ក្រុមអង្គការសង្គមស៊ីវិល និងក្រុមយុវជនដែលឈឺឆ្អាលបញ្ហាសង្គម នៅព្រឹកថ្ងៃទី១០ ខែកក្កដា បាននិមន្តព្រះសង្ឃធ្វើពិធីតាមបែបព្រះពុទ្ធសាសនា និងដាក់កម្រងផ្កាគោរពវិញ្ញាណក្ខន្ធអ្នកសិក្សាការអភិវឌ្ឍសង្គមដ៏ល្បីមួយរូបបណ្ឌិត កែម ឡី ដែលត្រូវឃាតករបាញ់សម្លាប់លោកអស់រយៈពេល៦ឆ្នាំកន្លងមក នៅស្ថានីយប្រេងឥន្ធនៈកាល់តិច (Caltex) ស្តុបបូកគោ រាជធានីភ្នំពេញ។ មន្រ្តីសង្គមស៊ីវិល និងក្រុមយុវជន ថាក្រៅពីការប្រារព្ធពិធីរម្លឹកខួបចងចាំនៃវីរជនស្នេហាជាតិបណ្ឌិត កែម ឡី ប៉ុន្តែវាក៏ជាសារមួយសម្រាប់ដាស់តឿនទៅកាន់រដ្ឋាភិបាលឱ្យស៊ើបអង្កេតចាប់ខ្លួនអ្នកដែលពាក់ព័ន្ធទាំងអស់លើករណីឃាតកម្មដ៏កក្រើកមួយនេះ ដើម្បីផ្តល់យុត្តិធម៌សម្រាប់ជនរងគ្រោះ។
ក្រុមអង្គការសង្គមស៊ីវិល យុវជនស្មារតីកែម ឡីនិយម និងមន្រ្តីសហជីពមកពីវិស័យជាច្រើនទៀត ព្រមទាំងប្រជាពលរដ្ឋប្រមាណជិត១រយ (១០០) បានជួបជុំគ្នាដើម្បីសម្តែងមតិទាមទារយុត្តិធម៌ និងគោរពវិញ្ញាណក្ខន្ធលោកបណ្ឌិត កែម ឡី នៅកន្លែងឃាតករបាញ់សម្លាប់ ស្ថិតនៅស្ថានីយប្រេងឥន្ធនៈកាល់តិច (Caltex) ស្តុបបូកគោ រាជធានីភ្នំពេញនៅថ្ងៃទី១០ ខែកក្កដា។ អង្គការសង្គមស៊ីវិលដែលចូលរួមប្រារព្ធពិធីនេះមានជាអាទិ៍ដូចជា អង្គការ ការពារសិទ្ធិមនុស្សលីកាដូ (LICAHDO) សមាគមការពារសិទ្ធិមនុស្សអាដហុក (ADHOC) សហភាពសហជីពកម្ពុជា សមាគមបណ្តាញយុវជនកម្ពុជា (CYN) សកម្មជនការពារបរិស្ថាន និងសិទ្ធិមនុស្ស ព្រមទាំងព្រះសង្ឃ។
ជាមួយគ្នានេះ មន្រ្តីសង្គមស៊ីវិល សហជីព និងសកម្មជនសង្គមចំនួន ៦នាក់ ក៏បានស្លៀកពាក់ពណ៌ស និងចងក្រណាត់ខ្មៅនៅលើក្បាលក្នុងខួប៦ឆ្នាំនៃករណីឃាតកម្មលើបណ្ឌិតកែម ឡី ផងដែរ។ បន្ទាប់មក ពួកគាត់ ក៏បានសម្តែងពិធីគារវៈកិច្ចដាក់កម្រងជូនលោកបណ្ឌិតកែម ឡី នៅកន្លែងឃាតកបាញ់សម្លាប់ និងមានពិធីសូត្រមន្តតាមបែបព្រះពុទ្ធសាសនា ដើម្បីឧទ្ទិសកុសលជូនដល់វិញ្ញាក្ខន្ធបណ្ឌិត កែម ឡី។
សកម្មជនការពារបរិស្ថាន កញ្ញា ភួន កែវរស្មី ដែលបានស្លៀកសំលៀកបំពាក់ស និងចងក្រណាត់ពណ៌ខ្មៅលើក្បាល ប្រាប់វិទ្យុអាស៊ីសេរីថា មូលហេតុកញ្ញាស្លៀកសំលៀកបំពាក់សនេះ ដោយសារកញ្ញានៅតែមានក្ដីសោកសង្រេង ដែលលោកបណ្ឌិត កែម ឡី ត្រូវបានឃាតករឆក់យកជីវិតអស់រយៈពេល៦ ឆ្នាំកន្លងមកនេះ។ កញ្ញាបន្តថា ថ្វីដ្បិតរយៈពេល ៦ឆ្នាំកន្លងមកនេះ រដ្ឋាភិបាលមិនបានស្វែងរកយុត្តិធម៌ជូនបណ្ឌិត កែម ឡី ប៉ុន្តែប្រជាពលរដ្ឋខ្មែរ និងយុវជននៅតែចងចាំ និងអនុវត្តតាមគំរូវីរភាពរបស់បណ្ឌិតកែម ឡី៖ « ពួកយើង ចង់បង្ហាញថា បើទោះបីជាបច្ចុប្បន្ន នាងខ្ញុំ និងយុវជនដទៃទៀតយើងជាក្មេងជំនាន់ក្រោយ យើងបានឃើញរូបភាពនៃការបាញ់សម្លាប់លោក ហើយក៏ដូចជានាងខ្ញុំជាប់ពន្ធនាគារ១៤ខែ។ ប៉ុន្តែ មកដល់ពេលនេះ គឺយើងអត់ដេកផ្ទះទេ។ យើងនៅតែចេញក្រៅផ្ទះ យើងនៅតែសម្តែងមតិ យើងនៅតែធ្វើការគោរពបូជា ទៅដល់វីរបុរសរបស់យើង ដូចជាលោកបណ្ឌិត កែម ឡី ដែលជានិមិត្តសញ្ញានៃការតស៊ូមតិ »។
ចំណែក សមាជិកសមាគមសម្ព័ន្ធនិស្សិតបញ្ញវន្តខ្មែរ កញ្ញា សូ មេត្តា ដែលបានស្លៀកសំលៀកបំពាក់ស ក្នុងខួប៦ ឆ្នាំនៃករណីឃាតកម្មលើបណ្ឌិតកែម ឡី ដែរ លើកឡើងថា កញ្ញាបានប្តេជ្ញាចិត្ត និងត្រឹមខ្លួនជានិច្ចក្នុងការបន្តសកម្មភាពតស៊ូមតិទោះបីមានឧបសគ្គយ៉ាងណាក្ដី។ កញ្ញាបន្តថា ការរម្លឹកខួប៦ឆ្នាំនៃឃាតកម្មលើបណ្ឌិតកែម ឡី ក៏ជាសារដាស់តឿនជាថ្មីទៀតទៅកាន់រដ្ឋាភិបាល ឱ្យស៊ើបអង្កេតរកអ្នកពាក់ព័ន្ធទាំងអស់ និងឃាតកពិតប្រាកដដើម្បីផ្ដល់យុត្តិធម៌ដល់ជនរងគ្រោះ និងសង្គមជាតិទាំងមូល៖ «កាលណា ប្រទេសជាតិរបស់ខ្ញុំនៅតែរងយុត្តិធម៌ មេដឹកនាំអសមត្ថភាព មេដឹកនាំដែលគាត់ក្រាញ់អំណាច គាត់នៅតែជិះជាន់បំពានធ្វើបាបរាស្ត្រជាបន្តបន្ទាប់ ខ្ញុំនឹងជម្នះឱ្យខ្លាំងព្រោះសង្គមបច្ចុប្បន្ននេះគឺគេដឹកនាំទៅដោយ គេធ្វើឱ្យប្រជារាស្រ្តចាប់ផ្តើមភ័យខ្លាច ល្ងង់ខ្លៅ ស្រែកឃ្លាន។ កាន់តែរឹតត្បិត កាន់តែធ្វើបាប ខ្ញុំកាន់តែចង់រើបម្រាស់ព្រោះខ្ញុំអត់ចង់រស់នៅក្នុងសង្គមមួយដែលពោរពេញទៅដោយអនាធិបតេយ្យទេ»។
ក្នុងឱកាសខួប ៦ឆ្នាំ ក្នុងការដាក់កម្រងផ្ការបស់ក្រុមយុវជន និងមន្រ្តីសង្គមស៊ីវិល នៅកន្លែងឃាតករបាញ់សម្លាប់លោកបណ្ឌិត កែម ឡី នេះ មានអាជ្ញាធរស្លៀកពាក់ឯកសណ្ឋានស៊ីវិល និងប្រជាការពារសន្តិសុខប្រមាណជាង៣០នាក់ ចូលឃ្លាំមើល និងថតរូបភាព។ ប៉ុន្តែ អាជ្ញាធរក្រុងភ្នំពេញមិនបានរារាំងក្រុមអង្គការសង្គមស៊ីវិល និងយុវជននោះទេ។
ទាក់ទងនឹងរឿងនេះដែរ ប្រធានសហភាពសហជីពកម្ពុជា លោក រ៉ុង ឈុន លើកឡើងថា អាជ្ញាធរមិនគួររារាំងបំបិទសិទ្ធិការរម្លឹកខួបលើឃាតកម្មលើបណ្ឌិតកែមឡីតាំងពីដំបូងមកម្ល៉េះ។ ជាពិសេស លោកថា ការប្រមូលផ្តុំរបស់ពលរដ្ឋសម្តែងមតិជាច្រើនទៀតដែលកំពុងកើតមានឡើង អាជ្ញាធរក៏មិនគួរដាក់កម្លាំងមករារាំងពួកគាត់ដែលដោយសារការសម្តែងមតិរបស់ប្រជាពលរដ្ឋស្របតាមច្បាប់ និងគោលការណ៍ប្រជាធិបតេយ្យ៖ « ពីព្រោះគាត់ ក៏ត្រូវបានគិតដែរ។ ពីព្រោះគាត់អ្នកដឹកនាំគាត់ធ្វើមកអស់ចិត្តហើយ គាត់បង្រ្កាបផង ចាប់មនុស្សទៅដាក់គុកផង។ ប៉ុន្តែ ចរន្តនៃប្រជាធិបតេយ្យ ប្រជាពលរដ្ឋ យុវជន មិនរាថយទេទោះ បីថាការបង្ក្រាបគំរាបកំហែងបែបណាក៏ដោយ។ ពួកគាត់នៅតែងើបឡើងនៅតែតស៊ូយ៉ាងស្វះស្វែង ទាំងអស់ហ្នឹងហើយដែលធ្វើឱ្យរដ្ឋាភិបាលអ្នកដឹកនាំគិត »។
អ្នកនាំពាក្យសមាគមការពារសិទ្ធិមនុស្សអាដហុក (ADHOC)លោក ស៊ឹង សែនករុណា មានប្រសាសន៍ថា ករណីឃាតកម្មលើបណ្ឌិតកែម ឡី ដែលតុលាការសម្រេចផ្តន្ទាទោសឃាតករតែម្នាក់គឺឈ្មោះ ជួប សម្លាប់នោះ មិនទាន់ឱ្យមហាជនអស់មន្ទិលសង្ស័យនៅឡើយ។ លោកនៅតែទទូច ដល់រដ្ឋាភិបាល និងតុលាការឱ្យបន្តការស៊ើបអង្កេតដោយឯករាជ្យលើសំណុំរឿងទីពីរនៃករណីឃាតកម្មបណ្ឌិតកែម ឡី ក្នុងការវែកមុខរកអ្នកដែលពាក់ព័ន្ធ ជាពិសេសអ្នកដែលបញ្ជាឱ្យមកបាញ់សម្លាប់បណ្ឌិត កែម ឡី៖ « ក្នុងនាម យើងជាក្រុមអង្គការ សង្គមស៊ីវិល ក៏ដូចជា ប្រជាពលរដ្ឋ និងយុវជន ផ្សេងទៀត យើងនៅតែទន្ទឹងរង់ចាំ យុត្តិធម៌សម្រាប់លោកបណ្ឌិតកែម ឡី។ ក៏ដូចជាក្រុមគ្រួសាររបស់លោក ដែលបាត់បង់ រូបលោក ក៏ដូចជាប្រជាពលរដ្ឋ និងអង្គការសង្គមស៊ីវិលដែលបាត់បង់រូបលោកអ៊ីចឹងដែរ។ អ៊ីចឹងយើងទាំងអស់គ្នាកំពុងទន្ទឹងរង់ចាំ ហើយយើងក៏សង្ឃឹមថា សមត្ថកិច្ចពាក់ព័ន្ធទាំងអស់នឹងមានចំណាត់ការ ដើម្បីធ្វើឱ្យពួកយើងមានការជឿទុកចិត្តទៅលើប្រព័ន្ធយុត្តិធម៌នៅប្រទេសកម្ពុជាយើងហ្នឹងឡើងវិញ ដើម្បីកុំឱ្យមានការកើតឡើងនូវអំពីនិទណ្ឌភាពដដែលៗមកលើប្រទេសកម្ពុជាយើង »។
ស្រដៀងគ្នានេះដែរ នាយកទទួលបន្ទុកកិច្ចការទូទៅនៃអង្គការសិទ្ធិមនុស្សលីកាដូ(LICAHDO) លោក អំ សំអាត លើកឡើងថា រយៈពេល ៦ឆ្នាំកន្លងមកនេះ តុលាការ និងរដ្ឋាភិបាល មិនបានបង្ហាញពីវិសាលភាពក្នុងការស៊ើបអង្កេតរកឃាតកពិតប្រាកដយកកាត់ទោស ដើម្បីផ្តល់យុត្តិធម៌ដល់លោកបណ្ឌិតកែម ឡី នៅឡើយ។ លោក នៅតែអំពាវនាវដល់ស្ថាប័នតុលាការ និងរដ្ឋាភិបាល ឱ្យបន្តការស៊ើបអង្កេតដោយតម្លាភាព លើករណីឃាតកម្មលើបណ្ឌិត កែម ឡី ដោយនាំខ្លួនអ្នកពាក់ព័ន្ធទាំងអស់មកកាត់ទោស ដើម្បីឱ្យមហាជនមានជំនឿលើប្រព័ន្ធច្បាប់កម្ពុជា៖ «អ៊ីចឹងរយៈពេល៦ឆ្នាំផុតទៅមែន ប៉ុន្តែស្មារតី ក៏ដូចជាវីរភាពរបស់លោកបណ្ឌិតកែម ឡី គឺដិតជាប់ជាមួយ នឹងយុវជនបងប្អូនដែលនិយមស្រឡាញ់លោកបណ្ឌិតកែម ឡី។ ក៏ដូចជា អង្គការសង្គមស៊ីវិលសហជីព សមាគម យុវជនគ្រប់រូបនៃវីរភាពរបស់លោកបណ្ឌិតកែម ឡី ហើយពួកគេនឹងដើរតាមអ្វីដែលលោកបណ្ឌិតកែម ឡី បានត្រួសត្រាយផ្លូវ ហើយនិងជាបណ្តាំរបស់លោក »។
ក្រោយការប្រារព្ធពិធីដាក់កម្រងផ្កាគោរពវិញ្ញាណក្ខន្ធលោកបណ្ឌិត កែម ឡី នៅកន្លែងឃាតកបាញ់សម្លាប់ចប់សព្វគ្រប់ មន្រ្តីសង្គមស៊ីវិល សហជីព និងក្រុមយុវជន ក៏បានបន្តមកជួបជុំគ្នានៅផ្ទះសាមគ្គី ដើម្បីរាប់បាត្រប្រគេនចង្ហាន់ដល់ព្រះសង្ឃ និងធ្វើបុណ្យឧទ្ទិសកុសលជូនលោកបណ្ឌិត កែម ឡី និងវីរជនស្នេហាជាតិផ្សេងៗទៀតដូចជា លោក ឈុត វុទ្ធី និងលោក ជា វិជ្ជា៕
កំណត់ចំណាំចំពោះអ្នកបញ្ចូលមតិនៅក្នុងអត្ថបទនេះ៖ ដើម្បីរក្សាសេចក្ដីថ្លៃថ្នូរ យើងខ្ញុំនឹងផ្សាយតែមតិណា ដែលមិនជេរប្រមាថដល់អ្នកដទៃប៉ុណ្ណោះ។