Qazaqistanda meshhur naxshichi abduréhim exmidi xatirilendi
2018.04.01
Yéqinda qazaqistanning almuta shehirige jaylashqan quddus ghojamyarof namidiki dölet akadémiyelik Uyghur muzika-komédiye tiyatirida hazirqi zaman Uyghur tiyatir we naxsha-muzika sen'itining yirik namayendiliridin biri, “Özbékistan xelq artisi” abduréhim exmidi tewellutining 90 yilliqigha béghishlan'ghan mexsus naxsha-muzikiliq xatirilesh murasimi bolup ötken. Arqidin qazaqistandiki jumhuriyetlik Uyghur géziti “Uyghur awazi” mu mexsus abduréhim exmidining ijadiy hayatigha a'it bir parche maqale élan qildi.
Abduréhim exmidige béghishlan'ghan kechlik pa'aliyetke bir qisim tonulghan Uyghur naxshichi-muzikantliri qatniship, mexsus abduréhim exmidi naxshiliri we bashqa Uyghur xelq naxshilirini orundash bilen birge mezkur ataqliq naxshichining hayat musapisi eslep ötülgen.
“Uyghur awazi” diki gülbahar nasirowa isimlik aptor imzasidiki “Qeshqerdin anglan'ghan ahang” mawzuluq maqalide qeyt qilinishiche, qeshqerde tughulghan abduréhim exmidining deslepki sen'et hayati 1948-1950-yili ghulja qatarliq jaylarda ötken we milliy inqilab rehbiri exmetjan qasimining alahide étibar bérishige érishken.
Abduréhim exmidi 1950-1961-yili arisida ürümchidiki naxsha-ussul ansambilida ishligen bolup, u bu jeryanida xelq'araliq yashlar féstiwaligha qatnashqan hem Uyghur xelqi arisida keng tonulghan, söyümlük naxshichigha aylan'ghan. Uning mungluq we özgiche yéqimliq awazda orundighan “Tenlirim yapraq”, “Zöhre janim”, “Yaro” we bashqa bir qatar naxshiliri Uyghurlar arisida chongqur tesir qozghighan idi.
Abduréhim exmidi eyni waqittiki xitay hökümiti bashlighan türlük siyasiy heriketlerde iztirap chekken Uyghur medeniyet, sen'et erbabliri, edibliri, sabiq sherqiy türkistan jumhuriyiti milliy armiyisining ofitsérliri, yeni, ziya semedi, zunun téyipof, yüsüpbék muxlisi, abdure'up mexsum ibrahimi we bashqilarni öz ichige alghan minglighan kishiler qatarida 1961-yili, sowét ittipaqigha kétip, hayatini özbékistan we qazaqistanda ötküzüp, “Özbékistan xelq artisi” dégen aliy namgha sazawer bolghan. U, bu jeryanda Uyghur 12 muqamini retlesh, léntigha élishqa aktip qatniship öz hessisini qoshqan. Abduréhim exmidi 1999-yili wapat bolghan idi.