“Uyghur aptonom rayonidiki milletlerning eydiz nisbiti” din tughulghan shübhiler

Uningda Uyghur éli miqyasida hazirghiche bayqalghan 36 mingdin artuq eydiz yuqumdarlirining ichide Uyghurlarning 27058 neper, xitaylarning 2337 neper, tungganlarning 1315 neper, qalghan sanni bashqa milletlerning igileydighanliqi körsitilgen.

Gerche bu xitay da'irilirining milletlerning eydiz nisbitini tunji qétim élan qilishi bolsimu, mezkur statistika kishilerde shübhe we nepret peyda qilghan.

Bu heqte pikir bayan qilghan chet'ellerdiki Uyghur ziyaliylar bolsa bu san'gha guman bilen qarashtin sirt, buni xitayning Uyghurlarni yenimu kemsitish, yenimu chüshkünleshtürüshni meqset qilghan bir herikiti, dep qarimaqta.

“Uyghur aptonom rayonidiki milletlerning eydiz nisbiti” namliq statistikiliq xewer “Yarp” zeherlik chékimlik we eydizdin mudapi'elinish torigha köchürüp chaplan'ghan. Xewerge “Uyghur aptonom rayonimizda eydiz bilen yuqumlan'ghuchilar her qaysi milletler ara perqqe ige bolghan bolup, bu milletning xaraktéri bilen éngigha munasiwetlik bolsa kérek, shundaqla exlaqsizliqqa jama'et pikri nazaretchilikimu bolmaywatqanliqidin bolsa kérek” dégendek kemsitish xaraktérini alghan izahatlar yézilghan.

Buninggha chüshendürüsh bergen tor bet sahibi exmet qurban ependi: bu jümliler tor bet xadimlirining özining shexsi qarishi bolushi mumkin, dédi.

Kanada Uyghur jem'iyitining sabiq re'isi ruqiye turdush xanim bolsa: meyli bu sanliq melumat rast yaki yalghan bolsun, emeliyet shuki Uyghurlardiki zeherlik chékimlik we eydizning tarqilishini xitay hökümitining Uyghurlargha yürgüzüwatqan siyasitidin ayrip qarighili bolmaydu. Xitay Uyghurlarni yoqitish üchün eydizge oxshash milletning mewjudiyitige tehdit élip kéliwatqan ziyandashlarning tarqilishni tosmayla qalmay, eksiche yenimu keng tarqilishigha yol échip berdi we esli Uyghurlarning özide esli bar bolghan din, medeniyet we milliy exlaqidin ibaret bu xil wabalargha taqabil turush küchinimu ajizlashturmaqta.

Xitay hökümiti hetta eng axiri Uyghurlarni rohiy jehettimu chüshkünleshtürüp tügetmekchi boluwatidu. Uyghurlar mesilining négizni tonup yétip, özlükidin oyghanmighuche xitayning hazirqi siyasiti bilen Uyghurlardiki eydiz mesilisi yenimu éghirlap baridu, dep agahlandurdi.