គណបក្សសង្គ្រោះជាតិ ប្រកាសមិនទទួលស្គាល់ការបោះបង្គោលព្រំដែនប្រទេសកម្ពុជា-វៀតណាម ដោយប្តេជ្ញាថា នឹងសើរើឡើងវិញ នូវសន្ធិសញ្ញាព្រំដែន ដែលគណបក្សនេះអះអាងថា ខុសច្បាប់។ ប៉ុន្តែលោក ហ៊ុន សែន ថាការឯកភាពលើការបោះបង្គោលព្រំដែននេះ គឺរឹតចំណងទំនាក់ទំនងល្អរវាងប្រទេសទាំងពីរ។
គណបក្សសង្គ្រោះជាតិ ដែលតំណាងឲ្យប្រជាពលរដ្ឋខ្មែរកន្លះប្រទេស ចាត់ទុកការចុះកិច្ចព្រមព្រៀងគ្នារឿងបោះបង្គោលព្រំដែនរវាងកម្ពុជា និងវៀតណាម ដែលបានបោះរួចចំនួន ៨៤%នោះថា ជាការចុះហត្ថលេខាកាត់ទឹកដីខ្មែរឲ្យវៀតណាមដោយស្របច្បាប់។
នៅក្នុងសេចក្តីថ្លែងការណ៍កាលពីថ្ងៃទី៥ ខែតុលា ចេញភ្លាមៗ ក្រោយលោក ហ៊ុន សែន និងនាយករដ្ឋមន្រ្តីវៀតណាម ង្វៀន សួនហ្វ៊ុក មូលមាត់គ្នារឿងព្រំដែននេះ គណបក្សសង្គ្រោះជាតិប្រកាសជាឱឡារិក មិនទទួលស្គាល់ និងមិនអាចទទួលយកបានជាដាច់ខាត នូវការព្រមព្រៀងគ្នា លើបញ្ហាបោះបង្គោលព្រំដែន ដែលធ្វើតាមសន្ធិសញ្ញាព្រំដែនឆ្នាំ១៩៨៥ ដែលគណបក្សនេះចាត់ទុកថា ជាសន្ធិសញ្ញាខុសច្បាប់នោះ។
ការណ៍ដែលគណបក្សសង្គ្រោះជាតិ ប្រឆាំងដាច់ខាតទៅនឹងការព្រមព្រៀងគ្នា រឿងបោះបង្គោលព្រំដែន ដែលយកសន្ធិសញ្ញាមានបញ្ហាមកធ្វើជាគោលនោះ គឺដោយសារសន្ធិសញ្ញាឆ្នាំ១៩៨៥ នោះ ត្រូវបានធ្វើមោឃភាព (ឬ ប្រកាសលុបចោល) ដោយកិច្ចព្រមព្រៀងសន្តិភាពទីក្រុងប៉ារីស ឆ្នាំ១៩៩១ និងរដ្ឋធម្មនុញ្ញកម្ពុជា ឆ្នាំ១៩៩៣ ទៅហើយ។
ប្រតិកម្មរបស់គណបក្សប្រឆាំងនេះ ធ្វើឡើងតបទៅនឹងចំណុចទី៣ និង ៤ នៃសេចក្តីថ្លែងការណ៍រួម ដែលមាន ២៣ចំណុចរវាងកម្ពុជា និងវៀតណាម ក្នុងឱកាសដំណើរទស្សនកិច្ចរបស់លោក ហ៊ុន សែន នៅប្រទេសវៀតណាម កាលពីថ្ងៃទី៥ ខែតុលា។ ក្នុងចំណុចទាំងពីរនេះ ខាងលោក ហ៊ុន សែន និងភាគីវៀតណាម យល់ព្រមចុះហត្ថលេខាលើឯកសារច្បាប់ចំនួន២ ទាក់ទងនឹងបញ្ហាព្រំដែន រួមមាន (១)៖ សន្ធិសញ្ញាបំពេញបន្ថែមលើសន្ធិសញ្ញាកំណត់ព្រំដែនរដ្ឋឆ្នាំ១៩៨៥ និងសន្ធិសញ្ញាបំពេញបន្ថែមឆ្នាំ២០០៥ រវាងកម្ពុជា និងវៀតណាម និង (២)៖ ពិធីសារខណ្ឌសីមា និងបោះបង្គោលព្រំដែនគោក រវាងកម្ពុជា និងវៀតណាម ដែលភាគីទាំងពីរបញ្ជាក់ជាថ្មីនូវការព្រមព្រៀងរឿងព្រំដែននេះ និងទទួលស្គាល់ពីវឌ្ឍនភាពនៃខណ្ឌសីមា និងការបោះបង្គោលព្រំដែនគោក ដែលសម្រេចបានមកដល់បច្ចុប្បន្ន ប្រមាណ ៨៤%។
ការចុះកិច្ចព្រមពៀងទទួលស្គាល់បញ្ហាព្រំដែន ដែលកំពុងចម្រូងចម្រាសនេះ ត្រូវបានប្រធានក្រុមប្រឹក្សាឃ្លាំមើលកម្ពុជាលោក ម៉ែន ណាត ជំទាស់ដែរ ដោយលើកឡើងថា ការព្រមព្រៀងគ្នាក្នុងស្ថានភាពបែបនេះ គឺជាគ្រោះថ្នាក់បំផុត។ លោកថាមេដឹកនាំ និងអ្នកដែលចូលរួមចុះកិច្ចព្រមព្រៀង ដែលធ្វើឲ្យបាត់ទឹកដីរបស់ខ្លួនបែបនេះ គឺចៀសមិនផុតពីរងការរិះគន់ថា ជាអ្នកមិនស្មោះត្រង់នឹងជាតិ៖ «ជាមេដឹកនាំក្បត់ជាតិ គេថាអ៊ីចឹងមិនខុសទេ ដោយសារតែគាត់ខំការពារវៀតណាម ការពារបរទេសពេក ភ្លេចគិតអំពីថា តើកូនចៅគាត់ទៅថ្ងៃក្រោយ ប្រជាពលរដ្ឋថ្ងៃក្រោយទៅ ប្រសិនបើក្លាយជាជនជាតិភាគតិចនៅលើទឹកដីរបស់ខ្លួនឯង តើមានការឈឺចាប់ប៉ុនណា?»។
លោក ម៉ែន ណាត ស្នើឲ្យភាគីកម្ពុជា គួររកយន្តការអន្តរជាតិ ដើម្បីដោះស្រាយបញ្ហាព្រំដែននេះ ជាជាងសម្រេចតែភាគីវិវាទ ដោយគ្មានអាជ្ញាកណ្តាលឯករាជ្យ។ លោកគ្មានសង្ឃឹមថា របបសព្វថ្ងៃ ខ្វល់រឿងនេះឡើយ គឺមានតែប្រជាពលរដ្ឋខ្មែរ ដែលឈឺឆ្អាលរឿងនេះ បន្តតស៊ូមតិឲ្យខ្លាំងក្លាតទៅទៀតតែប៉ុណ្ណោះ។
អាស៊ីសេរីមិនទាន់អាចសុំការបំភ្លឺ ជុំវិញរឿងនេះ ពីខាងមន្រ្តីនាំពាក្យរបបលោក ហ៊ុន សែន បាននៅឡើយទេ។ ប៉ុន្តែ លោក ហ៊ុន សែន សរសេរនៅក្នុងទំព័រហ្វេសប៊ុករបស់លោក ក្រោយចុះហត្ថលេខារួចថា កិច្ចព្រមព្រៀងទទួលស្គាល់ការបោះបង្គោលព្រំដែននេះ គឺជាផ្នែកមួយនៃការប្រែក្លាយខ្សែព្រំដែននៃប្រទេសទាំងពីរ ឲ្យទៅជាព្រំដែនសន្តិភាព មិត្តភាព សហប្រតិបត្តិការ និងការអវិវឌ្ឍ។ ជាងនេះទៅទៀត ភាគីទាំងពីរបានឯកភាពដែរថា នឹងបញ្ចប់ការបោះបង្គោលព្រំដែន ដែលនៅសេសសល់ជិត ១៦% ទៀតនេះ ឲ្យបានចប់សព្វគ្រប់ នាពេលឆាប់ៗ ខាងមុខ។
គណបក្សសង្គ្រោះជាតិ ប្រកាសថា គណបក្សនេះនឹងសើរើឡើងវិញ នូវសន្ធិសញ្ញាព្រំដែន ដែលគណបក្សនេះអះអាងថា ខុសច្បាប់ និងការបោះបង្គោលព្រំដែនកន្លងមកជាមួយប្រទេសវៀតណាម។
បញ្ហាព្រំដែនរវាងកម្ពុជានិងវៀតណាមនេះ គឺជារឿងដ៏រសើប និងចម្រូងចម្រាសមួយ។ របបលោក ហ៊ុន សែន តែងតែបង្ក្រាបអ្នកទាំងឡាយណា ដែលហ៊ានរិះគន់ ឬប្រឆាំងរបបនេះ។ មន្ត្រីអង្គការសង្គមស៊ីវិលជាច្រើន ដែលឈឺឆ្អាលរឿងព្រំដែននេះ ត្រូវជាប់គុក ឬរងការចោទប្រកាន់តាមផ្លូវតុលាការ ពីអាជ្ញាធររបបលោក ហ៊ុន សែន។
លោក ហ៊ុន សែន ដែលតែងតែអួត ថាលោកគោរព និងដង្ហែតាមព្រះមហាក្សត្រ និងប្តូរផ្តាច់ការពាររបបរាជានិយមយ៉ាងណាក៏ដោយ លោកថែមទាំងហ៊ានគម្រាមរម្លាយរបបរាជានិយមទៅទៀត បើព្រះមហាក្សត្រខ្មែរមិនព្រមតាមគាត់៖ «ខ្ញុំនិយាយជាមួយសម្ដេចក្រុមព្រះហើយ ខ្ញុំថាព្រះអង្គ និយាយប្រាប់ឯកឧត្ដម ស៊ុន ចាន់ថុល កុល ផេង អ៊ឹង កន្ថាផាវី ម៉េច ស៊ីសុវត្ថិ ប៉ាណារ៉ា លើយន្តហោះ ហើយខ្ញុំប្រាប់សម្ដេចក្រុមព្រះពេលដែលជួបតាមទូរស័ព្ទ ថាព្រះអង្គបើលើកនេះវាពិបាកស៊ីញ៉េ ត្រូវពិនិត្យឡើងវិញ យើងគួរទុករាជានិយម ឬធ្វើសាធារណរដ្ឋ ឲ្យវាមានប្រធានាធិបតីតែម្តង ឬហោចណាស់ ដាក់បញ្ចូលក្នុងរដ្ឋធម្មនុញ្ញ នៅមាត្រាណាមួយ តែកាលណាដាក់ទៅ ក្នុងរង្វង់ប៉ុន្មានថ្ងៃ ត្រូវចុះហត្ថលេខា ឬឡាយព្រះហត្ថលេខា ឬចុះហត្ថលេខាក្នុងរង្វង់ប៉ុន្មានថ្ងៃ។ បើមិនចុះហត្ថលេខា ឬឡាយព្រះហត្ថលេខាទេ គឺនឹងចូលជាធរមាន»។
លោក ហ៊ុន សែន មិនដែលរងការស៊ើបអង្កេត ឬ ចាត់ការពីសំណាក់អាជ្ញាធរ និង តុលាការនៃរបបក្រុងភ្នំពេញ ជុំវិញសារធ្ងន់ៗ លើអង្គព្រះមហាក្សត្រនេះទេ។ ប៉ុន្តែ អ្នកដទៃដែលហ៊ាននិយាយប៉ះពាល់ដល់អង្គព្រះមហាក្សត្រ កុំថា ដល់ព្រមានរម្លាយរបបរាជានិយម សូម្បីតែការរិះគន់ព្រះមហាក្សត្របច្ចុប្បន្ន ត្រឹមថាព្រះអង្គមិនសូវមានឥទ្ធិពលក្នុងការដោះស្រាយបញ្ហានយោបាយខ្មែរ ដូចព្រះបិតាព្រះអង្គ ដែលសោយទីវង្គតទៅហើយនោះក្តី ក៏រងការធ្វើទុក្ខបុកម្នេញ ដូចជាចាប់ដាក់ពន្ធនាគារ ឬចោទប្រកាន់តាមផ្លូវតុលាការជាច្រើនករណី ដោយចោទថា ប្រមាថអង្គព្រះមហាក្សត្រ។
ជុំវិញរឿងព្រំដែននេះដែរ រដ្ឋធម្មនុញ្ញមាត្រា ៨ ចែងអំពីព្រះរាជតួនាទីរបស់ព្រះមហាក្សត្រ ដែលទ្រង់ជាអ្នកធានាបូរណភាពទឹកដី។ អាស៊ីសេរីមិនទាន់អាចសុំការបំភ្លឺពីខាងព្រះបរមរាជវាំងបាននៅឡើយទេ ជុំវិញបញ្ហាព្រំដែននេះ។
ទោះជាយ៉ាងនេះក្តី គណបក្សសង្គ្រោះជាតិប្រកាសថា គណបក្សនេះនឹងសើរើឡើងវិញ នូវសន្ធិសញ្ញាព្រំដែន ដែលគណបក្សនេះអះអាងថា ខុសច្បាប់ និងការបោះបង្គោលព្រំដែនជាមួយប្រទេសវៀតណាមកន្លងមក ដើម្បីធានាការពារបូរណភាពទឹកដីកម្ពុជា ស្របតាមស្មារតី នៃកិច្ចព្រមព្រៀងសន្តិភាពទីក្រុងប៉ារីស និងរដ្ឋធម្មនុញ្ញកម្ពុជា៕
កំណត់ចំណាំចំពោះអ្នកបញ្ចូលមតិនៅក្នុងអត្ថបទនេះ៖ ដើម្បីរក្សាសេចក្ដីថ្លៃថ្នូរ យើងខ្ញុំនឹងផ្សាយតែមតិណា ដែលមិនជេរប្រមាថដល់អ្នកដទៃប៉ុណ្ណោះ។