Америка мудапиә министири, американиң хитайға мәркәзлишидиғанлиқи, явропаниң өз бихәтәрликигә өзи мәсул болушини тәкитлиди
2025.02.13
Америка дөләт мудапиә министири пет хегсет ( Pete Hegseth) чаршәнбә күни йәни 12-феврал американиң NATO иттипақдашлирини хитай тәһдитиниң “реаллиқи” һәққидә агаһландуруп, явропа бихәтәрликигә явропалиқларниң йетәкчилик қилиши, американиң диққитини хитайға мәркәзләштүридиғанлиқини билдүргән. Пет хегсетниң белгийәдә өткүзүлгән украина мудапиә алақә гурупписиниң йиғинида қилған сөзидә тәкитлишичә, хитай “реаллиқи” вә чегра тәһдити американиң бу дөләтләр үчүн бихәтәрлик капаләтчиси болушиға тосқунлуқ қилмақтикән. Пет хегсет, йиғинда явропада турушлуқ америка қисимлириниң қисқартилиши мумкинликини қәйт қилған болсиму, әмма у кейинрәк американиң явропада турушлуқ қисимлирини дәрһал қисқартиш пилани йоқлуқини ейтқан. Шуниңдәк NATO иттипақдашлириниң һәрбий селинмини 5 пирсәнткә чиқиришини чақирған.
Пет хегсет белгийәдики украина мудапиә алақә гурупписиниң йиғинида мундақ дегән: ““биз өзимизниң чегра бихәтәрликигә мәркәзлишиватимиз, биз йәнә вәтинимиз вә бизниң һинди-тинч окяндики негизлик дөләт мәнпәәтимизгә тәһдит селиш қабилийити вә нийити болған коммунистик хитайға охшаш рәқиплиримизгә дуч кәлмәктимиз.”
Пет хегсет йәнә мундақ дегән: “америка тинч окянда хитай билән уруш партлашниң алдини елиштики һәйвә қилғучи күчини алдинқи орунға қоймақта. Реаллиқтики йетәрсизликләрни етирап қилиш вә селинмини тәңшәп, һәйвә қилиш күчиниң оңушсизлиққа учримаслиқиға капаләтлик қилиштур. Һәйвә қилиш күчиниң оңушсизлиққа учришиға болмайду.”
Бу, пет хегсетниң америка дөләт мудапиә министири вәзиписигә олтурғандин бери, униң NATO баш иштаби турушлуқ бирюсселға қилған тунҗи зияритидур. Шуниңдәк бу бир америка дөләт мудапиә министириниң тунҗи қетим явропа бихәтәрлики вә американиң күчини һинди-тинч окян районида хитайға мәркәзләштүридиғанлиқи һәққидә кәскин ипадиләрдә болушидур.
Пет хегсетниң қәйт қилишичә, америка NATO ға әза болушини “музакирә арқилиқ еришкән әмәлийәтчан бир нәтиҗә” дәп қаримайдикән. У йәнә украинаға әвәтилидиған явропа тинчлиқ сақлаш қисми NATO ниң намидин болмаслиқи вә бу NATO ниң 5-маддисиға кирмәсликини билдүргән. Мәлум болушичә, NATO әһдинамисиниң 5-маддисида униңға әза дөләткә һуҗум қилиш һәммигә һуҗум қилғанлиқ, дәп һесаблинидикән.