“Ochuq dunyawi heqler” tori: “Uyghur mesilisining b d t da ret qilinishining tesiri Uyghurlar bilenla cheklinip qalmaydu”

Gollandiyelik adwokat we pa'aliyetchi mika'él xornék “Ochuq dunyawi heqler” torida maqale élan qilip, b d t kishilik hoquq kéngishining bu yil öktebirde Uyghur mesilisini muzakire qilishni ret qilishining tesiri Uyghurlar bilen cheklinip qalmaydighanliqi, uning xitay hökümitige munasiwetlik kishilik hoquq mesililiridin halqip ötüp, dunyawiy kishilik hoquq mesililiridiki téximu chong xirislargha élip baridighanliqini bildürgen. Uning ‍éytishiche, eger kishilik hoquq kéngishi xitaydiki éghir kishilik hoquq depsendichilikliridin ‍özini qachursa, bu bashqa döletlerning kishilik hoquqta hemkarlishishtin özini qachurushini qanunlashturudiken.

B d t kishilik hoquq kéngishi bu yil öktebirning otturlirida gherb döletlirining Uyghur weziyitini muzakire qilish teklip layihesini intayin az perq bilen ret qilip, qattiq ghulghula qozghighan. Mika'él xornik “Kishilik hoquq kéngishi xitaydiki Uyghurlarni qoghdiyalmidi” mawzuluq maqaliside, bélet tashlash b d t ichidiki téximu keng yüzlinishni ipadiligenliki, xitayning iqtisadiy küchini siyasiy tesirge aylandurghanliqi, uning b d t xamchotidiki péyini köpeytip, b d t ning her qaysi organliridiki ornigha kapaletlik qilghanliqini eks-ettüridighanliqini bildürgen.

Uning körsitishiche, b d t ning ten jazasi ishlirini alahide tekshürgüchisi elis édwardisning éytqinidek, Uyghurlarning teqdirini muzakire qilishta bashqa ‍orunlarni izdesh muhim iken.

U, hazirqi bar bolghan jenwediki mewjut kishilik hoquq ramkisi b d t alahide hoquqluq mupettishining tekshürüsh élish bérishi, b d t shertnamisidiki organlarning tekshürüsh élip bérishi we arilishishigha yol qoyudighanliqi, b d t ning sirtidiki dunya Uyghur qurultiyi qatarliq teshkiklatlarni qollash we ulargha hoquq bérish kérekliklini bildürgen.