ពលរដ្ឋមួយចំនួននៅភ្នំពេញរិះគន់ការបិទផ្លូវធ្វើឲ្យស្ទះចរាចរណ៍ពេលមានក្បួនរថយន្ត ឬកម្មវិធីរបស់អ្នកធំម្ដងៗ
2024.09.10
ក្បួនរថយន្តរបស់លោក ហ៊ុន សែន កាលជានាយករដ្ឋមន្ត្រី ទៅតាមបណ្ដាខេត្ត កាលពីឆ្នាំ២០២២។
រូប៖ ហ្វេសប៊ុកលោក ហ៊ុន សែន
ពលរដ្ឋមួយចំនួនរស់នៅក្នុងរាជធានីភ្នំពេញ ត្អូញត្អែរពីបញ្ហាស្ទះចរាចរណ៍ ដោយសារមន្ត្រីនគរបាលបិទផ្លូវ សម្រាប់ការធ្វើដំណើររបស់ក្បួនរថយន្ត និងក្រុមមន្ត្រីជាន់ខ្ពស់រដ្ឋាភិបាល ឬនៅពេលអ្នកធំចុះទៅចូលរួមពិធីនៅកន្លែងណាមួយ ។ អ្នកឃ្លាំមើលបញ្ហាសង្គម លើកឡើងថា វប្បធម៌ហែហមថ្នាក់ដឹកនាំ មិនត្រឹមតែធ្វើឱ្យខ្ជះខ្ជាយថវិកាជាតិនោះទេ ពេលខ្លះថែមទាំង បង្កការកកស្ទះចរាចរណ៍ រំខានដល់ការធ្វើដំណើរ និងការប្រកបរបរចិញ្ចឹមជីវិតរបស់ពលរដ្ឋទៀតផង។
ស្របពេលដងផ្លូវនានានៅរាជធានីភ្នំពេញ កំពុងកកស្ទះចរាចរណ៍ស្រាប់ហើយនោះ ប្រជាពលរដ្ឋមួយចំនួនរស់នៅក្នុងរាជធានីភ្នំពេញ តែងត្អូញត្អែរថា បញ្ហាស្ទះចរាចរណ៍កាន់តែអាក្រក់ថែមទៀត នៅពេលមានក្បួនរថយន្តធ្វើដំណើររបស់ថ្នាក់ដឹកនាំរដ្ឋាភិបាលម្ដងៗ។
អ្នកដឹកជញ្ជូនម្ហូបអាហារ នៅរាជធានីភ្នំពេញ ថ្លែងប្រាប់វិទ្យុអាស៊ីសេរី ក្នុងលក្ខខណ្ឌសុំមិនបញ្ចេញឈ្មោះថា ជារឿយៗលោកបានជាប់គាំងនៅចំណុចភ្លើងស្តុប មួយចំនួន ក្នុងរយៈពេលប្រមាណជិតកន្លះម៉ោង ឬច្រើនជាងនេះ ដោយសារតែការបិទផ្លូវសម្រាប់ថ្នាក់ដឹកនាំធ្វើដំណើរ។ អ្នកធ្វើការលើវិស័យដឹកជញ្ជូនម្ហូបអាហាររូបនេះ ឲ្យដឹងថា បញ្ហានេះ អាចធ្វើឲ្យលោកប្រឈមនឹងការដកពិន្ទុនៅក្នុងប្រព័ន្ធ (System) របស់ក្រុមហ៊ុនដឹកជញ្ជូន និងទម្លាក់ចំណាត់ថ្នាក់ (Rank) ព្រមទាំងខាតបង់កម្រៃជើងសាជាដើម។
ប្រភពថ្លែងសុំមិនបញ្ចេញឈ្មោះ៖ «នៅពេលយើងចាំយូរទៅដល់ខាតពេលយើងរកបុងបន្ត ដឹកបុងបន្ត ទី២ ទៅយកពីហាងមិនទាន់ ឧទាហរណ៍ថា ហាងឲ្យទៅយកឲ្យទាន់ ប៉ុន្តែនៅពេលយើងឈប់ចង់២០នាទី ហាងលុប (Cancel) បុងបាត់ហើយដកពិន្ទុយើងបាត់ហើយ»។
ចំណែកឯបុគ្គលិកផ្នែកលក់ នៅក្រុមហ៊ុនឯកជនមួយ ក្នុងរាជធានីភ្នំពេញ ប្រាប់វិទ្យុអាស៊ីសេរី ក្នុងលក្ខខណ្ឌសុំមិនបញ្ចេញឈ្មោះដែរថា នៅពេលមានអាជ្ញាធរបិទផ្លូវសម្រាប់ក្បួនថ្នាក់ដឹកនាំធ្វើដំណើរម្ដងៗ គឺត្រូវចំណាយពេលរង់ចាំច្រើន ចាប់ពីកន្លះម៉ោងរហូតដល់រាប់ម៉ោង ។ កញ្ញាឲ្យដឹងថា បញ្ហានេះ បានរំខានដល់ការធ្វើដំណើរទៅបំពេញការងារ។
ប្រភពថ្លែងលាក់ឈ្មោះ៖ «ពេលបិតផ្លូវម្ដងៗ វាស្ទះទៅធ្វើឲ្យយើងមួម៉ៅ ហើយមួយទៀតយើងភ័យខ្លាចមកធ្វើការយឺតម៉ោង ហើយបិទម្ដងៗយូរ ហើយបន្ទាប់ពីបិទផ្លូវហើយ ពេលបើកផ្លូវវិញពួកគាត់អត់មានសម្រួលចរាចរណ៍ឲ្យយើងទេ យើងទៅខ្លួនឯងហ្មង ហើយពេលដែលទៅវាមិនមែនដូចស្តុបដែលមានអ្នកទៅមានអ្នកមកឯណា គឺទៅម្ដងទាំងអស់គ្នាតែម្ដង»។
អាជ្ញាធររាជធានីភ្នំពេញ តែងបិទផ្លូវធ្វើដំណើររបស់ពលរដ្ឋដើម្បីសម្រួលការធ្វើចរាចរណ៍ក្បួនរថយន្តរបស់មន្ត្រីជាន់ខ្ពស់រដ្ឋាភិបាល ឬដែលពលរដ្ឋតែងហៅថាអ្នកធំ។
ជាក់ស្ដែងអ្នកធ្វើដំណើររាប់ពាន់នាក់ក្នុងរាជធានីភ្នំពេញ កាលពីព្រឹកថ្ងៃទី ៩ ខែកញ្ញា ត្រូវខាតបង់ពេលវេលា ដើម្បីរង់ចាំក្បួនធ្វើដំណើរសម្រាប់ប្រធានព្រឹទ្ធសភា លោក ហ៊ុន សែន ពីផ្ទះរបស់លោកនៅក្រុងតាខ្មៅ ឆ្ពោះទៅព្រលានយន្តហោះអន្តរជាតិភ្នំពេញ ក្នុងការចូលរួមវេទិកាចំណេះដឹងពិភពលោកលើកទី២៥ នៅប្រទេសកូរ៉េខាងត្បូង (South Korea)។ ក្រោយពីលោក ហ៊ុន សែន ឡើងយន្តហោះទៅប្រទេសកូរ៉េ ក្បួនរថយន្តរបស់មន្ត្រីជាន់ខ្ពស់រដ្ឋាភិបាល ដែលមានរថយន្តរាប់សិបគ្រឿង បានត្រឡប់មកវិញដោយមានរថយន្តស៊ីរ៉ែនបើកផ្លូវ និងមន្ត្រីនគរបាលបញ្ចៀសយានយន្តគ្រប់ប្រភេទឲ្យចេញពីមុខក្បួន។
ទាក់ទងនឹងបញ្ហានេះ លោក ហ៊ុន សែន កាលពីឆ្នាំ២០១១ ធ្លាប់បានដាក់បញ្ជាឲ្យកំណត់ចំនួនមន្ត្រីជាន់ខ្ពស់រដ្ឋាភិបាល ដែលមានសិទ្ធិប្រើប្រាស់រថយន្តស៊ីរ៉ែនបើកមុខក្បួនដើម្បីកាត់បន្ថយការកកស្ទះចរាចរណ៍ ហើយអ្នកដែលមានសិទ្ធិប្រើប្រាស់រថយន្តស៊ីរ៉ែនបើកមុខក្បួន គឺមានតែព្រះមហាក្សត្រ ប្រធានព្រឹទ្ធសភា ប្រធានរដ្ឋសភា និងនាយករដ្ឋមន្ត្រី។
ថ្វីបើលោក ហ៊ុន សែន ធ្លាប់បានបញ្ជាបែបនេះក៏ដោយ ក៏មន្ត្រីនគរបាលមួយចំនួន ពុំបានអនុវត្តតាមបទបញ្ជានេះឡើយ ហើយនៅតែបន្តប្រើរថយន្តស៊ីរ៉ែន បើកមុខក្បួនមន្ត្រីជាន់ខ្ពស់ផ្សេងទៀតដដែល។
ទាក់ទិននឹងបញ្ហាបិទផ្លូវដើម្បីក្បួនរថយន្ត ឬកម្មវិធីរបស់អ្នកធំនេះ អ្នកប្រើប្រាស់បណ្ដាញសង្គមហ្វេសប៊ុកមួយចំនួន តែងបញ្ចេញប្រតិកម្មជារឿយៗលើគណនីហ្វេសប៊ុករបស់ពួកគាត់។ ពួកគាត់បានរិះគន់ថា ការបិទផ្លូវនេះ បានប៉ះពាល់ដល់ការចរាចរណ៍របស់រថយន្តពេទ្យ សិស្ស និស្សិត អ្នកធ្វើការក្នុងគ្រឹះស្ថានឯកជន ការប្រកបអាជីវកម្ម ឬការលក់ដូរតាមចិញ្ចើមផ្លូវ អ្នកប្រកបរបររត់ម៉ូតូកង់បី និងអ្នករត់រថយន្តឈ្នួលជាដើម ។ មិនត្រឹមតែប៉ុណ្ណោះ បញ្ហាបិទផ្លូវនេះ ក៏ប៉ះពាល់ដល់ការអនុវត្តមុខនាទីរបស់មន្ត្រីរាជការតាមក្រសួងស្ថាប័ន រួមទាំងការខ្ជះខ្ជាយកងកម្លាំងរាប់រយនាក់ ដើម្បីរៀបចំសណ្ដាប់ធ្នាប់តាមដងផ្លូវផងដែរ។
វិទ្យុអាស៊ីសេរី នៅមិនទាន់អាចទាក់ទងប្រធានអង្គភាពអ្នកនាំពាក្យរដ្ឋាភិបាល លោក ប៉ែន បូណា និងអ្នកនាំពាក្យសាលារាជធានីភ្នំពេញ លោក ម៉េត មាសភក្ដី ដើម្បីសុំការឆ្លើយតបបញ្ហានេះ បាននៅឡើយទេ នៅថ្ងៃទី ៩ ខែកញ្ញា។
អ្នកឃ្លាំមើលបញ្ហាសិទ្ធិមនុស្ស និងសង្គម លោក ស៊ឹង សែនករុណា ប្រាប់អាស៊ីសេរីថា ការហែហមអមដំណើរថ្នាក់ដឹកនាំនេះ ស្ទើរតែក្លាយជាវប្បធម៌របស់ក្រុមមន្ត្រីជាន់ខ្ពស់របស់រដ្ឋាភិបាលទៅហើយ ប៉ុន្តែការហែហមនេះ ពុំបានផ្ដល់ប្រយោជន៍អ្វីជាដុំកំភួនដល់ពលរដ្ឋឡើយ។ លោកបន្ថែមថា ក្រៅពីប៉ះពាល់ដល់ពេលវេលា និងផ្លូវចិត្តរបស់ពលរដ្ឋ បញ្ហាបិទផ្លូវនេះ ក៏បានប៉ះពាល់ដល់អាជីវកម្មរបស់ពលរដ្ឋនៅតាមបណ្ដោយដងផ្លូវ ដែលត្រូវបានបិទផ្លូវនោះដែរ។
លោក ស៊ឹង សែនករុណា៖ «មានការលំបាកមែនទែនសម្រាប់ការធ្វើដំណើរ មានការត្អូញត្អែរពីប្រជាពលរដ្ឋ ពីសិស្ស និស្សិត គ្រូបង្រៀន និងមន្ត្រីរាជការ និងកងកម្លាំងស៊ីវិលផ្សេងៗ ដែលគេត្រូវធ្វើការងារនៅក្នុងស្ថាប័ននីមួយៗហ្នឹង ធ្វើឲ្យមានការកកស្ទះ ហើយខកខានពេលវេលា ចំណាយទាំងថវិកា ប្រេងសាំងអ្វីផ្សេងៗ ហ្នឹងក៏វាខាតតាមហ្នឹងដែរ អីចឹងគឺមានរឿងខាតច្រើន វាអត់មានអីចំណេញទេ ហើយវាមិនត្រឹមតែប៉ុណ្ណឹងទេ វាទៅជារឿងដែលរងការរិះគន់ពីប្រជាពលរដ្ឋដែលរស់នៅក្នុងតំបន់ដែលតែងតែមានការបិទផ្លូវដើម្បីឲ្យថ្នាក់ដឹកនាំហ្នឹងធ្វើដំណើរបន្ថែមទៀត»។
លោក ស៊ឹង សែនករុណា យល់ថា ការប្រើប្រាស់កងកម្លាំង និងកងអង្គរក្សរាប់រយនាក់ តាមការពារគ្រប់ទីកន្លែងបែបនេះ ពុំបានឆ្លុះបញ្ចាំងពីពាក្យថា សន្តិភាព ដូចដែលលោក ហ៊ុន ម៉ាណែត និងឪពុករបស់លោក គឺលោក ហ៊ុន សែន តែងអួតសរសើរនោះទេ។
លោក ស៊ឹង សែនករុណា៖ «ប្រទេសយើងមានសន្តិភាពទៀត វារឹតតែអត់ស័ក្ដិសមទៅហើយ ទីណាក៏ដាក់ដែរ ស្ទើរគ្រប់ស្ថាប័នរដ្ឋ តាំងពីថ្នាក់លើរហូតដល់ថ្នាក់មូលដ្ឋាន «អរគុណសន្តិភាព»ទាំងអស់ ប៉ុន្តែពេលថ្នាក់ដឹកនាំធ្វើដំណើរ ប្រទេសហ្នឹងគេអាចវាយតម្លៃបានថា អត់មានសន្តិភាពបាត់ហើយ ព្រោះបើមានសន្តិភាពចាំបាច់អីដាក់កងអង្គរក្សហូរហែ ចាំបាច់អីមានអ្នកហែហមរណែបរណប វានាំតែខាតពេលវេលាមន្ត្រីទាំងអស់ហ្នឹងស៊ីប្រាក់ខែ ហើយពុករលួយពេលវេលាអត់ធ្វើការបម្រើប្រជាពលរដ្ឋទៅតាមតួនាទីរបស់ខ្លួន ហើយយកពេលវេលាទៅហែហមហ្នឹងវាខាតពេលវេលាច្រើនមែនទែន»។
ពលរដ្ឋ និងអ្នកឃ្លាំមើល ផ្ដល់ទស្សនៈថា រដ្ឋាភិបាល គួរតែកាត់បន្ថយចំនួនមន្ត្រីហែហមដំណើរ ដើម្បីកាត់បន្ថយការកកស្ទះចរាចរណ៍ផង និងដើម្បីឲ្យមន្ត្រីហែហមទាំងនោះ ប្រើពេលវេលា ពិនិត្យ និងដោះស្រាយបញ្ហាតាមដំណើររបស់ពលរដ្ឋផង។ ពួកគាត់ក៏ទទូចដល់អាជ្ញាធរឲ្យប្រើប្រាស់ពាក្យសម្ដីឲ្យសមរម្យ និងជួយសម្រួលចរាចរណ៍ដល់ពលរដ្ឋក្រោយពីក្បួនរថយន្តអ្នកធំ បានរំកិលផុតទៅ ដើម្បីកាត់បន្ថយការកកស្ទះចរាចរណ៍តាមដងផ្លូវ៕
កំណត់ចំណាំចំពោះអ្នកបញ្ចូលមតិនៅក្នុងអត្ថបទនេះ៖ ដើម្បីរក្សាសេចក្ដីថ្លៃថ្នូរ យើងខ្ញុំនឹងផ្សាយតែមតិណា ដែលមិនជេរប្រមាថដល់អ្នកដទៃប៉ុណ្ណោះ។
អត្ថបទពេញនិយម
RFA
- ក្រុមប្រឹក្សាអភិវឌ្ឍន៍កម្ពុជាគ្រោងធ្វើបេសកកម្មដើរគោះទ្វាររកវិនិយោគិននៅអាមេរិកជាថ្មី
- ក្រសួងមហាផ្ទៃបញ្ជាក់ថា កូនមន្ត្រីជាន់ខ្ពស់ ដែលបើកឡានបុកមនុស្សស្លាប់ពីរនាក់ នៅអូស្ត្រាលីនោះ គឺឈ្មោះ ឌឿន ឧត្ដមសេនីយ៍
- តុលាការចោទប្រកាន់ពលករខ្មែរដែលបញ្ជូនពីម៉ាឡេស៊ី ពីបទញុះញង់ និងឃុំខ្លួននៅពន្ធនាគារ
- ជនជាតិឥណ្ឌា ៦៧នាក់ទៀត ត្រូវបានសង្គ្រោះចេញពីកន្លែងឆបោកតាមអនឡាញនៅកម្ពុជា
- អ្នកឃ្លាំមើលថា រដ្ឋមន្ត្រីការបរទេសកម្ពុជា និយាយភូតកុហកពិភពលោកថាកម្ពុជាគោរពសិទ្ធិមនុស្ស និងនីតិរដ្ឋ
