នីតិវិធីស្របច្បាប់សម្រាប់សមត្ថកិច្ចចុះឆែកឆេរក្នុងបំណងស្វែងរកវត្ថុតាង
នគរបាលប្រដាប់អាវុធខេត្តស្ទឹងត្រែង ចុះឆែកឆេរទីតាំងផ្ទះជនសង្ស័យជួញដូរគ្រឿងញៀន ក្នុងក្រុងស្ទឹងត្រែង កាលពីថ្ងៃទី៣០ ខែមិថុនា ឆ្នាំ២០១៥។
សិទ្ធិរស់នៅប្រកបដោយសេចក្តីថ្លៃថ្នូរក្នុងនាមជាមនុស្ស ត្រូវបានការពារដោយច្បាប់កម្ពុជា និងច្បាប់សិទ្ធិមនុស្សអន្តរជាតិ ដែលកម្ពុជា ទទួលស្គាល់ជាច្បាប់ជាតិ។ ដើម្បីការពារសេចក្តីថ្លៃថ្នូរនេះ ប្រទេសដែលប្រកាន់ខ្ជាប់នូវការគោរពច្បាប់ និងសិទ្ធិមនុស្ស តែងបង្កើតនូវនីតិវិធីសម្រាប់ឲ្យអាជ្ញាធររដ្ឋ មានមន្ត្រីនគរបាលយុត្តិធម៌ ជាដើម អនុវត្តនៅពេលចុះឆែកឆេរទីកន្លែង ឬលំនៅឋានណាមួយក្នុងបំណងជៀសវាងការរំលោភអំណាចរបស់សមត្ថកិច្ចរដ្ឋ ទៅលើពលរដ្ឋខ្លួន។ នៅកម្ពុជា ការចុះឆែកឆេរទីកន្លែងណាមួយ ត្រូវអនុវត្តតាមនីតិវិធីក្រមព្រហ្មទណ្ឌឆ្នាំ២០០៧។
ការសម្រុកចូលក្នុងទីកន្លែង ឬលំនៅឋានរបស់បុគ្គលណាម្នាក់ គឺជាអំពើជ្រៀតជ្រែកប៉ះពាល់ដល់ជីវភាពរស់នៅឯកជនរបស់អ្នកដទៃដែលច្បាប់ហាមឃាត់ ក៏ប៉ុន្តែសិទ្ធិស្របច្បាប់នេះ អាចត្រូវបានរដ្ឋដកហូតមួយរយៈ ប្រសិនបើបុគ្គលរូបនោះត្រូវគេសង្ស័យថា បានប្រព្រឹត្តបទល្មើសណាមួយ។
ទោះជាយ៉ាងណា ច្បាប់ក៏ត្រូវបានបង្កើតឡើង ដើម្បីទប់ស្កាត់អាជ្ញាធរមានសមត្ថកិច្ច មិនឲ្យអនុវត្តច្បាប់ហួសព្រំដែនកំណត់ ដោយអនុវត្តតាមអំពើចិត្តដែលនាំឲ្យមានការរំលោភសិទ្ធិរស់នៅដ៏សុខសាន្តរបស់ពលរដ្ឋដែរ។
ដើម្បីបញ្ចៀសការទម្លាក់កំហុសទៅលើជនស្លូតត្រង់ណាម្នាក់ ក្នុងអំឡុងពេលចុះឆែកឆេររកវត្ថុតាងអ្វីមួយនៅក្នុងទីកន្លែង ឬលំនៅឋានណាមួយ នីតិវិធីក្រមព្រហ្មទណ្ឌកម្ពុជា បានកំណត់អំពីវិធី និងតម្រូវការដែលត្រូវអនុវត្តក្នុងពេលចុះឆែកឆេរ។ តាមច្បាប់ជាធរមាន ការចុះឆែកឆេរទីកន្លែង ឬលំនៅឋានរបស់ជនណាម្នាក់ សមត្ថកិច្ចត្រូវមានដីកាឆែកឆេរ និងត្រូវតែធ្វើឡើងនៅចំពោះមុខម្ចាស់ផ្ទះ ឬម្ចាស់ទីកន្លែងនោះ។ ការឆែកឆេរណាមួយដែលមិនចាំបាច់មានដីកា អាចធ្វើទៅបានសម្រាប់តែបទល្មើសជាក់ស្តែងប៉ុណ្ណោះ។ ហេតុផលដែលច្បាប់តម្រូវឲ្យធ្វើដូច្នេះ គឺដើម្បីជៀសវាងការទម្លាក់កំហុស ឬការចោទប្រកាន់ណាមួយរវាងម្ចាស់ផ្ទះ និងសមត្ថកិច្ចដែលចុះឆែកឆេរ។
លោកមេធាវី សួន វិសាល ឲ្យដឹងថា ហេតុផលចម្បងដែលទាមទារឲ្យម្ចាស់ផ្ទះមានវត្តមាន នៅពេលឆែកឆេរនោះ គឺដើម្បីធានាថា សមត្ថកិច្ចធ្វើត្រឹមត្រូវនៅពេលឆែកឆេរ៖ «»។
ប៉ុន្តែប្រសិនបើម្ចាស់ផ្ទះ ឬម្ចាស់ទីកន្លែងមិនមានវត្តមាននៅពេលឆែកឆេរនោះទេ ការឆែកឆេរក៏អាចធ្វើទៅបានដែរ ប៉ុន្តែលុះត្រាតែមានសាក្សីចំនួន ២នាក់ ដែលចាត់តាំងដោយចៅក្រមស៊ើបសួរ។ លោកមេធាវី សួន វិសាល បញ្ជាក់ថា វត្តមានរបស់សាក្សីមានសារសំខាន់ណាស់ក្នុងពេលឆែកឆេរ នៅពេលណាមិនមានវត្តមានម្ចាស់ផ្ទះ៖ «»។
ក្រមនីតិវិធីព្រហ្មទណ្ឌឆ្នាំ២០០៧ ស្ដីពីការឆែកឆេរ និងការចាប់យកវត្ថុតាងមាត្រា១៥៩ ចែងថា ចៅក្រមស៊ើបសួរអាចធ្វើការឆែកឆេរបាន។ ចៅក្រមស៊ើបសួរ ត្រូវឆែកឆេរនៅចំពោះមុខអ្នកកាន់កាប់ទីកន្លែង ឬបើគ្មានអ្នកកាន់កាប់ទេ ត្រូវធ្វើនៅចំពោះមុខសាក្សី២ (ពីរ) នាក់ ដែលខ្លួនចាត់តាំង។ សាក្សីមិនអាចជានគរបាល ឬជាកងរាជអាវុធហត្ថ ដែលជាកងកម្លាំងរួមប្រតិបត្តិការក្នុងការឆែកឆេរនោះបានឡើយ។
មាត្រាដដែលចែងថា ចៅក្រមស៊ើបសួរមិនអាចផ្ដើមការឆែកឆេរមុនម៉ោង ៦ (ប្រាំមួយ) ព្រឹក និងក្រោយម៉ោង ៦ (ប្រាំមួយ) ល្ងាចបានទេ លើកលែងតែ ក្នុងករណីឆែកឆេរនៅទីកន្លែងដែលបើកចំហដល់សាធារណជន ក្នុងករណីឆែកឆេរនៅគ្រប់ទីកន្លែងដែលផលិត រក្សាទុក ជួញដូរ ចែកចាយ ឬប្រើប្រាស់គ្រឿងញៀន។
លោកមេធាវី សួន វិសាល បញ្ជាក់ថា ការឆែកឆេរនៅពេលងងឹត ឬមិនមានពន្លឺគ្រប់គ្រាន់ អាចមានគ្រោះថ្នាក់ដល់គ្រប់ភាគី និងមានការងាយស្រួលដល់ការក្លែងបន្លំទម្លាក់កំហុសដល់ម្ចាស់ទីកន្លែង ឬម្ចាស់ផ្ទះ៖ «»។
គោលបំណងនៃការឆែកឆេរនៅទីកន្លែងណាមួយ គឺដើម្បីស្វែងរកវត្ថុតាងដែលជាប់សង្ស័យក្នុងបទល្មើសណាមួយ។ ទោះជាយ៉ាងណា វត្ថុតាងទាំងឡាយណាដែលបានមកពីការឆែកឆេរគ្មានដីកា គ្មានវត្តមានម្ចាស់ទីកន្លែង ឬគ្មានសាក្សីពីរនាក់ គឺការជាការឆែកឆេរមិនស្របច្បាប់។ លោកមេធាវី សួន វិសាល បញ្ជាក់ថា វត្ថុតាងទាំងឡាយដែលប្រមូលបានមកពីការឆែកឆេរខុសនីតិវិធីច្បាប់ មិនអាចយកមកប្រើជាភស្តុតាងក្នុងតុលាការបានឡើយ៖ «»។
មាត្រា១៥៩ ស្ដីពីការអនុវត្តឆែកឆេរនៃក្រមនីតិវិធីក្រមព្រហ្មទណ្ឌដដែលចែងថា ចៅក្រមស៊ើបសួរត្រូវធ្វើកំណត់ហេតុស្ដីពីការឆែកឆេរ ដោយចុះហត្ថលេខារបស់ខ្លួន និងក្រឡាបញ្ជី រួមជាមួយអ្នកកាន់កាប់ទីកន្លែង ឬសាក្សី២ (ពីរ) នាក់។ កំណត់ហេតុស្ដីពីការឆែកឆេរ ត្រូវសរសេរចុះអំពីអត្តសញ្ញាណរបស់អ្នកកាន់កាប់ទីកន្លែង ឬសាក្សីនីមួយៗ៕
កំណត់ចំណាំចំពោះអ្នកបញ្ចូលមតិនៅក្នុងអត្ថបទនេះ៖ ដើម្បីរក្សាសេចក្ដីថ្លៃថ្នូរ យើងខ្ញុំនឹងផ្សាយតែមតិណា ដែលមិនជេរប្រមាថដល់អ្នកដទៃប៉ុណ្ណោះ។
- ស្ដាប់ផ្ទាល់ (ព្រឹក ៥:៣០-៦:៣០ ល្ងាច ៧:៣០-៨:៣០)
- សំឡេង
- ប្រមុខការពារជាតិលោក ទៀ បាញ់ សារភាពថា កម្ពុជាពិតជាបានអនុញ្ញាតឲ្យចិនអភិវឌ្ឍន៍កំពង់ផែកងទ័ពជើងទឹករាម ក្រោយវាយកម្ទេចចោលអគារជំនួយអាមេរិក
- ក្រុមហ៊ុនប្រេង គ្រីសអែណឺជី (KrisEnergy) ប្រកាសក្ស័យធន
- ក្រុមយោធាបាញ់រះបណ្តាលឲ្យពលរដ្ឋម្នាក់រងរបួសធ្ងន់ ក្នុងទំនាស់ដីធ្លីនៅខេត្តកណ្តាល
- អនុរដ្ឋមន្ត្រីការបរទេសអាមេរិកជួបលោក ហ៊ុន សែន រឿងទំនាក់ទំនងទ្វេភាគី និងបង្ហាញកង្វល់ខ្លាំងអំពីវត្តមាន និងការកសាងបរិក្ខារយោធាចិននៅមូលដ្ឋានទ័ពជើងទឹករាម
- អ្នកវិនិយោគរាប់រយនាក់បន្តទាមទារដំណោះស្រាយករណីចោទក្រុមហ៊ុនរបស់គ្រួសារមន្ត្រីកំពូលៗបោកលុយជិត៣០លានដុល្លារ
