شەرقىي تۈركىستاننىڭ ئازادلىقى يولىدا قۇرۇلغان دەسلەپكى تەشكىلاتلار
2004.11.10
1944-يىلى، نىلقا قوزغىلىڭى باشلىنىشتىن ئىلگىرى، مىللىي زىددىيەتلەر ۋە نارازىلىقلارنىڭ يۇقىرى پەللىگە يېتىشى تۈپەيلىدىن ئۇيغۇر ئېلىنىڭ ھەر قايسى جايلىرىدا خەلقنىڭ قارشىلىقلىرىمۇ تۈرلۈك شەكىلدە پەيدا بولۇشقا باشلىدى.
ئۇنىڭدىن ئىلگىرى خەلقنىڭ ئاشكارا نارازىلىق بىلدۈرۈشى ۋە ياكى قارشىلىق كۆرسىتىشى شەڭ شىسەينىڭ دەھشەتلىك باستۇرۇشىغا ئۇچرىغانلىقى ئۈچۈن خەلق ئېھتىياتچان پوزىتسىيە قوللىنىپ، يەر ئاستى تەشكىلاتلار ۋە گۇرۇپپىلارغا ئۇيۇشۇپ، تەشۋىقات ۋاستىسى بىلەن شېڭ شىسەي زۇلمىغا بولغان قارشىلىقىنى ئىپادە قىلدى شۇنىڭدەك كەڭ كۆلەملىك قوراللىق كۈرەشنىڭ مەنىۋى ئاساسىنى ياراتتى.
ئۇيغۇر ئېلىدىكى شېڭ شىسەيگە قارشى قوراللىق قوزغىلاڭ ئالدى بىلەن 1937-يىلى ئابدۇنىياز بەگنىڭ باشچىلىقىدا ئېلىپ بېرىلغان بولسىمۇ لېكىن، شېڭ شىسەي ۋە سوۋېت ئىتتىپاقىنىڭ ھەربىي ھۇجۇملىرى ئاستىدا مەغلۇپ بولدى. ئۇنىڭدىن كېيىنكى ئوقنى 1940-يىلى ئالتاي خەلقى ئاتتى. ئالتاي قوزغىلاڭچىلىرى گاھىدا ئاجىزلاپ، گاھىدا كۈچىيىپ ئۈزلۈكسىز تۈردە زورىيىشقا قاراپ يۈزلەندى.
بۇ مەزگىلدە بىر قاتار مەخپىي تەشكىلاتلار قۇرۇلغان بولۇپ، 1943-يىلى، غۇلجا شەھرىدە ئۇيغۇر ياشلىرىنىڭ گۇرۇپپىلىرى پەيدا بولدى. 1944-يىلى "ئازادلىق تەشكىلاتى" مەيدانغا كەلدى.
بۇ تەشكىلاتلار كەڭ كۆلەملىك قوراللىق كۈرەشنىڭ مەنىۋى ئاساسىنى ياراتتى ( ئۈمىدۋار)
مۇناسىۋەتلىك ماقالىلار
كۆپ كۆرۈلگەن خەۋەرلەر
RFA
- ئەنگلىيەلىك يۇتۇبېر كۆرگەن تاقاقلىق مەسچىتلەر ۋە روزا تۇتۇش چەكلەنگەن ئۇيغۇرلار ۋەزىيىتى دىققەت قوزغىدى
- خىتايغا قايتۇرۇلغان ئۇيغۇرلارنى «يوقلاش» قا ماڭغان تايلاند ۋەكىللەر ئۆمىكى ئاگاھلاندۇرۇلدى
- مۇتەخەسسىسلەر:«خىتايغا خۇشخەۋەر بولغان ئىشلار ئۇيغۇرلار ئۈچۈن شۇم خەۋەردۇر»
- «شىنجاڭ ۋەكىللىرى» «دۆلەت ئورتاق تىل-يېزىقى قانۇنى» غا ئۆزگەرتىش كىرگۈزمەكچى
- ئاقسۇدا روزىدارلارنىڭ روزىسىنى بۇزۇش ياكى روزا تۇتۇشقا ئىمكان قويماسلىق ئۈچۈن ئاھالىلەر مەجبۇرىي ئەمگەككە سېلىنغان