Xitay “Bulut bayliqi” din paydillinip Uyghur diyaridiki su qisliqi mesilisini hel qilmaqchi bolghan
2017.03.25
23-Marttiki “Dunya hawarayi küni” de xitay da'iriliri Uyghur diyaridiki “Bulut bayliqi” din paydillinip, rayondiki su qisliqi, qurghaqchiliq we ékologiye mesililirini hel qilmaqchi bolghanliqini ilgiri sürgen.
Shinxwa torining bu heqte ürümchidin bergen xewirige qarighanda, da'iriler rayondiki “Bulut bayliqi” din paydillinip, sün'iy yamghur yaghdurush arqiliq 900 milyun tonna su hasil qilghili bolidighanliqini bildürgen.
Xewerde déyilishiche, egerde bu pilan ré'allashsa Uyghur diyarida déhqanchiliqqa zörür bolghan su menbesini toluqlighili, ékologiyelik muhitni yaxshilighili we bostanliqlarning yéshilliq kölimini qoghdighili bolidiken.
Halbuki, su we hawarayi ilmi sahesidiki mutexessisler “Bulut bayliqi” din paydillinip, rayondiki su qisliqini hel qilishning köngüldikidek ünüm béridighanliqigha guman bilen qarimaqtiken. Ular, asmandiki bulut topigha zembirek étish yaki ayrupilan arqiliq sün'iy usulda yamghur yaghdurushning tebi'iy iqlim ékologiyesini téximu buzup tashlaydighanliqini tekitlimekte.
Xitay da'iriliri Uyghur diyarida 1959-yilidin buyan sün'iy usulda yamghur yaghdurush siniqini élip barghan bolup, hazirgha qeder bu usul arqiliq körinerlik netije hasil qilalmighan. Ötken yili hetta 5 ayrupilan yil boyi ishlitilip sün'iy yamghur yaghdurushqa tirishqan.
Közetküchiler, xitayning nöwette barliq amallardin paydillinip Uyghur diyaridiki su qisliqi mesilisini hel qilishqa uruniwatqanliqini, buning emeliyette rayon'gha téximu köp aqma nopus köchürüshtek siyasiy éhtiyaj bilen baghlinishliq ikenlikini tekitlimekte.