Американиң “вол кочиси” хитайға мәбләғ селиштики бурунқи қизғинлиқини йоқатқан
2024.01.02
“вол кочиси” дәп аталған американиң дуня мәбләғ вә пай чеки базириниң мәркизи хитайға мәбләғ селишта өзиниң бурунқи қизғинлиқини йоқатқан. “форбес” журнилиниң 1-январ күни бәргән хәвиридә қәйт қилинишичә, “вол кочиси” мәблиғиниң узун вақитлардин кейин тунҗи қетим хитай пай чеки базири вә зайомини елиштин чекинип чиқиши хаһиши ениқ көрүлгән. Хәвәрдә көрситилишичә, вашингтонниң хитайға болған рәқибликидин сирт, америка мәбләғ салғучилириниңму хитайдин айрилишта өз алдиға сәвәблириниң барлиқи қәйт қилинмақта.
“форбес” журнилиниң тәкитлишичә, америка мәбләғ салғучилири интайин чоң вә күнсери еғирлишиватқан гуманлиқ қәрзниң хитай малийәсигә елип келидиған йүкидин әндишә қилмақтикән. Хәвәрдә, хитай иқтисадий тәрәққият сүритиниң астилиши, шуниңдәк ул әслиһәләр селинмисиниң бурунқидәк үнүмлүк роли болмиғанлиқиға даир учурлар мәбләғ салғучиларда әндишә пәйда қилғанлиқи тәкитләнгән.
“форбес” журнилиниң қәйт қилишичә, 2017-йили сабиқ пирезидент доналд трамп хитай маллириға таможна беҗи қойғандиму, америка мәбләғ салғучилириниң сетивалған хитай пай чеки вә зайоми 17 милярд доллар артқан. Һәтта бу 2020-йили юқум тарқалған мәзгилдиму, давамлиқ көпийип 36 милярд доллар, 2021-йили 20 милярд доллар болған. Лекин хәвәрдә, сетивелишниң 2022-йили асасән тохтиғанлиқи вә санлиқ мәлуматлардин өткән йили 10-айғичә болған арилиқта хитай пай чеки вә зайом базиридин 31 милярд доллар мәбләғниң чекинип чиққанлиқи қәйт қилинмақта. “форбес” журнилиниң ейтишичә, бу һадисә хитайдики хусуси мәбләғ фондлириға мәбләғ селиштиму көрүлгән болуп, 2019-йили хитайдики мәбләғ фондлири америка хусуси вә пенсийә фондлириниң 140 милярд доллар мәблиғини җәлп қилған болсиму, лекин өткән йили 10-айғичә бу мәбләғ 4 милярд долларға чүшүп қалған. “форбес” журнилиниң ейтишичә, буниңда “вол кочиси” дики мәбләғ салғучиларниң өзигә хас сәвәби болсиму, әмма уларниң хитайға мәбләғ селишни қайта ойлишишида америка һөкүмитиниңму төһписиму бар икән. Америка һөкүмити илгири бир қанчә қетим америка мәбләғ салғучилирини хитайниң уйғур районидики бастурушиға шерик болуп қалмаслиққа агаһландурғаниди.