត្តិក្នុងរោងចក្រ ដើម្បីលក់ឡាយឡុង សង់បំណុលក្រុមហ៊ុនដែរ ទើបក្រុមកម្មករ មិនអាចលក់ឡាយឡុងសម្ភារៈបាន៕
កំណត់ចំណាំចំពោះអ្នកបញ្ចូលមតិនៅក្នុងអត្ថបទនេះ៖ ដើម្បីរក្សាសេចក្ដីថ្លៃថ្នូរ យើងខ្ញុំនឹងផ្សាយតែមតិណា ដែលមិនជេរប្រមាថដល់អ្នកដទៃប៉ុណ្ណោះ។