ខ្មែរ​អាមេរិកកាំង សោក​ស្តាយ​ការ​បាត់បង់​អ្នក​លើក​ស្ទួយ​ព្រះពុទ្ធសាសនា និង​វប្បធម៌​ខ្មែរ​នៅ​លើ​ទឹកដី​​សហរដ្ឋ​អាមេរិក

0:00 / 0:00

ពលរដ្ឋខ្មែរ​ដែល​រស់​នៅ​តាម​បណ្តា​រដ្ឋ​មួយ​ចំនួន​ជា​ពិសេស​តំបន់​ជុំវិញ​រដ្ឋធានី​វ៉ាស៊ីនតោន​(Washington-DC)​ គឺ​ពួក​គាត់​ស្គាល់​លោក ​ទន់ សុវណ្ណ ដែល​គេ​តែង​ហៅ​តាម​របៀប​អាមេរិកាំង​ថា Dr. Sovan Tun។

ប្រធាន​សមាគម​ខ្មែរ-អាមេរិកាំង ​ព្រះសង្ឃ ​និង​ក្រុម​គ្រួសារ​បណ្ឌិត​ ទន់ សុវណ្ណ​ ផ្ទាល់​បាន​ឲ្យ​ដឹង​ក្រោយ​​ពិធី​បូជា​សព​ កាល​ពី​ថ្ងៃ​សៅរ៍ ទី១៦ ខែតុលា នៅ​សហរដ្ឋ​អាមេរិក​ថា ក្នុង​រយៈ​ពេល​ជាង​៤០​ឆ្នាំ​ រស់​នៅ​លើ​ទឹក​ដី​អាមេរិក​រហូត​ដល់​ថ្ងៃ​លោក​ទទួល​មរណភាព​ក្នុង​វ័យ​ ៨១​ឆ្នាំ ​បណ្ឌិត ​ទន់ សុវណ្ណ បាន​បូជា​ទាំង​កម្លាំង​កាយ​ និង​បញ្ញា​ស្មារតី ដើម្បី​ការងារ​មនុស្សធម៌​ជួយ​សហគមន៍​ខ្មែរ​ ជា​ពិសេស​ជួយ​ពលរដ្ឋ​ខ្មែរ​ ដែល​ជាជន​ភៀស​ខ្លួន​ទើប​មក​កសាង​ជីវិត​ថ្មី​ដោយ​បាតដៃ​ទទេ និង​ខ្វះខាត​ចំណេះ​ដឹង​ផ្នែក​ភាសា​និង​របៀប​របប​រស់​នៅ​ថ្មី​នៅ​លើ​ទឹកដី​អាមេរិក។

ក្រៅ​ពី​នេះ​ទៀត​ លោក​ក៏​សកម្ម​ណាស់​ដែរ​ លើ​កិច្ចការ​អប់រំ ​និង​លើក​ស្ទួយ​វិស័យ​ព្រះពុទ្ធសាសនា​ និង​វប្បធម៌​ខ្មែរ​នៅ​លើ​ទឹក​ដី​សហរដ្ឋអាមេរិក​។ ភរិយា​របស់បណ្ឌិត ទន់ សុវណ្ណ​ គឺ​លោក ​ស្រី ង៉ោ យ៉ក់ប៉ាន​(បៀន) បាន​ឲ្យ​វិទ្យុអាស៊ីសេរី​ដឹង​កាល​ពី​ថ្ងៃ​ទី​១៦​ ខែតុលា​ ក្រោយ​ពី​បុណ្យសព​រួច​រាល់​ថា​ មួយ​ជីវិត​របស់​ស្វាមី​គាត់​នៅ​លើ​ទឹកដី​អាមេរិក​នេះ ​គឺ​គាត់​ចំណាយ​ពេល​ច្រើន​ទៅ​លើ​កិច្ចការ​សង្គម ​វប្បធម៌ ​និង​សាសនា​ ដោយ​មិន​សូវ​ខ្វល់​ពី​ការ​ងារ​ផ្ទះ​ប៉ុន្មាន​ឡើយ​។

លោក​ស្រី​បន្ថែម​ថា ​សូម្បី​តែ​ពេល​ឈឺ ​សម្រាក​នៅ​មន្ទីរពេទ្យ​ ក៏​លោក​នៅ​ព្យាយាម​ទាក់ទង​ទៅ​ស្ថានប័ន​ជាតិ​ និង​អន្តរជាតិ​ ពាក់ព័ន្ធ​នឹង​កិច្ចការ​សហគមន៍​ខ្មែរ ​ដែល​មាន​អ្នក​ពឹង​ឲ្យ​លោក​ជួយ​ដោះស្រាយ​៖ «ការងារ​គាត់​នោះ​ច្រើន​ណាស់ ​ឈឺនៅ​លើគ្រែពេទ្យ​ហើយហ្នឹង​ក៏នៅ​មាន​គេខល​​មក​ឲ្យ​ជួយ​ទៀត​ តែ​គាត់​ថា ​ធ្វើលែង​កើត​ហើយ »។

Sovan_Tun_Dead_of_Age_82_years_old_02.jpg
ពិធីបុណ្យសពរបស់លោកបណ្ឌិត ទន់ សុវណ្ណ ប្រព្រឹត្តទៅនៅឧប្បដ្ឋានសាលាបុណ្យ វត្តពុទ្ធិការាម រដ្ឋមារីឡែន សហរដ្ឋអាមេរិក។ (រូប៖ ហ្វេសប៊ុកព្រះតេជគុណ Chanrith Koy)

ខ្មែរ​អាមេរិកាំង​ភាគ​ច្រើន​ទទួល​ស្គាល់​ថា ​លោក ​ទន់ សុវណ្ណ ​គឺ​ជា​កូន​ខ្មែរ​ម្នាក់​ មាន​ចំណេះ​ដឹង​ជ្រៅជ្រះ​ មាន​ទេព​កោសល្យ​ខ្ពស់​ មាន​បទពិសោធន៍​ការងារ​ច្រើន​ ទាំង​នៅ​ក្នុង​ប្រទេស​កម្ពុជា​ និង​នៅ​សហរដ្ឋអាមេរិក​ ទាំង​វិស័យ​ពុទ្ធចក្រ​ និង​អាណាចក្រ​។

ព្រះចៅអធិការ​វត្ត​ពុទ្ធិការាម​ ឬ​វត្ត​ខ្មែរ ម៉ារីលែន​(Maryland) ព្រះតេជ​គុណ ​សុវណ្ណជោតោ ​អ៊ុក ច័ន្ទហន​ មាន​ថេរ​ដីកា​ថា ការ​បាត់បង់​លោក​ ទន់ សុវណ្ណ ​ផ្ដល់​ផល​លំបាក​ជា​ច្រើន ក្នុង​ការ​អភិវឌ្ឍន៍ ការ​លើក​ស្ទួយ​កេរ​ឈ្មោះ​ប្រពៃណី ​វប្បធម៌​ខ្មែរ និង​ការ​កសាង​ទី​វត្ត​អារាម​ខ្មែរ ដើម្បី​ឲ្យ​គេ​ស្គាល់​ខ្មែរ​ក្នុង​សហគមន៍​អន្តរជាតិ​។ ​ជាក់​​ស្តែង ជា​ច្រើន​ឆ្នាំ​មក​នេះ លោក គឺ​ជា​មនុស្ស​សំខាន់​មួយ​រូប​ក្នុង​ជួរ​ថ្នាក់​ដឹក​នាំ​វត្ត​ពុទ្ធិការាម​ ដែល​ជា​វត្ត​ខ្មែរ​ធំ​ជាង​គេ​នៅ​តំបន់​ជុំវិញ​រដ្ឋធានី​វ៉ាស៊ីនតោន​(Washington-DC)។ លោក​តែង​ជួយ​ជ្រោមជ្រែង​សហគមន៍​ខ្មែរ​ និង​សហគមន៍​ជាតិ​សាសន៍​ផ្សេង​ទៀត ដែល​ជា​ជន​អន្តោប្រវេសន៍​ចម្រុះ​ជាតិ​សាសន៍៖ « បាត់ម្នាក់ពិបាកដែរ.... គាត់ធ្វើអី ជួយមិនរើសមុខ មិន​គិតពេលយប់​ថ្ងៃ​ទេ ចំពោះ​ក្រីក្រលំបាក​ អ្នកខ្លះជួយធ្វើការងារអីទាល់តែមានផលប្រយោជន៍ គាត់អត់ទេ អាត្មាអស់ពីគាត់ដូចវាលដៃជើងយ៉ាងម៉េចមិនដឹងទេ?»។

ព្រះតេជ​គុណ ​​អ៊ុក ច័ន្ទហន ​បន្ត​ថា ​កូន​ខ្មែរ​អ្នក​ចេះ​ដឹង​ខ្ពស់​ បាន​រៀន​ដល់​ថ្នាក់​បណ្ឌិត​មាន​ច្រើន​ ប៉ុន្តែ​អ្នក​ដែល​យក​ចំណេះ​ដឹង​ លះបង់​ពេល​វេលា ​និង​ផលប្រយោជន៍​​ផ្ទាល់​ខ្លួន ដើម្បី​ជួយ​ដល់​កិច្ចការ​សាសនា​ សហគមន៍​ខ្មែរ ​វប្បធម៌​ខ្មែរ​នោះ ​គឺ​មាន​តិច​ណាស់​៖ «គាត់ជាខ្មែរម្នាក់ដែលប្រឡូកចូលក្នុងសង្គមជ្រៅ ខ្មែរយើងផ្សេងទៀតមានឌុកទ័រច្រើនដែរ តែជ្រៅតែក្នុងផ្ទះគេអត់ចេញមកជួយសង្គមផង ខ្វះអីបណ្ឌិតខ្មែរម៉ាគគោកជុំវិញវត្ត ប៉ុន្តែគេមិន​ដែល​មកវត្តផង មកវត្តក៏មិនដឹងម​កធ្វើអី!»

Sovan_Tun_Dead_of_Age_82_years_old_03.jpg
ពិធីបុណ្យសពរបស់លោកបណ្ឌិត ទន់ សុវណ្ណ ប្រព្រឹត្តទៅនៅឧប្បដ្ឋានសាលាបុណ្យ វត្តពុទ្ធិការាម រដ្ឋមារីឡែន សហរដ្ឋអាមេរិក។ (រូប៖ ហ្វេសប៊ុកព្រះតេជគុណ Chanrith Koy)

តើលោកបណ្ឌិត ទន់ សុវណ្ណ ជាអ្នកណា? តើគាត់មានអតីតភាពភាពយ៉ាងដូច​ម្តេចខ្លះ?

​តាម​រយៈ​គ្រួសារ ​និង​ឯកសារ​មួយ​ចំនួន ដែល​ចង​ក្រង​ដោយ​សង្ខេប​អំពី​ប្រវត្តិ​នៃ​ការ​សិក្សា​ និង​ការ​ងារ​របស់​លោក​ ទន់ ​សុវណ្ណ បាន​ឲ្យ​ដឹង​ថា លោក ទន់ សុវណ្ណ កើត​នៅ​ថ្ងៃ​ទី​៥ ខែ​តុលា ​ឆ្នាំ​១៩៤០ ​ក្នុង​ខេត្ត​បាត់​ដំបង​។

តាំង​ពី​កុមារភាព​ និង​ពេល​ធំ​ពេញវ័យ ​លោក​ជា​អ្នក​ឧស្សាហ៍​ព្យាយាម​ និង​មាន​ភាព​ឆ្លាត​វ័យ​ក្នុង​ការ​សិក្សា​ និង​ការងារ។ លោក​មាន​កូន​ប្រុស​ស្រី​ចំនួន​៣​នាក់​។

លោក​បាន​ប្រឡង​ជាប់​ អាហារូបករណ៍​ពី​រដ្ឋាភិបាល​សហរដ្ឋ​អាមេរិក​ នៅ​ឆ្នាំ​១៩៦២​។ បន្ទាប់​ពី​បញ្ចប់​ការ​សិក្សា​ថ្នាក់​បរិញ្ញាបត្រ លោក ទន់ សុវណ្ណ បាន​វិលត្រឡប់​ទៅ​ប្រទេស​កម្ពុជា​វិញ​ឆ្នាំ​១៩៦៦។

លោក​ក៏​បាន​ចូល​ទៅ​បម្រើ​ការងារ​រាជការ​នៅ​ក្រសួង​កសិកម្ម​ ដែល​ពេល​នោះ ​លោក​បាន​បង្រៀន​នៅ​សាលា​កសិកម្ម​ព្រែកលៀប​ វិទ្យាល័យខ្មែរ-អង់គ្លេស​ សាកលវិទ្យាល័យ​ភ្នំពេញ​ និង​សាកលវិទ្យាល័យ​កសិកម្ម​ នៅ​ឆ្នាំ​១៩៧១​។

លោក​ក៏​បាន​បម្រើការ​នៅ​ក្នុង​របប​សាធារណរដ្ឋ​ខ្មែរ​នៃ​លោក​សេនា​ប្រមុខ​ លន់ នល់ ​ក្នុង​ឋានៈ​ជា​ក្រុម​ប្រឹក្សា​ប្រឹក្សា​សេដ្ឋកិច្ច​ជាតិ​កម្ពុជា​នៅ​ឆ្នាំ​១៩៧២​។ ពេល​ដែល​ប្រទេស​កម្ពុជា​ធ្លាក់​ចូល​ក្នុង​ភ្នក់​ភ្លើង​សង្គ្រាម​ ចូល​ទៅ​របប​ខ្មែរ​ក្រហម​ លោក​ក៏​បាន​ភៀស​ខ្លួន​ចេញ​ពី​កម្ពុជា ដូច​ពលរដ្ឋ​ខ្មែរ​មួយ​ចំនួន​ទៀត​ដែរ​។ ពេល​នោះ​លោក​ក៏​បាន​នា​យក​អង្គការ​សហប្រជាជាតិ​ ទទួល​លោក​ឲ្យ​បន្ត​ការ​សិក្សា​ថ្នាក់​អនុបណ្ឌិត​នៅ​សហរដ្ឋ​អាមេរិក​ ហើយ​បាន​បញ្ចប់​នៅ​ឆ្នាំ​១៩៧៩​។ ​ក្រោយ​មក លោក​ក៏​បាន​បន្ត​យក​ថ្នាក់​បណ្ឌិត​ទៀត​។

Sovan_Tun_Dead_of_Age_81_years_old_01.jpg
ផ្ទាំងរូបភាពនិងសកម្មភាពរបស់លោកបណ្ឌិត ទន់ សុវណ្ណ ដែលសកម្មក្នុងការជួយលើ​កិច្ចការ​អប់រំ ​និង​លើក​ស្ទួយ​វិស័យ​ព្រះពុទ្ធសាសនា​ និង​វប្បធម៌​ខ្មែរ​នៅ​លើ​ទឹក​ដី​សហរដ្ឋអាមេរិក​។ (រូប៖ ហ្វេសប៊ុកព្រះតេជគុណ Chanrith Koy)

ជីវិត​រស់​នៅ​សហរដ្ឋ​អាមេរិក​ លោក​បាន​បម្រើ​ការងារ​ជា​ច្រើន​ឱ្យ​រដ្ឋាភិបាល​អាមេរិក​រហូត​លោក​ចូល​និវត្តន៍​នៅ​ឆ្នាំ​២០១៨​។

​​ពាក់​ព័ន្ធ​នឹង​ការងារ​សង្គម​ លោក​មាន​តួនាទី​ជាច្រើន​ រួម​មាន ​ជា​ប្រធាន​ពុទ្ធិក​សមាគម​ព្រះពុទ្ធសាសនា ​(Cambodia​ Buddhist​ Society​ )​ នៅ​ក្នុង​ទីក្រុង​ស៊ីលវើស្ព្រីង(Silver Spring​) រដ្ឋ​ម៉ារីលែន (Maryland)​ ជា​អនុ​ប្រធាន​បណ្តាញ​ពុទ្ធសាសនិក​នៅ​ក្នុង​តំបន់​រដ្ឋ​ធានី​វ៉ាស៊ីនតោន​ ជា​សមាជិក​ស្ថាបនិកមួយ​រូប នៃ​សមាគម​ពុទ្ធ​សាសនិក​អន្តរជាតិ​នៅ​អាមេរិក ​ហើយ​លោក​ក៏​ជា​សមាជិក​ក្រុម​ប្រឹក្សា​ភិបាល​នៃ​សន្និសីទ​អន្តរ​សាសនា​នៅ​ក្នុង​តំបន់​រដ្ឋ​ធានី​វ៉ាស៊ីនតោន​ផង​ដែរ។

កាន់​តែ​សំខាន់​ទៀត​នោះ​បណ្ឌិត ទន់ សុវណ្ណ ​បាន​ជួយធានា​ព្រះសង្ឃ​ខ្មែរ​រាប់សិប​អង្គ​មក​គង់​នៅ​វត្ត​សហរដ្ឋ​អាមេរិក ​ជាពិសេស​នៅវត្ត​ពុទ្ធិការាម​ក្នុង​រដ្ឋម៉ារីលែន​ (Maryland)​​ និង​បាន​ជួយ​កិច្ចការ​សំខាន់ៗ​ជា​ច្រើន​ផ្សេង​ទៀត​។

មេ​ដឹកនាំ​សហគមន៍​ខ្មែរ​ដទៃ​ទៀត ​សោកស្តាយ​ ដែល​បាត់​បង់​ធនធានមនុស្ស​ ដូច​លោក​​បណ្ឌិត​ ទន់ សុវណ្ណ។ ពួក​គេ​ថា លោក​ជា​បុគ្គល​ឆ្នើម ​និង​ជា​មនុស្សគំរូ​ម្នាក់​ផ្នែក​បណ្តុះបណ្តាល​វិស័យ​ពុទ្ធសាសនា​ និង​កិច្ចការ​បម្រើ​សហគមន៍​។

ភរិយាបណ្ឌិត ​ទន់ សុវណ្ណ ​គឺ​អ្នក​ស្រី ​ង៉ោ យក់ប៉ាន (អានថា៖បៀន) ឲ្យ​ដឹង​ថា បណ្តាំ​ចុង​ក្រោយ​របស់​លោក ​គឺ​គាត់​មាន​ការ​សោកស្តាយ​ ដែល​គាត់​ទៅ​ចោល​ក្តីរំពឹង​របស់​គាត់​ដែល​ប៉ង​ប្រាថ្នា​ថា នឹង​ជួយ​សហគមន៍​ខ្មែរ ​កូន​ខ្មែរ​ និង​ព្រះពុទ្ធសាសនា​ឱ្យ​បាន​រីក​ចម្រើន​យូរ​អង្វែង​តទៅ​មុខ​ទៀត​៖ «គាត់ផ្តាំថា កុំឲ្យចោលវត្ត គាត់អាណិតកូនខ្មែរ នៅឯស្រុកគាត់ឃើញ​លំបាក​ពេល​ទៅ​លេង​ស្រុក​ម្តងៗ !»។

លោក​ ទន់ សុវណ្ណ បាន​ទទួល​មរណភាពក្នុង​អាយុ​ ៨១ឆ្នាំ​ ដោយ​សារ​រោគាពាធ​កាល​ពី​ថ្ងៃ​សៅរ៍​ ទី៩ ​ខែតុលា ឆ្នាំ២០២១​ ដោយ​បន្សល់​នូវ​កូន​៣នាក់​ និង​ចៅ​៤​នាក់ ​ព្រម​ទាំង​ភរិយា​របស់​លោក​៕

កំណត់​ចំណាំ​ចំពោះ​អ្នក​បញ្ចូល​មតិ​នៅ​ក្នុង​អត្ថបទ​នេះ៖ ដើម្បី​រក្សា​សេចក្ដី​ថ្លៃថ្នូរ យើង​ខ្ញុំ​នឹង​ផ្សាយ​តែ​មតិ​ណា ដែល​មិន​ជេរ​ប្រមាថ​ដល់​អ្នក​ដទៃ​ប៉ុណ្ណោះ។