Uyghurlargha qaritilghan diniy bésim téximu kücheymekte

• Muxbirimiz qanatning bu heqtiki toluq melumati
• Download story audio

Chet'ellerde pa'aliyet élip bériwatqan Uyghur teshkilatliri uzundin biri xitay hökümitining Uyghurlarning diniy erkinlikini boghup, milliy örp - adetlirini cheklewatqanliqini bayan qilmaqta.

Dinni cheklesh arqiliq milliy héssiyatni yoqatmaqchi

Xelq'ara kechürüm teshkilati we xelq'ara kishilik hoquqni közitish teshkilati qatarliq xelq'ara kishilik hoquq teshkilatliri hemde amérika xelq'ara diniy erkinlik komitéti ilan qilghan doklatlirida xitay hökümitining Uyghurlargha qaratqan diniy bésimining künséri küchiyiwatqanliqini pakitliq ispatlar bilen otturigha qoydi.

Xelq'ara kishilik hoquqni közitish teshkilati ötken yili élan qilghan doklatida, xitay hökümitining islam dinini Uyghurlarning milliy héssiyatining asasliq menbesi dep qaraydighanliqini hemde Uyghurlarning diniy erkinlikini cheklesh arqiliq, ularning milliy rohini ozuqlanduruwatqan asasliq küch menbesidin mehrum qaldurushni meqset qiliwatqanliqini tekitligen idi.

Mezkur teshkilat ötken ay élan qilghan doklatida, xitay hökümitining Uyghurlargha qaratqan bésimining téximu jiddiyleshkenlikini körsetti.

Ötken yili 8‏- ayda xitay, Uyghur éli we tibetni ziyaret qilghan amérika xelq'ara diniy erkinlik komitéti wekilliri ziyarettin kéyin élan qilghan doklatida, xitay hökümitining Uyghurlarning diniy erknilikini basturushta, xelq'ara térrorchiliqqa qarshi urushtinmu paydiliniwatqanliqini körsetken.

Xitay hökümitining ötken yili 8‏- ayda aqsuning shayar nahiyiside balilargha qur'an oqutqan 56 yashtiki amine xanimni köp sandikisi 7 yashtin 18 yashqiche bolghan 37 neper oqughuchisi bilen birlikte tutqun qilghanliqi xelq'ara kishlik hoquq teshkilatlirining qattiq tenqidige uchrighan idi.

Yéqinda amérika tashqi ishlar ministirliqi teripidin xitayning kishilik hoquq weziyiti toghrisida élan qilin'ghan doklattimu, xitay hökümitining Uyghurlargha qaratqan diniy we milliy bésimi alahide tilgha élin'ghan.

Wetendin kelgen inkaslar

Uyghur aptonom rayonining herqaysi jayliridin radi'omizning heqsiz liniyisige téléfon qilghan radi'o anglighuchilirimiz, xitay hökümitining Uyghurlarning ibadet erkinlikini cheklepla qalmay, yéqindin béri diniy örp‏- adet boyiche kiyin'gen Uyghurlarni jazalashqa bashlighanliqini bildürmekte. Ularning éytishiche, xitay hökümet da'iriliri Uyghur ayallirini diniy örp-adet boyiche kéyinmeslik toghrisida agahlandurup, diniy örp-adet boyiche kéyin'genlerni jerimane töleshke mejbur qilghan. Hemde saqal qoyghan Uyghur erlirini saqallirini chüshürüwitishke zorlashqa bashlighan.

Ular, Uyghur élidiki weziyet toghrisida, bayanat bériwatqan Uyghur aptonom rayonidiki Uyghur rehberlerning Uyghurlargha wekillik qilalmaydighanliqini, ularning peqet xitay hökümitige wekillik qilidighanliqini, peqet chet'ellerde pa'aliyet élip bériwatqan Uyghur teshkilat wekillirining Uyghurlargha wekillik qilish salahiyitige ige ikenlikini bildürmekte. (Qanat)