خۇ جىڭتاۋ ھەربىي ھوقۇقنى ئۆتكۈزۈۋالدى، جاڭ زېمىن دەۋرى ئاخىرلاشتى
2004.09.20
خىتاي كوممۇنىستىك پارتىيىسىنىڭ 19 - سېنتەبىر كۈنى يېپىلغان مەركىزى كومىتېت يىغىنىدا، جاڭ زېمىن ھەربىي ئىشلار كومېتىتىنىڭ ھوقۇقىنى خىتاي دۆلەت رەئىسى خۇ جىڭتاۋغا ئۆتكۈزۈپ بەردى. بۇنىڭ بىلەن، جاڭ زېمىن دەۋرىگە خاتىمە بېرىلىپ، خۇ جىڭتاۋ - ۋېن جياباۋ گۇرۇھىنىڭ ھوقۇق ئۆتكۈزۈۋېلىش مۇساپىسى ئاخىرلاشتى.
بۇ خىتاي يېڭى ئەۋلاد رەھبەرلىرىنىڭ خىتاي كومپارتىيىسى 1949 - يىلى ھاكىمىيەت تارتىۋالغاندىن بېرى تۇنجى قېتىم ھوقۇق ئۆتكۈزۈۋېلىشنى تىنچ يول بىلەن تاماملىشى بولۇپ ھېسابلىنىدۇ. خىتاي ئىقتىسادىي تەرەققىياتىنىڭ تارىختىكى ئەڭ تېز سۈرئەت بىلەن تەرەققى قىلغان دەۋرى جاڭ زېمىن دەۋرى بولۇپ، بۇ بېيجىڭ دائىرىلىرىنىڭ ئۇيغۇرلار مەسىلىسىدىكى سىياسىتى زور ئۆزگىرىش ياسىغان مەزگىلىگە توغرا كېلىدۇ. ئۇنىڭ دەۋرىدە خىتاي ھۆكۈمىتى ئۇيغۇرلارغا ئالاقىدار زور تارىخىي قارارلارنى چىقاردى. بۇنىڭ تىپىك مىسالى 1996 - يىلى ئۇيغۇر مەسىلىسى ھەققىدىكى 7 - نومۇرلۇق ھۆججەتنىڭ چىقىرىلىشىدا ئۆز ئىپادىسىنى تاپقان. ئامېرىكىدىكى ئوبزورچى سىدىق ھاجى، بېيجىڭ دائىرىلىرىنىڭ جاڭ زېمىن دەۋرىدىكى سىياسىتىگە باھا بېرىپ، جاڭ زېمىن دەۋرىدىكى سىياسەت خىتاي - ئۇيغۇر مۇناسىۋىتىنى ئۆتكۈرلەشتۈرىۋەتتى دەپ كۆرسەتتى:
بېيجىڭ دائىرىلىرى جاڭ زېمىن دەۋرىدە ئۇيغۇر ھەرىكىتىنىڭ خىتاينىڭ دۆلەت بىخەتەرلىكىگە تەھدىت سېلىۋاتقان جىددىي مەسىلە ئىكەنلىكىنى جاكارلىغان. بۇ دەۋردە 1992 - يىلدىكى بارىن ۋەقەسى، 1996 ۋە 97 - يىللىرىدىكى خوتەن - غۇلجا ۋەقەلىرى قاتتىق قوللۇق بىلەن بىر تەرەپ قىلىندى. شاڭخەي ھەمكارلىق تەشكىلاتىنىڭ قۇرۇلۇشى، شەرقىي تۈركىستان ھەرىكىتىنىڭ تېررورىزم بىلەن ئەيىبلىنىشى جاڭ زېمىن دەۋرىگە توغرا كېلىدۇ.
تۈركىيىدىكى ياۋرو-ئاسىيا ستراتېگىيە مەركىزىنىڭ مۇتەخەسسىسى ئەركىن ئەكرەم، ئۇيغۇر ھەرىكىتىنى تەھدىت دەپ قاراشنىڭ جاڭ زېمىن دەۋرىدە ئالدىنقى ئورۇنغا چىقىشىدىكى سەۋەبلەر ئۈستىدە توختىلىپ مۇنداق دېدى:
كۆپ كۆرۈلگەن خەۋەرلەر
RFA
- شىنجاڭ ھۆكۈمىتى يېقىندا تەمبۇر چالغان ئۇيغۇر قىزنىڭ ۋىدىيوسىنى تارتقان خىتاي سەنئەتكارنى جازالىغان
- خىتاي ھۆكۈمىتى ئۇيغۇر سەنئەتكارلارنى ياۋروپادا ئويۇن قويغۇزۇپ ئۇيغۇر ئىرقىي قىرغىنچىلىقىنى يۇيۇشقا ئۇرۇنغان دەپ ئەيىبلەنمەكتە
- خىتاينىڭ يۇقىرى دەرىجىلىك ئەمەلدارى ئۇيغۇر رايونىدا خىتاي تىلىنى كېڭەيتىش ۋە تېررورىزمغا قارشى تۇرۇشقا چاقىرىق قىلدى
- ئەركىن ئاسىيا رادىيوسى ئۇيغۇر بۆلۈمى: خىتاينىڭ ئۇيغۇرلار ئۈستىدىكى شەپقەتسىز ھۆكۈمرانلىقىنىڭ زۇلمەتلىرىنى يېرىپ ئۆتكۈچى نۇر
- ئۇيغۇر كىشىلىك ھوقۇق قۇرۇلۇشى خەلقئارالىق مېھمانخانا زەنجىرلىرىنىڭ ئۇيغۇر رايونىدا كېڭىيىۋاتقانلىقىنى ئەيىبلەپ دوكلات ئېلان قىلدى