“Bir belwagh bir yol” barghanséri xalta kochigha aylinip qalmaqta
Xitay hökümiti ghayet zor meblegh salghan “Bir belwagh bir yol qurulushi” ning bir terkibi qismi süpitide qeshqerdin pakistandiki gu'adar portighiche bolghan ariliqqa sozulghan “Xitay-pakistan iqtisadiy karidori” nöwette barghanséri xalta kochigha aylinip qalmaqta iken.
“Yaxu xewerliri” ning 4-marttiki maqaliside körsitilishiche, mezkur iqtisadiy karidor xitay hökümitining se'udi erebistani bilen bolghan néfit import yolining Uyghur diyaridin ötidighan yene bir kapaliti bolup, bu “Karidor” üchün 62 milyard amérika dolliri meblegh sélish pilanlan'ghan iken. Deslepte bu karidorning tashyol, tömüryol, turuba yolliri, ayrodrom qatarliq bir yürüsh eslihelerdin terkib tapqan ghayet zor qurulush bolidighanliqi heqqide debdebilik bayanatlar we xewerler élan qilin'ghan bolsimu, aridin yette yil ötken bügünki künde buning peqet azghine qismidin bashqisining téxiche qeghez yüzidiki layihe halitide turuwatqanliqi melum bolmaqta.
Maqalida körsitilishiche, pakistan hökümiti duch kéliwatqan meblegh yétishmeslik, chiriklik we gu'adar porti jaylashqan baluchi ölkisidiki pakistan hökümitige qarshi qoralliq küchlerning parakendichiliki qatarliqlar buningdiki muhim seweblerdin iken. Yene bir yaqtin xitay hökümiti ötken on nechche yil mabeynide izchil iqtisadiy jehettiki töwenleshni bashtin kechürüwatqan bolghachqa buninggha bashqa tereptin jawabkar bolmaqta iken. Yene kélip yéqinqi amérika-xitay soda urushi we hazir yuqiri pellige chiqiwatqan tajsiman wirusning balayi'apiti xitayni iqtisadiy jehettin téximu parakende qilmaqta iken.
“Ölmek üstige tepmek” dégendek yéqindin buyan kéniye, malaysiya, sirilanka qatarliq döletler arqimu-arqidin xitayning nechche milyard dollarliq qurulush toxtamlirini bikar qiliwetken bolup, “Qerz qapqini” mesilisi barghanséri köp döletlerni, jümlidin pakistanni hoshyarliqqa ündimekte iken. Washin'gton shehiridiki “Tutash asiya” aqillar merkizining tetqiqatchisi xilman bu heqte söz qilip: “Méningche, ‛bir belwagh bir yol‚ qurulushi déngizda ölüp qalmasliqi mumkin. Emma uning quruqluqta nege baralishi bekmu gumanliq,” dégen.
- Nuri türkel: “Méning komissarliq xizmitim bolsun we yaki hazirqi re'islik xizmitim bolsun hemmisi asasliq Uyghurlarning xizmitini qilishni merkez qilghan”
- Bextiyar böre: “Men Uyghur, men térrorchi emes, irqiy qirghinchiliqni toxtat”
- Amérika Uyghur akadémiyesining 3-nöwetlik saylimida aldinqi xizmetler xulasilinip yéngi pilanlar otturigha qoyuldi
- Dunya musapirlar künide Uyghur musapirlirini kanadagha yerleshtürüsh heqqide teklip layihesi sunuldi
- B d t ning ichki qismidiki nishanigha muxalip qilmishliri we Uyghur mesilisi
