23 Döletning Uyghurlar üchün ortaq bayanat bérishi xitayni qattiq bi'aram qildi

29-Öktebir küni amérika, en'gliye, gérmaniye we yaponiye qatarliq 23 dölet Uyghur mesiliside ortaq bayanat élan qilishi xitayni qattiq narazi qildi.

Xitay hökümiti özining “Yershari waqti géziti”, “Xelq tori” we shuningdek barliq axbaratlirini ishqa sélip, yuqiriqi démokratik döletlerge hujum qilishqa bashlidi.

“Yershari waqti géziti” 31-öktebir küni bir obzor élan qilip, yuqiriqi 23 döletni “Amérikaning bir uchum shérikliri” dep atighan we ularni “B d t da xitaygha qarshi qesten yalghanchiliq qilip qara chaplimaqchi boldi,” dep eyibligen. “Yershari waqti géziti” yene bélarusiye wekilining 54 döletke wakaliten xitayning Uyghur élidiki siyasetlirini qollap bayanat élan qilghanliqini tilgha élip, “Mutleq köp sandiki döletler amérika qatarliq döletlerning shinjanggha chétishliq mesililerdin paydilinip xitayning ichki ishlirigha arilishishigha qet'iy qarshi turidighanliqini, xitayning shinjangda qollan'ghan térrorluqqa qarshi turush tedbirlirini qollaydighanliqini bildürdi,” dégen.

“Xelq tori” bu heqtiki obzorida “Xitayning xelqni merkez qilghan tereqqiyat idiyeside ching turup, alemshumul netijilerni qolgha keltürgenliki, Uyghur élining bixeterlik weziyitini özgertip, her millet xelqning négizlik kishilik hoquqigha ünümlük kapaletlik qilghanliqi” ni ilgiri sürgen.

Halbuki amérika we en'gliye qatarliq démokratik döletler bayanatida xitay hökümitining Uyghurlargha qarita keng kölemlik tutqun qilish herikiti yürgüzüwatqanliqini, Uyghurlarni asasiy nishan qilghan zor kölemlik nazaret we bashqa kishilik hoquq depsendichiliklirini yolgha qoyghanliqini bildürgen we b d t din rayonda musteqil tekshürüsh élip bérishni telep qilghan.

Uyghur élide yolgha qoyuluwatqan “Qayta terbiye lagérliri” da 2 milyon etrapida kishining zulum körüwatqanliqi, lagér sirtidikilerningmu her türlük teqibleshning ziyankeshlikige uchrawatqanliqi xelq'araliq kishilik hoquq organliri hem amérika hökümiti teripidin birdek étirap qilin'ghan idi. Sofi richardoson qatarliq kishilik hoquq aktipliri xitay hökümitige oxshash kishilik hoquq xatiriside éghir mesilisi bar döletlerning xitayni qollap qilghan sözlirining pakitni yoshurushqa yetmeydighanliqini bildürmekte.