អ្នកឃ្លាំមើលនៅខេត្តព្រះសីហនុ សង្កេតឃើញថា ប៉ុន្មានថ្ងៃចុងក្រោយនេះឧក្រិដ្ឋកម្ម ប្រព្រឹត្តិដោយជនសង្ស័យជាជនជាតិចិន នៅខេត្តព្រះសីហនុ កើតឡើងញឹកញាប់ ធ្វើឲ្យពលរដ្ឋ និងភ្ញៀវទេសចរណ៍ ព្រួយបារម្ភពីសន្តិសុខសណ្ដាប់ធ្នាប់។
សង្គមស៊ីវិល និងពលរដ្ឋ នៅខេត្តព្រះសីហនុ ប្រាប់ថា ថ្វីបើជនជាតិចិនខ្លះ បានចាកចេញពីខេត្តព្រះសីហនុ តែជនជាតិ ដែលនៅសេសសល់ មិនបានធ្វើឲ្យបទល្មើសនៅខេត្តទេសចរណ៍ជាប់មាត់សមុទ្រមួយនេះ ថមថយទេ។
អ្នកសម្របសម្រួលសមាគមការពារសិទ្ធិមនុស្ស អាដហុក ប្រចាំខេត្តព្រះសីហនុ អ្នកស្រី ជាប សុធារី មានប្រសាសន៍ថា បទល្មើសរវាងជនជាតិចិន និងជនជាតិចិន នៅខេត្តព្រះសីហនុ មិនមានការថមថយទេ តែរឹតតែកើតឡើងញឹកញាប់ និងមានចរិតកាចសាហាវជាងពេលមុនទៅទៀត។ អ្នកស្រី ប្រាប់ថា ជនជាតិចិន បានចាកចេញពីខេត្តព្រះសីហនុ តែក្រុមរកស៊ីរបរកំប៉ិចកំប៉ុកទេ សម្រាប់ឈ្មួញធំៗ និងអ្នកចូលចិត្តលេងល្បែង នៅបន្តរស់នៅច្រើន។
សង្គមស៊ីវិលរូបនេះ សង្កេតឃើញថា ប៉ុន្មានថ្ងៃចុងក្រោយនេះ បទល្មើសចាប់ជំរិត និងបទល្មើសឃាតកម្ម រវាងជនជាតិចិន និងជនជាតិចិន ដូចគ្នា កើតឡើងខ្លាំង ធ្វើឲ្យមានការព្រួយបារម្ភពីសន្តិសុខ និងសណ្ដាប់ធ្នាប់ ក្រុងព្រះសីហនុ៖ «»
ត្រឹមរយៈពេលមួយសប្ដាហ៍ ដើមខែតុលា មានបទល្មើសឃាតកម្មលើជនជាតិចិន២ករណី គឺករណីកាប់សម្លាប់ម្នាក់ ជា ៣កំណាត់ ច្រកដាក់ស្បោង យកទៅផ្លុងចោល ដែលគេសង្ស័យថា ដោយសារជម្លោះប្ដូរលុយ និងករណីបាញ់សម្លាប់ជនជាតិចិនម្នាក់ទម្លាក់ពីលើឡាន នៅព្រឹកថ្ងៃទី៦ តុលា។ ចំណែកករណីចាប់បង្ខាំងជំរិតជនជាតិចិន ក៏កើតឡើងច្រើនករណីដែរ នៅរយៈពេលប៉ុន្មានថ្ងៃនេះ។
សមត្ថកិច្ចខេត្តព្រះសីហនុ បានចាប់ខ្លួនជនជាតិចិន ២នាក់ ជាបុរសម្នាក់ ស្ត្រីម្នាក់ ដោយចោទប្រកាន់ថា ជាជនសង្ស័យក្នុងអំពើឃាតកម្មបាញ់សម្លាប់ជនជាតិចិនម្នាក់ ទម្លាក់ពីលើឡាន នៅកណ្ដាលក្រុងព្រះសីហនុ នៅម៉ោងប្រមាណ ៨ព្រឹកថ្ងៃទី៦ តុលា។ ប្រព័ន្ធឃោសនាក្នុងស្រុក (Freshnews) អះអាងថា សមត្ថកិច្ចប្រាប់ថា ក្រោយកើតហេតុនេះ ភ្លាមៗ ប៉ូលិសខេត្តព្រះសីហនុ ចាប់បានជនសង្ស័យ ២នាក់ ក្នុងចំណោម ៣នាក់។
នៅថ្ងៃជាមួយគ្នានេះដែរ នៅម៉ោងប្រមាណ ១១ព្រឹក ក៏មានករណីបង្ក្រាបជនជាតិចិនមួយក្រុមទៀត ដែលបានចាប់បង្ខាំងជនជាតិចិនដូចគ្នា ស្ថិតនៅសង្កាត់លេខ១ ក្រុងព្រះសីហនុ។ សមត្ថកិច្ចកងរាជអាវុធហត្ថ ចាប់ខ្លួនជនជាតិចំនួន ៦នាក់ ក្នុងករណីនេះ។ ប្រភពដដែលចុះផ្សាយថា មេបញ្ជាការកងរាជអាវុធហត្ថខេត្តព្រះសីហនុ លោក ហេង ប៊ុនទី មិនបញ្ជាក់លម្អិតពីការចាប់ខ្លួនជនជាតិទាំង៦នាក់នោះទេ ដោយរង់ចាំការសួរនាំសិន តែប៉េអិមបានរកឃើញខ្នោះដៃជាច្រើន ក្នុងការបង្ក្រាបការបង្ខាំងមនុស្សនោះ។
ចំណែកករណីមួយទៀត គឺករណីជនជាតិចិន ឈ្មោះ ជូ យ៉ាយុន ZHOU YA YUN កាប់សម្លាប់ជនជាតិចិនដូចគ្នា កាលពីថ្ងៃទី៣១ កញ្ញា។ នគរបាលខេត្តព្រះសីហនុ បានបង្ហាញមុខជនសង្ស័យថា ជាអ្នកប្រកបរបរជាអ្នកប្ដូរប្រាក់ ស្ថិតនៅក្រុម១៤ ភូមិ៤ សង្កាត់៤ ក្រុងព្រះសីហនុ។ ជនសង្ស័យ សារភាពប្រាប់សមត្ថកិច្ចថា ឃាតកម្មនេះ កើតឡើង កាលពីថ្ងៃទី៣០ ខែកញ្ញា ក្នុងពេលជនរងគ្រោះមកប្ដូរប្រាក់ចំនួន ៧០.០០០$ (ប្រាំពីរម៉ឺនដុល្លារអាមេរិក)។ ជនរងគ្រោះ ឈ្មោះ វូ ចេងហ៊ុយ (WU CHENGHUI)។ ករណីនេះ កើតឡើងនៅថ្ងៃទី៣១ កញ្ញា នៅពេលជងរងគ្រោះ ចូលទៅហាងប្ដូរប្រាក់ ដើម្បីប្ដូរលុយចិន ជាដុល្លារអាមេរិក តែត្រូវជនសង្ស័យប្រើកាំបិតកាប់ និងចាក់សម្លាប់ ហើយកាត់ជា ៣កំណាត់ វេចខ្ចប់សពក្នុងភួយ ដាក់ចូលស្បោងពណ៌ខ្មៅ យកទៅផ្លុងចោលនៅដីឡូត៍មួយកន្លែងម្ដុំអូរត្រេះ ក្នុងសង្កាត់លេខ៤។
អ្នកស្រី ជាប សុធារី យល់ថា ករណីបទល្មើសចាប់បង្ខាំង និងឃាតកម្ម រវាងជនជាតិចិន និងជនជាតិចិន នៅខេត្តព្រះសីហនុ កើតឡើងដោយសារ ការប្រព្រឹត្តិល្បែងស៊ីសង និងការរកស៊ីកាច់កុងគ្នាក្នុងមុខរបរ។
ចំណែកអ្នកសម្របសម្រួល អង្គការ លីកាដូ ខេត្តព្រះសីហនុ លោក ស្រេង វ៉ាន់លី ក៏សង្កេតឃើញថា មួយរយៈចុងក្រោយនេះ បទល្មើសប្រព្រឹត្តិដោយជនជាតិចិន កើនឡើងមិនថមថយដែរ បើទោះជនជាតិចិនខ្លះ សម្រុកចាកចេញទៅវិញក៏ដោយ។ លោក ស្រេង វ៉ាន់លី ប្រាប់ថា បានឃើញអាជ្ញាធរខេត្ត ធ្វើការឆែកឆេរ ត្រួតពិនិត្យអាវុធ ជាតិផ្ទុះតាមដងផ្លូវដែរ តែវិធានការនេះ មិនអាចលុបបំបាត់ ឬកាត់បន្ថយបទល្មើសរបស់ជនជាតិចិនបានឡើយ។
តំណាងសង្គមស៊ីវិលខេត្តព្រះសីហនុរូបនេះ ជំរុញឲ្យអាជ្ញាធរមានសមត្ថកិច្ច បន្ថែមវិធានការទប់ស្កាត់ការនាំចូលអាវុធឲ្យមានប្រសិទ្ធិភាព ពិសេសបន្ថែមការត្រួតពិនិត្យនៅតាមច្រកសំខាន់ ដែលមានជនជាតិចិន ចូលមកនៅខេត្តព្រះសីហនុ៖ «»
របាយការណ៍របស់បង្ហាញថា ក្នុងត្រីមាសទី១ គិតពីថ្ងៃទី២០ ខែធ្នូ ឆ្នាំ ២០១៨ ដល់ថ្ងៃទី១៩ ខែមីនា ឆ្នាំ២០១៩ ជនជាតិចិន បង្កបទល្មើសឧក្រិដ្ឋធ្ងន់ធ្ងរជាងគេ។ រយៈពេល ៣ខែនេះ មានជនជាតិចិន ជាង ២៤១នាក់ ត្រូវបានចាប់ខ្លួន ក្រោមបទល្មើសផ្សេងៗ ខណៈជនជាតិវៀតណាម មានចំនួនច្រើនបន្ទាប់ គឺ ៤៩នាក់។ ជនសង្ស័យជនជាតិចិនទាំងនោះ ប្រព្រឹត្តិបទល្មើសច្រើនទីតាំងនៅកម្ពុជា និងបទចោទផ្សេងៗ គ្នា។
ជនជាតិចិន ហូរចូលប្រទេសកម្ពុជាខ្លាំង ក្នុងឆ្នាំ២០១៧ គឺកើនឡើងខ្លាំងនៅខេត្តព្រះសីហនុ។ នៅឆ្នាំ២០១៩ ជនជាតិចិន ហូរចូលកាន់តែច្រើនតាមខេត្តផ្សេងទៀត ដូចជា ខេត្តកំពត កែប តាកែវ សៀមរាប បន្ទាយមានជ័យ ខណៈពលរដ្ឋ និងអាជីវករ ឱ្យដឹងថា ជនជាតិចិននៅក្រុងព្រះសីហនុ សឹងតែមានចំនួនច្រើនជាងខ្មែរទៅហើយ។ ប៉ុន្តែមួយរយៈចុងក្រោយនេះ ជនជាតិចិន មួយចំនួនបានសម្រុកចាកចេញទៅ។
លោក ស្រេង វ៉ាន់ លី ឲ្យដឹងថា មូលហេតុជនជាតិចិន សម្រុកចាកចេញពីខេត្តព្រះសីហនុ ដោយសារ ការបិទល្បែងតាមអ៊ីនធឹណិត (Game Online) និងដោយសារបុណ្យសែនព្រះខែជាដើម។
អ្នកនាំពាក្យសាលាខេត្តព្រះសីហនុ លោក ឃាង ភារម្យ ធ្លាប់ប្រាប់អាស៊ីសេរីថា ជនជាតិចិន សម្រុកចាកចេញក្នុងមួយថ្ងៃ ប្រហែល ៣ពាន់នាក់ តែចូលមកវិញ ប្រហែល ២ពាន់ ៧រយ (២.៧០០) នាក់វិញ។ អាស៊ីសេរីមិនអាចសុំការបញ្ជាក់បន្ថែមពីលោក ឃាង ភារម្យ បានទេ នៅថ្ងៃទី៦ តុលា ដោយសារលោកមិនទទួលទូរស័ព្ទ។ តែលោក ឃាង ភារម្យ ប្រាប់សារព័ត៌មានក្នុងស្រុក (RFI) ថា អាជ្ញាធរនឹងបង្កើនកិច្ចខិតខំរបស់ខ្លួន និងរឹងបន្តឹងច្បាប់បន្ថែមទៀត ដើម្បីរក្សាបាននូវសន្តិសុខ សណ្ដាប់ធ្នាប់ និងសុវត្ថិភាពនៅក្នុងខេត្តព្រះសីហនុ។
មួយរយៈចុងក្រោយនេះ បទល្មើស ដែលជនជាតិចិន ប្រព្រឹត្តិនៅខេត្តព្រះសីហនុ មានទ្រង់ទ្រាយកាន់តែធំជាងមុន ដូចជា ការចាប់ជំរិតតាមប្រព័ន្ធអ៊ីនធឺណិត ចាប់បង្ខាំងអ្នកចាញ់ល្បែង បើកឡានដេញបុកគ្នា បើកកន្លែងពេស្យាចារ ប្រមូលផ្ដុំគ្នា ជាក្រុម ដេញវាយគ្នាតាមផ្លូវក្នុងក្រុង និងឃាតកម្ម បាញ់សម្លាប់ ជាដើម។
អាស៊ីសេរី ក៏មិនអាចសុំការបញ្ជាក់បន្ថែមពីអ្នកនាំពាក្យរបបក្រុងភ្នំពេញ បានដែរ នៅថ្ងៃទី៦ តុលា តែលោកធ្លាប់ប្រាប់ថា រដ្ឋាភិបាលកំពុងខិតខំប្រឹងប្រែងទប់ស្កាត់ និងបង្ក្រាបរាល់ថ្ងៃ។ បើទោះជា លោកទទួលស្គាល់ថា ជនជាតិចិនខ្លះ ប្រព្រឹត្តិបទល្មើសនៅខេត្តព្រះសីហនុ តែលោកប្រៀបធៀបស្ថានភាពរញ៉េរញ៉ៃរបស់ជនជាតិចិន មិនទាន់បង្កអសន្តិសុខ ដូចបណ្ដាលប្រទេសមួយចំនួនទៀតឡើយ។ លោក ផៃ ស៊ីផាន អះអាងថា រដ្ឋាភិបាលនឹងធ្វើសេចក្ដីព្រាងច្បាប់ បន្ថែមទៀត ដើម្បីឆ្លើយតបនឹងការប្រព្រឹត្តិបទល្មើសរបស់ជនបរទេសគ្រប់ជាតិសាសន៍លើទឹកដីកម្ពុជា។
កាលពីខែកុម្ភៈ ឆ្នាំ២០១៨ អគ្គរដ្ឋទូតចិន ប្រចាំកម្ពុជា លោក ស្យុង បូ (Xiong Bo) អំពាវនាវឱ្យសមត្ថកិច្ចកម្ពុជា អនុវត្តច្បាប់ឱ្យតឹងរ៉ឹងបំផុត ចំពោះជនជាតិចិន ដែលបានប្រព្រឹត្តអំពើល្មើសច្បាប់នៅកម្ពុជា និងមិនត្រូវយោគយល់ពីទំនាក់ទំនាក់ប្រទេសទាំងពីរឡើយ។ ប៉ុន្តែ ទោះមានការប្រកាសបែបនេះ ក៏គ្មានការថមថយបទល្មើសដែរ។
ពលរដ្ឋរស់នៅក្រុងព្រះសីហនុម្នាក់ លោក លី ឌី សង្កេតឃើញថា ជនជាតិចិន នៅខេត្តព្រះសីហនុ មាន ២ប្រភេទ គឺក្រុមត្រឹមត្រូវ និងក្រុមអនាធិបតេយ្យ។ លោកយល់ថា ការសម្រុកចូលរបស់ជនជាតិចិន យ៉ាងគំហុកពេក ធ្វើឲ្យពិបាកក្នុងការគ្រប់គ្រង៕
កំណត់ចំណាំចំពោះអ្នកបញ្ចូលមតិនៅក្នុងអត្ថបទនេះ៖ ដើម្បីរក្សាសេចក្ដីថ្លៃថ្នូរ យើងខ្ញុំនឹងផ្សាយតែមតិណា ដែលមិនជេរប្រមាថដល់អ្នកដទៃប៉ុណ្ណោះ។