Уйғур аяллирида көкрәк ракиниң хәвпи еғирлашмақта

Көкрәк раки (әмчәк раки, сүт бези раки дәпму атилиду)ға гириптар болуп қелишниң сәвәблири наһайити көп, бу кесәллик асасән аялларда учрайду. Әрләрниң бу кесәлгә гириптар болуш нисбити 2 пирсәнткиму йәтмәйду, йеқинқи йилларда уйғур аяллирида тез көпийиватқан кесәлләрниң бири, бу кесәлликниң сәвәблири интайин көп шундақла бу һәқтә ениқ мәлумат йоқ, әмма һамилидарлиқтин сақлиниш дорисини узун истемал қилиш, роһи бесим, ирсийәт, аялларниң һейиз келиш вә һейиздин тохташ вақтиниң нормалсизлиқи, сүт бези кесәлликлириниң көкрәк раки билән мунасивәтлик икәнлики ениқланған.

Һазирғичә оператсийә қилип еливетиш бу кесәлни давалашта әң көп қоллиниливатқан усул һесаблиниду, шуңа бу хил кесәл аялларниң сағламлиқиға еғир зиян йәткүзүпла қалмай уларниң бәдән гүзәлликигә чоң йоқитиш, роһиға өмүрлүк еғир азаблар елип кәлмәктә.

Үрүмчидики өсмә кесәлликләр дохтурханисида сүт бези раки кесили сәвәблик бир көкси оператсийә қилип еливетилгән, нөвәттә химийилик давалиниватқан әмдила 30 яштин бир яш ана, балилириниң өзигә һаяти үмид бәхш әткәчкила ағриқ вә роһий азаблириға бәрдашлиқ бериватқанлиқини һәмдә үмид билән яшаватқанлиқини билдүрди.

Бу ханим йәнә, охшаш кесәлгә гириптар болуп өзи билән тәң давалиниватқан уйғур аяллириниң көплүкидин һәйран қалғанлиқини, толиси уйғур елиниң җәнубидин кәлгән уйғур аяллар икәнликини сөзләп бәрди.

Уйғур ели сәһийә даирилириниң бир қанчә йиллардин буян елип барған тәкшүрүшләрдинму балиятқу бойни ракидин қалса, көкрәк ракиниң уйғур аяллириниң һаятиға тәһдит елип келиватқан әң чоң кесәллик икәнлики мәлум болған, гәрчә даириләр бу һәқтики сан вә статистикиларни ашкарилимиған болсиму, уйғур елиниң теббий саһәсигә даир илмий доклатларда “сүт бези раки уйғур районидики аялларға хәвп елип келиватқан иккинчи чоң кесәллик” дегән үзүндиләрни көп җайларда учриталаймиз. Илгири уйғур елидә дохтур болуп хизмәт қилған чағлирида мәхсус мушу түрдә тәтқиқат елип барған, һазир әнглийидә яшаватқан өсмә кесәлликлири мутәхәссиси әнвәр тохти әпәнди, уйғур аяллирида көкрәк раки кесәлликиниң әһвали вә сәвәблири һәққидә тохталди.

Әнвәр тохти әпәнди уйғур аяллириниң көкрәк кесәлликлириниң алдини елишқа бир қәдәр сәл қараш, турмуш вә роһий бесимниң еғирлиқи, иқтисадий вә яшаш муһитиниң начарлиқи қатарлиқ амилларниңму уйғур аяллирида көкрәк ракиниң көпийишидә рол ойнаватқан муһим амиллар дәп қарайдиғанлиқини, уйғур аяллири бу кесәлниң алдини елиш үчүн әң аввал көкрәк сағламлиқиға алаһидә әһмийәт бериши керәкликини, көксидә һәр қандақ бинормаллиқ байқалған һаман дәрһал вақит өткүзмәй тәкшүртүш керәкликини, һеч болмиғанда бир йилда бир қетим мәхсус тәкшүртүш елип беришни адәт қилиши керәкликини тәкитлиди.

Көкрәк раки гәрчә қорқунчлуқ рак кесәлликлириниң бири түри болсиму, әмма мутәхәссисләр оператсийә қилип, химийилик вә радиатсийилик давалаштин кейин бимарниң 10 йил өмүр көрүш нисбитиниң 90% тин юқири болидиғанлиқини, болупму бу хил ракни қанчә балдур байқиғанда, һаят қелиш нисбитигә шунчә актип рол ойнайдиғанлиқини, шуңа аялларниң өз сағламлиқи үчүн, бәдинидики бала емитиштин башқа муһим функсийилик ролға игә орун һәм гүзәлликиниң бир қисми болған көкрәк сағламлиқиға әһмийәт беришини тәшәббус қилиду.