សង្គមស៊ីវិលថា ភូមិឃុំនឹងគ្មានសុវត្ថិភាពទេ បើគ្រឿងញៀនបន្តហូរចូលកាន់តែច្រើន
2023.01.04
(រូបឯកសារតំណាង) គ្រឿងញៀន ដែលអាជ្ញាធរខេត្តកណ្ដាល និងរាជធានីភ្នំពេញរឹបអូសបាន កាលពីថ្ងៃទី២៨ ដល់ថ្ងៃទី៣០ ខែសភា ឆ្នាំ២០២១។
រូប៖ ហ្វេសប៊ុកនគរបាលជាតិ
មន្ត្រីសង្គមស៊ីវិលរិះគន់ថា គោលនយោបាយភូមិឃុំមានសុវត្ថិភាពរបស់រដ្ឋាភិបាលក្នុងការទប់ស្កាត់បទល្មើសគ្រឿងញៀន គ្មានប្រសិទ្ធភាពឡើយ ដោយសារតែសន្ទុះនៃរំហូរគ្រឿងញៀនបានបន្តកើនឡើងពីមួយឆ្នាំទៅមួយឆ្នាំ។ ប្រតិកម្មនេះធ្វើឡើងក្រោយអាជ្ញាធរជាតិប្រឆាំងគ្រឿងញៀនអះអាងថា ក្នុងឆ្នាំ២០២២ កន្លងទៅសមត្ថកិច្ចបានរឹបអូសគ្រឿងញៀនបានជិត ១៥តោន ដែលតួលេខនេះបានកើនឡើងទ្វេដងបើធៀបនឹងឆ្នាំ២០២១។
មន្ត្រីសង្គមស៊ីវិល លើកឡើងថា មូលហេតុចម្បងដែលបណ្ដាលឱ្យកើតមានឧក្រិដ្ឋកម្មគ្រឿងញៀនតាំងពីទីក្រុងរហូតដល់ទីជនបទ គឺការអនុវត្តច្បាប់ទន់ខ្សោយ និងធូររលុង កង្វះសមត្ថភាពរបស់មន្ត្រីអាជ្ញាធរ និងមានអំពើពុករលួយចាក់ឫសគល់ក្នុងស្ថាប័នរដ្ឋ។
អ្នកឃ្លាំមើលថា កត្តាទាំងនេះហើយ ដែលប្រៀបបីដូចជាបើកសញ្ញាភ្លើងខៀវមួយសម្រាប់ក្រុមឧក្រិដ្ឋជនដឹកជញ្ជូនគ្រឿងញៀនឆ្លងដែនកម្ពុជា និងបើករោងចក្រផលិតគ្រឿងញៀននៅកម្ពុជាតាមទំនើងចិត្ត។
ប្រធានអង្គការសម្ព័ន្ធគណនេយ្យភាពសង្គមកម្ពុជា លោក សន ជ័យ ប្រាប់វិទ្យុអាស៊ីសេរីនៅថ្ងៃទី៣ ខែមករាថា យន្តការរបស់អាជ្ញាធរក្នុងការទប់ស្កាត់បទល្មើសហាក់ដើរថយក្រោយ និងមានចន្លោះប្រហោងច្រើន ដ្បិតក្រុមឧក្រិដ្ឋជនពួកគេមានវិធីសាស្ត្រកាន់តែទំនើបៗ ជាពិសេស ការលួចបន្លំនាំសារធាតុគីមីជីកសិកម្មយកផលិតជាគ្រឿងញៀននៅកម្ពុជាជាឧទាហរណ៍ស្រាប់។ លោកព្រួយបារម្ភថា បើគ្រឿងញៀនពីមួយឆ្នាំទៅមួយឆ្នាំគ្មានការថមថយបែបនេះ បញ្ហាអសន្តិសុខសង្គម អំពើហិង្សាក្នុងគ្រួសារ និងការបាត់បង់ធនធានមនុស្សនៅកម្ពុជានឹងបន្តកើតមានច្រើន។
លោក សន ជ័យ៖ «សរុបសេចក្ដីមកការណ៍បង្ក្រាបទៅលើការប្រើប្រាស់គ្រឿងញៀននេះទាល់តែអាជ្ញាធរសិក្សាឱ្យស៊ីជម្រៅ ឱ្យស្គាល់នូវប្រព័ន្ធប្រើប្រាស់ដោយពួកក្រុមឧក្រិដ្ឋជន ចែកចាយជួញដូរគ្រឿងញៀន។ នៅពេលមានការផលិតគ្រឿងញៀននៅក្នុងប្រទេស ខ្ញុំយល់ថា វាការគ្រោះថ្នាក់ធ្ងន់ធ្ងរ»។
ក្ដីបារម្ភរបស់មន្ត្រីសង្គមស៊ីវិលរូបនេះ ធ្វើឡើងក្រោយពីអាជ្ញាធរជាតិប្រយុទ្ធប្រឆាំងបទល្មើសគ្រឿងញៀនបង្ហាញរបាយការណ៍ថា ក្នុងឆ្នាំ២០២២ សមត្ថកិច្ចបង្ក្រាបបទល្មើសគ្រឿងញៀននៅទូទាំងប្រទេសបានជិត ៦ពាន់ ៣រយករណី (៦.២៩០) ឃាត់ខ្លួនមនុស្សជិត ១ម៉ឺន ៥ពាន់នាក់ (១៤.៧៨៤) និងរឹបអូសបានគ្រឿងញៀនជាច្រើនប្រភេទជិត ១៥តោន។ តួលេខគ្រឿងញៀននេះបានកើនឡើងទ្វេដងបើធៀបនឹងឆ្នាំ២០២១ សមត្ថកិច្ចរឹបអូសគ្រឿងញៀនជាង ៤តោន។
អគ្គលេខាធិការនៃអគ្គលេខាធិការដ្ឋានអាជ្ញាធរជាតិប្រយុទ្ធប្រឆាំងគ្រឿងញៀន លោក មាស វីរិទ្ធ ប្រាប់វិទ្យុអាស៊ីសេរីថា មូលហេតុ ដែលគ្រឿងញៀននៅកម្ពុជាបានកើនឡើងបែបនេះ ដោយសារនៅបណ្ដាប្រទេសមួយចំនួនបានកើនឡើងនូវឧក្រិដ្ឋជនក្នុងការបើករោងចក្រផលិតគ្រឿងញៀននៅតំបន់ត្រីកោណមាស។
លោក មាស វីរិទ្ធ៖«គ្រឿងញៀនហ្នឹងរដ្ឋាភិបាលបានដាក់ចេញផែនការ យុទ្ធនាការប្រឆាំងគ្រឿងញៀនខុសច្បាប់តាំងពីឆ្នាំ២០១៧ មកដល់បច្ចុប្បន្ននេះ។ ជាបន្តបន្ទាប់យើងបានចាប់យកបានសារធាតុញៀនជាច្រើនក្នុងមួយឆ្នាំៗ។ ការចាប់យកដោយសារតែកំណើននៃការផលិតគ្រឿងញៀនបរទេសវាកើនដែរ។ ជាពិសេស នៅតំបន់ត្រីកោណ និងបញ្ហាផ្សេងៗ ទៀតដែលធ្វើឱ្យក្រុមឧក្រិដ្ឋជនបង្កើនសកម្មភាពលួចលាក់ផលិតគ្រឿងញៀនសំយោគ នៅតំបន់ត្រីកោណមាស ហើយដឹកចេញឆ្លងតាមបណ្ដាប្រទេសជិតខាង»។
កម្ពុជានារយៈពេលចុងក្រោយនេះ ហាក់កំពុងរងការញាំញីយ៉ាងខ្លាំងដោយសារគ្រឿងញៀនបន្តហូរច្រើនសន្ធឹក ជាពិសេស គេមើលឃើញថា តាមរយៈក្រុមឧក្រិដ្ឋជនចិនមួយចំនួន ដែលល្មើសច្បាប់កម្ពុជា បើករោងចក្រផលិតគ្រឿងញៀន និងដឹកគ្រឿងញៀនឆ្លងដែនចូលកម្ពុជា។ អាជ្ញាធរ បានបង្ក្រាបទ្រង់ទ្រាយធំជាបន្តបន្ទាប់ដោយរឹបអូសគ្រឿងញៀនម្ដងៗ រាប់រយតោន ហើយថែមទាំងរកឃើញទីតាំងក្រុមឧក្រិដ្ឋជនបើករោងសិប្បកម្មគ្រឿងញៀនថែមទៀតផង។ មិនតែប៉ុណ្ណោះ ក្នុងប្រតិបត្តិការបង្ក្រាបខ្លះ ក្រុមឧក្រិដ្ឋជនបានដកកាំភ្លើងបាញ់តដៃជាមួយសមត្ថកិច្ចថែមទៀតផង។ ថ្មីៗ នេះ ក៏មានមន្ត្រីនគរបាលម្នាក់បានស្លាប់ក្នុងប្រតិបត្តិការចុះបង្ក្រាបគ្រឿងញៀននៅរាជធានីភ្នំពេញដែរ ដោយសារឧក្រិដ្ឋជនបានដកកាំភ្លើងបាញ់តដៃជាមួយកម្លាំងជំនាញ។ អាជ្ញាធរជាតិឱ្យដឹងថា មកទល់នឹងពេលនេះសមត្ថកិច្ចមិនទាន់ចាប់បានខ្មាន់កាំភ្លើងនោះនៅឡើយ។
របាយការណ៍មន្ទីរប្រឆាំងបទល្មើសគ្រឿងញៀនឱ្យដឹងថា គិតត្រឹមឆ្នាំ២០១៩ ដល់ឆ្នាំ២០២១ សមត្ថកិច្ចឃាត់ខ្លួនជនល្មើសជាប់ពាក់ព័ន្ធបញ្ហាគ្រឿងញៀនជាង ៨ម៉ឺននាក់ និងរឹបអូសបានគ្រឿងញៀនជាង ១១តោន។ ដោយឡែក កាលពីពាក់កណ្ដាលឆ្នាំ២០២២ អាជ្ញាធរអះអាងថា បានដុតបំផ្លាញសារធាតុញៀនជាង ៦តោន ក្នុងចំណោមគ្រឿងញៀន សារធាតុគីមីផ្សំ និងសារធាតុគីមីពាក់ព័ន្ធផ្សេងៗ ដែលសមត្ថកិច្ចរឹបអូសបានជិត ១០០តោនក្នុងឆ្នាំ២០២០ និងឆ្នាំ២០២១៕
កំណត់ចំណាំចំពោះអ្នកបញ្ចូលមតិនៅក្នុងអត្ថបទនេះ៖ ដើម្បីរក្សាសេចក្ដីថ្លៃថ្នូរ យើងខ្ញុំនឹងផ្សាយតែមតិណា ដែលមិនជេរប្រមាថដល់អ្នកដទៃប៉ុណ្ណោះ។
អត្ថបទពេញនិយម
RFA
- អ្នកតាមដាននយោបាយថា អាមេរិកដាក់ទណ្ឌកម្ម លោក លី យ៉ុងផាត់ ជាការកាត់ផ្ដាច់សរសៃឈាមសេដ្ឋកិច្ចរបស់បក្សកាន់អំណាច
- កញ្ញា ឈឹម ស៊ីថរ រក្សាជំហរតស៊ូ ដើម្បីសេរីភាពសហជីព និងការពារផលប្រយោជន៍កម្មករក្រោយមានសេរីភាព
- ហេតុអ្វីបានជាអាមេរិកដាក់ទណ្ឌកម្ម «ស្តេចកោះកុង»?
- ក្រសួងការបទេស និងគណបក្សប្រជាជនកម្ពុជាចាត់ទុកថា ជារឿងអយុត្តិធម៌ ដែលក្រសួងរតនាគារសហរដ្ឋអាមេរិកដាក់ទណ្ឌកម្មលើលោក លី យ៉ុងផាត់
- ពលរដ្ឋរិះគន់អាជ្ញាធរអប្សរាបណ្តោយឱ្យអ្នកមានលុយមានអំណាចសង់ផ្នូរខ្មោចចិនមួយធំក្នុងតំបន់អង្គរ
អត្ថបទពេញនិយម
សង្គម
- ពលរដ្ឋ និងអ្នកឃ្លាំមើលថា ឧកញ៉ា លី យ៉ុងផាត់ ស័ក្តិសមទទួលទណ្ឌកម្មពីសហរដ្ឋអាមេរិក
- ក្រុមហ៊ុនស្រាបៀហនុមានប្រើគ្រប់មធ្យោបាយ ផ្សព្វផ្សាយផលិតផលគ្រឿងស្រវឹង
- អ្នកឃ្លាំមើលថា កិច្ចសហប្រតិបត្តិការ «ត្បូងពេជ្រ» រវាងកម្ពុជា-ចិនគ្មានពន្លឺសម្រាប់កម្ពុជាឡើយ
- អ្នកឃ្លាំមើលថា គួរស៊ើបអង្កេតលោក លី យ៉ុងផាត់ ជាជាងឱ្យសមាគមឧកញ៉ាចេញមុខការពារ