Xitay hökümiti diniy pa'aliyetlerge qaratqan kontrolluqini kücheymekte


2004.11.03

Dunya Uyghur qurultiyining bildürüshiche, xitay hökümiti nöwette Uyghur élidiki her qaysi wilayet, nahiyilerge alte maddiliq uqturush chüshürüp, diniy pa'aliyetlerge bolghan kontrolluqini kücheytish heqqide yolyoruq bergen.

Dunya Uyghur qurultiyi teminligen mezkur uqturushning bir köchürülme nusxisidin ashkarilinishiche, xitay hökümiti uqturushta aldi bilen, diniy sorunlargha qaratqan nazaretni kücheytish, yeni yilda tekshürüp turush, bahalash élip bérish, andin diniy zatlarning pa'aliyetlirini bashqurushni kücheytish, qanunsiz diniy pa'aliyetlerge qarshi turup, diniy esebiylerge zerbe bérish, tebir mezmunlirigha bolghan bashqurushni kücheytish, peqet hökümet belgiligen mezmunlarda tebir bérish, yézilarda xitay hökümitining diniy siyasiy teshwiqlirini kücheytish qatarliqlarni belgiligen.

Diniy zatlargha bolghan "wetenperwerlik"

Xitay hökümitining uqturushida yene, diniy zatlargha bolghan "wetenperwerlik" terbiyisini kücheytishmu alahide tekitlen'gen.

Xitay da'irilirimu seyshenbe küni bu heqte melumat bérip, Uyghur aptonum rayonluq partkomning altinchi nöwetlik sekkizinchi omumiy yighini jeryanida diniy ishlargha bolghan bashqurushni kücheytish heqqide her qaysi wilayet, nahiyilerge uqturush chüshürgenlikini bildürdi.

Ramizan mezgilidiki kücheytilgen bashqurush

Xitay hökümiti chüshürgen bu uqturushning wilayet - nahiyilerde qandaq ijra qiliniwatqanliqi heqqide tepsiliy melumat igilesh üchün xoten lop nahiyilik diniy ishlar komitétigha téléfon qilduq. Ziyaritimizni qubul qilghan bir mes'ul xadim, özining bu uqturushtin anche xewer tépip ketmigenlikini, biraq mezkur nahiyining wilayetning yolyoruqi boyiche ramizan mezgilide diniy ishlargha qaratqan bashqurushni kücheytish heqqide orunlashturush élip barghanliqini bildürdi. Xoten we bashqa jaylardiki bir qisim ahalilermu ramizan éyi jeryanida ularning diniy erkinlikining téximu bek chekliniwatqanliqini tekitlidi.

Ramizan éyida rozi tutush, jama'et xalighan yerge topliship ibadet qilish, diniy telim terbiye élish qatarliq puqralarning eng asasliq diniy we kishilik hoquqiningmu buningdek heqsizlarche depsende qilinishi kishini tolimu échinduridighan bir ehwal. Shungimu xelq'ara kishilik hoquq teshkilatliri we amérika qatarliq gherb döletliri xitay hökümitining Uyghur élide yürgüziwatqan diniy siyasetlirini birdek eyiblep kelmekte.

Dunya Uyghur qurultiyining bayanatchisi dilshat rishit xitay hökümitining Uyghur élidiki diniy erkinlikni basturushining sewebini chüshendürüp, mundaq dep bildürdi.

Pikir qoshung

Radi'oning ishlitish shertlirige asasen, pikirliringiz tekshürgüchiler teripidin testiqlinishi we muwapiq derijide tehrirlinishi tüpeyli, tor bette derhal peyda bolmaydu. Siz qaldurghan mezmun'gha erkin asiya radi'osi jawabkar bolmaydu. Bashqilarning köz qarishi we heqiqetke hörmet qilishingizni soraymiz.