Bilinkén wang yi bilen ötküzgen söhbette Uyghurlar uchrawatqan “Kishilik hoquq depsendichiliklirige bolghan endishisi” ni otturigha qoyghan
2023.10.30
Amérika tashqi ishlar ministiri antoni bilinkén ötken hepte washin'gtonda ziyarette bolghan xitay tashqi ishlar ministiri wang yi bilen ötküzgen söhbette, Uyghurlar uchrawatqan “Kishilik hoquq depsendichiliklirige bolghan endishisi” ni otturigha qoyghan. Wang yi 26- we 27-öktebir künliri washin'gtonda ziyarette bolup, künséri keskinliship kétiwatqan amérika-xitay ikki tereplik munasiwiti we xelq'araliq mesililer heqqide “Chongqur qatlamliq” munazire élip barghanidi.
Amérika tashqi ishlar ministirliqining élan qilghan bayanatidin melum bolushiche, blinkén söhbette “Xitay xelq jumhuriyitining shinjang, tibet we xongkongdiki kishilik hoquq depsendichiliklirige bolghan endishilirini ipadiligen”.
Bayanatta ikki terepning ikki kün ichide 7 sa'ettin köprek uchriship, ikki döletning yéqinqi yuqiri derijilik yighinlirining asasida “Ijabiy we chongqur qatlamliq muzakiriler” ni élip barghanliqi, buning bir qatar mesililerde ikki dölet alaqe qanallirini ochuq tutush, amérika-xitay munasiwetlirini mes'uliyetchanliq bilen bashqurush tirishchanliqining bir parchisi ikenliki tekitlen'gen.
Bayanatta körsitilishiche, blinkén amérikaning izchil diplomatik wasitilerni qollinip, amérika menpe'eti we qimmet qarishini ilgiri süridighanliqi, her ikki döletning otturidiki oxshimasliqlarni bir terep qilish, xelqlirining we dunyaning mesililiride hemkarlishish mes'uliyiti barliqini éytqan. Bilinkénning xitayda tutup qélin'ghan amérika puqralirining mesilisi, fentanil krizisini kontrol, xitayning amérika karxanilirigha tutqan adaletsiz mu'amilisi qatarliq mesililernimu otturigha qoyghanliqi bildürülmekte. Bilinkén yene xelq'araliq we rayon xaraktérlik mesililerde, shu xususta isra'iliye-xamas toqunushi, toqunushni kontrol qilish, ukra'ina urushi, shimaliy koréyening bashqurulidighan bomba siniqi, bolupmu xitayning jenubiy déngizdiki “Xeterlik we qanunsiz” heriketlirige bolghan endishilirini otturigha qoyghan. Bayanatta yene ikki terepning oqughuchi, tetqiqatchi we soda-sana'etchilerni öz-ara almashturushini kücheytishni, ikki döletning biwasite ayropilan qatnishini köpeytishni sözlishishni qarshi alghanliqi tekitlen'gen.