តើមូលហេតុអ្វីបានជាពលរដ្ឋជប៉ុន មានអាយុវែងជាងគេក្នុងពិភពលោក?
2022.12.29
ពលរដ្ឋជប៉ុនដើរតាមផ្លូវនៅក្នុងទីក្រុងតូក្យូ (Tokyo) ប្រទេសជប៉ុន។
AP
ស្ថិតិអង្គការសុខភាពពិភពលោក (WHO) នៅឆ្នាំ២០២២ បង្ហាញថា ពលរដ្ឋជប៉ុនមានអាយុវែងជាងគេក្នុងពិភពលោក ជាមធ្យមអាយុជាង៨៤ឆ្នាំ (៨៤.៣) ក្នុងនោះស្ត្រីអាចរស់ដល់អាយុ ៨៧ឆ្នាំ ចំណែកបុរសវិញអាយុ ៨១ឆ្នាំ។
ចំណែកពលរដ្ឋខ្មែរវិញ ជាមធ្យមអាចរស់បានដល់អាយុ ៧០ឆ្នាំ ក្នុងនោះស្ត្រីអាយុវែងជាងបុរសគឺ៧២ឆ្នាំ រីឯបុរសវិញ អាចរស់បានដល់អាយុ ៦៧ឆ្នាំ។
តើមូលហេតុអ្វីខ្លះ ដែលនាំឲ្យប្រជាជនជប៉ុន មានសុខភាពល្អ និងអាយុវែង?
ការស្រាវជ្រាវជាច្រើនបង្ហាញថា ក្រៅពីកត្តាបរិស្ថានរស់នៅស្អាតល្អ ប្រជាជនជប៉ុនចូលចិត្តធ្វើលំហាត់ប្រាណជាប្រចាំ បរិភោគត្រីច្រើន ដើម្បីកុំឲ្យធាត់ខ្លាំងលើសទម្ងន់ ដូចជាការបរិភោគសាច់ផ្សេងៗដែលមានជាតិខ្លាញ់ច្រើននោះទេ។ បន្ថែមពីនេះពលរដ្ឋជប៉ុន ទោះបីជាចូលនិវត្តហើយក៏ដោយ ក៏ពួកគេនៅតែសកម្មការងារស្ម័គ្រចិត្ត និងតែងតែធ្វើកិច្ចការផ្សេងៗជាប្រចាំ មិនមែនដើម្បីលុយនោះទេ ប៉ុន្តែជាទម្លាប់មួយ ដើម្បីជីវិតចុងក្រោយរបស់ពួកគេ។ សំខាន់ជាងនេះទៀត នៅប្រទេសជប៉ុនមានការធានារ៉ាប់រងសុខភាពបានល្អ ដោយពលរដ្ឋជប៉ុនឧស្សាហ៍ទៅពិនិត្យសុខភាពបានទៀងទាត់។
ប្រធានសមាគមសុខាភិបាលខ្មែរនៅអាមេរិក លោកវេជ្ជបណ្ឌិត តាន់ សុង ដែលគ្រោងដឹកនាំក្រុមវេជ្ជបណ្ឌិតស្ម័គ្រចិត្តនៅសហរដ្ឋអាមេរិក ចុះទៅព្យាបាលជំងឺដល់ពលរដ្ឋខ្មែរដោយឥតគិតថ្លៃ នៅខេត្តបន្ទាយមានជ័យ នៅចុងខែមករា ឆ្នាំ២០២៣ មានប្រសាសន៍ប្រាប់វិទ្យុអាស៊ីសេរីថា មានកត្តាច្រើនណាស់ ដែលជំរុញឲ្យពលរដ្ឋមានអាយុវែង។ លោកគូសបញ្ជាក់ថា កត្តាទាំងនោះរួមមាន បញ្ហាបរិស្ថាន គ្រោះថ្នាក់ចរាចរណ៍ ការបរិភោគអាហារ និងការផ្លាស់ប្ដូររបៀបរបបរស់នៅជាដើម។
វេជ្ជបណ្ឌិត តាន់ សុង៖ «ប្រទេសជប៉ុន គេជឿនលឿន គេមានវឌ្ឍនភាពជាងប្រទេសយើង។ ប៉ុន្តែមានកត្តាផ្សេងទៀតជាច្រើន ដូចជា កត្តាម្ហូបអាហារ បរិយាកាស បរិស្ថាន។ យើងកើតនៅក្នុងប្រទេសល្អ ជឿនលឿន យើងសង្ឃឹមរស់បានយូរ។ នៅស្រុកយើងគ្រោះថ្នាក់ចរាចរណ៍ គេគិតដែរ ក្រៅពីហ្នឹងប្រព័ន្ធសុខាភិបាល។ នៅស្រុកខ្មែរ ជួនកាលគ្នាអត់ អត់មានពេទ្យ ឈឺអត់លុយដេកស្លាប់ ជួនកាលពិបាកក្នុងគ្រួសារ ដូច្នេះត្រូវដោះស្រាយច្រើនណាស់ រឿងផ្ទាល់ខ្លួន រឿងសង្គមផង និងរឿងវឌ្ឍនភាពសង្គមផង...»។
បន្ថែមទៅនឹងការលើកឡើងនេះ គ្រូពេទ្យជំនាញសុខភាពទូទៅ លោកវេជ្ជបណ្ឌិត សៀង សេង ដែលបានចូលនិវត្តន៍ និងកំពុងផ្សព្វផ្សាយអប់រំសុខភាព នៅលើគេហទំព័រហ្វេសប៊ុករបស់លោក មានប្រសាសន៍ប្រាប់វិទ្យុអាស៊ីសេរី ពីរដ្ឋកាលីហ្វរនីញ៉ា (California) ថា កត្តាពូជអាយុវែង ភាពសកម្មរាងកាយ របបអាហារ ហាមជក់បារី និងកាត់បន្ថយការសេពសុរា ឬគ្រឿងស្រវឹងច្រើនហួសហេតុពេក ក៏អាចជួយឲ្យមានសុខភាពល្អផងដែរ។ លោកផ្តល់ដំបូន្មានដល់ពលរដ្ឋខ្មែរ គួរបរិភោគត្រី សាច់មាន់ និងបន្លែផ្លែឈើគ្រប់មុខ និងកាត់បន្ថយសាច់ក្រហម មានសាច់គោជាដើម
វេជ្ជបណ្ឌិត សៀង សេង៖ «តាមខ្ញុំយល់អ្នកដែលមានអាយុវែងឬអត់ ទៅតាមករណីទេ។ បើយើងមានពូជជាអ្នកអាយុវែង វានាំឲ្យកូនចៅយើងអាយុវែងដែរ។ ទី២ គឺបរិស្ថាន បើបរិស្ថានយើងមិនមានជំងឺ បើសិនកន្លែងខ្លះ មានអ្នកគ្រុនចាញ់ ស្លាប់ច្រើន។ សំខាន់មែនទែន ពេលយើងពិសាបាយម្តងៗ យើងគួរបរិភោគសាច់ត្រីនិងសាច់មាន់ ល្អជាងសាច់ក្រហម ឧទាហរណ៍សាច់គោអាំង យើងរកតែសាច់ខ្លាញ់បានឆ្ងាញ់ ដែលនាំឲ្យកូលេស្តេរ៉ុលឡើង បណ្តាលឲ្យកើតឈាមកក ឈឺបេះដូង និងនាំឲ្យកើតស្ត្រូក (Stroke) ឬដាច់សរសៃឈាមក្នុងខួរក្បាល ក៏មានដែរ...»។
ស្ថិតិអង្គការសុខភាពពិភពលោក (WHO) ចុះផ្សាយកាលពីពេលថ្មីៗនេះបង្ហាញថា ពលរដ្ឋជប៉ុនមានអាយុវែងជាងគេក្នុងពិភពលោក ដែលជាមធ្យម គឺអាចរស់ដល់អាយុជាង ៨៤ឆ្នាំ បន្ទាប់មកគឺពលរដ្ឋនៅប្រទេសស្វីស (Switzerland) ដែលអាយុជាមធ្យមជាង៨៣ឆ្នាំ (៨៣.៤) ដែលខុសគ្នាតែមួយឆ្នាំពីពលរដ្ឋជប៉ុន។ ប៉ុន្តែនៅសហរដ្ឋអាមេរិកវិញ បើទោះបីជាប្រទេសមហាអំណាច មានសេដ្ឋកិច្ចជឿនលឿន រួមទាំងផ្នែកវិទ្យាសាស្ត្រពេទ្យផង ក៏ពលរដ្ឋអាមេរិកាំង ជាមធ្យម រស់ដល់អាយុ៧៦ឆ្នាំកន្លះ (៧៦.៥) ហើយកត្តាចំបងមួយ គឺបណ្តាលមកពីរបបអាហារទទួលទានប្រចាំថ្ងៃ។
អត្ថបទចុះផ្សាយរបស់ទស្សនាវដី្តជប៉ុនបង្ហាញថា កំណើននៃអាយុកាលរបស់ពលរដ្ឋជប៉ុន មកពីកត្តាជាច្រើនរួមមាន កំណើនសេដ្ឋកិច្ចយ៉ាងឆាប់រហ័ស ការគ្រប់គ្រងការរាតត្បាតជំងឺមានប្រសិទ្ធភាព របៀបរបបទទួលទានអាហារ កត្តាពូជ រចនាសម្ព័ន្ធសង្គម និងការបែងចែកប្រាក់ចំណូល ជាដើម។ អត្រាពលរដ្ឋជប៉ុនស្លាប់មានកម្រិតទាប ដោយសារ អត្រាអ្នកធាត់ខ្លាំងមានកម្រិតទាប ក្រោម៥% (មនុស្សប្រុស៤.៨% និងមនុស្សស្រី ៣.៧%)។ ពួកគេបរិភោគសាច់ក្រហម ដូចជា សាច់គោ សាច់ជ្រូក ជាដើម បរិមាណតិច ហើយទទួលទានត្រីច្រើន ចូលចិត្តផឹកតែច្រើន និងទទួលទានដំណេកគ្រប់គ្រាន់ ចន្លោះពី៧ម៉ោង ទៅ៨ម៉ោង។ ចំណែកម្ហូបអាហារវិញ ពលរដ្ឋជប៉ុន មិនទទួលទានច្រើនហួសហេតុរហូតដល់ហល់នោះទេ គឺទទួលទានឲ្យឆ្អែត ក្រពះ តែ៨០%ប៉ុណ្ណោះ។ ភាគច្រើនពលរដ្ឋជប៉ុន ចូលចិត្តទទួលបន្លែច្រើន ដំឡូងជ្វា តៅហ៊ូ និងសណ្តែកសៀង ដែលអាហារទាំងនោះមានជីវជាតិខ្ពស់ ប៉ុន្តែកាឡូរីទាប មានជាតិខ្លាញ់និងកូលេស្តេរ៉ុលតិច។
ទាក់ទងនឹងការបរិភោគឲ្យឆ្អែតក្រពះ ត្រឹម៨០% លោកវេជ្ជបណ្ឌិត សៀង សេង ទទួលស្គាល់ថា ការញ៉ាំច្រើននាំឲ្យក្រពះរីកខ្លាំង និងឧស្សាហ៍ឃ្លានច្រើន។ ការញ៉ាំច្រើនហួសហេតុនាំឲ្យធាត់ខ្លាំង ដូចនេះ ជាការល្អ គឺញ៉ាំបរិមាណតិច តែច្រើនដង ប្រសើរជាងញ៉ាំច្រើនហួសហេតុ តែមួយដង។
វេជ្ជបណ្ឌិត សៀង សេង៖ «តាមពិតបងប្អូនយើងប្រហែលយល់ហើយ ភាគច្រើនអ្នកញ៉ាំច្រើន ពោះឆ្អែតតឹងហើយ នៅតែចង់ញ៉ាំទៀត នៅថែមទៀត ជំពូកហ្នឹងហើយដែលនាំឲ្យធាត់។ ចំណែកអ្នកអាចទប់ការចង់ញ៉ាំបាន ហ្នឹងនាំឲ្យមានសុខភាពល្អ។ កាលណាក្រពះរីកកាន់តែខ្លាំង យើងពិសាកាន់តែច្រើន នាំឲ្យឃ្លានឡើង ដូចនេះសង្កេតមើលអ្នកហាត់ប្រាណ និងអ្នកញ៉ាំតិច ក្រពះគេនៅតូច ដូចនេះគេដាក់បានម្ហូបតិច និងមានសុខភាពល្អ...»។
អត្ថបទចុះផ្សាយដដែលរបស់ទស្សនាវដី្តជប៉ុន ឲ្យដឹងទៀតថា ពលរដ្ឋជប៉ុន ឧស្សាហ៍ទៅពិនិត្យសុខភាពទៀងទាត់ណាស់ ដែលអាចជួយច្រើនប្រសិនបើគ្រូពេទ្យរកឃើញជំងឺមហារីក និងជំងឺដទៃទៀត ក្នុងដំណាក់កាលដំបូង គឺពួកគេអាចព្យាបាលជំងឺទាន់ពេលវេលា។ ប្រព័ន្ធសុខាភិបាលជប៉ុនក៏ល្អ តម្លៃថោក ដោយសារប្រព័ន្ធធានារ៉ាប់រងសុខភាពរបស់រដ្ឋ។ សំខាន់ជាងនេះទៀត ពលរដ្ឋជប៉ុន មានប្រាក់ចំណូលខ្ពស់ ដោយសារកំណើនសេដ្ឋកិច្ចជាតិផងដែរ។
កត្តាសំខាន់មួយទៀតដែលអាចជួយឱ្យពលរដ្ឋជប៉ុនមានអាយុវែងនោះ គឺពលរដ្ឋជប៉ុនវ័យចំណាស់ៗ ចូលចិត្តដាំបន្លែ ខាងក្រោយផ្ទះ ដែលនេះគឺជាភាពសកម្មនៃរាងកាយ នាំឲ្យមានសុខភាពល្អ។ ហើយពួកគេ មិនចូលចិត្តនៅក្នុងផ្ទះម្នាក់ឯងឯកោនោះទេ គឺចូលចិត្តជួបជុំមិត្តភ័ក្ត្រនៅក្នុងសហគមន៍ ជជែកលេងជាមួយគ្នា ផឹកតែ ដែលកត្តាទាំងនេះហើយ ធ្វើឲ្យពួកគេមានសតិអារម្មណ៍ល្អ មិនកើតទុក្ខ និងកាត់បន្ថយភាពតានតឹងក្នុងចិត្តជាដើម៕
កំណត់ចំណាំចំពោះអ្នកបញ្ចូលមតិនៅក្នុងអត្ថបទនេះ៖ ដើម្បីរក្សាសេចក្ដីថ្លៃថ្នូរ យើងខ្ញុំនឹងផ្សាយតែមតិណា ដែលមិនជេរប្រមាថដល់អ្នកដទៃប៉ុណ្ណោះ។
អត្ថបទពេញនិយម
RFA
- ប្រធានព្រឹទ្ធសភា លោក ហ៊ុន សែន ចោទទីប្រឹក្សារបស់លោកថា បានយកឈ្មោះលោកទៅបោកប្រាស់អ្នកដទៃ
- ជនជាតិឥណ្ឌា ៦៧នាក់ទៀត ត្រូវបានសង្គ្រោះចេញពីកន្លែងឆបោកតាមអនឡាញនៅកម្ពុជា
- តុលាការចោទប្រកាន់ពលករខ្មែរដែលបញ្ជូនពីម៉ាឡេស៊ី ពីបទញុះញង់ និងឃុំខ្លួននៅពន្ធនាគារ
- អង្គការអន្តរជាតិថា រដ្ឋាភិបាលបានបរាជ័យ ចំពោះការធានារបស់ខ្លួនលើកកម្ពស់សិទ្ធិមនុស្ស
- លោក ស៊ុន ចាន់ថុល អះអាងថា ក្រុមហ៊ុនអាមេរិកាំងច្រើនចាប់អារម្មណ៍ចង់មកវិនិយោគនៅកម្ពុជា