Б д т баш катипи гутеррис хитайни б д т ниң уйғурлар тоғрисидики тәвсийәлиригә әмәл қилишқа чақирди

Б д т баш катипи антони гутеррис хитайни б д т кишилик һоқуқ алий комиссариятиниң 31-авғуст кечиси елан қилған уйғурлар тоғрисидики доклатида оттуриға қоюлған тәвсийәләргә әмәл қилишқа чақирған. “әл җәзирә” қанилиниң хәвәр қилишичә, антони гутеррисниң баянатчиси стефан дуҗарич Stephane Dujarric б д т баш катипиниң доклатта оттуриға қоюлған байқаш вә тәкшүрүшләрдин әндишә қилғанлиқини ейтқан.

Дуҗаррич 1-сентәбир пәйшәнбә күни мухбирларға мундақ мундақ дегән: “б д т кишилик һоқуқ мәсулиниң доклати баш катипниң хелидин бери шинҗаң тоғрилиқ ейтқан сөзлирини, кишилик һоқуққа һөрмәт қилиниши, уйғур җәмийитигә һөрмәт қилиниши керәклики тоғрисидики сөзлирини дәлиллиди”.

Б д т кишилик һоқуқ алий комиссари бачелет б д т кишилик һоқуқ алий комиссариятиниң узундин бери кечиктүрүлүп кәлгән уйғурлар һәққидики доклатини у 31-авғуст вәзиписидин айрилишниң ахирқи минутлирида елан қилған. Доклатта, хитайниң уйғурларға тутқан муамилисиниң хәлқара җинайәт, шундақла инсанийәткә қарши җинайәт тәшкил қилиши мүмкинлики көрситилгән. Доклат хәлқарада қаттиқ ғулғула қозғап, хитайни җавабкарлиққа тартиш тоғрисидики чуқанлар техиму әвҗигә чиққан. Доклатқа америка ташқи ишлар министирлиқидин канада ташқи ишлар министирлиқиғичә, австралийә ташқи ишлармнистирлиқидин явропа иттипақиниң ташқи ишлар алий комиссариғичә болған ғәрб әллири инкас қайтурған.

Лекин доклатқа бирму ислам дөлити яки мусулманлар көп санлиқтики бирәрму дөләт һазирға қәдәр инкас қайтуруп бақмиған. Хитай бу доклатниң елан қилинишиға қәтий қарши туруп, нурғун 3-дуня дөләтлирини униң елан қилинишиға қарши сәпәрвәр қилған. Бачелетниң доклат елан қилиништин бир қанчә күн аввал германийә долқунлири” ға билдүрүшичә, 40 тин 50 кечә дөләт униңдин доклатниң елан қилинмаслиқини тәләп қилған.

Стефан дуҗарич б д т баш катипиниң “хелидин бери шинҗаң тоғрилиқ сөзләп кәлгәнлики” ни тәкитлисиму, лекин гутеррис кишилик һоқуқ тәшкилатлири вә америка дөләт мәҗлисиниң бәзи әзалири тәрипидин уйғур ирқий қирғинчилиқиға сүкүт қилиш билән әйиблинип кәлгәниди. Лекин стефан дуҗарич 1-сентәбир мухбирларға қилған сөзидә, гутеррисниң доклатта оқуғанлиридин “әндишә” қилғанлиқини тәкитләш бир биргә, “баш катип хитайниң тәкшүрүш доклатида оттуриға қоюлған тәвсийәләргә әмәл қилишини бәкму үмид қилидиғанлиқи” ни ейтқан.