កម្ពុជាថានៅសល់ឱកាសចរចាជាមួយអាមេរិកសុំឱ្យពន្ធ៣៦%ចុះបន្ថែមទៀត

សហរដ្ឋអាមេរិកបានសម្រេចគិតពន្ធពី៤៩% មកត្រឹម៣៦% លើទំនិញកម្ពុជា ដែលស្មើនឹងពន្ធអាមេរិកដាក់លើទំនិញប្រទេសថៃ ប៉ុន្តែខ្ពស់ជាងពន្ធដែលអាមេរិកដាក់លើទំនិញប្រទេសវៀតណាម ដែលមានត្រឹម២០ភាគរយ ខណៈប្រទេសឡាវ និងភូមា បានទទួលរងការដំឡើងពន្ធពីអាមេរិក៤០%។ សហជីពបារម្ភថា អត្រាពន្ធ៣៦%នេះ ប៉ះពាល់ដល់វិស័យកាត់ដេរនៅកម្ពុជា ស្របពេលមន្ត្រីថា កម្ពុជានៅសល់ឱកាសដើម្បីចរចាជាមួយអាមេរិករឿងពន្ធ។

ប្រធានាធិបតី​សហរដ្ឋអាមេរិក​លោក ដូណាល់ ត្រាំ (Donald Trump) បាន​ធ្វើ​លិខិត​ចុះ​កាល​ពី​ថ្ងៃ​ទី០៧ ខែកក្កដា ផ្ញើ​មក​កាន់​លោក​នាយក​រដ្ឋមន្ត្រី ហ៊ុន ម៉ាណែត ថា អត្រា​ពន្ធ​៣៦%​នេះ នឹង​ចាប់ផ្ដើម​អនុវត្ត​ពី​ថ្ងៃ​ទី០១ ខែសីហា​ខាង​មុខ។ លោក ដូណាល់ ត្រាំ បាន​បញ្ជាក់​ថា អត្រា​ពន្ធ​នេះ គឺ​ខុស​ឆ្ងាយ​ពី​អត្រា​ពន្ធ​ដែល​ត្រូវ​ដំឡើង​ដើម្បី​លុបបំបាត់​ឱនភាពពាណិជ្ជកម្ម ដែល​ជា​ការ​គំរាមកំហែង​ដ៏​ធំ​ទៅ​ដល់​សេដ្ឋកិច្ច និង​សន្ដិសុខជាតិ​របស់​អាមេរិក។

នៅ​ក្នុង​លិខិត​ដដែល លោក​ប្រធានាធិបតី​សហរដ្ឋអាមេរិក​បាន​ព្រមាន​ថា ប្រសិនបើ​ទំនិញ​កម្ពុជា​នាំ​ចូល​ទៅ​សហរដ្ឋអាមេរិក គេចចេញ​ពី​ការ​បង់​ពន្ធ​៣៦% ឬ​កម្ពុជា​ចាត់​វិធានការ​សងសឹក​ដោយ​ដំឡើង​ពន្ធ​លើ​ទំនិញ​នាំ​ចេញ​ពី​សហរដ្ឋអាមេរិក នោះ​កម្ពុជា​នឹង​ត្រូវ​ប្រឈម​ការ​ដំឡើង​ពន្ធ​កាន់​តែ​ខ្ពស់​បន្ថែម​ទៀត។

ការ​បញ្ចុះ​អត្រា​ពន្ធ​មក​នៅ​ត្រឹម​៣៦%នេះ បាន​ធ្វើ​ឡើង​បន្ទាប់​ពី​តំណាង​ពាណិជ្ជកម្ម​របស់​កម្ពុជា បាន​ជួប​ចរចា​ទ្វេ​ភាគី​ជាមួយ​តំណាង​ពាណិជ្ជកម្ម​សហរដ្ឋអាមេរិក ចំនួន​៤លើក ទាំង​ការ​ចរចា​ផ្ទាល់​នៅ​រដ្ឋធានី​វ៉ាស៊ីនតោន និង​តាម​អនឡាញ ចាប់​តាំង​ពី​ថ្ងៃ​ទី​១៣ឧសភា រហូត​ដល់​ថ្ងៃ​ទី៤ ខែកក្កដា ដើម្បី​ស្នើសុំ​ឱ្យ​សហរដ្ឋអាមេរិក​បន្ធូរបន្ថយ​ពន្ធ ដែល​ដំបូង​ឡើយ បាន​ដាក់​មក​លើ​ទំនិញ​កម្ពុជា​៤៩%។

ប្រធាន​សភាពាណិជ្ជកម្ម​អាមេរិក​នៅ​កម្ពុជា (AMCHAM Cambodia) លោក ខេស៊ី បារណេត (Casey Barnett) បាន​សរសេរ​លើ​ហ្វេសប៊ុក​ជុំវិញ​ការ​បញ្ចុះ​ពន្ធ​ពី​អាមេរិក​ត្រឹម ៣៦% នេះ​ថា រោងចក្រ​មួយ​ចំនួន​នៅ​កម្ពុជា កំពុង​សម្លឹង​មើល​ប្រទេស​ក្រៅ​តំបន់​អាស៊ី ដូចជា​ប្រទេស​អេហ្ស៊ីប (Egypt) ស្ថិត​នៅ​ទ្វីប​អាហ្វ្រិក ដែល​មាន​តម្លៃ​ពលកម្ម​ទាប ហើយ​ត្រូវ​បាន​សហរដ្ឋអាមេរិក​ដំឡើង​ពន្ធ​ត្រឹម​តែ ១០%។

ជុំវិញ​បញ្ហា​នេះអ្នក​គ្រប់គ្រង​កម្មវិធី​ការងារ​នៃ​អង្គការ​សង់ត្រាល់ លោក ឃុន ថារ៉ូ បាន​ប្រាប់​វិទ្យុអាស៊ីសេរី​នៅ​ថ្ងៃ​ទី០៨ ខែកក្កដា​ថា អត្រា​ពន្ធ ៣៦%​នេះ នៅ​តែ​ធ្វើ​ឱ្យ​កម្ពុជា ពិបាក​ប្រកួតប្រជែង​ជាមួយ​វៀតណាម ក្នុង​ការ​នាំ​ចេញ​ទំនិញ​ទៅ​ទីផ្សារ​សហរដ្ឋអាមេរិក ហើយ​អាច​ធ្វើ​ឱ្យ​ប៉ះពាល់​ដល់​កំណើន​នៃ​ការ​នាំចេញ និង​កំណើន​សេដ្ឋកិច្ច​របស់​កម្ពុជា​នៅ​ពេល​ដ៏​ខ្លី​ខាង​មុខ។

វៀតណាម​អាច​នឹង​ទទួល​បាន​លក្ខខណ្ឌ​ប្រសើរ​ជាង​កម្ពុជា និង​បណ្តា​ប្រទេស​ផ្សេង​ទៀត​នៅ​ក្នុង​អាស៊ាន ទាំង​កត្តា​សេដ្ឋកិច្ច ពាណិជ្ជកម្ម ភូមិសាស្ត្រ​នយោបាយ​ក្នុង​តំបន់។ នៅ​ក្នុង​ស្ថានភាព​នេះ ក្រុមហ៊ុន​អ្នក​បញ្ជា​ទិញ​នៅ​ទីផ្សារ​អាមេរិច អាច​ពិចារណា​លើ​ការ​ដាក់​បញ្ជា​ទិញ ក្នុង​ខ្សែ​សង្វាក់​ផលិតកម្ម​របស់​ខ្លួន​នៅ​ក្នុង​ប្រទេស​វៀតណាម ដោយសារ​ភាព​អំណោយ​ផល​នេះ​។

—  លោក ឃុន ថារ៉ូ

ចំណែក​ប្រធាន​សហព័ន្ធ​សហជីព​កម្ពុជា អ្នកស្រី យ៉ាង សោភ័ណ្ឌ បាន​ព្រួយបារម្ភ​ដែរ​ថា អ្នក​បញ្ជា​ទិញ​ទំនិញ​ពី​វិស័យ​កាត់ដេរ​សំលៀកបំពាក់ ផលិតផល​ស្លៀកជើង និង​ផលិតផល​ធ្វើ​ដំណើរ អាច​បង្វែរ​ការ​បញ្ជា​ទិញ​ពី​កម្ពុជា​ទៅ​ប្រទេស​ផ្សេង ឬ​ប្រទេស​វៀតណាម ហើយ​អាច​ធ្វើ​ឱ្យ​រោងចក្រ​មួយ​ចំនួន​បិទ​ទ្វារ។

ការ​បញ្ចុះ​ពី​៤៩% មក​នៅ​ត្រឹម​៣៦% ប៉ុន្តែ​វា​នៅ​តែ​ជា​អត្រា​មួយ​ខ្ពស់​នៅ​ឡើយ។ អ៊ីចឹង​បើ​ប្រៀបធៀប​ជាមួយ​ប្រទេស​វៀតណាម ខ្ញុំ​គិត​ថា អ្នក​បញ្ជា​ទិញ គេ​ពិចារណា​ក្នុង​ការ​អាច​មិន​បន្ត​រកស៊ី​នៅ​កម្ពុជា​ទេ ប្រសិន​ណា​អត្រា​ពន្ធ​នៅ​កម្ពុជា​ស្ថិត​ក្នុង​កម្រិត​មួយ​ខ្ពស់ ដែល​ធៀប​ជាមួយ​វៀតណាម​។

—  អ្នកស្រី យ៉ាង សោភ័ណ្ឌ

កម្ពុជា​មាន​កម្មករ​ជិត​មួយ​លាន​នាក់​កំពុង​បម្រើការ​នៅ​ក្នុង​វិស័យ​កាត់ដេរ​សំលៀកបំពាក់ ផលិតផល​ស្បែកជើង និង​ផលិតផល​ធ្វើ​ដំណើរ ខណៈ​សហរដ្ឋអាមេរិក​ជា​ទីផ្សារ​ធំ​បំផុត។

ប្រធាន​ក្រុម​ការងារ​ចំពោះ​កិច្ច​សម្របសម្រួល​ទំនាក់ទំនង​ពាណិជ្ជកម្ម និង​វិនិយោគ​ទ្វេភាគី​កម្ពុជា-សហរដ្ឋអាមេរិក​លោក ស៊ុន ចាន់ថុល បាន​លើកឡើង​នៅ​ក្នុង​សន្នីសីទសារព័ត៌មាន​កាល​ពី​ថ្ងៃ​ទី០៧ ខែកក្កដា​ថា មុន​ថ្ងៃ​ទី០១ ខែសីហា ខាង​មុខ​នេះ កម្ពុជា​នៅ​សល់​ឱកាស​បន្ត​ចរចា​ជាមួយ​អាមេរិក ហើយ​លោក​បាន​ទាក់ទង​ទៅ​តំណាង​ពាណិជ្ជកម្ម​សហរដ្ឋអាមេរិក​រួច​ហើយ ដើម្បី​សុំ​ចរចា​បញ្ចុះ​អត្រា​ពន្ធ​គយ​៣៦% នេះ​បន្ថែម​ទៀត។

យើង​ខ្ញុំ​ត្រៀម​រួម​ជាច្រើន ក្នុង​ការ​ធ្វើ​ដំណើរ​ឬ​ចរចា​តាម​ប្រពន្ធ​អនឡាញ ដើម្បី​បន្ថយ​ពន្ធ​បដិការ​ថែម​ទៀត។ អត្រា​នេះ (៣៦%) មិន​មែន​ជា​អត្រា​ជាក់ស្ដែង​ចូល​ជា​ធរមាន​ពិត​ប្រាកដ​ទេ យើង​មាន​ឱកាស​ដើម្បី​ចរចា​បន្ថែម​ទៀត​។

—  លោក ស៊ុន ចាន់ថុល

ការ​លើកឡើង​នេះ​បាន​ធ្វើឡើង ស្របពេល​លោក ដូណាល់ ត្រាំ បាន​បញ្ជាក់​នៅ​ក្នុង​លិខិត​ថា ពន្ធ​៣៦%នេះ អាច​ត្រូវ​បាន​កែសម្រួល ដើម្បី​បន្ថយ​ឬ​ដំឡើង​ជា​ថ្មី​ទៀត គឺ​អាស្រ័យ​លើ​ទំនាក់ទំនង​រវាង​កម្ពុជា​ជាមួយ​សហរដ្ឋអាមេរិក។

អ្នកនាំពាក្យ​ក្រុមប្រឹក្សា​ជាតិ​តស៊ូ​លោក គឹម សុខ បាន​មើលឃើញ​ថា ដើម្បី​អាច​ស្ដារ​ទំនាក់ទំនង​ល្អ​ឡើង​វិញ​ជាមួយ​សហរដ្ឋអាមេរិក កម្ពុជា​គួរ​ដោះលែង​អ្នក​ទោសនយោបាយ​ជាពិសេស​ពលរដ្ឋ​ខ្មែរ​អាមេរិកាំង​កញ្ញា សេង ធារី និង​ប្រធាន​គណបក្ស​សង្គ្រោះជាតិ​លោក កឹម សុខា ជាដើម។

ការ​កាត់ទោស​ឱ្យ​លោក កឹម សុខា ឱ្យ​ជាប់​ពី​ទោស​ក្បត់​ជាតិ ដែល​ពី​ដំបូង​ឡើយ​ចោទ​ភ្ជាប់​ជាមួយ​រដ្ឋាភិបាល​អាមេរិក គឺ​ជា​ការ​បំបាក់​មុខ​សហរដ្ឋអាមេរិក​សម្បើម​ណាស់។ បើ​ដោះលែង​អ្នក​ទាំង​ពីរ អាច​ជា​ការ​បើក​ផ្លូវ​ឱ្យ​ទូលាយ​បន្តិច​ដែរ ក្នុង​ការ​ស្ដារ​ទំនាក់ទំនង​កម្ពុជា​និង​អាមេរិក​ឡើង​វិញ​។

—  លោក គឹម សុខ

លោក គឹម សុខ បាន​បន្ត​ថា ក្នុង​នោះ កម្ពុជា​ក៏​ត្រូវ​អនុវត្ត​តាម​សំណើ​សហរដ្ឋអាមេរិក​ដែរ ដូចជា​ការ​ស្ដារ​លទ្ធិប្រជាធិបតេយ្យ ការ​ធ្វើ​ឱ្យ​មូលដ្ឋាន​ទ័ព​ជើង​ទឹក​រាម​មាន​អព្យាក្រឹត្យ និង​ការ​លុប​បំបាត់​ឧក្រិដ្ឋកម្ម​ឆបោក​តាម​អនឡាញ​ជាដើម។

ការ​ស្ទង់មតិ​មួយ ធ្វើឡើង​ដោយ​កម្មវិធី​ការ​ត្រួតពិនិត្យ​រោងចក្រ​កាន់​តែ​ប្រសើរ​នៅ​កម្ពុជា (Better Factories Cambodia) ដែល​មាន​រោងចក្រ​ជា​សមាជិក​ជាង​៧០០​រោងចក្រ​នៅ​កម្ពុជា ចេញ​ផ្សាយ​កាល​ពី​ចុង​ខែ​មិថុនា បាន​បង្ហាញ​ថា រោងចក្រ​នៅ​កម្ពុជា​មួយ​ចំនួន អាច​ដំណើរការ​បាន​ប្រហែល​ពីរ​បី​ខែ​ទៀត​ប៉ុណ្ណោះ ដោយសារ​ការ​ធ្លាក់​ចុះ​នៃ​ការ​បញ្ជា​ទិញ ហើយ​អ្នក​បញ្ជា​ទិញ​មួយ​ចំនួន​ស្នើ​សុំ​បញ្ចុះ​តម្លៃ បន្ទាប់​ពី​មាន​ការ​ប្រកាស​ដំឡើង​ពន្ធ​ពី​សហរដ្ឋអាមេរិក៕

កំណត់​ចំណាំ​ចំពោះ​អ្នក​បញ្ចូល​មតិ​នៅ​ក្នុង​អត្ថបទ​នេះ៖ដើម្បី​រក្សា​សេចក្ដី​ថ្លៃថ្នូរ យើង​ខ្ញុំ​នឹង​ផ្សាយ​តែ​មតិ​ណា ដែល​មិន​ជេរ​ប្រមាថ​ដល់​អ្នក​ដទៃ​ប៉ុណ្ណោះ។