Xitayning Uyghur diyaridiki zulumliri b d t yighinida biwasite tekitlendi

24-Mart küni birleshken döletler teshkilati (b d t) ning jenwediki bash shtabida chaqirilghan kishilik hoquq aliy kéngishining 52-nöwetlik yighinida “Jenubiy asiya tetqiqati yawropa fondi” ning tetqiqatchisi aron magunna (Aaron Magunna) xitay hökümitining Uyghur diyari we tibet rayonidiki zulumlirini pash qilip, yighin meydanida zor ghulghula qozghidi.

“Soda ölchimi” gézitining bu heqtiki xewiride éytilishiche, bu qétimqi yighin “Az sanliq xelqlerge da'ir mesililer boyiche alahide melumatchi” ning yilliq doklati heqqidiki muzakire bolup, yighinda aron magunna söz élip xitay hökümitini keskin tenqidligen. U sözide alahide melumatchining doklatidin neqiller alghan halda “Uyghurlar we tibetler duch kéliwatqan mu'amililer buni toluq körsitip turuptu. Hazir ularning perzentliri a'ililiridin juda qilinip, hökümet igidarchiliqidiki mekteplerge orunlashturulmaqta. Bu mekteplerde ular özlirige xas til we medeniyet kimlikliridin mehrum qaldurulmaqta” dégen.

Xewerde éytilishiche, u nöwette Uyghur jem'iyiti duch kéliwatqan ré'alliqning téximu éghirliqini alahide tekitligen. U b d t teyyarlighan xitay heqqidiki 2022-yilliq doklattin neqil alghan halda Uyghur diyaridiki mejburiy emgek, sistémiliq jinsiy xorluq we “Nopusni elalashturush” namidiki xitay nopusini köpeytish qilmishlirini bayan qilghan hemde “Xitay hökümiti bu jinayetlerning ijra qilghuchisidur. Emma b d t we xelq'ara jem'iyet ularning bu qilmishigha dawamliq süküt qilmaqta” dégen.

Xitay hökümitining wekili tézdin buninggha narazi bolup, bu heqtiki bayanlarni inkar qilghan hemde Uyghur, tibet xelqlirining “Bextiyar we inaq jem'iyet” te yashawatqanliqi heqqide wez éytqan.