B d t ning sabiq emeldari xitayning Uyghur élidiki yéshil énérgiye siyasitini maxtap, insan heqliri depsendichilikini tilgha almighan
2024.10.16
Döletlik obzor (National Review) torining 10-ayning 15-künidiki xewirige asaslan'ghanda, b d t ning sabiq yuqiri derijilik emeldari érik solhem (Erik Solheim) xitayning basturushi dawam qiliwatqan Uyghur élide xitayning yéshil énérgiye sana'itini maxtighan hemde xitayning Uyghur élidiki insan heqliri depsendichilikini tilgha almighan.
B d t muhit pirogrammisining sabiq diréktori érik solhem aldinqi ayda “Xitay kündilik géziti” de özi we qizining Uyghur élige qilghan sepiri toghrisida bir parche maqale élan qilghan. Maqalide u, kompartiye emeldarlirining Uyghurlarni nishan qilghan keng kölemlik tutqun, jaza lagérliri we mejburiy emgek siyasitini yolgha qoyghanliqi heqqidiki ispatlarni yaki b d t ning doklatida otturigha qoyulghan kishilik hoquq depsendichiliklirini tilgha almighan bolup, peqet xitayning Uyghur élidiki yéshil énérgiye siyasitini maxtap kökke kötürgen.
Halbuki, amérika hökümiti we bir qisim yawropa parlaméntliri xitayning Uyghur élidiki wehshiyliklirini resmiy halda “Irqiy qirghinchiliq” dep jakarlighan bolsa, birleshken döletler teshkilati kishilik hoquq aliy komissari ishxanisi Uyghur élining kishilik hoquq ehwali heqqide élan qilghan doklatida, xitayning köp sandiki Uyghurlarni xalighanche tutup solap, bezilirini iz-déreksiz yoq qiliwetkenlikini we bashqa qilmishlirini “Insaniyetke qarshi jinayet shekillendürgen bolushi mumkin” dep bahalighanidi.