Б д т кишилик һоқуқ йиғинида “хитай хәлқиниң вәкили ким?” дегән талаш-тартиш йүз бәрди

Мухбиримиз шөһрәт һошур
2018.03.21

Мәлум болушичә, түнүгүн б д т ниң җәнвәдә ечиливатқан 37-нөвәтлик кишилик һоқуқ йиғинида хитай һөкүмәт вәкиллири билән хитай өктичи зат яң җйәнли арисида кәскин талаш-тартиш йүз бәргән.

Яң җйәнли сөзиниң бешидила “хитай компартийә һакимийити хитайға вәкил болаламду?” дәп соал қойған. Бу соалға шу заман өктә қопқан хитай һөкүмәт вәкиллири йиғин риясәтчисидин яң җйәнлиниң бу йиғинда сөзләш салаһийитиниң бар-йоқлуқини сориған. Йиғин риясәтчиси яң җйәнлиниң сөзләш салаһийити барлиқини баян қилған вә яң җйәнлини сөзини давамлаштурушқа чақирған.

Яң җйәнли сөзидә хитай компартийәси һакимийитиниң йиллардин бери хитайда кишилик һоқуқни еғир дәпсәндә қилип келиватқанлиқини, җүмлидин кишиләрниң пикир баян қилиш һоқуқи вә диний әркинликини боғуватқанлиқини пакитлири билән оттуриға қойған. Бу чағда хитай һөкүмәт вәкиллири йәнә бир рәт орнидин туруп, яң җйәнлиниң йиғин темисидин чәтнәп кәткәнликини баян қилған. Йиғин мәйданидики хитай вәкиллириниң мушу хил шәкилдики қопаллиқи вә наразилиқи түпәйли яң җйәнлиниң сөзи дәхлигә учриған вә 3 қетим үзүветилгән. Әмма б д т йиғин риясәтчисиниң адил позитсийәси вә һимайиси билән яң җйәнли нутқини толуқ вә тәсирлик һалда тамамлиған.

Б д т йиғинлиридики бу хил талаш-тартиш илгирики вақитларда хитай тәрәп билән дуня уйғур қурултийиниң вәкиллири арисидиму йүз бәргән иди. 2013‏-Йилидики 19‏-сентәбирдики б д т йиғинда рабийә қадир ханим “шәрқи түркистан” дегән аталғуни тилға алғинида хитай вәкиллири “җуңгода шинҗаң дегән йәр бар, шәрқи түркистан дегән бир йәр йоқ,” дәп наразилиқ билдүргән. Рабийә ханимниң җавабидин осал һалға чүшкән хитай дипломат яң чеңхуй мухбирларниң алдидики авазалғуни йәргә етиш арқилиқ аччиқини чиқарған иди.

Пикир қошуң

Радиониң ишлитиш шәртлиригә асасән, пикирлириңиз тәкшүргүчиләр тәрипидин тәстиқлиниши вә мувапиқ дәриҗидә тәһрирлиниши түпәйли, тор бәттә дәрһал пәйда болмайду. Сиз қалдурған мәзмунға әркин асия радиоси җавабкар болмайду. Башқиларниң көз қариши вә һәқиқәткә һөрмәт қилишиңизни сораймиз.