វេជ្ជបណ្ឌិតជំនាញមានប្រសាសន៍ថា គេអាចព្យាបាលនិងការពារជំងឺគ្រុនចាញ់បាន។ ចំពោះការព្យាបាល លោកស្រីវេជ្ជបណ្ឌិត ខេង ស៊ីម អនុប្រធានមជ្ឈមណ្ឌលជាតិប្រយុទ្ធនឹងជំងឺគ្រុនចាញ់ មានប្រសាសន៍ថា មុននឹងសម្រេចថាយកថ្នាំណាមកព្យាបាលនោះ ជាចាំបាច់គឺត្រូវធ្វើតេស្តឈាមអ្នកជំងឺជាមុនសិន។
លោកស្រីវេជ្ជបណ្ឌិត ខេង ស៊ីម មានប្រសាសន៍ដូច្នេះ ៖ «ទាក់ទងទៅនឹងការព្យាបាល គឺថា យើងមានថ្នាំជម្រើសដែលមជ្ឈមណ្ឌលជាតិប្រយុទ្ធនឹងជំងឺគ្រុនចាញ់ បានជ្រើសរើសយកមកធ្វើការព្យាបាល គឺយើងយកថ្នាំដែលមានជាតិថ្នាំ ២មុខរួមផ្សំ ផឹករួមផ្សំគ្នា ដើម្បីធ្វើការព្យាបាលជំងឺគ្រុនចាញ់។ ហើយមុននឹងយើងធ្វើការព្យាបាល ចាំបាច់ត្រូវតែធ្វើតេស្តឈាមរកមើលប្រភេទមេរោគគ្រុនចាញ់សិនមុននឹងយើងជ្រើសរើសយកថ្នាំមកព្យាបាល ដើម្បីឲ្យវាមានប្រសិទ្ធភាពក្នុងការព្យាបាល»។
លោក ប៉ុក សុគន្ធរដ្ឋ ប្រធានមណ្ឌលសុខភាពត្រពាំងក្រឡឹង ខេត្តកំពង់ស្ពឺ មានប្រសាសន៍អំពីការធ្វើតេស្តឈាមរកគ្រុនចាញ់នោះថា ៖ «តេស្តមួយ យើងដាក់កញ្ចក់ដែលមើលតាមកញ្ចក់ហ្នឹងមួយ មួយទៀតគេហៅតេស្ត Dipstick រួចហើយវាមានរបស់វាបឺតយកហ្នឹងបណ្តោយ ១៥នាទីមក វាឲ្យលទ្ធផលដែរ មានតែ២ ធឺហ្នឹងទេ។ Dipstick ហ្នឹង វាលឿនជាង ១៥នាទី យើងដឹងលទ្ធផល ១៥នាទី ទៅ ២០នាទី លើ ១៥នាទី ដឹងហើយ ដល់ពេលអាកញ្ចក់ហ្នឹង កន្លះម៉ោង កញ្ចក់យូរជាង»។
បើតាមប្រសាសន៍របស់លោកវេជ្ជបណ្ឌិត ម៉ី ប៊ុតដេនីស នៃអង្គការសុខភាពពិភពលោក គឺកាលក្នុងទសវត្សរ៍ ១៩៥០ គេព្យាបាលគ្រុនចាញ់នៅកម្ពុជា ដោយប្រើថ្នាំ គីនីន តែមួយមុខប៉ុណ្ណោះ។បន្ទាប់មកទៀត មានការប្រែប្រួលក្នុងការព្យាបាល ហើយក៏យោលទៅតាមប្រភេទប៉ារ៉ា់ស៊ីត គ្រុនចាញ់នោះផងដែរ។
លោកស្រីវេជ្ជបណ្ឌិត ខេង ស៊ីម មានប្រសាសន៍អំពីថ្នាំសម្រាប់ព្យាបាលថា ៖ «ថ្នាំដែលសព្វថ្ងៃយើងកំពុងប្រើប្រាស់សម្រាប់ព្យាបាលជំងឺគ្រុនចាញ់ហ្នឹង គឺមានថ្នាំអាកតេសូណាត និងថ្នាំមេហ្វ្លូគីន គឺមានថ្នាំ២ មុខ ដែលយើងត្រូវលេប ស្របពេលជាមួយគ្នា គឺអាកតេសូណាត គ្រាប់ ហើយនិង មេហ្វ្លូគីនគ្រាប់»។
តើអ្នកជំងឺត្រូវបង់ប្រាក់ប៉ុន្មានក្នុងការព្យាបាលគ្រុនចាញ់?
លោក ប៉ុក សុគន្ធរដ្ឋ មានប្រសាសន៍ថា ចំពោះមណ្ឌលសុខភាពត្រពាំងក្រឡឹងរបស់លោក គឺបង់ហិរញ្ញប្បទាន ១.០០០រៀល ៖ «Plasmodium ហ្នឹង ស្រុកខ្មែរយើងហ្នឹងមានតែ ២ធឺទេ មានតែ Plasmodium Falciparum និង Plasmodium Vivax។ ប៉ុន្តែភាគច្រើនទៅទៀត នៅស្រុកខ្មែរយើងហ្នឹងមាន Plasmodium Falciparum ហើយ Plasmodium Vivax មិនសូវមានទេ មានមួយៗ មានតិចណាស់។ ថ្លៃព្យាបាលហ្នឹងអាហ្នឹងបង់តែហិរញ្ញប្បទានតែ ១.០០០រៀលហ្នឹង។ ជូនថ្នាំគាត់ ១បន្ទះទៅ។ ថ្នាំ ១បន្ទះហ្នឹង លេបរយៈពេល ៣ថ្ងៃ។ ២មុខចូលគ្នា តែគេធ្វើតែ ១បន្ទះទេ ហើយព្យាបាលរយៈពេល ៣ថ្ងៃ»។
ទោះជាយ៉ាងណាក្តី លោកស្រីវេជ្ជបណ្ឌិតបានបញ្ជាក់ហើយបញ្ជាក់ទៀតថា ដើម្បីផ្តល់ការព្យាបាល ត្រូវតែធ្វើតេស្តឈាមរកមើលប្រភេទគ្រុនចាញ់។ ហើយក្រោយពីការព្យាបាលរួច គឺអ្នកជំងឺគ្មានទទួលផលវិបាកអ្វីទេ ៖ «ប្រសិនណាអ្នកជំងឺម្នាក់ដែលយើងរកតេស្តឈាមហើយ ឃើញប្រភេទមេរោគគ្រុនចាញ់ ហើយសន្និដ្ឋានថា គាត់ឈឺជំងឺគ្រុនចាញ់ប្រភេទណាមួយនោះពិតប្រាកដ នៅពេលដែលយើងផ្តល់ថ្នាំព្យាបាលទៅជូនគាត់ គឺមិនមានការប៉ះទង្គិច ឬក៏ធ្វើឲ្យមានផលប៉ះពាល់ ឬក៏បង្កឲ្យមានផលលំបាកអ្វីផ្សេងៗ ក្រោយពីការព្យាបាលទេ»។
ផ្ទុយទៅវិញ បញ្ហាលេបថ្នាំរបស់អ្នកជំងឺ ឬការព្យាបាលដោយមិនច្បាស់លាស់ អាចនឹងនាំឈានដល់ផលវិបាកអាក្រក់នានា ៖ «បើគ្រូពេទ្យ ឬគ្រូពេទ្យឯកជន ដែលប្រជាពលរដ្ឋទៅរកការព្យាបាលពុំបានធ្វើតេស្តឈាមរកមើលប្រភេទមេរោគគ្រុនចាញ់ ហើយផ្តល់ការព្យាបាលមួយដែលមិនច្បាស់លាស់ ប្រើថ្នាំច្រើនមុខរួមបញ្ចូលគ្នាដោយមិនមានភាពច្បាស់លាស់នៅក្នុងការវិនិច្ឆ័យរករោគគ្រុនចាញ់នេះ វាអាចឲ្យមានផលវិបាកច្រើនណាស់។ ទី១ អាចឲ្យថ្នាំព្យាបាលហ្នឹងខុសទិសដៅ ដោយគាត់ពុំបានឈឺជំងឺគ្រុនចាញ់ទេ តែឲ្យថ្នាំព្យាបាលគ្រុនចាញ់។ ទី២ គាត់ឈឺជំងឺផ្សេងសោះ តែយើងមិនបានព្យាបាលចំជំងឺគាត់ អាចឲ្យជំងឺគាត់ដែលឈឺពិតប្រាកដនោះវិវឌ្ឍន៍ទៅរកភាពធ្ងន់ធ្ងរ។ ទី៣ គឺធ្វើការព្យាបាលមួយដែលមិនមានការវិនិច្ឆ័យរោគពិតប្រាកដ ធ្វើឲ្យប្រជាពលរដ្ឋយើងខ្ជះខ្ជាយថវិកា។ គាត់ចំណាយថវិកាអស់ច្រើន ហើយពុំបានជាសះស្បើយ ហើយបង្កនូវផលវិបាកបន្តបន្ទាប់ទៅទៀត ក្រោយពីការព្យាបាលប្រថុយប្រថាននេះ»។
ហើយក្នុងករណីខ្លះ ការព្យាបាលដោយមិនច្បាស់លាស់ ក៏អាចឲ្យឈានដល់ការស្លាប់ផងដែរ ៖ «ក្នុងករណីបើគាត់ឈឺគ្រុនចាញ់ពិតប្រាកដហើយ ទោះបីយើងឲ្យថ្នាំព្យាបាលគ្រុនចាញ់ហើយ តែគាត់មិនគោរពទៅតាមការណែនាំរបស់គ្រូពេទ្យ ដោយគាត់លេបថ្នាំមិនគ្រប់ចំនួន ក៏អាចឲ្យកាត់វិវឌ្ឍន៍ទៅរកភាពធ្ងន់ធ្ងរដែរ។ ហើយភាពធ្ងន់ធ្ងរបើកើតហើយ ហើយគាត់មានការយឺតយ៉ាវ ក្នុងការមកដល់សេវាពេទ្យដែលមានជំនាញពិតប្រាកដ នោះអាចឲ្យបង្កឲ្យមានគ្រោះថ្នាក់បាន គឺមេរោគគ្រុនចាញ់នៅក្នុងឈាមមនុស្សយើង គឺថាធ្វើការវិវឌ្ឍន៍លឿនណាស់ ក្នុងតែរយៈពេល ២ ឬ ៣ ថ្ងៃអាចបំបែកខ្លួននៅក្នុងឈាម ហើយយើងបែកគ្រាប់ឈាមច្រើន ហើយធ្វើឲ្យមេរោគទាំងអស់នោះ អាចស្ទះសរសៃឈាមណាមួយ រហូតដល់អាចឲ្យសន្លប់បាត់ស្មារតី ហើយអាចនាំឲ្យមានការចុះខ្សោយតម្រងនោម ដូចជានោមតិច នោមមកមានឈាមជាដើម ដែលវាជារោគសញ្ញាមួយ នៃកម្រិតធ្ងន់ធ្ងរនៃជំងឺគ្រុនចាញ់»។
ចំពោះបញ្ហាដែលថាអ្នកដែលធ្លាប់កើតគ្រុនចាញ់ម្តងហើយ តើអាចកើតម្តងទៀត ឬទេ បើសិនជាមានមូសគ្រុនចាញ់ខាំម្តងទៀតនោះ?
លោក ប៉ុក សុគន្ធរដ្ឋ ប្រធានមណ្ឌលសុខភាពត្រពាំងក្រឡឹងមានប្រសាសន៍ថា ៖ «បើសិនណាជាពួក Vivax ទោះជាយើងអត់ចូលព្រៃ មូសអត់ខាំក៏ដោយ ដល់ពេលយើងព្យាបាលទៅ ក្រោយព្យាបាលទៅ ច្រើនណាស់ក្បួនវា យើងព្យាបាលទៅវាទៅសម្ងំនៅក្នុងថ្លើម ហ្នឹងចំពោះ Vivax សម្ងំនៅក្នុងថ្លើម ៣អាទិត្យ ទៅ ៤អាទិត្យទៅ វាអាចឡើងគ្រុនម្តងទៀតហើយ។ ដល់ពេលយើងគ្រុនអ៊ីចឹងទៅ យើងព្យាបាលបន្ត បាន ២-៣សា បន្តបន្ទាប់គ្នាទៅ អាហ្នឹងបានជាដាច់។ ហ្នឹងចំពោះ Vivax។ ប៉ុន្តែចំពោះ Falciparum វិញ យើងព្យាបាលទៅដាច់ហើយ វាជាហើយ។ ព្យាបាលតែម្តងវាជា។ ហ្នឹងបើសិនជាអ្នកជំងឺទៅព្រៃម្តងទៀត ឆ្លងមេរោគថ្មីម្តងទៀត អាហ្នឹងព្យាបាលម្តងទៀតទៅ។ ចំពោះ Vivaxវិញ អ្នកជំងឺហ្នឹងអត់ទៅព្រៃទេ នៅផ្ទះក៏ដោយ ៣អាទិត្យក្រោយមក ក៏វានៅឈឺទៀតដែរ»៕