Әнҗан қанлиқ вәқәсиниң икки йиллиқ хатирә күни

• Мухбиримиз өмәр қанатниң бу һәқтики толуқ мәлумати
• Download story audio

Бу йил 13 ‏- май күни өзбекистанниң әнҗан шәһиридә йүз бәргән қанлиқ вәқәниң икки йиллиқ хатирә күни иди. Бундин икки йил бурун йәни 2005‏- йили 13‏- май күни әнҗан шәһиридә ислам кәримоф һөкүмитигә қарши елип берилған наразилиқ һәрикити өзбекистан бихәтәрлик қисимлири тәрипидин қанлиқ бастурулған.

Өзбекистан һөкүмитиниң билдүрүшичә, бу вәқә җәрянида асаслиқ қисими радикал ислам милитанлиридин тәшкил тапқан 187 киши өлгән. Әмма вәқә шаһитлири вә кишилик һоқуқ тәшкилатлири вәқә җәрянида көпинчиси аяллар, яшанған кишиләр вә кичик балилардин тәшкил тапқан йүзлигән бигунаһ кишиниң өзбекистан бихәтәрлик қисимлири тәрипидин өлтүрүлгәнликини баян қилмақта.

Вәқәниң бәзи тәпсилатлири

2005‏- Йили 13‏- май күни әнҗан шәһиридә йүз бәргән вәқә қандақ мәйданға кәлди? бу вәқә өзбекистанниң ташқи сияситидә қандақ өзгиришләргә сәвәб болди?

Вәқә шаһитлири вә кишилик һоқуқ тәшкилатлириниң билдүрүшичә, 2005‏-йили 13‏- май күни өзбекистан бихәтәрлик қисимлири президент ислам кәримоф һөкүмитикә қарши тинчлиқ билән наразилиқ намайиши елип барған миңлиған кишини оққа тутуп, көпинчиси кичик балилар вә аяллардин тәшкил тапқан йүзлигән кишини өлтүргән.

Лекин өзбекистан һөкүмитиниң ейтишичә, вәқәдә өзбекстандики һакимийәтни ағдуруш үчүн қораллиқ қозғилаң көтүргән, көпинчиси радикал ислам милитанлиридин тәшкил тапқан 187 киши өлгән.

Вәқәдин кейинки өзбекистанниң тутқан сияси йоли

Сабиқ өзбекистан кишилик һоқуқ комитетиниң рәиси һазир америкида яшаватқан мустәқил мулаһизичи абдумәннап полатоф әнҗан вәқәсии җәрянида һәм бигунаһ кишиләрниң һәмдә радикал милитанларниң өлтүрүлгәнликини билдүрмәктә. Әнҗан вәқәсиниң йүз бериш сәвәблири һәққидә полатоф тохтилип өтиду.

Әнҗан вәқәси өзбекистан билән америка вә ғәрб дөләтлириниң мунасивәтлирини йирикләштүрди. Америка вә яврупа дөләтлириниң әнҗанда йүз бәргән вәқә һәққидә хәлқара көзәткүчиләр тәрипидин тәкшүрүш елип бериш тоғрисидики тәләплирини рәт қилған өзбекистан һөкүмити, өзини сиясий җәһәттики ялғузлуқтин қутқузуш үчүн хитай вә русийигә йүзләнди. Америкидин, өзбекистанниң ханабад районидики һәрбий базисидики һәрбий қисимлирини елип чиқип кетишини уқтуруш қилған өзбекистан һөкүмити, русийә вә хитай билән иқтсадий, сиясий вә һәрбий келишимләр имзалиди.

Абдумәннап полатофниң ейтишичә, америка вә яврупа дөләтлириниң әнҗан вәқәсидин кейин, өзбекистанға қарита тутқан позитсийиси өзбекстандики кишилик һоқуқ вәзийитигә һечқандақ бир яхшилиниш елип кәлмигән, һәтта вәзийәт техиму начарлашқан.

Гәрчә хәлқара кишилик һоқуқни көзитиш тәшкилати қатарлиқ хәлқара кишилик һоқуқ тәшкилатлири, америка вә ғәрб дөләтлириниң өзбекистанға қарита техиму қаттиқ бир позитсийидә болушини оттуриға қойған болсиму, лекин полатоф, кишилик һоқуқниң өзбекстандики вәзийитини яхшилаш үчүн америка вә ғәрб дөләтлири өзбекистан билән яхши мунасивәт орнитиши керәк дәйду. (Өмәр қанат)