សង្គមស៊ីវិល និងយុវជនបារម្ភពីសិទ្ធិសេរីភាពបញ្ចេញមតិ សិទ្ធិឯកជនលើអ្នកប្រើបណ្តាញអ៊ីនធឺណិត ដោយសារអនុក្រឹត្យស្តីពីច្រកទ្វារអ៊ីនធឺណិតជាតិ (National Internet Gateway) របស់រដ្ឋាភិបាលនឹងកាន់តែផ្តល់អំណាច ខ្លាំងនិងគ្មានដែនកំណត់ឲ្យរដ្ឋាភិបាលអាចរាំងខ្ទប់ ឬរឹតត្បិតសេរីភាពនៃការបញ្ចេញមតិរបស់ពលរដ្ឋ។ ពួកគេមើលឃើញថា ខ្លឹមសារមាត្រាមួយចំនួននៃច្បាប់នោះ រំលោភលើគោលការណ៍សិទ្ធិមនុស្សដែលរដ្ឋាភិបាលគួរយកមកកែលម្អឱ្យបានល្អប្រសើរឡើងវិញ។
សង្គមស៊ីវិល និងយុវជនយល់ថា ច្បាប់ដែលមិនឆ្លុះបញ្ចាំងពីគោលការណ៍សិទ្ធិមនុស្ស ហើយទទួលរងការរិះគន់ពីមតិជាតិនិងអន្តរជាតិបែបនេះ គួរតែយកមកពិភាក្សា និងស្រង់មតិយោបល់ពីភាគីពាក់ព័ន្ធឱ្យបានត្រឹមត្រូវមុនសិន ទើបជាមធ្យោបាយធានានូវការកសាងសេរីភាពជូនពលរដ្ឋក្នុងសង្គមប្រជាធិបតេយ្យពិតប្រាកដ។ ពួកគេស្នើរដ្ឋាភិបាលទទួលយកមតិយោបល់ពីគ្រប់ភាគីដោយពិនិត្យមើលខ្លឹមសារច្បាប់នោះឡើងវិញ ដើម្បីកាត់បន្ថយផលប៉ះពាល់ដែលកើតឡើងចំពោះសេរីភាពបញ្ចេញមតិរបស់ប្រជាលរដ្ឋ។
នាយកប្រតិបត្តិនៃសម្ព័ន្ធអ្នកសារព័ត៌មានកម្ពុជា (Cambo Ja) លោក ណុប វី លើកឡើងថា អ្នកសារព័ត៌មាន អង្គការសង្គមស៊ីវិល អ្នកការពារសិទ្ធិមនុស្ស និងប្រជាពលរដ្ឋកំពុងប្រើប្រាស់អ៊ីនធឺណិតសម្រាប់ផ្សព្វផ្សាយ និងចែករំលែក ប៉ុន្តែលោកមើលឃើញថា ខ្លឹមសារនៃមាត្រា៦ មាត្រា១២ មាត្រា១៣ និងមាត្រា១៤ នៃអនុក្រឹត្យស្តីពីការបង្កើត «ច្រកចូលទ្វារអ៊ីនធឺណិតជាតិ» របស់រដ្ឋាភិបាលប៉ះពាល់ដល់សេរីភាពបញ្ចេញមតិ ជាពិសេសកិច្ចការងាររបស់អ្នកសារព័ត៌មាន។
លោក ណុប វី កត់សំគាល់ថា កន្លងមកក្រុមអង្គការសង្គមស៊ីវិលតែងតែស្នើឱ្យក្រសួងប្រៃសណីយ៍ និងទូរគមនាគមន៍កែសម្រួលខ្លឹមសារមាត្រមួយចំនួនដែលធ្វើឱ្យប៉ះពាល់ដល់អ្នកប្រើប្រាស់អ៊ីនធឺណិត ដោយសារការបកស្រាយខ្លឹមសារមិនច្បាស់លាស់ដែលរឹតត្បិតលើសិទ្ធិសេរីភាព ដោយសារការផ្តល់សិទ្ធិអំណាចដល់អាជ្ញាធរ និងការដាក់បន្ទុកដល់ប្រតិបត្តិករអ៊ីនធឺណិតតាមដានរក្សាទិន្នន័យអ្នកប្រើប្រាស់ជាដើម៖ «កាលណាមានការបកស្រាយទូលាយ អ្នកសារព័ត៌មានលោកផ្សព្វផ្សាយអ្វីក៏ដោយ កាលណាអាជ្ញាធរលោកមានការចោទប្រកាន់ថា មានផលប៉ះពាល់សីលធម៌ វប្បធម៌ប្រៃណីណ៍ហើយ ចឹងមានន័យថា គាត់អាចកាត់ផ្តាច់ គាត់អាចបិទការផ្សព្វផ្សាយហ្នឹងបានគ្រប់ពេលវេលា តាមអនុក្រឹត្យនេះ គឺមិនមានការសម្រេចពីតុលាការអីទេ។ ចឹងទាំងអស់ហ្នឹងយើងចង់ឱ្យក្រសួងប្រៃសណីយ៍ និងទូរគមនាគមន៍ ទទួលយោបល់ដើម្បីពិនិត្យនិងធ្វើការកែសម្រួលឱ្យល្អប្រសើរ ចំពោះអនុក្រឹត្យស្តីពីច្រកទ្វារអ៊ីនធឺណិតជាតិនេះបាទ»។
ជាមួយគ្នានេះដែរ អ្នកនាំពាក្យសមាគមការពារសិទ្ធិមនុស្សអាដហុក (Adhoc) លោក ស៊ឹង សែនករុណា ថ្លែងថា រដ្ឋធម្មនុញ្ញការពារសិទ្ធិរបស់ពលរដ្ឋខ្មែរគ្រប់ៗរូប តែផ្ទុយទៅវិញលោកមើលឃើញថា អ្នកប្រើប្រាស់អ៊ីនធឺណិត រួមទាំងអ្នកប្រើលេខទូរស័ព្ទដៃក្នុងប្រទេស ត្រូវបានរងការរឹតត្បិត តាមដាន ហើយចោទប្រកាន់តាមប្រព័ន្ធតុលាការជាបន្តបន្ទាប់ ដោយសារការសន្ទនា ការផ្សព្វផ្សាយ និងចែករំលែកគំនិតយោបល់ពួកគេលើបណ្តាញទាំងនោះ។ លោក សឹង សែនករុណា ព្រួយបារម្ភចំពោះអនុក្រឹត្យច្រកទ្វារអ៊ិនធឺណិតជាតិដែលនឹងចូលជាធរមាន ហើយផ្ដល់អំណាចដល់រដ្ឋាភិបាលបន្ថែមទៀត ពីព្រោះខ្លឹមសារច្បាប់នេះរំលោភលើសិទ្ធិសេរីភាពបញ្ចេញមតិ និងសិទ្ធិឯកជនរបស់ពលរដ្ឋ ជាពិសេសសកម្មជនសង្គម នយោបាយ ដែលធ្វើឱ្យពួកគេកាន់តែប្រឈមនឹងការឈ្លបយកការណ៍ពីអាជ្ញាធរលើទិសដៅការងារបស់ខ្លួន៖ « ប្រសិនបើការចូលរួមទាំងអស់នោះ ត្រូវបានរឹតត្បិតបែបហ្នឹង វាធ្វើខាតបង់ទៅលើរដ្ឋាភិបាលទៅវិញទេ ពីព្រោះការចូលនឹងកាត់បន្ថយដោយសារការភ័យខ្លាចក្នុងការចូលរួមបញ្ចេញទស្សន មតិយោបល់ផ្សេងៗទៅដល់សាធារណជន ឬការឆ្លើយឆ្លងក្នុងសារអេឡិចត្រូនិចរបស់ខ្លួន ហើយក៏មានការឈប់ដោយសារមានការព្រួយបារម្ភពីការតាមដាន ការចាប់ខ្លួន ការចោទប្រកាន់ ដែលខាតបង់ព័ត៌មានអំពីការព្រួយបារម្ភនិងបញ្ហារបស់ប្រជាពលរដ្ឋ»។
ជុំវិញរឿងនេះ អ្នកនាំពាក្យក្រសួងប្រៃសណីយ៍ និងទូរគមនាគមន៍លោក មាស ប៉ូ បដិសេធអត្ថាធិប្បាយសំណើនិងការលើកឡើងនេះ ដោយលោកថា រដ្ឋមន្រ្តីក្រសួងប្រៃសណីយ៍លោក ជា វ៉ាន់ដេត ធ្លាប់បកស្រាយករណីនេះរួចហើយ។
វិទ្យុអាស៊ីសេរី មិនអាចទាក់ទងអ្នកនាំពាក្យក្រសួងប្រៃសណីយ៍ និងទូរគមនាគមន៍លោក សូ វិសុទ្ធី ដើម្បីបកស្រាយជំរុញរឿងនេះបានទេនៅថ្ងៃទី០១ ខែកុម្ភៈ។
កាលពីខែកុម្ភៈ ឆ្នាំ២០២១ ទៅក្រសួងប្រៃសណីយ៍ និងទូរគមនាគមន៍លើកឡើងក្នុងសេចក្ដីប្រកាស ថាក្រសួងពិភាក្សាបានពិគ្រោះយោបល់ជាមួយអ្នកជំនាញ ប្រតិបត្តិករឯកជន និងស្ថាប័នពាក់ព័ន្ធជាច្រើនលើក ហើយគ្មានបទប្បញ្ញត្តិណាមួយក្នុងអនុក្រឹត្យនេះ ចែងអំពីការចាប់យកទិន្នន័យអ្នកប្រើប្រាស់ និងការរឹតត្បិតសេរីភាពបញ្ចេញមតិឡើយ។ ក្រសួងបកស្រាយថា គោលបំណងនៃការបង្កើតច្រកទ្វារអ៊ីនធឺណិតជាតិនេះ គឺដើម្បីបង្កើនប្រសិទ្ធភាពក្នុងការប្រមូលចំណូលជាតិដោយផ្អែកលើគោលការណ៍ប្រកួតប្រជែងស្មើភាព ស្មោះត្រង់ និងតម្លាភាព រវាងរដ្ឋនិងប្រតិបត្តិករ ព្រមទាំងជួយស្កាត់ការលួចតភ្ជាប់បណ្ដាញឆ្លងដែនខុសច្បាប់ ល្បែងស៊ីសងអនឡាញខុសច្បាប់ ការគំរាមកំហែងតាមអ៊ីនធឺណិត រូបភាពអាសអាភាស និងបទល្មើសឆបោកតាមប្រព័ន្ធអនឡាញជាដើម។
ទន្ទឹមនឹងនេះ ក្រសួងមួយនេះថា សំណើរបស់ក្រុមអង្គការសង្គមស៊ីវិលជាតិ និងអន្តរជាតិ ជាការចោទប្រកាន់ គ្មានមូលដ្ឋាន និងមានចរិតនយោបាយ។
អនុក្រឹត្យច្រកទ្វេរអ៊ីធឺណិតជាតិ(National Internet Gateway) នឹងអនុវត្តនៅថ្ងៃទី១៦ ខែកុម្ភៈ ហើយបញ្ជូនសេវាអ៊ិនធឺណិតគ្រប់ប្រភេទត្រូវតភ្ជាប់បណ្តាញទៅវិញទៅមកក្នុងប្រទេស និងអន្តរជាតិដែលគ្រប់គ្រងដោយរដ្ឋាភិបាល។
ជុំវិញរឿងនេះ យុវជនដែលកំពុងធ្វើការងារសង្គមលោក ស្វាយ សំណាង ប្រាប់វិទ្យុអាស៊ីសេរីនៅថ្ងៃទី១ ខែកុម្ភៈថា សព្វថ្ងៃយុវជនបានជ្រើសយកបណ្តាញអ៊ីនធឺណិតសម្រាប់ការទំនាក់ទំនងឯកជន និងផ្សព្វផ្សាយសកម្មភាព រួមទាំងរឿងរ៉ាវក្នុងសង្គមផ្សេងៗ ប៉ុន្តែពួកគេព្រួយបារម្ភពីសុវត្ថិភាពជាខ្លាំងដោយសារអាជ្ញាធរតាមឈ្លបយកការណ៍លើអ្នកប្រើប្រាស់សិទ្ធិរបស់ខ្លូនលើអ៊ីនធឺណិត។ ទន្ទឹមនឹងនេះលោកថា យុវជនខ្លះស្ទើរមិនហ៊ានបញ្ចេញមតិ ឬទស្សនរបស់ខ្លួននៅក្នុង សង្គមឡើយ ។ យុវជនរូបនេះបញ្ជាក់ថាលោកមិនគាំទ្រច្បាប់ដែលចរិតរឹតត្បិតលើសិទ្ធិសេរីភាពរបស់ពលរដ្ឋលើបណ្តាញអ៊ីនធឺណិតដែលបំបិទសិទ្ធិ និងទទួលរងការរិះគន់ពីគ្រប់មជ្ឈដ្ឋាននោះទេ។ លោក ស្វាយ សំណាង បន្តថា ច្បាប់នេះនឹងបើដៃឱ្យអាជ្ញាធរគ្មានដែនកំណាត់ ដូច្នេះលោកយល់ថាយុវជនបរិស្ថាននិងសង្គមដែលសកម្ម ហើយតែងរិះគន់ពីភាពអសកម្មរបស់រដ្ឋាភិបាលនឹងក្លាយជាគោលដៅបន្ថែមទៀត៖ «សកម្មភាពនិងការចូលរួមរបស់យុវជនប្រាកដណាស់មានការលំបាកចំពោះពួកគាត់តែងតែឈឺឆ្អាល ដូចជាការបញ្ចេញមតិនៅលើបណ្តាញសង្គមហ្នឹង ប្រាកដជាភ័យខ្លាចនៅពេលបញ្ចេញសាររិះគន់ ឬជជែកគ្នាអំពីបញ្ហាសង្គម ហើយក្នុងហ្នឹងប្រាកដជាមានការគំរាមកំហែងនៅលើបណ្តាញអ៊ីនធឺណិត»។
កាលពីថ្ងៃទី១៥ ខែមករា ការសែត ឌឹ ញូវយ៉កថាម (The News York Time) ដ៏ល្បីរបស់សហរដ្ឋអាមេរិក បានចេញផ្សាយអត្ថបទលើកឡើងថា បណ្តាញអ៊ីនធឺណិតកម្ពុជាអាចដូចប្រទេសចិនដែលគ្រប់គ្រងដោយរដ្ឋ ក្រោមអនុក្រឹត្យស្តីពីការបង្កើតច្រកចូលទ្វារអ៊ីនធឺណិតជាតិ (National Internet Gateway) ដែលចរាចរណ៍លើបណ្តាញទាំងអស់នឹងត្រូវបញ្ជូនទៅរដ្ឋាភិបាល។ ការសែតដដែលបានបង្ហាញថា ការបង្ក្រាបលើការបញ្ចេញមតិតាមប្រព័ន្ធឌីជីថលកាន់តែអាក្រក់លើអ្នកបញ្ចេញមតិដោយដាក់ពន្ធនាគារ ក្រោមបទញុះញង់ និងប្រមាថថ្នាក់ដឹកនាំ ដោយសារការបង្ហោះរឿងកំប្លែង កំណាព្យ រូបភាព សារឯកជន និងបទចម្រៀងនៅលើអ៊ីនធើណេត ដូចជា អ្នកច្រៀងរ៉េប (Rapper) រិះគន់បញ្ហាសង្គមលោក គា សុគន្ធ ក្មេងប្រុស កាក់ សុវណ្ណច្ឆ័យ លោក នី ណាក់ អ្នកសារព័ត៌មាន និងសកម្មជនសិទ្ធិមនុស្សសង្គមមួយចំនួនទៀត។ ការសែត ឌឹ ញូវយ៉កថាម បញ្ជាក់ថា អនុក្រឹត្យនេះ ដាក់ឱ្យកម្ពុជាស្ថិតក្នុងប្រទេសដែលបានទទួលយកគំរូផ្តាច់ការដូចប្រទេសចិនក្នុងការឃ្លាំមើលលើអ៊ីនធឺណិត ហើយវានឹងធ្វើឱ្យមានការប៉ះពាល់កាន់តែខ្លាំងលើបណ្តាញអ៊ីធឺណិតនាពេលអនាគត៕
កំណត់ចំណាំចំពោះអ្នកបញ្ចូលមតិនៅក្នុងអត្ថបទនេះ៖ ដើម្បីរក្សាសេចក្ដីថ្លៃថ្នូរ យើងខ្ញុំនឹងផ្សាយតែមតិណា ដែលមិនជេរប្រមាថដល់អ្នកដទៃប៉ុណ្ណោះ។