ថ្នាំជក់ប៉ះពាល់សុខភាពរបស់កីឡាករ
2012.07.15
មានមនុស្សចំនួន ៦ លាននាក់ ស្លាប់ដោយសារផ្សែងបារី ក្នុងមួយឆ្នាំៗ។
តើនៅប្រទេសកម្ពុជាមានស្ថានភាពដូចម្ដេចដែរ?
ផលប៉ះពាល់ពីថ្នាំជក់ ឬការជក់បារី ត្រូវបានអ្នកជំនាញខាងសុខភាពនៅទូទាំងពិភពលោក កំពុងយកចិត្តទុកខ្លាំង ក្នុងការព្យាយាមកាត់បន្ថយអត្រាស្លាប់ឱ្យនៅទាប។
លោកវេជ្ជបណ្ឌិត យ៉ិល ដារ៉ាវុធ មន្ត្រីទទួលបន្ទុកការងារផ្ដួចផ្ដើមគ្មានថ្នាំជក់ និងលើកកម្ពស់សុខភាពនៃអង្គការសុខភាពពិភពលោក ប្រចាំនៅកម្ពុជា ថ្លែងឱ្យដឹងថា នៅប្រទេសកម្ពុជាបច្ចុប្បន្ន តួលេខអ្នកប្រើប្រាស់ថ្នាំជក់ នៅប្រទេសកម្ពុជាមានប្រមាណ ២ លាននាក់។
នៅក្នុងពិធី "កីឡាគ្មានថ្នាំជក់" នាពហុកីឡាដ្ឋានជាតិ អូឡាំពិក ភ្នំពេញ លោកវេជ្ជបណ្ឌិត យ៉ិល ដារ៉ាវុធ ថ្លែងថា នៅប្រទេសកម្ពុជាបច្ចុប្បន្ន មានមនុស្សស្លាប់ជិត ៣០ នាក់ក្នុងមួយថ្ងៃ ដោយសារផលប៉ះពាល់នៃថ្នាំជក់។
លោកវេជ្ជបណ្ឌិត យ៉ិល ដារ៉ាវុធ៖ «២០១១ វិទ្យាស្ថានស្ថិតិនៃក្រសួងផែនការ ធ្វើការស្រាវជ្រាវឃើញថា អ្នកជក់បារីបានថយចុះពី ៤៨% បុរស មក ៤២.៥%។ ស្ត្រីនៅដដែល។ ចំនួនអត្រាថយចុះពី ៤៨% មក ៤២.៥% យើងឃើញថយចុះ។ ប៉ុន្តែ ចំនួនអ្នកជក់ពិតប្រាកដរវាង ២០០៦ មក ២០១១ គឺប្រហាក់ប្រហែលគ្នា ២ លានដដែល។ ហេតុផល គឺកំណើនប្រជាពលរដ្ឋ»។
ក្នុងកិច្ចប្រឹងប្រែងកាត់បន្ថយអត្រាស្លាប់ឱ្យនៅទាប អ្នកជំនាញខាងលើកកម្ពស់សុខភាពនៅប្រទេសកម្ពុជា កំពុងព្យាយាមបញ្ជ្រាបការអប់រំ និងផ្សព្វផ្សាយសារស្ដីអំពីគ្រោះថ្នាក់អំពីថ្នាំជក់ ទៅគ្រប់ក្រុមគោលដៅមនុស្ស ទាំងនៅស្ថាប័នរដ្ឋ និងឯកជន។
នៅថ្ងៃទី ២០ មិថុនា ឆ្នាំ ២០១២ ស្ថាប័នក្រសួងអប់រំ អង្គការចលនា ដើម្បីសុខភាពកម្ពុជា និងអង្គការសុខភាពពិភពលោក បានសហការគ្នាបញ្ជ្រាបការផ្សព្វផ្សាយសារមួយ ស្ដីពីគ្រោះថ្នាក់នៃថ្នាំជក់ ទៅក្នុងវិស័យកីឡា ក្រោមប្រធានបទថា "កីឡាគ្មានថ្នាំជក់"។
នាយកប្រតិបត្តិនៃអង្គការចលនាដើម្បីសុខភាពកម្ពុជា លោកវេជ្ជបណ្ឌិត មុំ គង់ ថ្លែងបញ្ជាក់អំពីគោលបំណងការផ្សព្វផ្សាយនេះថា ជាការលើកកម្ពស់សុខភាពកីឡាករ។
អ្នកជំនាញបានឱ្យដឹងថា ថ្នាំជក់មានសារជាតិញៀនម្យ៉ាង ដែលហៅថា នីកូទីន (Nicotine)។ អ្នកជក់បារី ឬអ្នកចុកថ្នាំ ពិបាកនឹងឈប់ដោយសារជាប់ញៀនសារធាតុនេះ។
ក្នុងសៀវភៅផ្សព្វផ្សាយមួយ ដែលរៀបចំដោយអង្គការចលនា ដើម្បីសុខភាពកម្ពុជា មានចំណងជើងថា "កីឡាគ្មានថ្នាំជក់" បានសរសេរថា បន្ទាប់ពីពេលដែលអ្នកជក់ ហឺតផ្សែងបារីចូលទៅក្នុងសួត សារធាតុ នីកូទីន បានជ្រាបចូលទៅក្នុងចរន្តឈាម ហើយទៅដល់ខួរក្បាល។
នៅពេលទៅដល់ខួរក្បាលនោះ វាធ្វើឱ្យមានប្រតិកម្មគីមីកើតឡើង។ ការប្រតិកម្មនេះ ធ្វើឱ្យអ្នកជក់មានអារម្មណ៍ល្អ។
ឯកសារសុខភាពឈ្មោះ មេឌីស៊ីន ណិត (MedicineNet) បានពន្យល់ថា សារធាតុ នីកូទីន ចូលទៅដល់ខួរក្បាល តាមរយៈចរន្តឈាម ក្នុងរយៈពេល ៨ វិនាទី។ សារធាតុ នីកូទីន ជាគ្រឿងទៅពញ្ញាក់សរីរាង្គក្នុងខ្លួន ដូចជា ធ្វើឱ្យបេះដូង និងសួតដើរញាប់ជាងធម្មតា ហើយទៅពញ្ញាក់ថ្លើមឱ្យបញ្ចេញគ្លុយកូស ឬស្ករ ទៅក្នុងឈាមច្រើន។ កត្តាទាំងនេះហើយ ដែលអាចធ្វើឱ្យអ្នកជក់បារី មានអារម្មណ៍ភ្លឺស្វាង បន្ទាប់ពីជក់បារីហើយ។
សារធាតុ នីកូទីន នឹងសាបអស់ទៅវិញក្នុងរយៈពេល ៤០ នាទីក្រោយមក។ នៅពេលណាអស់ជាតិ នីកូទីន ពីកោសិកាខួរក្បាល អ្នកជក់មានអារម្មណ៍រសេះរសោះ និងតប់ប្រមល់ក្នុងខ្លួន។ ពេលនោះ អ្នកជក់នឹកឃ្លានចង់ជក់បារីបន្តទៀត ដើម្បីឱ្យមានអារម្មណ៍ភ្លឺស្វាងឡើងវិញ។ ចំណង់នេះ គឺខ្លាំងជាងចំណង់ស្រេកទឹកកកនៅថ្ងៃក្ដៅទៀត។
ផ្សែងបារី គឺជាសារធាតុពុល ដែលបង្កការរលាកដល់កោសិកា។
លោកវេជ្ជបណ្ឌិត មុំ គង់ បញ្ជាក់ថា ក្នុងផ្សែងបារីមានផ្ទុកសារធាតុគីមីពុលជាង ៧០០០ ប្រភេទ។ ក្រៅពីសារធាតុញៀន នីកូទីន មានសារធាតុគីមី គ្រោះថ្នាក់ខ្លាំងជាងគេ គឺសារធាតុជ័រ ឈ្មោះ ថារ (Tar) និងកាបូន ម៉ូណូស៊ីដ (Carbon Monoxide)។
លោកវេជ្ជបណ្ឌិត មុំ គង់៖ «កាបូន ម៉ូណូស៊ីដ (Carbon Monoxide) នេះ នៅពេលយើងបឺតផ្សែងបារី វាចូលទៅក្នុងសួត វាធ្វើអេម៉ូក្លូប៊ីន (Hemoglobin) ចាប់កាបូន ម៉ូណូស៊ីដ (Carbon Monoxide) ជាជាងចាប់យកអុកស៊ីហ្សែន ដោយសារកាបូន ម៉ូណូស៊ីដ ហ្នឹងមានកម្លាំងទាក់ទាញអេម៉ូក្លូប៊ីន ៧ ដង ច្រើនជាងអុកស៊ីហ្សែន។ អ៊ីចឹងបើមានវា មានន័យថា អេម៉ូក្លូប៊ីន ក្នុងឈាមយើងហ្នឹង គឺចាប់យកតែកាបូន ម៉ូណូស៊ីដ (Carbon Monoxide) ទេ។ ជាហេតុធ្វើឱ្យរាងកាយកីឡាករហ្នឹងខ្វះអុកស៊ីហ្សែន»។
ឯកសារសុខភាពឈ្មោះ មិដឡាញផ្ល័ស (MedlinePlus) នៃសហរដ្ឋអាមេរិក បានសរសេរថា ក្នុងចំណោមសារធាតុគីមីពុលរាប់ពាន់ប្រភេទ មានសារធាតុចំនួន ១៩ ប្រភេទ ដែលគេស្គាល់ថា ជា "ជ័រថារ" ជាសារធាតុនាំកើតជំងឺមហារីក។ ជ័រថារ (Tar) ខ្មៅៗ ដែលដូចកៅស៊ូចាក់ថ្នល់នោះ បណ្ដាលឱ្យកើតជំងឺមហារីកសួត ជំងឺរលាកទងសួត និងហើមសួត។ សារធាតុ កាបូន ម៉ូណូស៊ីដ (Carbon Monoxide) បណ្ដាលឱ្យកើតជំងឺបេះដូង។ ដូច្នេះ អ្នកជក់បារី ប្រឈមមុខខ្លាំងនឹងជំងឺបេះដូង។
អ្នកជក់បារីមានការចុះខ្សោយវិញ្ញាណស្រង់ក្លិន និងរសជាតិ ហើយមិនសូវធន់នឹងការហាត់ប្រាណ និងលេងកីឡា។
ទាក់ទងនឹងការប្រកួតកីឡា លោកវេជ្ជបណ្ឌិត មុំ គង់ ពន្យល់ថា ការជក់បារីធ្វើឱ្យប៉ះពាល់ដល់សុខភាពកីឡាករ ពីព្រោះនៅរាល់ពេលប្រកួត រាងកាយកីឡាករត្រូវការអុកស៊ីហ្សែនច្រើនសម្រាប់កោសិកា ទាំងកោសិកាខួរក្បាល កោសិកាសាច់ដុំ និងកោសិកាសរីរាង្គក្នុងខ្លួនផ្សេងៗ ទៀត។
លោកវេជ្ជបណ្ឌិត មុំ គង់៖ «ជាអ្នកប្រកួត គឺយើងត្រូវការអុកស៊ីហ្សែនយ៉ាងច្រើន។ អ៊ីចឹងកាលណាខ្វះអុកស៊ីហ្សែន ធ្វើឱ្យគាត់បាត់បង់ភាពអត់ធន់ ល្ហិតល្ហៃ ឆាប់ហត់ ហើយប្រសិនបើជក់យូរអង្វែង វាធ្វើឱ្យប៉ះពាល់សាច់ដុំ និងសន្លាក់របស់គាត់។ មិនមែនតែអ្នកជក់ទេ គឺស្រូបផ្សែងបារីពីគេ ក៏ប៉ះពាល់ដល់សមត្ថភាពរបស់គាត់ដែរ»។
ក្នុងសៀវភៅផ្សព្វផ្សាយមួយ ដែលរៀបចំដោយអង្គការចលនា ដើម្បីសុខភាពកម្ពុជា មានចំណងជើងថា "កីឡាគ្មានថ្នាំជក់" បានសរសេរបន្ថែមថា ផលប៉ះពាល់ពីការជក់បារីរយៈពេលយូរ គឺប្រឈមនឹងការកើតជំងឺពុកឆ្អឹង រលាកឆ្អឹង ឬសន្លាក់ និងធ្វើឱ្យសរសៃពួរដែលខូចខាត ក្រជាសះស្បើយ។ ផលប៉ះពាល់ស្បែក គឺផ្សែងបារីធ្វើឱ្យសរសៃឈាមតូចៗ ត្បៀតរួមតូច ដែលធ្វើឱ្យកោសិកាស្បែកខ្វះអុកស៊ីហ្សែន ជីវជាតិអាហារ។ ផ្សែងបារីធ្វើឱ្យមាត់ និងដង្ហើមមានក្លិនមិនល្អ។
ការសិក្សាបានរកឃើញថា អ្នកជក់បារី ងាយកើតរោគផ្ដាសាយ រលាកទងសួត និងរោគហើមសួត ជាងអ្នកមិនជក់បារី។
មន្ត្រីទទួលបន្ទុកការងារផ្ដួចផ្ដើមគ្មានថ្នាំជក់ និងលើកកម្ពស់សុខភាពនៃអង្គការសុខភាពពិភពលោក ប្រចាំនៅកម្ពុជា លោកវេជ្ជបណ្ឌិត យ៉ិល ដារ៉ាវុធ មានប្រសាសន៍បញ្ជាក់បន្ថែមថា ជំងឺសួតភាគច្រើននៅមន្ទីរពេទ្យ គឺបង្កឡើងដោយថ្នាំជក់។
វេជ្ជបណ្ឌិត៖ យ៉ិល «ភាគច្រើនអ្នកដែលកើតជំងឺ បង្កឡើងគឺមហារីកសួត ជំងឺបេះដូងដាច់សរសៃ។ ការស្រាវជ្រាវវេជ្ជសាស្ត្រ យើងបានរកឃើញថា បើមានអ្នកកើតជំងឺសួត ១០០ នាក់ គេងនៅមន្ទីរពេទ្យ គឺ ៩០ នាក់ គឺបង្កឡើងដោយថ្នាំជក់»។ ជាក់ស្ដែង នៅមន្ទីរពេទ្យមិត្តភាពខ្មែរ សូវៀត មានអ្នកកើតជំងឺមហារីកច្រើន ហើយអ្នកទាំងអស់នោះ កាលណាជំងឺមហារីកហើយ ពិបាកព្យាបាលណាស់ ហើយជាករណីចុងក្រោយ។ តែដើម្បីពន្យារជីវិតគាត់ ករណីព្យាបាលមួយករណី គាត់ចំណាយលុយជិត ១០.០០០ដុល្លារ ហើយអត់គិតលុយពីក្រុមគ្រួសារមកកំដរអ្វីទេ។ អ៊ីចឹងច្រើនណាស់»។
ប្រធាននាយកដ្ឋានអប់រំកាយ និងកីឡាសិស្សនិស្សិត នៃក្រសួងអប់រំកម្ពុជា លោក ដួង មាសចំរើន ជាប្រធានគណៈកម្មការរៀបចំការប្រកួតជ្រើសរើសកីឡាករជើងឯកឧត្ដមសិក្សា ឆ្នាំ ២០១២។ លោកកត់សម្គាល់ថាកីឡាករ ដែលរងផលប៉ះពាល់ដោយសារផ្សែងបារី មានគុណភាពទាបជាងកីឡាករមិនជក់បារី។
លោក ដួង មាសចំរើន៖ «យើងងាយស្រួលមើលណាស់ ប្រសិនបើកីឡាករហ្នឹងគាត់ពិសាបារី គឺពាក់វើម៉ង់ (Powerment=កម្លាំង) របស់គាត់អត់ឡើងខ្ពស់ទេ។ លេងទៅឆាប់ហត់ ហើយសុខភាពរបស់គាត់មិនមាំមួនដូចកីឡាករមិនជក់បារីទេ»។
នាយកប្រតិបត្តិនៃអង្គការចលនាដើម្បីសុខភាពកម្ពុជា លោកវេជ្ជបណ្ឌិត មុំ គង់ បានណែនាំដល់ថា ដើម្បីសុខភាព កីឡាករមិនត្រូវជក់ ឬឈប់ជក់បារី។ ក្នុងសៀវភៅផ្សព្វផ្សាយអំពីផលប៉ះពាល់នៃថ្នាំជក់ មានចំណងជើងថា "កីឡាគ្មានថ្នាំជក់" បានសរសេរថា ផលប្រយោជន៍នៃការមិនជក់បារី គឺដើម្បីបង្កើនភាពមាំមួន និងនាំឱ្យមានភាពរហ័សរហួន បង្កើនសមត្ថភាពហាត់ប្រាណ អាចលេងកីឡាដល់កម្រិតខ្ពស់ បានយូរ និងមិនឆាប់ហត់។
ប្រធាននាយកដ្ឋានអប់រំកាយ និងកីឡាសិស្សនិស្សិត នៃក្រសួងអប់រំកម្ពុជា លោក ដួង មាសចំរើន មានប្រសាសន៍ថា យុទ្ធនាការកីឡាគ្មានថ្នាំជក់នេះ គឺមិនត្រឹមតែណែនាំឱ្យកីឡាករមិនជក់បារី ឬឈប់ជក់បារីប៉ុណ្ណោះទេ សូម្បីតែនៅក្នុងកីឡាដ្ឋាន ក្នុងការិយាល័យធ្វើការនៃកីឡាដ្ឋាន ក៏មិនត្រូវឱ្យមានការជក់បារីដែរ៕
កំណត់ចំណាំចំពោះអ្នកបញ្ចូលមតិនៅក្នុងអត្ថបទនេះ៖ ដើម្បីរក្សាសេចក្ដីថ្លៃថ្នូរ យើងខ្ញុំនឹងផ្សាយតែមតិណា ដែលមិនជេរប្រមាថដល់អ្នកដទៃប៉ុណ្ណោះ។