Xitay wekili “Eger b d t Uyghurlar toghrisida qarar alsa ‍uninggha qarshi tedbir qollinidighanliqi” ni jar salghan

Muxbirimiz erkin
2022.09.23

Xelq'arada b d t ning Uyghurlar heqqide derhal qarar maqullap, xitayni jawabkarliqqa tartish chuqanliri ewjige chiqqan bir waqitta, xitay eger b d t Uyghurlar toghrisida qarar maqullisa, uninggha qarshi tedbir qollinidighanliqini jar salghan. Fransi'e agéntliqining xewer qilishiche, xitay hökümiti jenwege atalmish bir neper “Qayta terbiyelesh merkizi” ning shahiti bolup, besh Uyghurni öz ichige alghan bir ömek ewetken hemde Uyghur rayonidiki kishilik hoquq weziyitining atalmish “Heqiqiy ehwali” ni teshwiq qilghan.

Xitay ömiki 22-séntebir küni b d t kishilik hoquq kéngishining jenwediki binasida ötküzgen axbarat yighinida, Uyghur aptonom rayonliq hökümetning bayanatchisi shü guyshyang, eger b d shinjangning kishilik hoquq weziyitige da'ir qarar alsa, xitayning uninggha qarita “Qarshi tedbirler” ni élip, “Küresh qilidighanliqi” ni bildürgen.

Lékin shü guyshyang sözide b d t qarar alsa, xitayning uninggha qarshi qandaq tedbirlerni alidighanliqini chüshendürmigen, shundaqla 2 sa'et dawamlashqan axbarat yighinida muxbirlarning su'al sorishighimu purset bermigen. Bu xitayning tunji qétim bunchilik köp sandiki Uyghurni jenwege ewetishidur. Xitay bu ömekni gherb döletliri b d t ning 12-séntebir bashlan'ghan 51-nöwetlik kishilik hoquq yighinida, b d t kishilik hoquq méxanizimining Uyghur rayonidiki “Insaniyetke qarshi jinayetler” ni tekshürüsh üchün bir qarar maqullishigha jiddiy heriket qiliwatqan bir waqitta jenwege yollighan.

Shü guyshyang axbarat yighinida, “Bundaq bir qararning xuddi b d t kishilik hoquq ishxanisining yéqinqi doklatigha oxshash héchqandaq tesiri bolmaydu” dégen.

U yene mundaq dégen: ““Biz buninggha qarshi qet'iy tedbir qollinimiz, chünki shinjang nurghun kishiler éytqandek emes. Bu yer biz dunyagha namayan qilmaqchi bolghan ésil jaydur.” halbuki, analizchilarning qarishiche, xitayning jenwege opur-topur ömek ewetishi we özini aqlishi, uning qattiq wehimige chüshkenlikini körsitidiken.

Pikir qoshung

Radi'oning ishlitish shertlirige asasen, pikirliringiz tekshürgüchiler teripidin testiqlinishi we muwapiq derijide tehrirlinishi tüpeyli, tor bette derhal peyda bolmaydu. Siz qaldurghan mezmun'gha erkin asiya radi'osi jawabkar bolmaydu. Bashqilarning köz qarishi we heqiqetke hörmet qilishingizni soraymiz.